Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2015 roku

Sąd Okręgowy w Częstochowie Wydział V Gospodarczy w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Andrzej Znak

Protokolant: st.sekr.sądowy Edyta Kubicka

po rozpoznaniu w dniu 14 lipca 2015 roku w Częstochowie na rozprawie

sprawy z powództwa OPUS Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. reprezentowanego przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną w W.

przeciwko (...) Spółce Akcyjnej w K.

o zapłatę

na skutek sprzeciwu pozwanej od nakazu zapłaty wydanego w postępowaniu upominawczym, co do całości roszczenia

1.  zasądza od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w K. na rzecz powoda OPUS Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego w W. reprezentowanego przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną w W. kwotę 3.769.752,60 zł (trzy miliony siedemset sześćdziesiąt dziewięć tysięcy siedemset pięćdziesiąt dwa złote, sześćdziesiąt groszy) wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 8% od dnia 16 stycznia 2015 r. do dnia zapłaty;

2.  zasądza od pozwanej na rzecz powoda kwotę 107.217,00 zł (sto siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych) tytułem zwrotu kosztów postępowania.

Sygn. akt V GC 51/15

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 16 stycznia 2015r. powódka OPUS Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty reprezentowana przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną w W. wniosła o zasądzenie od pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w K. kwoty 3.769.752,60 zł z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty oraz o zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu swego pozwu powódka wskazała, iż w dniu 18 grudnia 2013r. zawarła z (...) Spółka Akcyjna w W. (poprzednio (...) Bank SA) umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była m.in. wierzytelność przysługująca Bankowi SA wobec pozwanej z tytułu umowy o kredyt odnawialny złotowy numer 23/043/08/Z/LI z dnia 10 października 2008r. zmienionej aneksem nr (...) z dnia 7 stycznia 2009r. oraz nr 2/09 z dnia 26 maja 2009r. - wartość wierzytelności wynikająca z w/w umowy na dzień 9 grudnia 2013r. wyniosła 584.119,65 zł ( w tym należność główna 470.632,05 zł, odsetki 113.487,60 zł) oraz umowy o kredyt obrotowy złotowy nr 27/010/09/Z/OB zmienionej aneksem nr (...) z dnia 10 marca 2010r. Wartość wierzytelności wynikająca z w/w umowy na dzień 9 grudnia 2013r. wynosiła łącznie 3.185.633 zł ( w tym należność główna 2.577.679,35 zł, odsetki 607.953,73 zł ) Powódka podała, że z związku z brakiem spłaty kredytów przez pozwaną Spółkę, bank w odniesieniu do wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt numer 23/043/08/Z/LI wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr 77/ (...)/09, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 15 września 2009r., sygn. akt I Co 1210/09. Natomiast w odniesieniu do wierzytelności wynikającej z umowy kredytu o numerze 27/010/09/Z/OB został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny nr 118/ (...)/11, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 8 czerwca 2011r., sygn. akt II Co 1158/11. Powódka podkreśliła, że pozwana prowadziła z bankiem rozmowy w sprawie spłaty zadłużenia, czego efektem było podpisanie porozumienia o spłacie zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt numer 23/043/08/Z/LI – NR 27/ (...)/028/09 z dnia 24 września 2009r. oraz nr 27/ (...)/012/10 z dnia 10 marca 2010r., w których pozwana uznała swoje zadłużenie i zobowiązała się do jego spłaty na zmodyfikowanych w stosunku do umowy kredytowej warunkach. Pozwany jednak nie wywiązał się z zawartych porozumień. Powódka w dniu 28 lutego 2014r. zawiadomiła pozwaną o zawarciu umowy przelewu wierzytelności wynikającej z umów kredytowych i wezwała pozwaną do zapłaty, co pozostało bezskuteczne.

W dniu 24 lutego 2015 roku Sąd Okręgowy w Częstochowie wydał nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym orzekając zgodnie z żądaniem pozwu oraz zasądzając od pozwanej na rzecz powódki koszty procesu.

Od powyższego nakazu sprzeciw złożył pozwana (...) Spółka Akcyjna w K. wnosząc o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powódki na jej rzecz kosztów postępowania, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana podniosła zarzut przedawnienia co do całej żądanej kwoty i wskazała, że bankowe tytuły wykonawcze zostały opatrzone klauzulami wykonalności odpowiednio w dniu 15 września 2009r. i 8 czerwca 2011r. Zatem pozew w niniejszej sprawie został już wniesiony po upływie terminu przedawnienia.

W odpowiedzi na sprzeciw pozwanej, powódka wskazała, iż prowadzone na podstawie bankowych tytułów wykonawczych postępowania egzekucyjne zostały umorzone postanowieniem organu egzekucyjnego w dniu 16 września 2014r. Natomiast w dniu 4 października 2012r. została ogłoszona upadłość z możliwością zawarcia układu wobec pozwanej, później zmieniona na upadłość likwidacyjną. Wierzytelność przysługująca powódce została przez nią zgłoszona do masy upadłości. Jednakże w trakcie postępowania nie doszło do zatwierdzenia listy wierzytelności i postępowanie zostało umorzone. W ocenie powódki te czynności doprowadziły do przerwania biegu terminu przedawnienia. Ponadto strona powodowa wskazała, że pozwana, w związku z umorzeniem postępowania upadłościowego i brakiem zaspokojenia zgłoszonej wierzytelności w jego toku, zwróciła się do powódki z propozycją przeprowadzenia procesu konwersji zobowiązań na akcje (...) S.A. w K. tj. objęcia w drodze subskrypcji prywatnej 3.770.538 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 13 groszy i za cenę emisyjną jednej akcji w wysokości 1.00 zł łącznie za cenę 3.770.538 zł. Takie zachowanie pozwanej, w ocenie powódki, świadczy o uznaniu przez nią zadłużenia.

Sąd Okręgowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 10 października 2008r. (...) Spółka Akcyjna w K. zawarła z (...) BANK SA umowę kredytową nr (...) o kredyt odnawialny złotowy. Umowa ta była dwukrotnie aneksowana - aneksem nr (...) z dnia 7 stycznia 2009r. oraz nr 2/09 z dnia 26 maja 2009r. W dniu 24 września 2009r. (...) Spółka Akcyjna w K. zawarła z (...) BANK SA umowę kredytową nr (...) zmienionej aneksem nr (...) z dnia 10 marca 2010r.

Pozwana Spółka nie regulowała należności wynikających z rat kredytowy w terminach do tego przewidzianych, czego efektem było podpisanie porozumienia o spłacie zadłużenia wynikającego z umowy o kredyt numer 23/043/08/Z/LI – NR 27/ (...)/028/09 z dnia 24 września 2009r. oraz nr 27/ (...)/012/10 z dnia 10 marca 2010r., w których pozwana uznała swoje zadłużenie i zobowiązała się do jego spłaty na zmodyfikowanych w stosunku do umowy kredytowej warunkach.

dowód: umowa kredytowa z dnia 10 października 2010r. wraz z aneksami i załącznikami, k. 138- 158, umowa kredytowa z dnia 24 września 2009r. wraz z aneksami i załącznikami, k. 178-187 porozumienia o spłacie z dnia 24 września 2009r., k. 167-171 porozumienia o spłacie z dnia 10 marca 2010r. , k. 160-164, odpis z KRS, K. 196-200, , odpis z K. M., k.11-15.

Bank w odniesieniu do wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt numer 23/043/08/Z/LI wystawił w dniu 17 sierpnia 2009r. bankowy tytuł egzekucyjny nr 77/ (...)/09, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 15 września 2009r., sygn. akt I Co 1210/09.

dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr 77/ (...)/09, k. 159, postanowienie Sądu Rejonowego w Myszkowie , sygn. akt I Co 1210/09, k. 159v.

W odniesieniu do wierzytelności wynikającej z umowy kredytu o numerze 27/010/09/Z/OB został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny nr 118/ (...)/11 w dniu 23 maja 2011r , zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 8 czerwca 2011r., sygn. akt II Co 1158/11.

dowód: bankowy tytuł egzekucyjny nr 118/ (...)/11, k. 189, postanowienie Sądu Rejonowego w Myszkowie , sygn. akt I Co 1158/11, k. 188.

Prowadzone od roku 2011,w oparciu o powyższe bankowe tytuły egzekucyjne, postępowania komornicze, zostały umorzone w dniu 16 września 2014r.

dowód: postanowienie Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Rybniku K. D. , sygn. akt KM 777/11, 1435/11 , k. 223-224.

Postanowieniem z dnia 4 października 2012r. Sąd Rejonowy w Częstochowie Wydział VIII Gospodarczy w sprawie o sygn. akt VIII GU 16/12 ogłosił upadłość z możliwością zawarcia układu (...) Spółki Akcyjnej w K.. W dniu 14 stycznia 2013r. wierzyciel (...) BANK SA dokonał zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości w wysokości 3.770.538,94 zł. Postanowieniem z dnia 21 listopada 2013r. Sąd Rejonowy zmienił sposób prowadzenia postępowania upadłościowego na postępowanie obejmujące likwidację majątku dłużnika. W dniu 24 marca 2014r. wydano postanowienie o umorzeniu postępowania upadłościowego. W dniu 12 sierpnia 2014r. pozwana zwróciła się do powódki z propozycją przeprowadzenia procesu konwersji zobowiązań na akcje (...) SA. Pozwana zaproponowała objęcia w drodze subskrypcji prywatnej 3.770.538 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 13 groszy i za cenę emisyjną jednej akcji w wysokości 1.00 zł łącznie za cenę 3.770.538 zł.

dowód: postanowienia Sądu Rejonowego , k. 225-228, 234235v, zgłoszenie wierzytelności, k. 229-233, postanowienia z dnia 4 października 2012 r. wraz z uzasadnieniem (k. 1-4 akt) postanowienia z dnia 21 listopada 2013 r. oraz postanowienia z dnia 24 marca 2014 r. w zakresie umorzenia postępowania upadłościowego oraz zgłoszeń powoda do postępowania upadłościowego k. 701-742 akt z akt VIII GUp 8/12 Sądu Rejonowego w Częstochowie.

W dniu 18 grudnia 2013r. powódka OPUS Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty reprezentowana przez (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółkę Akcyjną w W. zawarła z (...) Spółka Akcyjna w W. (poprzednio (...) Bank SA ) umowę przelewu wierzytelności, której przedmiotem była m.in. wierzytelność przysługująca Bankowi SA wobec pozwanej (...) Spółki Akcyjnej w K. z tytułu umowy o kredyt odnawialny złotowy numer 23/043/08/Z/LI z dnia 10 października 2008r. zmienionej aneksem nr (...) z dnia 7 stycznia 2009r. oraz nr 2/09 z dnia 26 maja 2009r. oraz umowy o kredyt obrotowy złotowy nr 27/010/09/Z/OB zmienionej aneksem nr (...) z dnia 10 marca 2010r. Wartość wierzytelności wynikająca z umowy numer (...) na dzień 9 grudnia 2013r. wynosiła łącznie 584.119,65 zł ( w tym należność główna 470.632,05 zł, odsetki 113.487,60 zł ) a z umowy numer (...) na dzień 9 grudnia 2013r. wynosiła łącznie 3.185.633 zł ( w tym należność główna 2.577.679,35 zł, odsetki 607.953,73 zł ).

dowód: umowa przelewu wierzytelności wraz z załącznikami, k.16-137, wyciąg z rejestru funduszy inwestycyjnych, k. 7, odpis z (...) Towarzystwo Funduszy Inwestycyjnych Spółka Akcyjna w W., k. 8-10.

Powódka w dniu 28 lutego 2014r. zawiadomiła pozwaną o zawarciu umowy przelewu wierzytelność wynikającej z umów kredytowych i wezwała pozwaną do zapłaty.

dowód: zawiadomienie , k.192. wezwanie, k.193.

W dniu 12 sierpnia 2014r. pozwana zwróciła się do powódki z propozycją przeprowadzenia procesu konwersji zobowiązań na akcje (...) SA. Pozwana zaproponowała objęcia w drodze subskrypcji prywatnej 3.770.538 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 13 groszy i za cenę emisyjną jednej akcji w wysokości 1.00 zł łącznie za cenę 3.770.538 zł.

dowód: pismo pozwanej, k. 241-242.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie w/w dokumentów i załączonych akt Sądu Rejonowego w Myszkowie, sygn. akt I Co 1158/11, Sądu Rejonowego w Myszkowie, sygn. akt I Co 1210/09, Sądu Rejonowego w Częstochowie Wydział VIII Gospodarczy w sprawie o sygn. akt VIII GU 16/12. Powołane wyżej dokumenty nie budziły wątpliwości w zakresie ich autentyczności, której nie kwestionowała żadna ze stron. Na terminie rozprawy żadna ze stron nie stawiła się, pomimo prawidłowego zawiadomienia, wobec czego Sąd odstąpił od dowodu z przesłuchania stron

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

W sprawie bezspornym było istnienie wierzytelności powódki w stosunku do pozwanej Spółki co do zasady i wysokości. Pozwana nie kwestionowała tego, że była stroną umów kredytowych, nie podnosiła zarzutów wobec zawartej umowy przelewu wierzytelności. Pozwana w złożonym przez siebie sprzeciwie od nakazu zapłaty podniosła jedynie zarzut przedawnienia podnosząc, iż okres przedawnienia w przypadku wystawienia bankowych tytułów egzekucyjnych, zaopatrzonych klauzulą wykonalności wynosi 3 lata i w dacie wniesienia przez powódkę pozwu termin ten upłynął. Strona powodowa zakwestionowała stanowisko pozwanej podnosząc, iż termin przedawnienie uległ przerwaniu poprzez wszczęcie postępowania komorniczego oraz postępowania upadłościowego oraz na skutek uznania przez pozwaną roszczenia.

Zatem istota sporu w niniejszej sprawie sprowadzała się do ustalenia czy zarzut przedawnienia podniesiony przez stronę pozwaną należało uznać za skuteczny.

W ocenie Sądu Okręgowego zarzut ten nie mógł zostać uznany za skuteczny.

Zgodnie z art. 123 § 1 k.c. bieg przedawnienia przerywa się przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju albo przed sądem polubownym, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia oraz przez uznanie roszczenia przez osobę, przeciwko której roszczenie przysługuj i przez wszczęcie mediacji.

Pierwszą czynnością, która przerwała bieg przedawnienia w stosunku do wierzytelności stwierdzonej bankowymi tytułami egzekucyjnymi były wnioski o nadanie klauzuli wykonalności bankowym tytułom egzekucyjnym. Sąd Najwyższy w uchwale z 16 stycznia 2004 r., III CZP 101/2003, LexisNexis nr (...) stwierdził, że do oceny, czy wniosek o nadanie klauzuli wykonalności przerywa bieg przedawnienia, bez znaczenia jest, czy wniosek zmierza do nadania klauzuli wykonalności deklaratywnej czy konstytutywnej lub jakiego tytułu egzekucyjnego dotyczy: sądowego czy pozasądowego, nie wyłączając bankowego tytułu egzekucyjnego. Złożenie wniosku o nadanie klauzuli wykonalności nie tylko przerywa bieg przedawnienia, ale powoduje, że przedawnienie nie biegnie do chwili zakończenia postępowania klauzulowego, czyli przez okres, w którym uprawniony nie ma możliwości podejmowania innych środków w celu realizacji roszczenia.

Bank (pierwotny wierzyciel) w odniesieniu do wierzytelności wynikającej z umowy o kredyt numer 23/043/08/Z/LI wystawił w dniu 17 sierpnia 2009r. bankowy tytuł egzekucyjny nr 77/ (...)/09, zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 15 września 2009r., sygn. akt I Co 1210/09, a co do wierzytelności wynikającej z umowy kredytu o numerze 27/010/09/Z/OB został wystawiony bankowy tytuł egzekucyjny nr 118/ (...)/11 w dniu 23 maja 2011r , zaopatrzony klauzulą wykonalności nadaną postanowieniem Sądu Rejonowego w Myszkowie z dnia 8 czerwca 2011r., sygn. akt II Co 1158/11.

Na podstawie wystawionych bankowych tytułów egzekucyjnych zaopatrzonych w klauzulę wykonalności w 2011r. Komornik Sądowy przy Sądzie Rejonowym w Rybniku K. D. wszczął, na wniosek wierzyciela, postępowania egzekucyjne pod sygn. KM 777/11 i 1435/11 .

Złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji stanowi czynność, która czyni zadość wszystkim wymaganiom przewidzianym w art. 123 § 1 pkt 1 k.c., jest to bowiem czynność przedsięwzięta przed organem powołanym do egzekwowania roszczenia stwierdzonego bankowym tytułem wykonawczym, która zmierza bezpośrednio do dochodzenia tego roszczenia w tzw. trybie uproszczonym. ( vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 lipca 2003r. , sygn. akt II CKN 363/01, LEX nr 82280)

Istotą przerwania biegu przedawnienia jest po pierwsze to, że termin przedawnienia przestaje upływać z chwilą zaistnienia okoliczności powodującej przerwę i nie biegnie (w sytuacji opisanej w art. 124 § 2) przez cały czas jej trwania, po drugie zaś to, że po ustaniu tej okoliczności termin przedawnienia biegnie od początku, w całej swej długości, tak jakby wcześniej nie upłynęła żadna jego część. Organami właściwymi do dokonywania czynności wskazanych w komentowanym przepisie obecnie są w zasadzie tylko sąd i komornik.

Zatem kolejną czynnością przerywająca trzyletni termin przedawnienia było skuteczne złożenie wniosku o wszczęcie egzekucji przez wierzyciela w roku 2011. Termin przedawnienia nie biegł aż do roku 2014r., kiedy zostały wydane w postępowaniach egzekucyjnych toczących się pod sygn. KM 777/11 i 1435/1 postanowienia o ich umorzeniu. Termin przedawnienia rozpoczął swój bieg na nowo w roku 2014.

Zatem wniesienie przez powódkę w dniu 16 stycznia 2015r. pozwu nie można było uznać za spóźnione. Mając na uwadze powyższe rozważania zarzut przedawnienia podniesiony przez pozwaną Spółkę nie mógł zostać uznany za skuteczny.

Słusznie również wskazała powódka, że także zgłoszenie wierzytelności do masy upadłości przerywa bieg przedawnienia, zgodnie z art. 123 § 1 k.c.

Przerwanie biegu przedawnienia następuje również na skutek uznania roszczenia przez dłużnika.

Ustawa nie precyzuje pojęcia „uznanie roszczenia” można więc przyjąć, że chodzi tu o każde zachowanie dłużnika, mające na celu wykonanie lub chociażby wskazujące na chęć wykonania zobowiązania na rzecz wierzyciela. W wyroku z dnia 7 marca 2003r., sygn. akt I CKN 11/01, LEX 83834 Sąd Najwyższy, stwierdził, iż uznanie roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt. 2 k.c. występuje w każdym wypadku wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące. O uznaniu roszczenia można mówić wówczas, gdy określone zachowania dłużnika dotyczą w sposób jednoznaczny skonkretyzowanego, skierowanego przeciwko niemu roszczenia. Innymi słowy, uznanie roszczenia w rozumieniu art. 123 § 1 pkt 2 k.c. występuje w każdym wypadku wyraźnego oświadczenia woli lub też innego jednoznacznego zachowania się dłużnika wobec wierzyciela, z którego wynika, że dłużnik uważa roszczenie za istniejące (vide: wyrok Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 22 marca 1991 r., sygn. akt I ACr 60/91, opubl. OSP 1991/11/282). Dla skuteczności uznania nie jest wymagana żadna szczególna forma.

W ocenie Sądu Okręgowego zwrócenie się przez pozwaną do powódki w dniu 12 sierpnia 2014r. z propozycją przeprowadzenia procesu konwersji zobowiązań na akcje (...) SA i objęcia przez powódkę w drodze subskrypcji prywatnej 3.770.538 akcji zwykłych na okaziciela o wartości nominalnej 13 groszy i za cenę emisyjną jednej akcji w wysokości 1.00 zł łącznie za cenę 3.770.538 zł, stanowiło uznanie roszczenia. Powyższa propozycja, wyrażona na piśmie, podpisana była przez pełnomocnika pozwanej, który jednakże wskazał, iż działa w imieniu swojego mocodawcy ( k. 241-242 akt). Podkreślenia wymagało, że pozwana w żaden sposób nie zaprzeczyła podnoszonej przez powódkę argumentacji odnośnie przerwania biegu przedawnienie poprzez złożenie wniosków o wszczęcie postępowania egzekucyjnego i zgłoszenia wierzytelności do masy upadłości oraz, że w niniejszej sprawie doszło do uznania roszczenia. Pozwana zgłosiła jedynie w sprzeciwie zarzut przedawnienia a w toku późniejszego postępowania nie wykazała żadnej aktywności procesowej.

Mając na uwadze powyższe Sąd zasądził od pozwanej na rzecz powódki kwotę 3.769.752,60 zł wraz z ustawowymi odsetkami w wysokości 8 % od dnia 16 stycznia 2015r. Podstawą prawną wyroku jest art. 509 § 1 i § 2 k.c. i art. 481 § 1 k.c.

O kosztach Sąd Okręgowy orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 kpc. Na zasądzoną od pozwanej na rzecz powoda kwotę 107.217 zł składa się kwota 7.200 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego oraz kwota 17 zł tytułem zwrotu opłaty skarbowej od udzielonego pełnomocnictwa oraz kwota 100.000 zł tytułem zwrotu opłaty od pozwu.