Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Puławach II Wydział Karny

w składzie:

Przewodnicząca: Sędzia Sądu Rejonowego Teresa Czajewska

w obecności protokolanta J. R. (1)i J. W.

przy udziale Prokuratora Prokuratury Rejonowej w Puławach D. J.

po rozpoznaniu w dniach 31 maja 2016 roku i 12 lipca 2016 roku

na rozprawie

sprawy P. O., syna J. i H., z domu K., urodzonego (...) w L.,

oskarżonego o to, że:

w dniu 17 kwietnia 2015 roku w P., woj. (...)wypowiadał groźby pozbawienia życia wobec swojej teściowej A. J. (1), które to wzbudziły u niej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się po upływie 2 lat 2 miesięcy i 24 dni od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 2 dni za podobne przestępstwo umyślne orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego II Wydział Karny w P.sygn. akt (...)o czyn z art . 224 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k., którą odbywał w okresie od 22.11.2011 r. do 24.01.2013 roku,

tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

I.  uznaje oskarżonego P. O.za winnego dokonania zarzucanego mu czynu, z tym, że przyjmuje, iż dopuścił się go w ciągu pięciu lat od odbycia kary 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)w sprawie (...) za podobne przestępstwo umyślne z art. 224 § 2 k.k. i art. 226 § 1 k.k., którą to karę odbywał w okresie od dnia 22 listopada 2011 roku do dnia 24 stycznia 2013 roku, to jest czynu wyczerpującego dyspozycję art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazuje go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 41 a § 1 i 4 k.k. orzeka wobec oskarżonego P. O. zakaz kontaktowania się z pokrzywdzoną A. J. (1) bez jej zgody na okres 5 (pięciu) lat oraz zakaz zbliżania się do pokrzywdzonej A. J. (1) bez jej zgody na odległość mniejszą niż 200 (dwieście) metrów na okres 5 (pięciu) lat;

III.  zasądza od oskarżonego P. O. na rzecz oskarżycielki posiłkowej A. J. (1) kwotę 444 zł (czterysta czterdzieści cztery złote) tytułem zwrotu wydatków poniesionych przez nią z tytułu ustanowienia w sprawie pełnomocnika;

IV.  nakazuje wypłacić z sum budżetowych Skarbu Państwa na rzecz adwokata K. K. kwotę 546,12 zł (pięćset czterdzieści sześć złotych dwanaście groszy) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej oskarżonemu z urzędu.

II K 504/15

UZASADNIENIE

P. O.został oskarżony o to, że w dniu 17 kwietnia 2015 roku w P., woj. (...)wypowiadał groźby pozbawienia życia wobec swojej teściowej A. J. (1), które to wzbudziły u niej uzasadnioną obawę, że zostaną spełnione, przy czym zarzucanego mu czynu dopuścił się po upływie 2 lat 2 miesięcy i 24 dni od odbycia kary pozbawienia wolności w wymiarze 1 roku 2 miesięcy i 2 dni za podobne przestępstwo umyślne orzeczone wyrokiem Sądu Rejonowego II Wydział Karny w P.sygn. akt (...)o czyn z art . 224 § 1 k.k. i art. 226 § 1 k.k., którą odbywał w okresie od 22.11.2011 roku do 24.01.2013 roku, tj. o czyn z art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 20 kwietnia 2007 r. sygn. akt (...), P. O.został skazany za przestępstwa z art. 224 § 2 k.k. i 226 § 1 k.k. na karę łączną 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, której wykonanie warunkowo zawieszono na okres 5 lat. Postanowieniem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 11 sierpnia 2011 roku, sygn. akt (...) zarządzono wykonanie wyżej wskazanej kary pozbawienia wolności, którą P. O.odbył w okresie od 22.11.2011 r. do 24.01.2013. (k. 11-13).

P. O.pozostaje w związku małżeńskim z K. O., z którą w dacie popełnienia zarzucanego mu czynu wspólnie zamieszkiwał. Między oskarżonym, a jego żoną w przeszłości wielokrotnie dochodziło do awantur, a w lutym 2015 roku została założona Niebieska Karta. Wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 7 czerwca 2016 roku w sprawie (...), został on skazany między innymi za przestępstwa z art. 207 § 1 k.k. i 190 § 1 k.k. popełnione na szkodę K. O.na karę łączną roku pozbawienia wolności.

Od początku małżeństwa P. O. z K. O., jego relacje z teściową A. J. (1) były złe i często dochodziło między nimi do konfliktów. Oskarżony nie życzył sobie wizyt teściowej w ich domu, ustanowił dla A. J. (1) zakaz wchodzenia do ich domu. Konflikt ten nasilił się w lutym 2015 roku kiedy to K. O. za namową A. J. (1) założyła Niebieską Kartę. Od tego czasu P. O. wypowiadał do K. O. oraz ich dzieci, groźby pod adresem A. J. (1). Żadna z opisanych wypowiedzi nie była adresowana bezpośrednio do A. J. (1), a dowiadywała się ona o nich od K. O. oraz dzieci oskarżonego. W dniu 17 kwietnia 2015 roku pomiędzy P. O., a K. O. doszło do kłótni, do której później wtrąciła się A. J. (1). Następnie wywiązała się awantura między oskarżonym, a A. J. (1), w trakcie której zaczął on kierować pod jej adresem słowa powszechnie uznawane za wulgarne i obelżywe (zapis w protokołach na k. 3, 7v). Ponadto oskarżony zaczął grozić A. J. (1), pozbawieniem życia, mówiąc: „zabiję cię własnymi rękami”, dodając, że nikim nie będzie się wysługiwał i zrobi to w najbliższym czasie, choćby miał pójść za to siedzieć. Słowa te wzbudziły w pokrzywdzonej obawę, że groźba ta może zostać spełniona. Następnie oskarżony wyszedł z domu oznajmiając, że po jego powrocie A. J. (1) ma w nim nie być. A. J. (1) przestraszona opuściła również mieszkanie córki i wróciła do swojego domu.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań świadków A. J. (1)(k. 2v-3, k. 10v, 87v-88), K. O.(k.7v, 88-88v.), częściowo wyjaśnień oskarżonego (k. 86v - 87), odpisu wyroku w sprawie (...)(k. 11-13), odpisu postanowienia Sądu Rejonowego w(...)z dnia 11.08.2011 r. (k.14), odpisu wyroku w sprawie (...)(k. 104-105) danych osobopoznawczych (k. 15), danych o karalności (k. 21, 33-34).

Sąd Rejonowy w Puławach zważył, co następuje:

Oskarżony w toku postępowania przygotowawczego nie przyznał się do zarzucanego mu czynu i odmówił składania wyjaśnień (k. 24). Przesłuchany na rozprawie również nie przyznał się do zarzucanego mu czynu, ale złożył obszerne wyjaśnienia (k. 86v-87). Z powyższych wyjaśnień jednoznacznie wynika, że kłótnia między oskarżonym, a A. J. (1) istotnie miała miejsce oraz to, że ze strony oskarżonego padły słowa stanowiące groźbę pozbawienia życia i to bez względu na to, czy groźba ta zrealizowana została w słowach wskazanych przez pokrzywdzoną i jej córkę, a mianowicie „zabiję cię własnymi rękami”, czy też w słowach, do użycia których przyznał się sam oskarżony. Sam natomiast fakt, iż oskarżony wypowiedzianych przez siebie słów nie odbiera jako groźby pozbawienia życia, wyjaśniając, iż takim językiem posługuje się na co dzień, „ot tak”, w związku z pobytem w zakładzie karnym, nie ma oczywiście żadnego znaczenia dla prawnokarnej oceny jego zachowania, o czym będzie jeszcze mowa poniżej. Sąd uznał zatem za wiarygodne wyjaśnienia P. O. w zakresie w jakim dotyczą jego złych relacji z teściową, samego faktu kłótni między nim, a A. J. (1) oraz treści kierowanych pod jej adresem wypowiedzi. Powyższe znajduje bowiem potwierdzenie również w zeznaniach świadków A. J. (1) i K. O., które Sąd uznał za wiarygodne. Natomiast wyjaśnienia oskarżonego w części w jakiej nie przyznaje się do popełniania zarzucanego mu czynu, to jest do wypowiedzenia słów wskazanych przez pokrzywdzoną oraz jej córkę i zaprzecza jakoby groził A. J. (1) są zdaniem Sądu jedynie przyjętą przez niego linią obrony i nie zasługują na obdarzenie ich wiarą, zwłaszcza że pozostają w sprzeczności z zeznaniami wyżej wskazanych świadków.

Zeznaniom świadków A. J. (1) (k. 2v-3, k. 10v, 87v-88) i K. O. (k.7v, 88-88v.) Sąd dał wiarę w całości. Świadkowie ci zeznają w sposób spójny i logiczny, a ich zeznania wzajemnie się potwierdzają i uzupełniają. Obie kobiety podobnie relacjonują przebieg zdarzenia z dnia 17 kwietnia 2015 roku, potwierdzając użycie przez oskarżonego w stosunku do A. J. (1) słów: „zabije cię własnymi rękami”.

Wiarygodny dowód w sprawie stanowiły ponadto ujawnione na rozprawie dokumenty: odpis wyroku Sądu Rejonowego w(...)z dnia 11.08.2011 r. (k.14), odpis postanowienia Sądu Rejonowego w (...)z dnia 11.08.2011 r. (k. 14); odpisu wyroku w sprawie (...)(k. 104-105), dane osobopoznawcze k.15 oraz dane o karalności (k. 21, k.33-34). Ich treść nie budzi wątpliwości co do zgodności z rzeczywistym stanem rzeczy, dokumenty te nie były również kwestionowane przez strony.

Mając na uwadze materiał dowodowy zgromadzony w sprawie uznać należy, iż wina oskarżonego nie budzi wątpliwości i została w pełni udowodniona. Oskarżony P. O. w chwili popełniania przestępstwa był osobą pełnoletnią i brak jest podstaw do uznania, iż w niniejszej sprawie zachodzą jakiekolwiek wątpliwości co do jego poczytalności. Oskarżony jest zatem osobą zdolną do ponoszenia odpowiedzialności karnej, a w niniejszej sprawie nie występują żadne przewidziane prawem okoliczności, które uniemożliwiałyby przypisanie oskarżonemu winy. Zebrane w sprawie dowody pozwalają zaś przedstawić mu zarzut, że znajdując się w normalnej sytuacji motywacyjnej i mając pełną swobodę zachowania się zgodnie z normami prawa karnego normy te naruszył wypełniając znamiona przestępstwa określonego w art. 190 § 1 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k.

Przestępstwo z art. 190 § 1 k.k. ma charakter umyślny. Jednakże ponieważ znamię czasownikowe „grozi” nie implikuje samo przez się celowości działania, zamiar ewentualny nie jest tu wykluczony (choć będzie raczej wyjątkiem). W ocenie Sądu oskarżony działał jednak umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Używając wyżej cytowanych słów chciał on grozić A. J. (1) popełnieniem przestępstwa na jej szkodę, chciał ją w ten sposób przestraszyć i spowodować, by nie przychodziła więcej do ich domu. Musiał ponadto mieć świadomość, iż wypowiadanie gróźb pod adresem innych osób jest przestępstwem, a mimo tego mając pełną możliwość zachowania się zgodnie z normami prawa, normy te naruszył.

Sąd ustalił na podstawie zeznań świadków, iż oskarżony wypowiedział w stosunku do A. J. (1) słowa „zabije cię własnymi rękami”. Nie budzi najmniejszych wątpliwości, iż słowa te stanowią groźbę pozbawienia życia, a zatem wypełniają znamiona przestępstwa opisanego w art. 190 § 1 k.k. Podobnie przy tym należy ocenić słowa, do użycia których przyznał się sam oskarżony, stanowią one również groźbę pozbawienia życia, czego nie zmienia fakt odmiennej oceny oskarżonego, z punktu widzenia bowiem prawa karnego taka właśnie wypowiedź stanowi również zapowiedź popełnienia przestępstwa na szkodę pokrzywdzonej.

Wskazać przy tym należy, że dla bytu przestępstwa, określonego w art. 190 k.k. nie jest konieczne stwierdzenie obiektywnego niebezpieczeństwa realizacji groźby, a wystarczy by wzbudzała u zagrożonego obawę jej wykonania (nie publ. wyrok SN z dnia 10 maja 1972 r., I KR 74/72). Ważny jest jedynie subiektywny odbiór tej groźby u pokrzywdzonego, tj. to, czy faktycznie wzbudziła ona u niego obawę spełnienia, tj. wywołała uczucie strachu lub zagrożenia. Subiektywny odbiór ma dla zaistnienia przestępstwa znaczenie zasadnicze, jednak nie wystarczające. Obawa ta musi być ponadto uzasadniona, a więc do jej oceny niezbędne będzie włączenie także i czynnika obiektywnego. Zgodnie z jednolitym stanowiskiem literatury ( por. J. Marakrewicz, Kodeks Karny...; podobnie O. Górniok, ( w: ... ) System prawa karnego, czy A. Zoll ( praca zbiorowa ) Kodeks karny... t. II ) obawę uznać można za uzasadnioną, jeśli przeciętny człowiek o podobnych do ofiary cechach osobowości, psychiki, intelektu i umysłowości, w analogicznych warunkach wedle wszelkiego prawdopodobieństwa uznałby tę groźbę za realną i wzbudzającą obawę. Powyższe wynika z faktu, iż indywidualnym przedmiotem ochrony art. 190 § 1 k.k. jest wolność psychiczna człowieka, tj. wolność od spowodowanego działaniami innych ludzi uczucia strachu lub zagrożenia powodującego dyskomfort psychiczny i obniżającego standard jego życia psychicznego.

W świetle powyższych rozważań Sąd Rejonowy uznał, że groźba P. O. pod adresem A. J. (1) mogła wzbudzić w niej uzasadnioną obawę jej spełnienia, gdyż jak wynika z zeznań świadków i wyjaśnień oskarżonego stosunki między oskarżonym, a pokrzywdzoną nigdy nie były dobre i P. O. nie życzył sobie, aby A. J. (1) przebywała w jego i K. O. mieszkaniu. Ponadto z samych zeznań świadków wynika, że groźby pod adresem pokrzywdzonej ze strony P. O. pojawiały się już wcześniej, wtedy jednak nie były wypowiadane w obecności A. J. (2), a jedynie przy K. O. i dzieciach P. i K. O.. Jak zeznała A. J. (1) oskarżony zażywa narkotyki, ponadto często pije alkohol, obawia się więc, że groźbę swoją oskarżony może zrealizować będąc pod wpływem wymienionych środków, co zresztą sam zapowiedział po kłótni w dniu 17 kwietnia 2015 roku (zeznania k. 3). Mając powyższe na uwadze oraz okoliczności, w jakich wypowiedziana była owa groźba (kłótnia, podniesiony głos, jak również poprzedzające groźbę wyzwiska oraz dodatkowo zapowiedź ze strony oskarżonego szybkiej realizacji tej groźby i to jeszcze pod pływem alkoholi i środków odurzających) obawy A. J. (1) uznać trzeba za jak najbardziej uzasadnione.

Okoliczność natomiast, jak podnosił obrońca oskarżonego, że oskarżony nie chciał zrealizować swojej groźby, a ponadto dotychczas nie było sytuacji, by wyrządził jakąś krzywdę pokrzywdzonej, nie ma żadnego znaczenia dla realizacji znamion przestępstwa opisanego w art. 190 § 1 k.k. Dla wyczerpania znamion tego przestępstwa wystarczające jest bowiem to, że oskarżony groził pokrzywdzonej popełnieniem przestępstwa na jej szkodę, nie zaś czy zamierzał swoją groźbę zrealizować i czy kiedykolwiek dopuścił się już przestępstw w stosunku do jej osoby.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy uznał oskarżonego za winnego dokonania zarzucanego mu czynu.

Zgodnie z art. 64 § 1 k.k. jeżeli sprawca skazany za przestępstwo umyślne na karę pozbawienia wolności popełnia w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary umyślne przestępstwo podobne do przestępstwa, za które był już skazany, sąd może wymierzyć karę przewidzianą za przypisane sprawcy przestępstwo w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę.

P. O.był skazany wyrokiem Sądu Rejonowego w (...)z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie sygn. akt (...), za przestępstwo z art. 224 § 2 k.k. i art. 226 § 1 k.k., a więc umyślne przestępstwo podobne (z uwagi na fakt zastosowania przemocy przy realizacji znamion przestępstwa z art. 224 § 2 k.k. oraz groźbę jej użycia przy realizacji znamion przestępstwa przypisanego mu w niniejszej sprawie) na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności, którą oskarżony odbył w okresie od 22 listopada 2011 roku do 24 stycznia 2013 roku. Powyższe jednoznacznie wskazuje, że P. O.zarzucanego mu czynu dopuścił się w warunkach powrotu do przestępstwa, określonych w art. 64 § 1 k.k.

Wymierzając karę oskarżonemu Sąd Rejonowy kierował się dyrektywami zawartymi w art. 3 k.k. i art. 53 § 1 i 2 k.k. Uwzględniając kryteria wskazane w tych przepisach Sąd Rejonowy uznał, że adekwatną do stopnia zawinienia i stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu będzie kara 6 miesięcy pozbawienia wolności, która spełni cele zapobiegawcze i wychowawcze w stosunku do oskarżonego, jak i uczyni zadość potrzebom w zakresie kształtowania świadomości prawnej zarówno oskarżonego, jak i społeczeństwa.

Z uwagi na wielokrotną uprzednią karalność oskarżonego oraz działanie w warunkach recydywy warunkowe zawieszenie wykonania orzeczonej kary pozbawienia wolności nie było w stosunku do oskarżonego możliwe.

Sąd uznał jednak, iż kara dwóch lat pozbawienia wolności (w górnej granicy ustawowego zagrożenia), której orzeczenia w stosunku do oskarżonego domagał się pełnomocnik oskarżycielki posiłkowej, byłaby zbyt surowa i rażąco niesprawiedliwa, mając chociażby na uwadze wyrok, jaki zapadł w sprawie (...), gdzie za pojedyncze występki z art. 190 § 1 k.k., popełnione przez oskarżonego w podobnym okresie czasu, wymierzono mu kary po 3 miesiące pozbawienia wolności.

Sąd uznał, że kara wyższa, niż orzeczona w sprawie (...)za czyny z art. 190 § 1 k.k., to jest kara 6 miesięcy pozbawienia wolności wymierzona w niniejszej sprawie również za czyn z art. 190 § 1 k.k., mając na uwadze postawę oskarżonego oraz działanie w warunkach recydywy, będzie odpowiednio surowa i jednocześnie wystarczająca dla osiągnięcia wobec niego celów kary.

Z uwagi na konieczność zapewnienia pokrzywdzonej bezpieczeństwa Sąd uwzględniając wniosek w tym przedmiocie pełnomocnika oskarżycielki posiłkowej orzekł wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu kontaktowania się z pokrzywdzoną i zakazu zbliżania się do niej bez jej zgody na odległość mniejszą niż 200 metrów na okres 5 lat.

Przepis art. 41a § 1 k.k. stanowi bowiem, iż Sąd może orzec zakaz kontaktowania się z określonymi osobami i zakaz zbliżania się do określonych osób w razie skazania za przestępstwo przeciwko wolności seksualnej lub obyczajności na szkodę małoletniego lub inne przestępstwo przeciwko wolności (….) , do których należy przestępstwo z art. 190 § 1 k.k.

Zważywszy na negatywny stosunek oskarżonego do pokrzywdzonej, treść wypowiadanych przez niego gróźb, a także uprzednią karalność oskarżonego Sąd uznał, że zastosowanie przedmiotowych środków karnych, w wyżej opisanym wymiarze jest niezbędne dla zapewnienia pokrzywdzonej bezpieczeństwa i spokoju. Jednocześnie w razie ustalenia przez Sąd kontaktów z dziećmi (będącymi wnukami pokrzywdzonej) możliwe będzie odbieranie przez oskarżonego dzieci przebywających u pokrzywdzonej, gdyż w takim wypadku, kontakt z pokrzywdzoną następować będzie tylko w celu umożliwienia kontaktów z dziećmi, a zatem w wykonaniu wyroku Sądu ustalającego te kontakty, co następować będzie oczywiście za zgodą pokrzywdzonej.

Ponieważ w sprawie występował obrońca z urzędu Sąd zasądził na jego rzecz kwotę 546,21 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata ustanowionego z urzędu. Na kwotę tę złożyło się wynagrodzenie wraz z należnym podatkiem od towarów i usług.

Z uwagi na złożony wniosek Sąd zasądził od oskarżonego na rzecz oskarżycielki posiłkowej zwrot poniesionych przez nią wydatków związanych z ustanowieniem pełnomocnika w kwocie 444 złotych.

Z uwagi na sytuację finansową i rodzinną oskarżonego, Sąd, na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił go od obowiązku zapłaty kosztów sądowych uznając, iż ich zapłata byłaby dla oskarżonego zbyt uciążliwa ze względu na sytuację rodzinną i majątkową oraz fakt orzeczenia wobec niego kary bezwzględnej pozbawienia wolności.

Sąd dokonał korekty opisu czynu przypisanego oskarżonemu, wskazując, iż wyrokiem Sądu Rejonowego w(...)z dnia 20 kwietnia 2007 roku w sprawie(...)oskarżony skazany został m.in. za czyn z art. 224 § 2 k.k. (a nie z art. 224 § 1 k.k.), a ponadto prawidłowo wskazał wymiar odbytej przez oskarżonego kary orzeczonej powołanym wyrokiem. Zgodnie z treścią tego wyroku wobec P. O.orzeczono karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolości i taki wymiar należało wskazać, niezależnie od okresu w jakim oskarżony faktycznie ją odbywał.

Mając powyższe na uwadze, orzeczono, jak w wyroku.