Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 października 2013 r.

Sąd Okręgowy w Białymstoku VIII Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący- Sędzia SO Krzysztof Kamiński – spr.

Sędziowie: SO Dariusz Niezabitowski

Del. SR Beata Maria Wołosik

Protokolant: Agnieszka Malewska

w obecności prokuratora Haliny Dyszlatys, po rozpoznaniu w dniu 24.10.2013 r. sprawy skazanego K. W. z art. 85 k.k. na skutek apelacji wniesionych przez skazanego i jego obrońcę od wyroku łącznego Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 27 marca 2013 r. (sygn. akt VII K 27/13):

I.  Wyrok w zaskarżonej części zmienia w ten sposób, że:

1. łagodzi orzeczone wobec skazanego kary łączne pozbawienia wolności:

a) w pkt. 1 części dyspozytywnej do 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

a)  w pkt. 2 części dyspozytywnej do 2 (dwóch) lat i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności.

2. uchyla orzeczenie z pkt. 4 części dyspozytywnej.

II.  W pozostałym zaskarżonym zakresie wyrok utrzymuje w mocy.

III. Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. S. kwotę 147,60-zł. (sto czterdzieści siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem kosztów obrony z urzędu za postępowanie odwoławcze, w tym 27,60-zł. (dwadzieścia siedem złotych i sześćdziesiąt groszy) tytułem podatku VAT.

IV. Zwalnia skazanego od kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze i obciąża nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

K. W. został skazany prawomocnymi wyrokami:

1. Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Wydziału Zamiejscowego w Hajnówce w sprawie VII K 366/08 z dnia 08.05.2009 r. za czyn z art. 279§1 k.k. popełniony w dniu 8/9 maja 2008 roku na karę 1 roku i 6 miesięcy pozbawienia wolności; na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§2 k.k. i art. 73§2 k.k. warunkowo zawieszono wykonanie kary pozbawienia wolności na okres 4 lat i oddano pod dozór kuratora; orzeczono o powództwie cywilnym, dowodach rzeczowych oraz orzeczono o kosztach sądowych w sprawie; postanowieniem z dnia 25.06.2012 roku zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności;

2. Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie III K 1362/08 z dnia 14.08.2009 r. za czyn z art. 278§1 k.k. i inne popełniony w dniu 21.04.2008 roku na karę 2 lat pozbawienia wolności; na podstawie art. 69§1 i 2 k.k., art. 70§2 k.k., art. 73§2 k.k. wykonanie orzeczonej kary warunkowo zawieszono na okres próby wynoszący 5 lat i oddano o pod dozór kuratora; orzeczono obowiązek naprawienia szkody oraz o kosztach sądowych; postanowieniem z dnia 06.07.2012 roku karę zarządzono do wykonania;

3. Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XV K 1586/11 z dnia 08.03.2012 r. za czyny z art. 286§1 kk i inne popełnione w dniach 13.01.2011 r., 26.01.2011 r., 03.04.2011 r., 07.04.2011 r., 15.04.2011 r., 15.04.2011 r., 11.05.2011 r., 15.05.2011 r., 03.01.2011 r., 17.01.2011 r., 24.02.2011 r., 14.03.2011 r., 23.03.2011 r., 29.03.2011 r., 07.04.2011 r., 28.04.2011 r., 04.05.2011 r., 04.05.2011 r., 11.05.2011 r., 15.04.2011 r. przy zastosowaniu art. 91§1 k.k. na karę 2 lat pozbawienia wolności; orzeczono o obowiązku naprawienia szkody i kosztach sądowych;

4. Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie VII K 186/12 z dnia 23.03.2012 r. za czyn z art. 286§1 k.k. i inne popełnione w dniach 27.10.2011 roku, 27.11.2011 roku, 23.11.2011 roku, 09.12.2011 roku, 13.12.2011 roku i 13.12.2011 roku przy zastosowaniu art. 91§1 k.k. na karę 1 roku i 2 miesięcy pozbawienia wolności; zaliczono okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie; orzeczono o obowiązku naprawienia szkody, dowodach rzeczowych oraz o kosztach sądowych;

Sąd Rejonowy w Białymstoku wyrokiem łącznym z dnia 27 marca 2013 r. w sprawie o sygn. akt VII K 27/13;

1. Na podstawie art. 85 k.k., art. 86§1 k.k. połączył kary orzeczone w wyrokach Sądu Rejonowego w Bielsku Podlaskim Wydziału Zamiejscowego w Hajnówce w sprawie VII K 366/08 i Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie III K 1362/08 oraz orzekł wobec skazanego K. W.karę łączną 3 (trzech) lat i 4 (czterech) miesięcy pozbawienia wolności zaś w pozostałym zakresie wyroki podlegające łączeniu pozostawił do odrębnego wykonania.

2. Na podstawie art. 91§2 k.k. połączył kary orzeczone w wyrokach Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie XV K 1586/11 i Sądu Rejonowego w Białymstoku w sprawie VII K 186/12 oraz orzekł wobec skazanego K. W. karę łączną 3 (trzech) lat pozbawienia wolności zaś w pozostałym zakresie wyroki podlegające łączeniu pozostawił do odrębnego wykonania.

3. Na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej wobec skazanego łącznej kary pozbawienia wolności zaliczył okresy dotychczasowego pozbawienia wolności w sprawie VII K 186/12 od dnia 03.12.2011 r. do dnia 06.03.2012 r.

4. W pozostałym zakresie umorzył postępowanie w zakresie wydania wyroku łącznego.

5. Zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adwokata M. S. kwotę 146,40 złotych (w tym kwotę 120 zł tytułem należności głównej oraz kwotę 26,40 złotych tytułem podatku VAT) tytułem nieopłaconych kosztów obrony z urzędu udzielonej na rzecz skazanego.

6. Zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych obciążając nimi Skarb Państwa.

Powyższy wyrok zaskarżyli skazany i jego obrońca.

Obrońca K. W., na mocy art. 444 k.p.k. i art. 425§l - 3 k.p.k. zaskarżył wyrok w części orzeczenia o karze i na podstawie art. 438 pkt 3 kpk zarzucił mu błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, który miał wpływ na treść orzeczenia - polegający na pominięciu okoliczności przemawiających za zastosowaniem zasady pełnej absorpcji, a przynajmniej zasady asperacji o niższym wymiarze kary łącznej.

Na podstawie art. 437§2 kpk, wniósł o:

- zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie skazanemu kary łącznej w wymiarze najwyższej kary jednostkowej;

ewentualnie:

- zmianę zaskarżonego wyroku i wymierzenie kary łącznej o niższym wymiarze.

Natomiast skazany zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

- nieobiektywne i nieskrupulatne podejście do w/w sprawy;

- nie wzięcie pod uwagę kompromisowego orzecznictwa P.S. 1997r. z Nr 11-12 str. 149 Dziennik Ustaw ustawa z dn. 10.01.1995r.;

- nieuzasadnioną surowość w trakcie łączenia wyroków;

- nie ustosunkowanie się do wytycznych SN w przedmiocie wyroku łącznego przy zastosowaniu absorpcji od wyroków, które nie podlegają łączeniu wyroków, ale ze względu na szczególne okoliczności skazanego zgodnie z orzeczeniem „SN CO5U J. CD 129/05” łączy się;

- nie rozważeniu wypowiedzi mających moc zasady prawnej: Sądu Najwyższego, uchwały z dnia 25.02.2005r I KZP 36/04, z dnia 09.06.2006r.
I KZP 11/06, wyroku z dnia 24.11.2005r WA 32/05 i innych, uchwały Sądu Najwyższego z dnia 27.03.2001r I KZP 2/01 oraz z 21.11.2001r. I KZP 14/01 i wyroków Sądu Apelacyjnego w Krakowie z dnia 30.09.1998r II Aka 63/01 i inne;

- nie kierowanie się myślą art. 54 k.k. („Sąd kieruje się przede wszystkim tym aby sprawcę wychować”).

Mając powyższe na uwadze wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i przychylnego rozpatrzenie jego wniosku.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Obie apelacje są zasadne o tyle, o ile zmierzają do złagodzenia orzeczonych wobec skazanego kar łącznych pozbawienia wolności.

Z uwagi na to, że obie apelacje zawierają – z oczywistych powodów – podobne zarzuty oraz wnioski, zostaną omówione łącznie.

Na wstępie wskazać należy, że obowiązujące przepisy prawne nie wprowadzają automatyzmu w zakresie kształtowania kary łącznej i nie dają podstaw, w każdej sytuacji, do zastosowania zasady pełnej absorpcji. Wymiar kary łącznej nie może stanowić swoistej „premii” dla skazanego płynącej jedynie z faktu popełnienia większej liczby przestępstw. Orzekając karę łączną sądy winny pod uwagę, obok ogólnych dyrektyw jej wymiaru, określonych w art. 53 k.k., przy uwzględnieniu prewencyjnego jej oddziaływania, przede wszystkim związek przedmiotowo-podmiotowy oraz czasowy pomiędzy przestępczymi zachowaniami i okoliczności, które miały miejsce po wymierzeniu kar jednostkowych, w tym zachowanie skazanego w trakcie ich wykonywania.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy, należy zgodzić się apelującymi, że Sąd I instancji orzekając wobec skazanego kary łączne nie wziął pod uwagę w sposób dostateczny powyższych wskazań, czego dowodzi wymiar w/w kar (zbliżonych do zasady kumulacji). Tymczasem, jak słusznie podnoszą apelujący, między przestępstwami w zakresie wyroków podlegających „łączeniu” zachodzi dosyć ścisły związek. Przestępstwa objęte wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8 maja 2009 r. (sygn. akt VII K 366/08) i z dnia 14 sierpnia 2009 r. (sygn. akt III K 1362/08) popełnione zostały w bardzo bliskim odstępie czasu (w dniu 21 kwietnia 2008 r. i w dniu 8/9 maja 2008 r.) i godzą w to samo dobro chronione prawem (przestępstwa przeciwko mieniu). Z kolei, chociaż przestępstwa objęte wyrokami Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 8 marca 2012 r. (sygn.. akt XV K 1586/11) oraz z dnia 23 marca 2012 r. (sygn. akt VII K 186/12) popełnione zostały w pewnym (chociaż niezbyt odległym) odstępie czasu (ostatni z pierwszego wyroku w dniu 15 maja 2011 r., zaś pierwszy z drugiego wyroku w dniu 27 października 2011 r.), nie tylko godzą w to samo dobro chronione prawem, ale są identyczne rodzajowo.

Dodać nadto należy, że skazany K. W. posiada dosyć dobrą opinię w zakładzie karnym ( vide k. 52). Wprawdzie na temat przestępstw wypowiada się bezkrytycznie (chociaż częściowo przyznał się do winy), to podczas całego pobytu w jednostkach penitencjarnych zachowywał się właściwie. Nie był karany dyscyplinarnie. Był natomiast nagradzany za wyróżnianie się dobrym zachowaniem i aktywny udział w zajęciach kulturalno-oświatowych. W celi funkcjonuje prawidłowo (nie przejawia agresji do innych i pozytywnie wpływa na atmosferę w celi).

W świetle powyższych okoliczności orzeczone kary łączne, zbliżone do zasady pełnej kumulacji, jawią się jako nadmiernie surowe i to w stopniu rażącym (art. 438 pkt 4 k.p.k.). Przy czym, o ile nie uzasadniają one orzeczenia kar łącznych na zasadzie pełnej absorpcji (postulowanych w apelacjach), o tyle uzasadniają znaczne ich złagodzenie. Zdaniem Sądu Okręgowego karami łącznymi, które uwzględniając w/w okoliczności spełnią też cele wychowawcze, będą kary pozbawienia wolności w wymiarze (odpowiednio) 2 lat i 6 miesięcy oraz 2 lat i 4 miesięcy.

Dlatego należało orzec, jak w pkt. I ppkt 1 sentencji niniejszego wyroku.

Sąd Okręgowy stwierdził z urzędu uchybienie Sądu I instancji polegające na nieuprawnionym wydaniu orzeczenia o umorzeniu postępowania
(w pozostałym zakresie) w zakresie wydania wyroku łącznego (pkt 4 części dyspozytywnej).

Zgodnie z treścią art. 572 k.p.k. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli brak warunków do wydania wyroku łącznego. Skoro Sąd Rejonowy orzekł kary łączne obejmujące wszystkie rozpatrywane wyroki, trudno zrozumieć czego dotyczy omawiane rozstrzygnięcie (nie wyjaśnia tego treść uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Dlatego, uznając, że rozstrzygnięcie to jest wynikiem pomyłki, należało orzec, jak w pkt. I ppkt 2 sentencji niniejszego wyroku.

Nie stwierdzając innych uchybień, które mogłyby mieć wpływ na treść zaskarżonego wyroku, należało orzec, jak w pkt II sentencji niniejszego wyroku.

O kosztach obrony z urzędu orzeczono na mocy §14 ust. 5 w zw. z §2 ust. 3 rozporządzenia Min. Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz. U. z 2002 r. Nr 163, poz. 1348 z późn. zm.).

O kosztach sądowych za postępowanie odwoławcze orzeczono zgodnie z treścią art. 624§1 k.p.k. w zw. z art. 634 k.p.k., mając na względzie, że skazany nie będzie w stanie ich uiścić, m.in. ze względu na długotrwały pobyt w zakładzie karnym.