Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Anna Harmata

Protokolant: Małgorzata Florek

po rozpoznaniu w dniu 8 sierpnia 2016 r. w Rzeszowie

na rozprawie

sprawy z powództwa: Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R.

przeciwko: Park Handlowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – Spółka Komandytowa w R.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powoda Miejskiego Przedsiębiorstwa (...) Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w R. na rzecz pozwanego Park Handlowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością - Spółka Komandytowa w R. kwotę 7 217 zł (słownie: siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt VI GC 338 / 15

Uzasadnienie wyroku z dnia 22 sierpnia 2016r.

Pozwem wniesionym w sprawie powód Miejskie Przedsiębiorstwo (...) sp z o.o. w R. wniósł przeciwko pozwanemu Park Handlowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w R. o zasądzenie kwoty 615.000,00 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu ( sprecyzowanie daty początkowego terminu odsetek na rozprawie w dniu 2 marca 2016r.) i kosztami postępowania. W uzasadnieniu powód podał, iż pozwany - Park Handlowy (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa w R. był inwestorem Zespołu usługowo-handlowego z częścią gastronomiczno- rozrywkową, hotelem i budynkiem biurowym wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, parkingami wewnętrznym, układem dróg wewnętrznych i placów oraz elementami zagospodarowania terenu: obiekty małej architektury i zielenie urządzonej, a także likwidacją kolidujących sieci uzbrojenia terenu - pod nazwą Galeria (...) na działkach szczegółowo wskazanych pozwem. Dla przedmiotowej inwestycji wydane zostało pozwolenie na budowę oraz zezwolenie na realizację inwestycji drogowej pn. Budowa układu drogowego wokół kompleksu Galeria Hotel (...) ( (...)) wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi." Strony zawarły umowę o roboty budowlane z dnia 04.07.2012r. której przedmiotem było wykonanie układu drogowego wraz z dokumentacją wykonawczą w ramach w/w inwestycji zgodnie z decyzją (...) oraz dokumentacją projektową przekazaną przez pozwanego. Zakres robót został szczegółowo wskazany w załączniku nr 1 do umowy. Za wykonanie przedmiotu umowy zostało ustalone wynagrodzenie składające się z dwóch części tj. w kwocie 4.000.000,00 zł netto, plus wynagrodzenie dodatkowe 500.000,00 zł netto success fee, warunkowane uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie układu drogowego do dnia 30.10.2012r. Powód wykonał zlecone mu prace w sposób prawidłowy, co znajduje potwierdzenie w treści protokołu końcowego odbioru robót z dnia 7- 20.11.2012r. Inwestor odmówił jednak powodowi wypłaty kwoty 500.000,00 zł netto + VAT tytułem reszty wynagrodzenia, określonego w umowie jako „success fee", argumentując, że pozwolenie na użytkowanie układu drogowego nie zostało uzyskane do dnia 30.10.2012 r. a także wskazując, że w/w część wynagrodzenia ma charakter premii uznaniowej. Zgodnie z treścią zawartej umowy kwota 500.000,00 zł netto nie jest jedynie premią uznaniową dla wykonawcy, zależną wyłącznie od dobrej woli zamawiającego - ale stanowi drugą cześć należnego wykonawcy wynagrodzenia. Ponadto nieuzyskanie pozwolenia w terminie wskazanym w treści umowy tj. do dnia 30.10.2012r. - nastąpiło wyłącznie z przyczyn leżących po stronie pozwanego (zamawiającego) i za które to okoliczności pozwany ponosi odpowiedzialność. Powyższy termin (30.10.2012 r.) został ustalony przy założeniu, że pozwany wykona swoje zobowiązania określone w umowie w terminie wynikającym z Harmonogramu stanowiącego Załącznik nr 6 do Umowy, w tym m.in. pozwany przekaże powodowi najpóźniej do dnia 30.09.2012 r. mapę powykonawczą uzgodnioną w (...) z klauzulą na wszystkie zakresy sieciowe oraz że pozwany zapewni powodowi jako wykonawcy, w pełnym zakresie plac budowy właściwy do wykonania wszystkich robót budowlanych. Powyższe potwierdza jednoznacznie treść załącznika nr 6. otrzymując od zamawiającego mapę powykonawczą uzgodnioną w (...) z klauzulą na wszystkie zakresy sieciowe - wykonawca uzyskiwał pewność, że wszystkie zakresy sieciowe realizowane równocześnie na placu budowy pod drogą, zostaną zakończone na co najmniej miesiąc przed dniem 30.10.2012 r. oczekiwanego uzyskania pozwolenia na użytkowanie. Pozwany nie wykonał zapisanego w umowie zobowiązania i mapy nie przekazał. Pozwany nie zapewnił powodowi placu budowy właściwego do wykonania robót budowlanych. Na placu budowy roboty związane z instalacjami sieci podziemnych pod drogą były prowadzone przez innych wykonawców praktycznie aż do końca trwania kontraktu, co uniemożliwiło powodowi wcześniejsze zakończenie robót. Złożenie odpowiedniego wniosku o wydanie pozwolenia na użytkowanie układu drogowego wraz ze wszystkimi wymaganymi dokumentami, leżało wyłącznie w gestii pozwanego, a powód nie miał żadnego wpływu na termin złożenia wniosku o wydanie przedmiotowego pozwolenia, ani na datę jego wydania. Zgodnie z treścią pełnomocnictwa udzielonego przez Prezydenta Miasta R. Panu R. P. - wyłącznie umocowanym do złożenia takiego wniosku był Pan R. P.. W Harmonogramie, stanowiącym Załącznik Nr 6 do w/w Umowy o Roboty Budowlane, jako termin zakończenia robót określono dzień „30.10.2012" - i termin ten został przez wykonawcę dotrzymany. Wszystkie roboty budowlane zostały przez powoda wykonane i ukończone w ustalonym terminie - co znajduje potwierdzenie w protokole odbioru końcowego robót z dnia 07-20.11.2012 r., mimo kilkukrotnych zmian zakresu robót i przeszkód czynionych przez innych wykonawców, którzy również wykonywali prace na tym samym placu budowy. Kilkudniowe opóźnienie w uzyskaniu przez inwestora pozwolenia na użytkowanie układu drogowego, jest okolicznością niezawinioną przez wykonawcę i całkowicie od wykonawcy niezależną, a inwestor nie poniósł żadnej szkody przez opóźnienie w uzyskaniu pozwolenia na użytkowanie układu drogowego, gdyż dotrzymany został termin otwarcia Galerii (...), podany do publicznej wiadomości jeszcze wiosną 2012 roku. Co prawda wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie układu drogowego został przez pozwanego złożony jeszcze przed upływem terminu wskazanego w umowie, który warunkował uzyskanie przez powoda drugiej części wynagrodzenia (tj. przed 30.10.2012r.), niemniej jednak wniosek ten był niekompletny i zachodziła konieczność uzupełnienia dokumentów niezbędnych do wydania pozwolenia na użytkowanie. Powód przekazał dokumentację niezbędną do złożenia w Nadzorze Budowlany w dniu 23.10.2012 r., a uzupełnił ją o geodezyjną inwentaryzację powykonawczą w dniu 26.10.2012 r. Ze swojej strony dopełnił wszelkich formalności umożliwiających pozwanemu uzyskanie pozwolenia na użytkowanie w określonym w umowie terminie. Inwentaryzacja powykonawcza trzech odcinków sieci kanalizacji deszczowej, rzędnych gór studni i włazów sieci uzbrojenia terenu oraz donicy murowanej - została uzgodniona z (...) dopiero w dniu 6.11.2012 r. a zatem już po upływie wskazanego w umowie terminu na uzyskanie pozwolenia na użytkowanie. Pozwany uzupełnił złożony wniosek już po terminie wskazanym w umowie (po dniu 30.10.2012r.), który to termin warunkował wypłatę drugiej części wynagrodzenia (success fee) na rzecz powoda. Nieuzyskanie pozwolenia na użytkowanie układu drogowego w terminie wskazanym w treści umowy tj. w terminie do dnia 30.10.2012r. - nastąpiło także z powodu nakazania przez pozwanego powodowi zrealizowania robót dodatkowych w bardzo szerokim zakresie, czego powód nie przewidywał w dacie podpisywania umowy a co w bardzo dużym stopniu wpłynęło na czas realizacji przedmiotu umowy. Okoliczność ta również leży po stronie pozwanego jako zamawiającego. Ponadto, czas wykonywania robót przez powoda uzależniony był od wykonywania prac przez innych wykonawców, którym pozwany zlecił wykonywanie robót na placu budowy, które swoje roboty wykonywały często ze znacznym opóźnieniem, a dopiero ich zakończenie umożliwiało zakończenie robót wykonywanych przez powoda. Nadto, wielu z takich wykonawców wykonując roboty niszczyło efekt pracy wykonanej przez powoda, co wiązało się z koniecznością naprawy. Ponieważ pozwany składając niekompletny wniosek o wydanie pozwolenia na użytkowanie i uzupełniając go dopiero w dniu 6.11.2012 r., a zatem już po upływie wskazanego w umowie terminu na uzyskanie pozwolenia na użytkowanie (30.10.2012 r.) - a także nakazując powodowi wykonanie wielu robót dodatkowych na w/w zadaniu - doprowadził do sytuacji, w której nie został spełniony zastrzeżony w umowie warunek uzyskania przed tą datą pozwolenia na użytkowanie. Stosownie do treści art. 93§1 kodeksu cywilnego nawet w sytuacji nie uzyskania pozwolenia na użytkowanie układu drogowego do dnia 30.10.2012 r. - powodowi przysługuje druga część wynagrodzenia dla powoda w kwocie 500.000,00 zł netto + VAT (success fee), której pozwany do chwili obecnej nie wypłacił. W odpowiedzi na pozew pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasadzenie od pozwanego kosztów postępowania wg. norm przypisanych. W uzasadnieniu pozwany zarzucił, iż nie był inwestorem inwestycji drogowej objętej decyzją Prezydenta Miasta R., a jedynie wykonał tą inwestycję. Z uwagi na profesjonalny charakter działalności powoda w zakresie realizacji robót drogowych powód miał świadomość, iż inwestorem decyzji tzw. Z. może być tylko Zarządca (...) tj. Prezydent Miasta R., a ustawa nie daje prawnych możliwości udzielenia pozwolenia na budowę dróg publicznych innemu podmiotowi niż właściwy zarządca drogi. Pełnomocnikiem Prezydenta Miasta R. w zakresie objętym decyzją był R. P., który nie był stroną umowy zawartej pomiędzy powodem, a pozwanym. Powód godził się, aby w ramach zakresu jego robót i czynności objętych zał. nr 1 do umowy było uzyskanie pozwolenia na użytkowanie układu komunikacyjnego, przy czym uzyskanie pozwolenia na inwestycję drogową, której inwestorem jest zarządca drogi może być udzielone tylko i wyłącznie na wniosek zarządcy, a umowa łącząca strony nie regulowała obowiązków zarządcy dróg- inwestora inwestycji drogowej objętej decyzją nr (...). Jak wskazał pozwany w zawartej umowie powód zobowiązał się do uzyskania pozwolenia na użytkowanie inwestycji drogowej mimo, iż nie posiadał żadnych wiążących ustaleń z zarządcą drogi, tym samym zobowiązane pozwanego określone w zał. nr 6 a to do dostarczenia powodowi do dnia 30.09.2012 mapy powykonawczej uzgodnionej w (...) nie można w żaden sposób wiązać z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie inwestycji drogowej. Tym samym bez znaczenia pozostaje kiedy zarządca drogi wystąpił z wnioskiem o udzielenie pozwolenia na użytkowanie inwestycji drogowej objętej umową łączącą strony. Pozwany wskazał również niezależnie od powyższego, iż zarządca drogi reprezentowany przez pełnomocnika R. P. działał niezwłocznie. Powód bowiem zgłoszenia do obioru dokonał w dniu 30.10.2012r. zgłaszając zakończenie robót i wnosząc o powołanie komisji odbiorowej, natomiast zarządca drogi Prezydent Miasta R. reprezentowany przez pełnomocnika R. P. zawiadomienia o zakończeniu budowy układu drogowego objętego umowa dokonał w dniu 29.10.2012r. Skoro w dniu 26.10.2012r. powód przekazał geodezyjną inwentaryzację powykonawczą, co umożliwiło złożenie wniosku to złożenie tego wniosku w dniu 29.10.2012r. było terminowym. W dniu 9.11.2012r. Powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego poinformował, iż nie zgłasza zastrzeżeń do złożonego w dniu 29.10.2012r. zawiadomienia i można przystąpić do użytkowania. Pozwany zarzucił, iż nie składał wniosku o pozwolenie na użytkowanie inwestycji objętej umową ani go nie uzupełniał – gdyż nie posiadał takich uprawnień, nie zobowiązywał się również w zawartej umowie z powodem do dokonywania lub spowodowania takich czynności. Odnosząc się do argumentacji powoda w zakresie robót dodatkowych pozwany zarzucił, iż były one dodatkowymi zleceniami zawieranymi na podstawie odrębnych i za dodatkowe odrębne wynagrodzenie, a powód nigdy nie wskazywał, by zawarcie tych zleceń miało wpływ na łączącą stronę umowę w szczególności termin wykonania prac. Pozwany zaprzeczył by celowo działał celem opóźnienia uzyskania pozwolenia na użytkowanie tej części inwestycji wskazując, iż wszystkie pozostałe pozwolenia na użytkowanie dot. estakady wjazdowej, wiaduktu jak i całego zespołu usługowego budynku galerii (...) zostały udzielone w tej samej dacie co zawiadomienie wydane dla inwestycji objętej pozwem tj. w dacie 9.11.2012r.

Wykonanie faktyczne robót przez powoda – zgłoszenie w dniu 30.10.2012 uniemożliwiało uzyskanie pozwolenia na użytkowanie w tej samej dacie.

W dalszej części postępowania strony pozostały przy swoich stanowiskach.

Sąd ustalił co następuje:

Pozwany – Park Handlowy (...) Sp. z o.o. spółka komandytowa w R. uzyskał pozwolenie na budowę inwestycji ,, Zespołu Usługowo-Handlowego w częścią gastronomiczno-rozrywkową, hotelem i budynkiem biurowym wraz z niezbędną infrastruktura techniczną, parkingami wewnętrznymi, układem dróg wewnętrznych i placów oraz elementami zagospodarowania terenu: obiekty małej architektury i zieleni a także likwidacją kolidującej sieci uzbrojenia terenu pod nazwą Galeria (...).

W dniu 18.05.2012 wydano decyzję nr (...) o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej pod nazwą Budowa układu drogowego wokół kompleksu ,,Galeria-Hotel (...) ( (...)) wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną, budowlami i urządzeniami budowlanymi na działkach szczegółowo wskazanych w przedmiotowej decyzji na rzecz Prezydenta Miasta R. .

Do występowania w imieniu Prezydenta Miasta R. (zarządcy dróg publicznych na terenie R.) w dniu 15.09.2011 Prezydent udzielił pełnomocnictwa R. P..

Dowód: decyzja z dnia 18.05.2012 k. 184 do 193, pełnomocnictwo k. 194.

W dniu 4.07.2012r. w ramach realizacji inwestycji drogowej, o której mowa w powyższej decyzji strony zawarły umowę o roboty budowlane, której przedmiotem było wykonanie układu drogowego wraz z dokumentacją wykonawczą zgodnie z decyzją (...) oraz dokumentacją projektowa. Zakres robót został opisany szczegółowo w zał. nr 1 do umowy, a obejmował on w szczególności wykonanie i przekazanie zamawiającemu przy końcowym odbiorze robót dokumentacji powykonawczej w tym wszelkich niezbędnych operatów geodezyjnych (pkt 2.1.1 umowy).

Stosowne do treści załącznika nr 1 do umowy określającego zakres i opis robót powód zobowiązał się do kompleksowego wykonania układu drogowego wraz z dokumentacją wykonawczą w ramach inwestycji (...) R. wg. decyzji (...) oraz PB w tym uzyskania pozwolenia na użytkowanie układu komunikacyjnego.

Strony ustaliły w zał. nr 6 do umowy termin na ukończenie prac na dzień 30.10.2012r. – wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie układu komunikacyjnego oraz terminy pośrednie / etapy robót – szczegółowy harmonogram wykonawca miał przekazać zamawiającemu do akceptacji w dniu 20.07.2012r. a zamawiający miał dostarczyć wykonawcy do dnia 30.09.2012r. mapę powykonawczą uzgodniono w (...) z klauzulą na wszystkie zakresu sieciowe.

Określając wynagrodzenie strony ustaliły ryczałtowe wynagrodzenie : netto 4 000 000 zł + 500 000 zł - success fee warunkowane uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie układu drogowego do dnia 30.10.2012.

Dowód umowa o roboty budowlane wraz z załącznikami k. 29 do 68.

Zawarcie powyższej umowy poprzedziły negocjacje. Powód złożył ofertę na wykonanie zakresu drogowego określając wartość budowy układu drogowego wokół kompleksu na kwotę 4 459 580,25 zł . W toku negocjacji strony określając zakres i warunki oferty, wartość oferty określiły analogicznie jak do umowy tj. 4 mln zł netto plus 500 tys. success fee w przypadku uzyskania pozwolenia na użytkowanie układu komunikacyjnego do dnia 30.10.2012, terminy wykonania prac od 9.07.2012 do 30.10.2012 ( wraz z uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie układu drogowego przy czym określając termin zaznaczyły, iż do dnia 30.09.2012 dostarczona zostanie mapa powykonawcza z uzgodnieniami (...) z klauzulami na wszystkie zakresy sieciowe). Protokół z negocjacji i ich wyniku odzwierciedlał ostateczne ustalenia stron zawarte w umowie .

Dowód: protokół z negocjacji k. 51, dokument z postępowania przetargowego k. 321-342.

Powód przystąpił do realizacji umowy roboty budowlane. Do dnia 30.09.2012r. nie została mu przedłożona przez pozwanego inwentaryzacja powykonawcza na zakresy sieciowe, pomimo to powód realizował i kontynuował roboty. Inwentaryzacja ta bowiem nie byłą konieczną do wykonywania umowy, a celem uzyskania tejże mapy przez stronę powodową do dnia 30.09.2012 było zapewnienie sobie w tej dacie stanu na budowie, w którym budowa sieci będzie zakończona. Jeżeli bowiem w dacie 30.09.2012 wykonana byłaby inwentaryzacja sieci oznaczałoby to że roboty związane z sieciami zostały zakończone, tylko bowiem w takim przypadku możliwe byłoby przeprowadzenie ich inwentaryzacji.

Dowód inwentaryzacja k. 81, M. K., C. C., J. H. k- 283-286.

Powód realizował przedmiotową umowę w zakresie robót nią objętych jednocześnie z innymi wykonawcami, co powodowało konieczność dostosowania jego zakresu prac, frontu robót, ilości pracowników do warunków panujących na budowie. Na termin zakończenia prac miały wpływ prace przy budowie wiaduktu pod ul. (...), wchodząc na budowę powód nie uzyskał pełnego frontu robót, realizował swoje roboty etapami. Prace innych podwykonawców ostatecznie nie wpłynęły na realizację terminu końcowego przewidzianego dla tych prac w harmonogramie. Ewentualne opóźnienia w pracach były bowiem założone jako zapas w harmonogramie, ponieważ opóźnienia w realizacji poszczególnych etapów robót na budowach się zdarzają i zostały przewidziane przez wykonawcę.

Dowód zeznania świadków: M. K., C. C., J. H., P. B.. k. 283-286

W dniu 17.10.2012 pozwany zakończył realizację robót objętych umową podstawową. Minimalny czas niezbędny na wykonanie robót objętych umowa wynosił 61 dni roboczych. Powód wykonywał roboty od 14.07.2012 do 15.10.2012 tj. przez 72 dni. Czasokres przewidziany umową dla wykonania tych prac wynosił 113 dni, stąd też powód dla ich wykonania w harmonogramie przewidywał zapas.

Pozwany dniu 23.10.2012 wystosował do powoda pismo przy którym przekazał mu dokumenty celem przedłożenia do nadzoru budowlanego (oświadczenie kierownika robót drogowych inwentaryzacja układu drogowego w wersji roboczej, operat laboratoryjny, plan zagospodarowania terenu z projektu budowlanego z naniesionymi zmianami plansza drogowa). Jednocześnie powód poinformował w piśmie tym, iż ostateczna wersja inwentaryzacji powykonawczej zatwierdzonej przez ośrodek geodezyjny Urzędu Miasta w R. uzależniona jest od złożenia pomiarów wysokościowych urządzeń sanitarnych przez grupę (...).

dowód pismo z dnia 23.10.2012 k. 69, dziennik budowy str. 38

Jak więc wynika z powyższego w dacie tej tj. 23.10.2012 powód nie przedłożył pozwanemu dokumentów w postaci inwentaryzacji układu drogowego zatwierdzonej przez ośrodek geodezyjny Urzędu Miasta (opieczętowanego przez Urząd ) wymaganej dla dokonania zgłoszenia wykonywanej przez powoda inwestycji drogowej.

W komplecie dokumentacji bowiem wymaganej przez organ administracyjny winna była zostać przedłożona opieczętowana inwentaryzacja. Sporządzenie niniejszej dokumentacji należało do powoda on bowiem zobowiązany był do przedłożenia pozwanemu pełnej dokumentacji w wykonywanym przez siebie zakresie, wymaganej przez organ administracyjny dla dokonania prawem przewidzianego zgłoszenia. Trzeba bowiem dodać, iż na dzień zakończenia inwestycji nie było koniecznym dla inwestycji drogowej uzyskanie pozwolenia na użytkowanie, wystarczającym w tej mierze było dokonanie zgłoszenia, a następnie brak sprzeciwu ze strony organu administracyjnego w ciągu 21 dni bądź informacja o braku zgłoszenia sprzeciwu.

Dowód: ustna opinia biegłego na rozprawie k. 437-439.

Dokumentację w zakresie geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej obiektu budowlanego – drogi – opieczętowanej, a więc mogącej stanowić załącznik do zgłoszenia powód złożyła pozwanemu w dniu 26.10.2012r. , przy czym brak potwierdzenia by dla jej wykonania konieczne były pomiary wysokościowych urządzeń sanitarnych przez grupę (...) oraz by pomiary te pomiędzy 23.10.2012r. a 26.10.2012r. zostały powodowi przez pozwanego dostarczone. Okoliczność ta nie wynika również z treści opinii biegłego.

Dowód : pismo k. 70

Sąd przyjął, iż przekazanie opieczętowanej inwentaryzacji odbyło się nie 23.10.2012r. , a 26.10.2012r. skoro z treści pisma powoda z dnia 23.10.2012r. wynikało niezbicie, że inwentaryzacja przedkładana przy tym piśmie była w wersji roboczej i wymagała uzupełniania. Gdyby zresztą przyjąć, iż to przy tym piśmie już inwentaryzacja była złożona w sposób właściwy - zbędnym i nieracjonalnym byłoby przedkładanie jej po raz drugi przy piśmie z dnia 26.10.2012r. Datę 26.10.2012r. w tym zakresie wskazuje również sam powód w pozwie.

Po otrzymaniu inwentaryzacji powykonawczej w zakresie dróg w dniu 26.10.2012 ( piątek) , w dniu 29.10.2012 (poniedziałek) R. P. działając jako pełnomocnik Prezydenta Miasta R. złożył do Powiatowego Inspektora Nadzoru Budowlanego zawiadomienie o zakończeniu budowy obiektu budowlanego

Dowód : zawiadomienie k. 196-197

W dniu 30.10.2012 powód dokonał pozwanemu zgłoszenia do odbioru robót , zwracając się o powołanie komisji i wyznaczenie terminu odbioru robót objętych umową na roboty budowlane z dnia 4.07.2012r.

Dowód : pismo z dn. 30.10.2012 k. 71, k. 195

W dniach 7 do 20.11.2012. odbył się odbiór robót zgłoszonych w dniu 30.10.2012r. co zostało odzwierciedlone w protokole odbioru końcowego nr 3/mpdim/2012 k. 72-74. Sporządzono listę wad i usterek, które usunięto do dnia 5.12.2013 w którym to dniu potwierdzono wykonanie usunięcia usterek.

Dowód: protokół odbioru końcowego, lista wad i usterek, potwierdzeni e wykonania usunięcia usterek k. 72 do 76.

W dniu 6.11.2012 pozwany uzyskał zatwierdzenie przez (...) w R. inwentaryzacji powykonawczej trzech odcinków sieci kanalizacji deszczowej, rzędnych gór studni i włazów sieci uzbrojenia terenu oraz donicy murowej ( tj. na tzw sieci) i uzupełnił dokumentację w tym zakresie w Powiatowym Inspektoracie Nadzoru Budowlanego.

Dowód: inwentaryzacja powykonawcza k. 81.

Pismem z dnia 9.11.2012 Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego poinformował pełnomocnika Prezydenta Miasta R. – R. P. iż nie zgłasza zastrzeżeń do złożonego w dniu 29.10.2012 zawiadomienia o zakończeniu budowy układu drogowego wokół kompleksu ,,Galeria hotel (...)” ( (...)) wraz z niezbędną infrastrukturą w zakresie dróg i że można przystąpił do użytkowania w.w obiektu przed upływem 21 dni od dnia doręczenia zawiadomienia o zakończeniu budowy.

W tym samym dniu tj.9.11.2012 Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego udzielił : pozwolenia na użytkowanie ,,Zespołu usługowo - handlowego z częścią gastronomiczną, rozrywkową, hotelem i budynkiem biurowym wraz z niezbędną infrastrukturą (decyzja nr (...)); pozwolenia na użytkowanie wiaduktu w ciągu alei (...) (decyzja nr (...)), pozwolenia na użytkowanie estakady wjazdowej E 1 i estakady wyjazdowej E2 ( decyzja nr (...).

Dowód: decyzje k. 205-208

Jak wynika więc z powyższego zestawienia uprzednie wykonanie inwentaryzacji powykonawczej sieci i przekazanie jej powodowi nie stanowiło warunku, przesłanki lub koniecznego elementu wykonywania przez niego prac. Powód bowiem swoje prace wykonał w całości przed otrzymaniem inwentaryzacji dla sieci, odrębnie również i niezależnie od inwentaryzacji sieci sporządził inwentaryzację wykonywanych przez siebie prac drogowych.

W dniu 3.08.2012 ,7.09.2012, 5.10.2012, 15.11.2012 powód wystawił faktury z tytułu realizacji umowy z dnia 4.07.2012 nr 3/8/2012, 3/09/2012, (...), 8/11/2012.

Do rozliczenia pozostała kwota 500 000 zł określona w umowie pomiędzy stronami jako success fee.

W dniu 24.10.2013 powód wystawił pozwanemu fv nr 20/10/2013 na kwotę netto 500 000 zł (brutto 615 000 zł) jako nabywcę wskazując pozwanego, tytułem wynagrodzenia zgodnie z pkt. 1.3 części I postanowienia szczegółowe umowy z dnia 4.07.2012. W dniu 14.12.2012 powód zwrócił się do pozwanego o zapłatę części wynagrodzenia w kwocie 500 000 zł success fee warunkowanego uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie. Pismem z dnia 4.02.2013 pozwany odmówił zapłaty w.w kwoty z uwagi na jak wskazał brak spełnienia przesłanek dla jej otrzymania.

Dowody: faktury z dokumentacją rozliczeniową k. 82 do 86, k. 93-95, k. 96-98, faktura k. 139 , pismo k. 137-138, pismo k. 209-211

W czasie realizacji prac w zakresie umowy podstawowej pozwany zlecał, a powód przyjmował roboty dodatkowe, przy czym w znaczącej części były to roboty możliwe do wykonywania niezależnie od robót w zakresie umowy podstawowej. Powód nie sygnalizował ani też nie wskazywał pozwanemu, iż przyjęcie przez niego do wykonania tych robót będzie miało wpływ na termin realizacji umowy podstawowej. Część prac w zakresie zleceń dodatkowych powód zakończył przed terminem 30.10.2012, część jednak po tym okresie.

Z tytułu zleconych mu prac dodatkowych wystawił następujące faktury:

- z dnia 7.09.2012 – zlecenie nr ccr11082012/z z dnia 9.08.2012 – wykonanie dodatkowej nawierzchni asfaltowej oraz przełożenie krawężników, przedłużenie nawierzchni obiektu, protokół odbioru z dnia 5.09.2012

- z dnia 5.10.2012- fv nr 1/10/2012- zlecenie nr (...)/z z dnia 8.09.2012 - wykonanie projektu docelowej organizacji ruchu wraz z niezbędnymi uzgodnieniami oraz zatwierdzeniami

- z dnia 13.11.2012r. nr 10/11/2012 zlecenie nr (...) z dnia 17.09. 2012r . dopłata do zmiany kostki brukowej.

- z dnia 15.11.2012 nr 9/11/2012 zlecenie nr (...) z dnia 4.10.2012 - odtworzenie aleja (...) wykonanie dodatkowych miejsc postojowych, wykonanie najazdu z płyt ażurowych betonowych, protokół odbioru z dnia 13.11.2012

- z dnia 20.11.2012 nr 21/11/2012 zlecenie nr (...) z dnia 11.10.2012. wykonanie dodatkowej nawierzchni asfaltowej, protokół odbioru z dn. 13.11.2012

Dowody. Faktury z dokumentacja rozliczeniowa k. 87-89, k. 90-92, k. 99-104, k. 105-110, zamówienia k. 111-114, k. 102-104, k. 117, k. 118, k. 120 -123, k. 126-131, protokół odbioru końcowego k. 115 do 116, k. 124-125, k. 132-133

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie dowodów wymienionych w toku ustaleń faktycznych, w ich zakresie odzwierciedlonym w tych ustaleniach. Kanwę tychże ustaleń stanowiły dowody pisemne zarówno o charakterze dokumentów urzędowych jak i prywatnych. Na podstawie dokumentów urzędowych Sąd ustalił przebieg postępowania administracyjnego związanego z przedmiotową inwestycją, rodzaj i termin podejmowanych czynności przez uczestników procesu inwestycyjnego. Na podstawie dokumentów prywatnych – przede wszystkim umowy- Sąd ustalił treść stosunku obligacyjnego pomiędzy stronami, w tym wzajemny zakres obowiązków i uprawnień stron. Na podstawie literalnej treści umowy Sąd ustalił również wysokość ustalonego pomiędzy stronami wynagrodzenia, podstawy i przesłanki dla jego wypłaty. Powyższy stan faktyczny został uzupełniony również treścią zeznań świadków, szczególnie w zakresie przebiegu i realizacji robót, przy czym wskazać należy, iż zeznania te nosiły charakter ogólny wskazując wprawdzie na równoczesne wykonywanie prac na budowie przez innych wykonawców i niewątpliwą konieczność dostosowania rodzaju i sposobu wykonywanych prac do trwających prac innych wykonawców; nie pozwalając jednak na uznanie, iż w sposób jasny, zbieżny i spójny zeznania tychże świadków wskazały jakie konkretnie prace, w jakim zakresie i o jaki czasokres przedłużyły prace powoda. W tym zakresie niewystarczającym był również materiał zdjęciowy oceniany jako samodzielny, wykonany bowiem do niego opis ( k- 356 – 358) stanowił jedynie stanowisko strony w procesie , nie nosząc waloru dowodu ze względu na swój procesowy charakter. Dla ustaleń faktycznych poczynionych powyżej Sąd posłużył się opinią biegłego w zakresie ustalenia przez niego w ramach przysługujących mu wiadomości specjalnych minimalnego czasu w którym roboty objęte umową, zleceniami dodatkowymi mogły być wykonywane. Analiza dokumentacji w aktach sprawy dokonana przez biegłego w pozostałym zakresie została zweryfikowana samodzielnie przez Sąd, który bezpośrednio w oparciu o tą dokumentację i na jej podstawie poczynił ustalenia faktyczne.

Sąd zważył co następuje:

Pozwem wniesionymi w sprawie powód wniósł o zasądzenie kwoty 615 000 zł z ustawowymi odsetkami w tytułu, jak wskazał, wynagrodzenia wynikającego w umowy o roboty budowlane z dnia 4.07.2012r. w zakresie wynagrodzenia oznaczonego w umowie jako succsee fee warunkowanego uzyskaniem pozwolenia na użytkowanie układu drogowego do dnia 30.10.2012r. W sprawie nie było spornym, iż pozwolenie na użytkowanie układu drogowego nie zostało wydane. Nie zostało wydane przede wszystkim dlatego, iż na datę zakończenia inwestycji i realizacji obowiązków administracyjnych pozwalających na przystąpienie do użytkowania inwestycji w zakresie przedmiotu umowy zawartej pomiędzy stronami tj. zakresu drogowego; pozwolenie na użytkowanie nie było wymagane. Zakończenie niniejszych robót podlegało zgłoszeniu, które rozpoczynało 21 dniowy termin, w którym organ administracyjny mógł zgłosić sprzeciw. Informacja organu o braku zgłoszenia sprzeciwu bądź upływ 21 dni powodowały możliwość przystąpienia do użytkowania.

Niniejsze oczywiście nie oznaczało, iż skoro nie było wymagane już uzyskanie pozwolenia na użytkowanie i w związku z tym niewątpliwie go nie uzyskano, następowało automatyczne zwolnienie pozwanego z wypłaty kwoty 500 000 zł netto success fee. W ocenie Sądu należało niniejsze uzgodnienie pomiędzy stronami, dla odzwierciedlenia intencji stron, ocenić w realiach ładu administracyjnego obowiązującego realnie w tym zakresie tj. przyjęcia jako przesłanki (warunku) dla wypłaty kwoty 500 000 zł uzyskania przez inwestora informacji o braku sprzeciwu dla dokonanego zgłoszenia inwestycji lub upływu w/w terminu.

Sąd więc w pierwszej kolejności ustalił kiedy niniejsze miało miejsce. W sprawie niespornym było, iż informacja organu administracyjnego o braku sprzeciwu w zakresie dokonanego zgłoszenia co do układu drogowego miała miejsce 9.11.2012. Niewątpliwie była to data po upływie daty przewidzianej w umowie a to 30.10.2012. Warunek przewidziany w umowie dla wypłaty kwoty 500 000 zł netto zł nie został więc spełniony.

Strona powodowa uprawnienie swoje w zakresie żądania tejże kwoty upatrywała w zarzucie stawianym pozwanemu, iż to jego zachowanie spowodowało, iż przedmiotowy termin nie został zachowany, a tym samym zobowiązany on jest do zapłaty przedmiotowej kwoty. Powód bowiem dla uzasadnienia swego stanowiska powołał treść art. 93 par.1 kc stosownie do którego treści jeżeli strona której zależy na nieziszczeniu się warunku przeszkodzi w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego ziszczeniu się warunku następują skutki takie jakby warunek się ziścił.

W niniejszej sprawie brak jednak podstaw dla stwierdzenia, iż pozwanemu można przypisać zachowanie o charakterze sprzecznym z zasadami współżycia społecznego, powodujące przeszkodzenie w ziszczeniu się warunku , a to w uzyskaniu informacji o braku sprzeciwu organu administracyjnego.

Sąd Okręgowy podziela stanowisko, zresztą powołane przez powoda w pozwie, iż konstrukcja przyjęta w art. 93 kc nawiązuje do koncepcji kary prywatnej. Odzwierciedla też ogólną zasadę sprawiedliwościową w myśl której nikt nie powinien uzyskiwać korzyści ze swojego nielojalnego postępowania. Jeżeli zatem osoba, której zależy na nieziszczeniu się warunku doprowadzi do tego w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego, następują, mimo to, takie skutki jakby warunek się ziścił. (…) Istotne jest jedynie wykazanie, że ziszczenie się (nie ziszczenie) warunku jest następstwem nagannego zachowania się osoby zainteresowanej w wystąpieniu jednego z takich właśnie skutków ( prof. dr hab. E Gniewek, prof. dr hab. P. Machnikowski kodeks cywilny komentarz wyd. C.H. Beck 2013 wyd. 5, kom. do art. 93, oraz prof. dr hab. E Gniewek Kodeks cywilny komentarz wyd. C.H. Beck 2013 W-wa 2004 , kom. do art. 93).

Powód cech powyżej omówionego zachowania upatrywał w opóźnieniu realizacji swych robót w związku z :

1.  nieprzedstawieniem mu do dnia 30.09.2012r. inwentaryzacji dot. sieci,

2.  zleceniem powodowi robót dodatkowych

3.  opóźnieniu w złożeniu zgłoszenia zakończenia robót organowi administracyjnemu.

W ocenie Sądu brak podstaw do przyjęcia, iż pozwany przeszkodził w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego w ziszczeniu się warunku.

Ad. 1 Istotnie strony ustaliły, iż do dnia 30.09.2012r. powód otrzyma od pozwanego inwentaryzację sieci i niewątpliwie jej nie otrzymał. Wskazać jednak należy, iż fakt nieprzekazania mu przez pozwanego tej inwentaryzacji wynikał z faktu, iż pozwany jej po prostu nie miał. Została ona bowiem sporządzona w dniu 24.10.2012 a uzgodniona w (...) w dniu 6.11.2012. Tak więc brak przekazania powodowi tej inwentaryzacji nie był wynikiem nielojalnego zachowania pozwanego wobec powoda i z pewnością nie był ukierunkowany na spowodowanie opóźnienia w jego robotach, a w konsekwencji nieotrzymania premii za sukces. Dowody zebrane w sprawie nie pozwoliły również na stwierdzenie, iż to pozwany ponosi odpowiedzialność za opóźnienie czy przesunięcia poszczególnych elementów procesu budowalnego, w tym sporządzenie inwentaryzacji sieci. Niniejsze ma tym większe znaczenie, iż powód już podpisując umowę zdawał sobie sprawę z zakresu inwestycji i ilości wykonawców na budowie co zresztą znalazło odzwierciedlenie wprost w umowie a konkretnie w pkt. 5.5 zgodnie z którym, zamawiający oświadczał, że inwestycja jest realizowana przez zlecanie różnym wykonawcom określonych pakietów (części) prac budowlanych a w związku z tym prawo dostępu do placu budowy i używania jego części nie może być zastrzeżone wyłącznie dla wykonawcy a prace dot. inwestycji na placu budowy może wykonywać jednocześnie wielu wykonawców. Wykonawca oświadcza, iż przyjmuje powyższe do wiadomości oraz iż uwzględnił przedmiotowe okoliczności przy podpisaniu niniejszej umowy. Była to specyfika tej budowy. Brak również podstaw dla przyjęcia, iż za opóźnienia w rotach innych wykonawców odpowiada pozwany, a nie po prostu inni wykonawcy. Postępowanie dowodowe nie pozwoliło na stwierdzenie, iż pozwany w tej mierze dopuścił się niestarannego, nienależytego działania bądź niedbałości i to on ponosi odpowiedzialność w tym zakresie. Proces budowlany jest procesem złożonym i był zwłaszcza na tej inwestycji, a obciążenie odpowiedzialnością pozwanego za ew. opóźnienia we wcześniejszych etapach budowy wymagałoby szczegółowych ustaleń faktycznych właśnie w tym zakresie, ku czemu zabrakło wystarczających dowodów. Dodać również należy, że inwentaryzacja powykonawcza sieci nie była niezbędną dla wykonywania robót przez powoda zarówno wykonanie tych robót jak i wykonanie przez powoda inwentaryzacji na roboty drogowe nastąpiło niezależnie od inwentaryzacji na sieci.

Ad. 2 W ocenie Sądu brak podstaw dla przypisania pozwanemu odpowiedzialności za brak spełnienia przesłanki dla wypłaty premii za sukces w kontekście zlecenia robót dodatkowych. Wskazać bowiem należy, iż powód dobrowolnie przyjął te roboty do wykonania, zawarł przedmiotowe umowy, część z nich wykonując zresztą już po terminie przewidzianym dla wykonania umowy podstawowej. Ponadto brak podstaw dla stwierdzenia, iż wykonanie robót dodatkowych spowodowało lub musiało spowodować przedłużenie terminu wykonania robót z umowy podstawowej. Wprawdzie biegły wskazał czasokres wykonania robót dodatkowych na 7 dni , ale jednocześnie stwierdził, iż roboty te mogły być wykonane dodatkowym nakładem pracy i pracowników. Trudno też przyjąć , iż zlecenie tych robót stanowiło ze strony pozwanego zachowanie nielojalne lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.

Ad. 3 Odnosząc się do zarzutu opóźnienia w zakresie złożenia dokumentacji do organu administracyjnego to w pierwszej kolejności stwierdzić należy, iż brak jednoznacznych podstaw dla obciążenia pozwanego skutkami niniejszego, skoro to nie pozwany był zobowiązany do zgromadzenia dokumentacji i złożenia zgłoszenia w zakresie dróg, a inwestor, tj. Prezydent miasta R. działający przez pełnomocnika R. P.. Niezależnie od powyższego wskazać należy, iż nie ma podstaw dla przypisania opóźnienia i to nacechowanego brakiem lojalności w stosunku do powoda - w podjęciu czynności administracyjnych dla dokonywanego zgłoszenia. Fakt zgłoszenia do dziennika budowy już w dniu 17.10. 2012 zakończenia robot przez powoda pozostawał bez znaczenia. Istotnym bowiem było kiedy powód przekazał pozwanemu dokumentacje pozwalająca na skuteczne złożenie wniosku. Jak wynika z postępowania dowodowego inwentaryzację w swoim zakresie powód przekazał w dniu 26.10.2012. i brak jest podstaw dla obciążenia powoda brakiem jej wcześniejszego przekazania. Przekazanie nastąpiło 26.10.2012r. w piątek podczas gdy 29.10.2012 w poniedziałek złożono zawiadomienie o zakończeniu budowy obiektu budowlanego. W dniu 6.11.2012 powód uzyskał uzgodnienie inwentaryzacji powykonawczej trzech odcinków sieci kanalizacji deszczowej, rzędnych gór studni i włazów sieci uzbrojenia terenu oraz donicy murowanej i w tym samym dniu tj, 6.11.2012 nastąpiło przedłożenie tych dokumentów organowi administracyjnemu - uzupełnienie wniosku, w dniu 9.11.2012 organ administracyjny wydał decyzję.

Jak więc wynika z powyższego proces podejmowania czynności inwestora przed organem administracyjnym był sprawny, bezzwłoczny. Nawet jeżeli przyjąć, że w dacie 26.10.2012 tj. otrzymania inwentaryzacji powykonawczej od powoda inwestor dysponowałby już pełną dokumentacją w pozostałym zakresie (w tym inwentaryzacją na sieci) to i tak terminowym i bezzwłocznym byłoby jej złożenie w dniu 29.10.2012r. tj. w poniedziałek ( bowiem 26.10. 2012r. to piątek), a wówczas do oznaczonego w umowie terminu 30.10.2012r. pozostawałby jeden dzień. Brak podstaw dla założenia, iż byłby to czasokres wystarczający dla organu administracyjnego , skoro w realiach nawet niniejszej sprawie organ po złożeniu pełnej dokumentacji potrzebował 3 dni ( od 6.11.- 9.11.2012r.), przy czym i tak pamiętać należy, iż organowi administracyjnemu w tym zakresie przysługiwał 21 dniowy termin.

Podsumowując, wyniki postępowania dowodowego jednoznacznie wskazały, iż pozwanemu zależało na zakończeniu budowy inwestycji i uzyskaniu niezbędnych pozwoleń w terminie jak najszybszym, to było jego celem i ku temu jego czynności zmierzały. Brak jakichkolwiek podstaw, aby stwierdzić, iż pozwany podejmował zachowania nielojalne lub sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, które miałyby być powodem niezakończenia procesu administracyjnego w zakresie uzyskania informacji o braku sprzeciwu co do zakresu drogowego inwestycji, a w konsekwencji braku wypłaty premii za sukces pozwanemu.

Stąd też Sąd orzekł na zasadzie art. 93 par. 1 kc jak w sentencji oddalając powództwo. O kosztach postępowania orzekł na zasadzie art. 98 kpc obciążając nimi stronę powodową. Na koszty postępowania złożyły się koszty zastępstwa procesowego na zasadzie par. 6 pkt. 7 rozporządzenia MS z dnia 28.09.2002 w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu w brzmieniu przed zmianą, zważywszy na datę wniesienia pozwu oraz opłata skarbowa od pełnomocnictwa.