Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - Sędzia SO Lucyna Morys - Magiera

Sędzia SO Teresa Kołeczko - Wacławik (spr.)

SR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska

Protokolant Dominika Tarasiewicz

po rozpoznaniu w dniu 25 maja 2016 r. w Gliwicach

na rozprawie

sprawy z powództwa Huty (...) Spółki Akcyjnej w Z.

przeciwko Skarbowi Państwa - Prezydentowi Miasta Z.

o ustalenie

na skutek apelacji powódki

od wyroku Sądu Rejonowego w Zabrzu

z dnia 14 października 2015 r., sygn. akt VIII C 1239/13

1.  oddala apelację;

2.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 600 zł (sześćset złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania odwoławczego.

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Lucyna Morys – Magiera SSO Teresa Kołeczko - Wacławik

Sygn. akt III Ca 380/16

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Zabrzu oddalił powództwo Huty (...) Spółki Akcyjnej w Z. przeciwko Skarbowi Państwa-Prezydentowi Miasta Z. o zmianę z 3% do 1% stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej i zasądził od powódki na rzecz pozwanego 1217 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sąd ustalił, że powódka jest użytkownikiem wieczystym należącej do Skarbu Państwa nieruchomości gruntowej obejmującej działki nr (...), dla której Sąd Rejonowy w Zabrzu prowadzi księgę wieczystą nr (...). Do lat dziewięćdziesiątych XX wieku cały teren pozostający we władaniu powódki stanowił jeden układ zamknięty, a po okresie restrukturyzacji zakład przez nią prowadzony położony jest w dwóch zamkniętych fragmentach. Z części nieruchomości oddanej powódce w użytkowanie wieczyste korzystają osoby trzecie.

Działka (...) zajęta jest pod wewnętrzną drogę dojazdową we władaniu powódki, działka (...) zajęta jest pod chodnik dla pieszych oraz pas zieleni przyulicznej ul. (...) w Z., a działka (...) zajęta jest pod chodnik dla pieszych oraz pas zieleni przyulicznej ul. (...) w Z..

Decyzją z 26 listopada 2012r. Prezydent Miasta Z. wykonujący zadania z zakresu administracji rządowej rozpatrując wniosek powódki, w którym wskazywała, że stawka procentowa opłaty rocznej winna zostać obniżona, albowiem wszystkie działki pozostające w użytkowaniu wieczystym pełnią funkcję ogólnodostępnej drogi lokalnej, odmówił dokonania zmiany stawki procentowej opłaty rocznej.

W dniu 9 maja 2013r. Samorządowe Kolegium Odwoławcze w K. odmówiło wnioskowi powódki o ustalenie, że zmiana stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest uzasadniona.

Ustalając powyższe uznał sąd I instancji, przywołując regulację art. 73 ust. 2 u.g.n., że powódka nie wykazała, aby doszło do trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości będącej w jej użytkowaniu wieczystym, powodującej zmianę celu, na który nieruchomość została oddana. Podniósł, że trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości powinna dotyczyć całej nieruchomości objętej księgą wieczystą, a warunek ten nie został spełniony, albowiem sposób korzystania z działki (...) nie uległ żadnej zmianie, a w szczególności zmianie trwałej. Od początku związania stron stosunkiem prawnym użytkowania wieczystego działka (...) jest wewnętrzną drogą dojazdową powódki. Fakt, iż inne osoby korzystają z nieruchomości nie ma znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, gdyż użytkownik wieczysty wobec innych podmiotów niż oddający w użytkowanie wieczyste ma uprawnienia zbieżne z uprawnieniami właściciela określonymi w art. 140 k.c. Tym samym użytkownik nie może skutecznie powoływać się wobec oddającego w użytkowanie na fakt korzystania z nieruchomości w sposób nieuprawniony przez inne podmioty.

Jako nieprzydatny i zbędny dla stwierdzenia okoliczności, które za jego pośrednictwem miały być udowodnione, oddalił wniosek powódki o przeprowadzenie dowodu z oględzin nieruchomości.

Orzeczenie oparł na przepisach art. 72 ust. 3 pkt 4 i 5 u.g.n., art. 73 ust. 2 u.g.n. w zw. z art. 6 pkt 1 u.g.n. oraz art. 77 ust. 1 u.g.n., a o kosztach orzekł na podstawie art. 98 k.p.c.

W apelacji powódka zaskarżając wyrok w całości zarzuciła:

- naruszenie przepisów postępowania mające wpływ na rozstrzygnięcie sprawy a to art. 292 k.p.c. w zw. z art. 227 k.p.c. i art. 217 k.p.c. poprzez oddalenie wniosku dowodowego o przeprowadzenie oględzin miejsca jako dowodu nieprzydatnego do stwierdzenia okoliczności istotnych dla wyjaśnienia sprawy, podczas gdy przeprowadzenie tego dowodu zmierzało do wykazania aktualnego przeznaczenia nieruchomości tj. wykorzystywania na cele publiczne,

- sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z zebranym w sprawie materiałem dowodowym mającą wpływ na wynik rozstrzygnięcia, a polegający na przyjęciu, że zebrany w sprawie materiał dowodowy nie dostarcza podstaw do ustalenia, że zachodzą wszelkie przesłanki uzasadniające zmianę stawki opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego, w sytuacji, gdy kierując się logiką i doświadczeniem życiowym trudno przyjąć, iż korzystanie z określonego terenu, w tym drogi, przez osoby trzecie, w tym nie powiązane majątkowo czy zawodowo z powódką, nie jest korzystaniem publicznym z nieruchomości, przy jednoczesnym braku możliwości wyłączenia fizycznego od korzystania z tej nieruchomości przez osoby trzecie.

W uzasadnieniu apelacji podniosła, że wbrew ocenie sądu I instancji wykazała zeznaniami świadka Z. S., iż od momentu objęcia nieruchomości w użytkowanie wieczyste zaszły spore zmiany w korzystaniu z niej. Wynikało to przede wszystkim ze zmian strukturalnych oraz własnościowych, które miały miejsce na terenach należących uprzednio do powódki. W ich następstwie powstało wiele przedsiębiorstw, dla których działki będące w użytkowaniu wieczystym powódki stanowią drogi dojazdowe i pełnią funkcję węzła komunikacyjnego. Ponadto działka (...) stanowi ciąg komunikacyjny łączący Z. Centrum Wschód z parkingiem centrum handlowego (...). Z działki korzystają też w celach komunikacyjnych osoby mieszkające przy ul. (...). Ponieważ powódkanie ma żadnej możliwości zapobieżenia korzystania przez inne podmioty z nieruchomości, a w całości ponosi koszty związane z użytkowaniem wieczystym nieruchomości, która obecnie jest wykorzystywana na cele publiczne wskazała, że w tych okolicznościach zaistniały podstawy do zmiany wysokości stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego z 3% do 1% przewidzianych dla nieruchomości gruntowych oddanych na cele publiczne.

Przedstawiając powyższe zarzuty wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku i uwzględnienie powództwa w całości ewentualnie o jego uchylenie i przekazanie sprawy Sądowi Rejonowemu do ponownego rozpoznania oraz zasądzenie od pozwanego na jej rzecz kosztów procesu za obie instancje.

Pozwany wniósł o oddalenie apelacji .

Sąd Okręgowy zważył co następuje.

Apelacja nie mogła odnieść skutku.

Sąd odwoławczy przyjmuje za własne ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i ich ocenę prawną.

Podstawą prawną dla zmiany stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego jest przepis art. 73 ust. 2 u.g.n., który stanowi, że jeżeli po oddaniu nieruchomości gruntowej w użytkowanie wieczyste nastąpi trwała zmiana sposobu korzystania z nieruchomości, powodująca zmianę celu, na który nieruchomość została oddana, stawkę procentową opłaty rocznej zmienia się stosownie do tego celu.

Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 22 kwietnia 2010r. V CSK 357/09 odnosząc się do kwestii interpretacji formuły „trwałej zmiany sposobu korzystania z nieruchomości powodującej zmianę celu, na który została oddana" w użytkowanie wieczyste określonemu podmiotowi wskazał, że chodzi tu o korzystanie z nieruchomości w ramach wykonywania prawa użytkowania wieczystego (art. 232 i 233 k.c.). Nie każda zmiana korzystania z nieruchomości uzasadnia zmianę rocznej stawki procentowej w rozumieniu art. 73 ust. 2 u.g.n., musi bowiem dojść do zmiany trwałej, tj. takiej, która prowadzi do zmiany pierwotnego celu wykorzystania nieruchomości i mieści się w stypizowanym katalogu takich celów przewidzianych w art. 72 ust. 3 pkt 1-5 u.g.n. Wymaganie zmiany trwałej oznacza wyłączenie zmiany przejściowej, niezależnie od prawnogospodarczych przyczyn takiej modyfikacji. Zmiana musi odnosić się do celu podstawowego wynikającego z umowy.

Odnosząc powyższe rozważania do okoliczności faktycznych sprawy podnieść należy, że powódka, dla wykazania zaistnienia przesłanek z art. 73 ust. 2 u.g.n. do obniżenia stawki procentowej opłaty z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości wskazuje na zmianę sposobu korzystania z nieruchomości w szczególności działki (...) polegającą na korzystaniu z niej przez inne podmioty, co w istocie doprowadziło do jej ogólnodostępności. Nie zauważa natomiast powódka, że prawnogospodarcze zmiany, które w miejscu położenia nieruchomości oddanej jej w użytkowanie wieczyste doprowadziły do ogólnej dostępności korzystania z nieruchomości, nie doprowadziły do zmiany wynikającego z umowy celu na jaki nieruchomość została jej oddana. W dalszym ciągu powódka realizuje cel podstawowy wynikający z umowy, a więc wykorzystuje nieruchomość jako drogę dojazdową. Nie twierdziła przy tym w toku procesu, by w jakikolwiek sposób była ograniczona w realizowaniu tego właśnie celu.

W tych okolicznościach, mając na uwadze powyższe ustalenia, sąd I instancji zasadnie uznał, że dowód z oględzin nieruchomości był nieprzydatny w sprawie i zasadnie wniosek powódki oddalił, albowiem ustalona w sprawie ogólnodostępność drogi (przyznana przez pozwanego w piśmie z 29 lutego 2016r.), nie spowodowała zmiany celu podstawowego jakim było umożliwienie powódce korzystanie z nieruchomości jako drogi dojazdowej. Ponieważ nie doszło do zmiany celu podstawowego wynikającego z umowy, brak było podstaw do uwzględnienia żądania obniżenia stawki procentowej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego przedmiotowej nieruchomości.

Z tych względów, ponieważ orzeczenie Sądu Rejonowego jest prawidłowe, apelacja jako bezzasadna zostało oddalona na podstawie art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania odwoławczego orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 6 pkt 4 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28.9.2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu ( Dz. 2013. 490. t.j. ze zm.).

SSR (del.) Maryla Majewska-Lewandowska SSO Lucyna Morys-Magiera SSO Teresa Kołeczko-Wacławik