Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Renata Bober

Sędziowie: SO Anna Harmata (spr.)

SR del. Marta Zalewska

Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Mikulska

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2016 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: Kancelarii (...). j. w R.

przeciwko: (...) Spółka z o.o. w W.

o zapłatę

na skutek apelacji pozwanego co do punktu I i III wyroku Sądu Rejonowego
w R. V Wydziału Gospodarczego z dnia 17 grudnia 2015 r., sygn. akt
V GC 1787/15

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od pozwanego (...) Spółka z o.o. w W. na rzecz powoda Kancelarii (...). j. w R. kwotę 1.200 zł (jeden tysiąc dwieście złotych) tytułem kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.

Sygn. akt VI Ga 120/16

UZASADNIENIE

wyroku z dnia 23 czerwca 2016 r.

Powód Kancelaria (...) sp. j. w R. wniosła o zasądzenie od pozwanego (...) sp. z o.o. w W. zapłaty kwoty 60 000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 14 maja 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztami procesu, w tym kosztami zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powód podał, iż w dniu 30.04.2014r. zawarł z pozwanym umowę na wykonanie czynności pośrednictwa finansowego mających na celu doprowadzenie do uzyskania przez pozwanego kredytu. Zgodnie z umową wynagrodzenie z tytułu świadczonej usługi pośrednictwa finansowego wynosiło 5% kwoty netto kredytu . Powód doprowadził do zawarcia umów kredytowych pozwanego z A. Bank, z tego tytułu w dniu 6 maja 2015 r. wystawił fakturę VAT na kwotę 60 000 zł tytułem umówionego wynagrodzenia. Pozwany, pomimo wezwania nie uregulował należności.

W dniu 22 czerwca 2015r. został wydany nakaz w postępowaniu upominawczym.

Pismem z dnia 15 lipca 2015 r. powód cofnął pozew w zakresie należności głównej w wysokości 60.000 zł, wnosząc o zasądzenie odsetek ustawowych od kwoty 60.000 zł za okres od dnia 14 maja 2015 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu; wskazując, że pozwany w dniu 13 lipca 2015 r. dokonał przelewu na jego rzecz powyższej kwoty.

W sprzeciwie od wydanego w sprawie nakazu pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie na jego rzecz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany podniósł zarzut, po pierwsze, przedwczesności złożenia pozwu; gdyż w dacie jego wniesienia pomiędzy stronami trwały negocjacje, które doprowadziły do zawarcia w dniu 16 czerwca 2015 r. umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, a strona powodowa zapewniała, że jeśli strona pozwana umowę podpisze to nie złoży pozwu; po drugie, zarzut nieistnienia żądania pozwu jako spełnionego. Pozwany zarzucił, iż w §3 umowy nastąpiło przesunięcie pierwotnego terminu zapłaty na dzień 10 lipca 2015 r., pozwany przez cały okres negocjacji wykazywał chęć w uregulowaniu należności, a jedyną przeszkodą w zapłacie przedmiotowej kwoty było zajęcie konta bankowego przez komornika, o czym powód był informowany i zgodził się na dodatkowe przesunięcie terminu zapłaty do dnia 15 lipca 2015 r. Uzasadniając żądanie zasądzenia kosztów postępowania pozwany wskazał, że nie dał powodu do wytoczenia sprawy i przy pierwszej czynności uznał powództwo w części dotyczącej kwoty 60 000 zł. W tej sytuacji zastosowanie winien znaleźć art. 101 kpc. Ewentualnie pozwany wniósł o nieobciążanie go kosztami procesu w oparciu o art. 102 kpc, ze względu na szczególnie uzasadniony przypadek.

Wyrokiem z dnia 17 grudnia 2015 r. Sąd Rejonowy w Rzeszowie zasądził od pozwanego (...) Sp. z o.o. w W. na rzecz powoda Kancelaria (...). j. w R. ustawowe odsetki od kwoty 60 000,00 zł za okres od dnia 14 maja 2015r. do dnia 13 lipca 2015r. (pkt I), umorzył postępowanie w pozostałym zakresie (pkt II); zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 5117 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt III), zarządził zwrot z urzędu powodowi po uprawomocnieniu się orzeczenia kwoty 1500 zł tytułem połowy wpisu od cofniętej części powództwa (pkt IV).

W uzasadnieniu rozstrzygnięcia Sąd Rejonowy ustalił, że powód Kancelaria (...) sp. j. w R. zawarł z pozwanym (...) sp. z o.o. w W. w dniu 30 kwietnia 2014 r. umowę pośrednictwa finansowego, której przedmiotem było wykonanie czynności pośrednictwa finansowego mających doprowadzić do uzyskania przez pozwanego kredytu bankowego lub pożyczki. Zgodnie z § 4 ust. 1 umowy z tytułu świadczenia usług pośrednictwa finansowego pośrednikowi (powodowi) przysługiwać miało wynagrodzenie w wysokości 5 % kwoty netto kredytu lub pożyczki. W wyniku działań strony powodowej pozwany uzyskał kredyt bankowy w banku (...). W dniu 6 maja 2015 r. powód wystawił na rzecz pozwanego rachunek nr (...) opiewający na kwotę 60.000 zł z terminem płatności wynoszącym 7 dni, tytułem pośrednictwa finansowego za doprowadzenie do zawarcia umów kredytowych z A. Bank. Termin płatności ww. rachunku upływał z dniem 13 maja 2015 r. Pismem z dnia 21 maja 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty kwoty 60.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami pod rygorem skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego. W dniu 16 czerwca 2015 r. powód zawarł z pozwanym umowę przewłaszczenia. W § 1 umowy wskazano, że została ona zawarta w celu zabezpieczenia wierzytelności przysługującej przyjmującemu (powodowi) z tytułu umowy pośrednictwa finansowego z dnia 30 kwietnia 2014 r. W § 2 umowy wskazano, że w celu zabezpieczenia ww. wierzytelności pozwany przenosi na powoda agregat prądotwórczy - nr urządzenia (...)-02 G. W § 3 wskazano, że umowa przewłaszczenia traci moc, a przewłaszczający stanie się z powrotem wyłącznym właścicielem przedmiotu przewłaszczenia bez dokonywania odrębnych czynności prawnych, jeżeli wierzytelność, którą zabezpiecza niniejsza umowa przewłaszczenia zostanie spłacona wraz z ewentualnymi odsetkami i innymi powstałymi kosztami do dnia 10 lipca 2015 r. (pkt 1) lub w sytuacji gdy przyjmujący złoży przewłaszczającemu oświadczenie o rezygnacji w całości lub w części z przewłaszczenia, z dniem doręczenia takiego oświadczenia przewłaszczającemu (pkt 2). Przeciwko pozwanemu toczyło się postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym dla W. K.we W. B. B. sygn. akt KM 40357/15. Egzekucja była skierowana do wierzytelności dłużnika (pozwanego) z rachunku bankowego w (...) Bank S.A. zs. w W.. Pismem z dnia 1 lipca 2015 r. Komornik Sądowy zawiadomił pozwanego o umorzeniu egzekucji z rachunku bankowego. W dniu 13 lipca 2015 r. pozwany zapłacił na rzecz powoda kwotę 60.000 zł w tytule operacji wskazując numer rachunku (...).

Sąd Rejonowy poczynione ustalenia faktyczne oparł na dowodach z dokumentów, dał wiarę zeznaniom świadka J. D. (1), uznając je za spójne i korespondujące z pozostałymi dowodami, odmówił wiary zeznaniom świadka M. S. w zakresie w jakim zeznał o dwukrotnym dokonaniu przesunięcia terminu spełnienia świadczenia przez stronę powodową. W ocenie Sądu Rejonowego powyższa okoliczność nie znalazła potwierdzenia w żadnym z dowodów zebranych w sprawie. W oparciu o powyższe zważył, iż zawarta pomiędzy stronami umowa nosiła charakter o świadczenie usług, do której odpowiednie zastosowanie znajdowały przepisy o umowie zlecenia. Poza sporem była okoliczność, że umowa ta przewidywała wynagrodzenie dla przyjmującego zlecenie (powoda), jak również wysokość tego wynagrodzenia. Powodowi należnym było wynagrodzenie w wysokości 60.000 zł za wykonane usługi pośrednictwa finansowego. Wobec dokonania przez pozwanego w dniu 13 lipca 2015 r. zapłaty kwoty należności głównej tj. 60.000 zł i cofnięcia powództwa przez powoda w tej części Sąd na podstawie art. 203 § 1 k.p.c. oraz art. 355 § 1 k.p.c. umorzył postępowanie w tym zakresie uznając cofnięcie za skuteczne.

Sąd Rejonowy uwzględnił żądanie powództwa w zakresie zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie w płatności dochodzonych za okres od dnia 14 maja 2015 r. do dnia zapłaty, uznając twierdzenia pozwanego co do dwukrotnej modyfikacji terminu zapłaty za nieudowodnione. W ocenie Sądu I instancji dowodu na powyższą okoliczność nie stanowiła treść umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie , wykładnia jej nie prowadziła do wniosku, że strony dokonały zmiany terminu płatności wierzytelności objętej rachunkiem nr (...) z dnia 6 maja 2115 r. Powołując treść art. 65 § 1 i 2 k.c Sąd wskazał, iż strony umowy z dnia 16 czerwca 2015 r. w sposób jednoznaczny w treści umowy wyartykułowały jej cel tj. zabezpieczenie wierzytelności przysługującej przyjmującemu (powodowi) z tytułu umowy pośrednictwa finansowego z dnia 30 kwietnia 2014 r. ( par.1), nie wskazując na inny cel. Gdyby ich celem było zawarcie ugody co do terminu spełnienia świadczenia — tak istotny dla pozwanego cel zostałby w sposób jednoznaczny zapisany. Mając na względzie powyższy cel umowy wykładnia § 3 pkt. 1 umowy prowadzi do wniosku, że postanowienie umowne dotyczy tylko i wyłącznie przypadku wygaśnięcia przewłaszczenia na zabezpieczenie, nie modyfikując zaś stosunku prawnego z umowy pośrednictwa finansowego i obowiązku zapłaty w terminie wynikającym z faktury VAT. Jak wskazał Sąd Rejonowy za powyższym przemawiała zarówno wykładnia celowościowa jak i wykładnia gramatyczna umowy. Stąd w ocenie Sądu Rejonowego jako wiążący strony termin zapłaty należało przyjąć termin wynikający z rachunku nr (...) z dnia 6 maja 2015 r. czego konsekwencję stanowiło orzeczenie o odsetkach ustawowych na podstawie art. 481 § 1 k.c. w punkcie I wyroku. O kosztach procesu Sąd Rejonowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 k.p.c. zgodnie z zasadą odpowiedzialności stron za wynik procesu, uznając pozwanego za przegrywającego proces w całości. Sąd ten uznał, że strona pozwana w zakresie umorzonej części postępowania winna zostać uznana za stronę przegrywającą proces, co uzasadniało przyznanie całości kosztów procesu na rzecz powoda. Roszczenie powoda w momencie wytoczenia powództwa było wymagalne, jak również powód bezskutecznie podejmował działania zmierzające do uzyskania zaspokojenia roszczenia. Stąd wytoczenie powództwa było niezbędne dla celowego dochodzenia praw przez powoda. W ocenie Sądu Rejonowego brak było podstaw do zastosowania art. 101 k.p.c. i art. 102 k.p.c. W niniejszej sprawie pozwany dał jednak powód do wytoczenia powództwa, pomimo wezwania z dnia 21 maja 2015 r. i braku kwestionowania istnienia oraz wymagalności roszczenia powoda nie spełnił świadczenia na rzecz powoda. Nie zachodził również wypadek szczególnie uzasadniony w rozumieniu art. 102 k.p.c., który uzasadniałby nieobciążenie pozwanego kosztami procesu. W sprawie nie zachodziły okoliczności przekonujące o tym, że w rozpoznawanym przypadku obciążenie strony przegrywającej kosztami procesu na rzecz przeciwnika byłoby niesłuszne, czy wręcz niesprawiedliwe. Strona pozwana dokonała błędnej wykładni postanowień umowy, która to okoliczność leży po stronie pozwanej i nie uzasadnia uznania zasądzenia kosztów procesu na rzecz powoda (dochodzącego swoich praw) za sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Od powyższego wyroku apelację wniósł pozwany zaskarżając go w części zasądzającej od strony pozwanej odsetki ustawowe oraz koszty procesu – pkt I i III, zarzucając:

1.  rażące naruszenie art. 233 kpc, co miało wpływ na błędne ustalenie stanu faktycznego, poprzez jednostronną, wybiórczą i naruszającą zasady prawidłowego rozumowania, omijającą wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, nieuwzględniającą całokształtu okoliczności ujawnionych w toku postępowania, ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie na jego podstawie, że strona pozwana uchybiła terminowi zapłaty, a żądanie pozwu nie było przedwczesne i nie zachodzą przesłanki do zastosowania art. 101 kpc, podczas gdy prawidłowa i wszechstronna ocena zebranego w sprawie materiału dowodowego nie pozwala na takie rozstrzygnięcie, gdyż:

a) Sąd I instancji pominął szereg okoliczności ujawnionych w toku postępowania, m. in. wiadomości e-mail zalegające w aktach sprawy, fakt zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie po dniu pierwotnego terminu wymagalności roszczenia i celu jaki przyświecał jej zawarciu;

b) Sąd I instancji nie dokonał wykładni treści umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie zgodnie z treścią art. 65 kc, podczas gdy w jej treści jest mowa o ewentualnych odsetkach, a znaczenie ma rzeczywiste oświadczenie, którego znaczenie nadawały mu obie strony w chwili jego podpisania; Sąd I instancji winien wziąć pod uwagę rzeczywisty zamiar stron, a nie opierać się na dosłownym brzmieniu umowy, przy jednoczesnym pominięciu w/w słów;

b) zeznania J. D. (1) nie były spójne, logiczne, tym samym nie zasługiwały na wiarę - świadek pamiętał, że nie miał udzielonego pełnomocnictwa od strony powodowej i nie zapewniał o przesunięciu terminu wymagalności, przy jednoczesnej niepamięci dotyczącej treści e-maili zalegających w aktach sprawy, wskazaniu okoliczności wcześniej niepodnoszonych przez stronę powodową, które winny zostać uznane za spóźnione (dotyczące zainteresowania M. S. kupnem udziałów spółki, której nazwy jednak nie pamiętał), stwierdzeniu, że umowa przewłaszczenia na zabezpieczenie została podpisana przed notariuszem i jej przedmiotem był samochód, podczas gdy takie okoliczności nie miały miejsca;

c) zeznania M. S. były spójne, logiczne i korespondowały z treścią materiału dowodowego zalegającego w aktach sprawy, tym samym zasługiwały na wiarę;

d) zeznania przesłuchiwanego w charakterze strony powodowej wspólnika są niejasne i nielogiczne - wskazał on, że w imieniu spółki negocjacje prowadził J. D. (1), przy czym nie udzielił mu pełnomocnictwa do składania oświadczeń woli co do prolongaty terminu zapłaty, jednak na skutek tych negocjacji doszło do zawarcia umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, a co więcej wspólnik nie umiał wyjaśnić kwestii celowości zawarcia takiej umowy po upływie terminu wymagalności;

e) Sąd I instancji całkowicie pominął fakt, że strona powodowa nie tylko nie próbowała się zaspokoić z przedmiotu przewłaszczenia, ale nawet nie wezwała pozwanej od wydania przedmiotowego agregatu, co tylko potwierdza zasadność twierdzeń (...) Sp. z o.o. w W., że zgodziła się na dodatkowe przesunięcie terminu zapłaty do dnia 15 lipca 2015 r.;

2. rażące naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 217 kpc, co miało zasadniczy wpływ na treść orzeczenia, poprzez nieuznanie twierdzeń strony powodowej za spóźnione, a to dotyczących celu jaki rzekomo przyświecał M. S. przy wyrażeniu zgody na podpisanie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, podczas gdy twierdzenia te nie były podnoszone w żadnym z pism pełnomocnika strony powodowej, ani na tą okoliczność nie został rozpytany M. S. przesłuchiwany jako pierwszy w kolejności, natomiast te twierdzenia pojawiły się dopiero na etapie przesłuchania świadka J. D. (1), co pozbawiło stronę pozwaną możliwości odniesienia się do nich;

3. naruszenie prawa materialnego tj. art. 65 kc poprzez jego błędną wykładnię i niezastosowanie, podczas gdy oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje; w umowach należy przede wszystkim badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu; z materiału dowodowego w sposób jasny wynika, że głównym celem umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie było przesunięcie terminu płatności; ponadto z przedmiotowej umowy wynika, że przesunięto termin wymagalności, gdyż w jej treści wspomniane są tylko „ewentualne odsetki” - gdyby więc w dniu jej podpisania istniało roszczenie odnoszące się do należności ubocznych z pewnością treść umowy byłaby inna;

4) naruszenie przepisów prawa procesowego tj. art. 233 kpc w zw. z art. 101 kpc poprzez błędne niezastosowanie i błędną wykładnię art. 101 kpc, a także poprzez jednostronną, wybiórczą i naruszającą zasady prawidłowego rozumowania, omijającą wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, ocenę materiału zebranego w sprawie i ustalenie na jego podstawie, że strona pozwana dała powód do wytoczenia sprawy, podczas gdy strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytaczania powództwa, ponadto (...) Sp. z o.o. w W. uznała powództwo przy pierwszej czynności procesowej; w niniejszej sprawie faktem potwierdzającym uznanie powództwa w części dotyczącej 60.000,00 zł jest fakt dokonania zapłaty przed wydaniem nakazu zapłaty, zatem pozwanemu należy się zwrot kosztów, gdyż nie dał on powodów do wytoczenia sprawy i uznał powództwo, poprzez zapłatę w/w sumy pieniężnej; Sąd I instancji wskazuje, że art. 101 kpc nie ma zastosowania gdyż roszczenie strony powodowej było wymagalne, lecz nawet gdyby tak było, to z samej istoty art. 101 kpc wynika, że ma on zastosowanie kiedy Sąd uznał powództwo za zasadne - tym samym wszelkie przesłanki dotyczące wymagalności i zasadności roszczenia były spełnione;

5) rażące naruszenie przepisów postępowania, a mianowicie art. 233 w zw. z art. 98 w zw. z art. 102 kpc, które miało wpływ na błędne ustalenie stanu faktycznego, poprzez jednostronną, wybiórczą i naruszającą zasady prawidłowego rozumowania, omijającą wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, ocenę materiału zebranego w sprawie i ustalenie na jego podstawie, że nie zachodzi szczególnie uzasadniony wypadek, uzasadniający nieobciążanie pozwanego kosztami procesu;

6) rażącą obrazę przepisu postępowania, a mianowicie art. 328§2 kpc, co ma zasadniczy wpływ na treść orzeczenia, a także utrudnia sformułowanie zarzutów apelacyjnych i kontrolę odwoławczą poprzez sporządzenie uzasadnienia wyroku, które nie wskazuje w swej treści logicznego procesu, który doprowadził Sąd I instancji do uwzględnienia żądań strony powodowej w zaskarżonej części, pomijając wiele okoliczności ujawnionych w sprawie, bez ustalenia w sposób należyty faktów, które Sąd uznał za udowodnione, dowodów na których się oparł i przyczyn dla których innym dowodom odmówił wiarygodności i mocy dowodowej, oraz bez wyjaśnienia podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

W oparciu o powyższe zarzuty pozwany wniósł o

1) zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części poprzez oddalenie powództwa w zakresie pkt I - ustawowych odsetek liczonych od kwoty 60.000,00 zł za okres od dnia 14 maja 2015 r. do dnia 13 lipca 2015 r.

2) zmianę zaskarżonego wyroku w zakresie pkt III - poprzez zasądzenie od strony powodowej na rzecz strony pozwanej kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych - strona pozwana poprzez fakt zapłaty kwoty 60.000,00 zł uznała powództwo w tej części, a ponadto nie dała powodu do wytoczenia sprawy, gdyż postępowanie i postawa osób reprezentujących spółkę wobec strony powodowej - oceniona m.in. zgodnie z doświadczeniem życiowym - usprawiedliwiają wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa, ewentualnie o nieobciążanie kosztami postępowania strony pozwanej;

3) ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji i pozostawienie temu Sądowi rozstrzygnięcia o kosztach instancji odwoławczej.

W odpowiedzi na apelację powód wniósł o jej oddalenie i zasądzenie od strony pozwanej na jego rzecz kosztów procesu za postępowanie apelacyjne, w tym kosztów zastępstwa adwokackiego według norm przepisanych.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Apelacja nie jest zasadna.

W rozpoznawanej sprawie w związku z uregulowaniem należności głównej po wytoczeniu powództwa powód cofnął pozew w tym zakresie podtrzymując powództwo co do żądania zapłaty ustawowych odsetek za opóźnienie za okres od 14.05.2015 r. do 13.07.2015 r. oraz zapłaty kosztów procesu. Pozwany odmówił zapłaty odsetek i zakwestionował możliwość domagania się ich zwrotu, wskazując, że strony dokonały zmiany pierwotnego terminu płatności. W tym zakresie pozwany powołał się na uzgodnienia z powodem, których konsekwencją było zawarcie w dniu 16 czerwca 2015 r. umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie, w której w §3 dokonano zmiany terminu płatności należności wynikającej z umowy z dnia 30.04.2014 r. na dzień 10 lipca 2015 r. Następnie, wedle twierdzeń pozwanego, w toku dalszych ustaleń powód udzielił mu dodatkowego terminu zapłaty do dnia 15 lipca 2015 r. Natomiast odnośnie rozstrzygnięcia co do kosztów procesu, w ocenie pozwanego zastosowanie winny znaleźć unormowania art. 101 kpc lub 102 kpc, jako, że nie dał powodu do wytoczenia powództwa i przy pierwszej czynności procesowej uznał żądanie pozwu, w sprawie zachodziły też szczególne okoliczności.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzuty apelacji nie są zasadne. Sąd Rejonowy nie dopuścił się naruszenia przepisu art. 233 § 1 k.p.c. a zgromadzony w sprawie materiał dowodowy ocenił w sposób wszechstronny, z zachowaniem reguł wynikających z tego przepisu i brak podstaw dla przyjęcia by dokonana przez ten Sąd ocena dowodów nosiła charakter dowolnej zawierając logiczne błędy. Brak jest podstaw do podzielenia zarzutów skarżącego i przyjęcia, że w przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy winien ustalić że w dniu 16 czerwca 2015r. poprzez zawarcie umowy przewłaszczenia doszło do zmiany pierwotnego terminu płatności należności z umowy z dnia 30 kwietnia 2014r. , przypadającego na dzień 13 maja 2015 r. Dokonując bowiem chronologicznego zestawienia zdarzeń wskazać należy, że w dniu 6 maja 2015 r. powód wystawił pozwanemu rachunek nr (...) na kwotę 60 000 zł tytułem wynagrodzenia za wykonane na rzecz pozwanego usługi pośrednictwa finansowego wskazując w nim 7 dniowy termin płatności, który upływał w dniu 13 maja 2015 r. Następnie pismem z dnia 21 maja 2015 r. powód wezwał pozwanego do zapłaty, ustalając 3 dniowy termin płatności. Wobec braku zapłaty, w dniu 12 czerwca 2015 r. powód złożył pozew o zapłatę powyższej kwoty. Po tej dacie tj. w dniu 16 czerwca 2015 r. - 4 dni po wytoczeniu w/w powództwa - strony zawarły umowę przewłaszczenia na zabezpieczenie, z której pozwana wywodzi, że została zawarta w celu przesunięcia pierwotnego terminu zapłaty należności i uniknięcia wszczęcia sporu sądowego.

Mając na względzie wyżej przedstawiony chronologiczny przebieg wydarzeń brak jest zdaniem Sądu Okręgowego podstaw do podzielenia i przyjęcia interpretacji skarżącego, że sugerowane przez pozwanego w/w cele stanowiły zgodny zamiar stron , znajdujący odzwierciedlenie w umowie przewłaszczenia na zabezpieczenie z dnia 16 czerwca 2015 r. Przede wszystkim wskazać należy, iż w dacie zawierania przedmiotowej umowy pozew o zasądzenie należności z umowy z dnia 30. kwietnia 2014r. był już wniesiony do Sądu ( od 12 czerwca 2015r.). Ponadto z powoływanego zapisu §3 umowy przewłaszczenia nie wynika, że nastąpiła zmiana termin płatności należności z w/w umowy. Z treści umowy z dnia 16 czerwca 2015r. wyraźnie wynika cel dla którego umowa ta została zawarta i jest to zabezpieczenie wierzytelności przysługującej powodowi z tytułu pośrednictwa finansowego z dnia 30.04.2014r. Natomiast zapis §3 umowy wskazuje, że umowa traci moc, a przewłaszczający staje się z powrotem wyłącznym właścicielem przedmiotu przewłaszczenia bez dokonywania odrębnych czynności prawnych jeżeli wierzytelność powoda z tytułu wynagrodzenia za zrealizowaną umowę zostanie zapłacona do dnia 10 lipca 2015 r. (pkt 1), przyjmujący złoży przewłaszczającemu oświadczenie o rezygnacji w całości lub w części z przewłaszczenia (pkt 2). W świetle literalnego brzmienia przedmiotowego zapisu brak jest podstaw do przyjęcia, że doszło do zmiany pierwotnego terminu płatności przedmiotowej wierzytelności. W tym zakresie Sąd Okręgowy podziela zaprezentowaną przez Sąd Rejonowy argumentację, zgodnie z którą sporne postanowienie umowne §3 pkt 1 dotyczy tylko i wyłącznie regulacji w zakresie umowy przewłaszczenia, nie zmieniając stosunku prawnego z umowy pośrednictwa finansowego i terminu płatności wynagrodzenia wynikającego z faktury VAT. Pozwany zarzuca, iż Sąd Rejonowy winien z faktu ujęcia w par. 3 umowy określenia „ewentualne odsetki” wywodzić zgodną wolę stron co do zmiany terminu płatności przedmiotowej wierzytelności skoro w dacie 16 czerwca 2015r. stanowiły one ewentualność. Otóż w ocenie Sądu Okręgowego brak podstaw dla niniejszego. Zawarte w zapisie §3 umowy przewłaszczenia stwierdzenie o ewentualnych odsetkach było kwestią niedoprecyzowania przez strony ich wysokości, czasokresu, terminu, zapis ten nie oznaczał, że odsetki te w dacie zawarcia umowy o przewłaszczeniu nie istniały, co miałoby potwierdzać tezę pozwanego. Na dzień 16 czerwca 2015r. odsetki istniały, rozpoczęły bowiem swój bieg od 14 maja 2015r. Sposób interpretacji założony przez pozwanego musiałby więc zakładać jednoczesne zrzeczenie się przez powoda powstałych już odsetek, podczas gdy umowa z dnia 16 czerwca 2015r. nie zawiera żadnych uregulowań w tym zakresie.

Za nieprzekonującą Sąd Okręgowy uznał argumentację apelującego, że to zmiana terminu płatności stanowiła przyczynę dla zawarcia umowy przewłaszczenia. Sąd Okręgowy podziela w tym względzie argumentację Sądu Rejonowego, iż istotnie gdyby celem zawarcia tej umowy była zmiana terminu płatności wierzytelności z umowy z dnia 30 kwietnia 2015r. to strony wpisałyby wprost takie uregulowanie do umowy. Brak bowiem racjonalnych podstaw dla przyjęcia , iż najistotniejszy dla strony element uzgodnień nie zostaje wprost jasno i precyzyjnie wskazany w umowie podczas gdy inne kwestie strony w umowie tej ujmują. Analiza treści zeznań świadka M. S. nie wskazuje , iż strony poczyniły zgodne ustalenia co do zmiany terminu płatności i odzwierciedliły je w par. 3. Z zeznań tych bowiem wynika, iż miało to miejsce w jego ocenie ( „ w mojej ocenie” ), również dalsze zeznania tego świadka co do kolejnego przesunięcia terminu przez J. D. (1), a to do 15 lipca są gołosłowne. Okolicznościom tym zaprzeczył świadek D. i brak podstaw dla podważania jego wiarygodności w tym zakresie (brak upoważnienia do zmiany terminu płatności i uzgodnienia zmiany terminu płatności) , zwłaszcza, iż treść jego zeznań potwierdził słuchany za stronę Ł. Z. natomiast pozwany nie stawił się na rozprawę, co spowodowało pominięcie dowodu z przesłuchania strony pozwanej. Istotnie świadek nie pamiętał wszystkich okoliczności (podając odmienne formę zawarcia umowy i przedmiot przewłaszczenie), podając również w treści zeznań nowy element stanu faktycznego , a to kwestię sprzedaży udziałów , jednak , jeżeli pozwany po tych zeznaniach uważał za konieczne powtórne przesłuchanie świadka M. S. to winien wniosek w tym przedmiocie złożyć. Sąd Rejonowy w ustaleniach faktycznych nie ujmował zresztą kwestii sprzedaży udziałów, tak więc zarzuty apelacji w tym zakresie są niezasadne. To na pozwanym spoczywał ciężar wykazania zmiany terminu płatności wierzytelności objętej pozwem – poczynienia uzgodnień pomiędzy stronami przez osoby ku temu upoważnione), w tej mierze zeznania świadka S. nie były wystarczające, okoliczności tej w sposób jednoznaczny zaprzeczały zeznania J. D. (1) oraz Ł. Z.. Tak więc dokonana w tym zakresie przez Sąd Rejonowy ocena nie naruszała reguł logicznego rozumowania. Niniejszego nie zmienia dalsza korespondencja mailowa pomiędzy stronami dotycząca informacji o toku postępowania egzekucyjnego z rachunku bankowego. Z treści jej brak podstaw do wywiedzenia , iż strony zmieniły termin płatności pierwotnej wierzytelności, przesłanianie jej J. D. świadczy o trwających pomiędzy stronami kontaktach, ale nie jest wystarczającym dla uwiarygodnienia zeznań świadka M. S., iż J. D. (1) zmienił termin płatności omawianej wierzytelności na dzień 15 lipca 2015r. Podejmowanie przez stronę czynności zmierzających do zabezpieczenia swojej należy uznać za racjonalne i celowe i brak podstaw dla wywiedzenia z niej jednoczesnego skutku prolongaty terminu płatności bez jednoznacznych ku temu podstaw i dowodów.

Zważywszy na powyższe Sąd Okręgowy nie podzielając zarzutów apelacji uznał, iż ustalenia faktyczne poczynione przez Sąd Rejonowy i wiedzione zeń skutki prawne są prawidłowe.

Odnosząc się natomiast do zaskarżonego przez pozwanego rozstrzygnięcia Sądu I instancji o kosztach postępowania to w ocenie Sądu Okręgowego nie można się zgodzić z twierdzeniami pozwanego, że nie dał on powodu do wytoczenia niniejszego powództwa. Ponieważ nie uregulował on swojego zobowiązania w terminie, a płatność należności głównej nastąpiła już po wniesieniu pozwu, stąd, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik sporu (art. 98 kpc) winien być uznany za przegrywającego sprawę. Zaznaczyć należy, że w analizowanej sprawie po bezskutecznym upływie terminu płatności wskazanym w rachunku nr (...) pozwany był wzywany do zapłaty żądanych pozwem należności pismem z dnia 21 maja 2015 r. Dopiero gdy to wezwanie okazało się bezskuteczne, w dniu 12 czerwca 2015 r. skierowano pozew do sądu. Powyższe zdaniem Sądu Okręgowego powoduje, że nie można przyjąć, że pozwany nie dał podstaw do wytoczenia niniejszego powództwa i w kontekście poczynionych przez Sąd Rejonowy prawidłowych ustaleń nie zmienia tego fakt podpisania w dniu 16.06.2015r.umowy przewłaszczenia. W związku z tym Sąd Okręgowy uznał, że pozwany dał powód do wytoczenia powództwa , a tym samym brak było podstaw dla zastosowania art. 101 kpc.

Sąd Okręgowy nie stwierdził również, aby Sąd Rejonowy dopuścił się naruszenia art. 102 kpc przez jego niezastosowanie. Przepis art. 102 k.p.c. nie konkretyzuje w żaden sposób pojęcia ,,wypadków szczególnie uzasadnionych’’. Wskazanie w tym przepisie na dopuszczalność odstąpienia od zasady odpowiedzialności za wynik procesu jedynie w wypadkach wyjątkowych („szczególnie uzasadnionych”) wyłącza możliwość stosowania wykładni rozszerzającej. Ocena, czy taki wypadek rzeczywiście zachodzi, pozostawiona została uznaniu Sądu. W ocenie Sądu Okręgowego brak podstaw dla przyjęcia wypadku szczególnie uzasadnionego jako zachodzącego w niniejszej sprawie. Niniejszego nie stanowiło podpisanie umowy przewłaszczenia z dnia 16 czerwca 2015r. ( już po wniesieniu pozwu). Realizacja prawa strony do Sądu i uzyskania orzeczenia sądowego dla potwierdzenia swej wierzytelności po upływie blisko miesiąca po terminie wymagalności wierzytelności, po bezskutecznym upływie terminu przedsądowego wezwania do zapłaty, przed zawarciem umowy o zabezpieczenie i miesiąc przed zapłatą przez pozwanego tejże wierzytelności nie daje podstaw dla zastosowania art. 102 kpc i podzielenia argumentów przedstawionych w tym zakresie w apelacji.

W tym stanie rzeczy orzeczono jak sentencji na mocy art. 385 kpc.

W przedmiocie kosztów postępowania odwoławczego Sąd orzekł na podstawie art. 108 k.p.c. w zw. z art. 98 § 1 i 3 k.p.c. oraz § 10 ust. 1 pkt. 1 w zw. z § 2 pkt 4 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 roku w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. 2015.1800) zasądzając od pozwanego na rzecz powoda kwotę 1200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w postępowaniu apelacyjnym.