Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 12 lipca 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w następującym składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Danuta Pacześniowska (spr.)

Sędzia SO Arkadia Wyraz - Wieczorek

SO Anna Hajda

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 12 lipca 2016 roku w Gliwicach

skargi J. J.

na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki

w sprawie I Ns 1930/15 Sądu Rejonowego w Gliwicach

p o s t a n a w i a :

oddalić skargę.

SSO Anna Hajda SSO Danuta Pacześniowska SSO Arkadia Wyraz - Wieczorek

Sygn. akt III S 116/16

UZASADNIENIE

Skarżący J. J. domagał się stwierdzenia przewlekłości postępowania prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach w sprawie sygn. I Ns 1930/15, zasądzenia na rzecz skarżącego sumy 3.000 zł oraz kosztów postępowania według norm przepisanych.

W uzasadnieniu zarzucił, że postępowanie w sprawie toczy się znacznie dłużej niż to konieczne do jego rozpoznania. Wskazał, że mimo braków wniosku o udzielenie zabezpieczenia złożonego z pismem wszczynającym postępowanie został on rozpoznany ze znacznym przekroczeniem terminu przewidzianego w ustawie. Podnosił, że czynności przygotowawcze Sądu nie były przeprowadzane terminowo, a nadto naruszały obowiązujące przepisy prawa. Skarżący podkreślał, że termin pierwszego posiedzenia wyznaczony został dopiero po upływie 10 miesięcy, a zbyt późne doręczenie uczestnikom postępowania wniosku uniemożliwi im wypowiedzenie się w zakresie zgłoszonych twierdzeń i dowodów, co w jego ocenie, doprowadzi do dalszego opóźnienia w rozpoznaniu sprawy.

Zawiadomiony o toczącym się postępowaniu Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach zgłosił swój udział w sprawie, wnosząc o oddalenie skargi. Przedstawiając kalendarium czynności podejmowanych w sprawie i wskazując na znaczne obciążenie referatu sędziego referenta podkreślał, że nie sposób uznać, iż w sprawie doszło do naruszenia prawa skarżącego do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki. Podkreślał, że czynności w sprawie były i są przeprowadzane terminowo i bez zbędnej zwłoki.

Sąd Okręgowy ustalił co następuje:

Z akt sprawy sygn. I Ns 1930/15 wynika, że wniosek w sprawie wpłynął 30 czerwca 2015r. Zarządzeniem z 2 lipca 2015r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych przez podanie numeru PESEL wnioskodawcy oraz przedłożenie dwóch odpisów wniosku z kompletem dokumentów stanowiących załączniki wniosku w terminie tygodniowym, pod rygorem jego zwrotu. Zarządzeniem z 8 lipca 2015r. dodatkowo zobowiązano wnioskodawcę do wskazania numerów PESEL albo imion rodziców/dat urodzenia/miejsca urodzenia uczestników postępowania: E. S., A. M. i D. T., w terminie dwutygodniowym pod rygorem zawieszenia postępowania. Oba zarządzenia wykonano 9 lipca 2015r. W dniu 23 lipca 2015r. akta przedłożono sędziemu referentowi celem ustalenia czy wnioskodawca usunął braki formalne wniosku i w przypadku ich usunięcia rozpoznania wniosku o zabezpieczenie roszczenia.

Braki formalne wniosku zostały usunięte przez skarżącego 24 lipca 2015r. W dniu 28 lipca 2015r. akta sprawy przekazano sędziemu referentowi celem podjęcia czynności w sprawie. Wobec wskazania dodatkowego uczestnika postępowania zarządzeniem z 30 lipca 2015r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku przez złożenie jednego odpisu wniosku z załącznikami oraz odpisu pisma z 22 lipca 2015r. z załącznikiem oraz pisma z 7 lipca 2015r. i w oryginale z 12 odpisami odpisu KW nr (...) wskazanego jako załącznika do wniosku oraz złożenia w oryginale z 12 odpisami odpisów ksiąg wieczystych prowadzonych dla lokali wyodrębnionych z nieruchomości wspólnej (art. 607 kpc). Zarządzenie wykonano 4 sierpnia 2015r. Pismem z 5 sierpnia 2015r. wnioskodawca uzupełnił braki wniosku.

W dniu 16 września 2015r. sędzia referent złożył zawiadomienie o zaistnieniu podstaw do jego wyłączenia od orzekania w sprawie. Zarządzeniem z 17 września 2015r. Przewodniczący I Wydziału Cywilnego wyznaczył skład orzekający do rozpoznania wniosku o wyłączenie sędziego. Postanowieniem z 21 września 2015r. wyłączono sędziego Grzegorza Korfantego od rozpoznania przedmiotowej sprawy. W dniu 14 października 2015r. wyznaczono do rozpoznania sprawy nowego sędziego referenta i przedłożono mu akta celem rozpoznania wniosku o zabezpieczenie. Zarządzeniem z 21 października 2015r., wykonanym 23 października 2015r., zobowiązano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku przez podanie adresów uczestników postępowania oraz zwrócono się do spółki (...) sp. z o.o. w K. czy wyraża zgodę na ustanowienie zarządcą przymusowym Wspólnoty Mieszkaniowej ul. (...) w G.. W dniu 23 października 2015r. wnioskodawca złożył pismo procesowe, w którym wyjaśnił, że adresy uczestników to podane numery lokali w budynku wspólnoty, której sprawa dotyczy.

Postanowieniem z 6 listopada 2015r. Sąd Rejonowy w Gliwicach oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia. W dniu 23 grudnia 2015r. akta przedłożono sędziemu celem podjęcia czynności. Zarządzeniem z 5 lutego 2016r. wyznaczono termin rozprawy na 28 kwietnia 2016r. Na termin wezwano do osobistego stawiennictwa wnioskodawcę oraz uczestników postępowania, którym zarządzono doręczenie odpisu wniosku z załącznikami. Na rozprawie odebrano wnioskodawcy i obecnych uczestników postępowania stanowiska procesowe w sprawie. Nadto Sąd dopuścił dowód z zeznań świadków oraz zobowiązał zarządcę nieruchomości do złożenia dokumentacji wskazanej przez wnioskodawcę. Celem kontynuacji postępowania dowodowego rozprawę odroczono na dzień 15 września 2016r. W dniu 12 maja 2016r. zarządca przedłożył żądaną dokumentację.

Sąd Okręgowy zważył co następuje:

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 1 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. z 2004 r., Nr 179, poz. 1843), strona może wnieść skargę o stwierdzenie, że w postępowaniu, którego skarga dotyczy, nastąpiło naruszenie jej prawa do rozpoznania sprawy bez nieuzasadnionej zwłoki, jeżeli postępowanie w jej sprawie trwa dłużej, niż to konieczne dla wyjaśnienia tych okoliczności faktycznych i prawnych, które są istotne dla rozstrzygnięcia sprawy, albo dłużej niż to konieczne dla załatwienia sprawy egzekucyjnej lub innej dotyczącej wykonania orzeczenia sądowego. Zgodnie natomiast z ust. 2, dla stwierdzenia, czy w sprawie doszło do przewlekłości postępowania, należy w szczególności ocenić terminowość i prawidłowość czynności podjętych przez sąd w celu wydania w sprawie rozstrzygnięcia co do istoty(…), uwzględniając charakter sprawy, stopień faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenie dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowanie się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania.

W orzecznictwie przyjęło się, że przez przewlekłość postępowania rozumie się brak czynności zmierzających do rozstrzygnięcia, zachodzący dłużej niż jest to konieczne do rozważenia sprawy bądź zgromadzenia dowodów. Chodzi o to, by czynności zmierzające do wydania orzeczenia kończącego podejmowano bez zbędnej zwłoki. Taką zbędną zwłoką nie jest każdy upływ czasu, ale nadmierne odstępstwo od czasu zwykle koniecznego dla wykonania określonych czynności. Przewlekłość postępowania zachodzi wtedy, gdy zwłoka w czynnościach jest nadmierna (rażąca) i nie znajduje uzasadnienia w obiektywnych okolicznościach sprawy (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Krakowie z 10 stycznia 2013 r. II S 33/12, KZS 2013/3/44).

Przedstawiony powyżej przebieg dotychczasowego postępowania w sprawie sygn. I Ns 1930/15 prowadzonego przez Sąd Rejonowy w Gliwicach uzasadnia twierdzenie, że w sprawie nie doszło do przewlekłości postępowania w rozumieniu cytowanego przepisu.

Od momentu złożenia wniosku przez skarżącego (2 lipca 2015r.) do pierwszego terminu rozprawy, tj. 28 kwietnia 2016r. minęło wprawdzie 9 miesięcy, ale analiza toku postępowania w sprawie pozwala stwierdzić, że co do zasady czynności w sprawie podejmowane były przez Sąd Rejonowy terminowo i bez zbędnej zwłoki. Zarządzenia sędziego wydawane i wykonywane były niezwłocznie, a okres oczekiwania na podjęcie czynności co do zasady nie przekraczał miesiąca. Pojawiły się wprawdzie drobne opóźnienia, jednak same w sobie nie mogły wpłynąć na uznanie, że w sprawie czynności podejmowane były opieszale.

Nie sposób podzielić stanowiska skarżącego, który w skardze zarzucał zbytnie rozciągnięcie w czasie czynności wstępnych zmierzających do usunięcia braków formalnych wniosku. Zauważyć należy, że za każdym razem zarządzenia we przedmiocie wezwania do usunięcia braków formalnych wydawane były niezwłocznie przez sędziego referenta i następnie bez zbędnej zwłoki wykonywane przez pracowników sekretariatu. Nie sposób również stawiać Sądowi Rejonowemu zarzutu z tego, że w sprawie wzywał do usunięcia braków formalnych wniosku trzykrotnie. Podkreślić należy, że drugie z wezwań było konieczne wobec wskazania dodatkowego uczestnika postępowania w osobie M. M.. Zaistniała wówczas konieczność uzyskania dodatkowego odpisu wniosku, który mógłby zostać doręczony uczestnikowi. Jednocześnie Sąd wezwał wnioskodawcę do złożenia w oryginale wraz z 12 odpisami odpisu KW nr (...) wskazanego jako załącznik wniosku oraz 12 odpisów ksiąg wieczystych prowadzonych dla lokali wyodrębnionych z nieruchomości wspólnej. Owszem podzielić należy stanowisko skarżącego, że brak odpisów ksiąg wieczystych jako taki nie stanowił braków formalnych wniosku i nie uniemożliwiał rozpoznania, niemniej wezwanie o te dokumenty przy okazji wezwania o usunięcie braków formalnych samego wniosku w ocenie Sądu Okręgowego nie tylko nie spowodowało przewlekłości, lecz zmierzało do przyśpieszenia rozpoznania sprawy.

Podobnie nie nosi znamion przewlekłości ostatnie z wezwań skierowanych do skarżącego, a mające na celu ustalenie adresów uczestników postępowania. Słusznie wskazuje Prezes Sądu Rejonowego w Gliwicach w odpowiedzi na skargę, że ustalenie adresów było niezbędne z uwagi na treść samego wniosku, z którego nie wynikało, czy uczestnicy zamieszkują w lokalach, których są właścicielami.

W związku z koniecznością usunięcia braków formalnych istniała przeszkoda do rozpoznania wniosku o zabezpieczenie, który ostatecznie rozpoznano dwa tygodnie po ich usunięciu przez skarżącego. Wskazać przy tym należy, że siedmiodniowy termin przewidziany na rozstrzygnięcie wniosku o udzielenie zabezpieczenia ma charakter instrukcyjny.

Pewne opóźnienie w dokonywaniu czynności procesowych wystąpiło po rozpoznaniu wniosku o zabezpieczenie. Wskazać należy, że już 23 grudnia 2015r. akta sprawy przedłożono sędziemu referentowi celem podjęcia czynności. Termin pierwszej rozprawy został wyznaczony dopiero zarządzeniem z 5 lutego 2016r. Niemniej w orzecznictwie przyjmuje się, że przewlekłość zachodzi wtedy, gdy okres ten przekracza rozsądne granice, przy uwzględnieniu terminowości i prawidłowości czynności podjętych przez sąd, charakteru sprawy, stopnia faktycznej i prawnej jej zawiłości, znaczenia dla strony, która wniosła skargę, rozstrzygniętych w niej zagadnień oraz zachowania się stron, a w szczególności strony, która zarzuciła przewlekłość postępowania (postanowienie Sądu Najwyższego z 22 kwietnia 2010 r. III SPP 6/10, LEX nr 602069). Oceniając powyższe uchybienie w świetle wskazanych kryteriów należało uznać, że nie było ono na tyle duże i same w sobie nie mogło stanowić podstawy do stwierdzenia przewlekłości w przedmiotowym postępowaniu.

W przedstawionych powyżej okolicznościach sprawy nie ma podstaw by podzielić argumentację skarżącego, że w postępowaniu prowadzonym przez Sąd Rejonowy w Gliwicach wystą piła przewlekłość postępowania, co z kolei skutkować musiało oddaleniem skargi na mocy art. 12 ust.1 ustawy z dnia 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz. U. nr179, poz.1843 z późn. zm.).

SSO Anna Hajda SSO Danuta Pacześniowska SSO Arkadia Wyraz - Wieczorek