Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 14 lipca 2016 r.

Sąd Rejonowy dla Wrocławia-Śródmieścia we Wrocławiu VIII Wydział Cywilny w następującym składzie:

Przewodniczący: SSR Grzegorz Kurdziel

Protokolant:Karolina Szewczyk

po rozpoznaniu w dniu 23 czerwca 2016 we Wrocławiu na rozprawie

sprawy z powództwa R. P. (1) oraz małoletniej J. P. (1) reprezentowanej przez przedstawiciela ustawowego R. P. (1)

przeciwko I. O. i D. L.

o zapłatę oraz o wydanie lub zapłatę

I.  zasądza od pozwanych I. O. i D. L. solidarnie na rzecz powódki J. P. (1) kwotę 15.565 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 7 czerwca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

II.  umarza postępowanie w części obejmującej co do żądania zapłaty kwoty 500 zł na rzecz powódki J. P. (1),

III.  zasądza od pozwanych I. O. i D. L. solidarnie na rzecz powódki J. P. (1) kwotę 1627,50 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 7 czerwca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

IV.  zasądza od pozwanych I. O. i D. L. solidarnie na rzecz powoda R. P. (1) kwotę 1717,50 zł z ustawowymi odsetkami od tej kwoty od dnia 7 czerwca 2011 r. do dnia 31 grudnia 2015 r. i ustawowymi odsetkami za opóźnienie od dnia 1 stycznia 2016 r. do dnia zapłaty,

V.  oddala powództwo o wydanie powodowi R. P. (1) przez pozwanych książeczki wojskowej powoda oraz wyciągów z kont bankowych powoda w (...) S.A. za okres IV i V 2008 r. i w (...) S.A. za okres od I do V 2008 r.,

VI.  oddala dalej idące powództwo o zapłatę,

VII.  znosi wzajemnie koszty postępowania między stronami,

VIII.  obciąża Skarb Państwa nieuiszczonymi wydatkami na opinię biegłego.

UZASADNIENIE

Powodowie R. P. (1) i małoletnia J. P. (1), reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego R. P. (1), wnieśli w dniu 7 czerwca 2011 r. pozew przeciwko I. O. oraz D. L. o zapłatę solidarnie od pozwanych:

a)  na rzecz powódki J. P. (1) - kwoty 49.678,17 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty,

b)  na rzecz powodów - kwoty 5.130 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty,

c)  na rzecz powoda R. P. (1) - kwoty 115 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty.

Ponadto powód R. P. (1) żądał od pozwanych wydania mu jego książeczki wojskowej, wyciągów bankowych z konta R. P. (1) w (...) za okres od kwietnia do maja 2008 r., wyciągów bankowych z konta R. P. (1) w P. za okres od stycznia do maja 2008 r. lub aby zapłacili solidarnie powodowi kwotę 65 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia wniesienia powództwa do dnia zapłaty.

Ponadto powodowie wnieśli o zasądzenie solidarnie od pozwanych kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Na chwilę zamknięcia rozprawy – przy uwzględnieniu częściowego cofnięcia pozwu ze zrzeczeniem się roszczenia co do kwoty 500 zł stanowiącej omyłkę przy wyliczeniu ujętej
w pozwie sumy 49.678,17 oraz przy uwzględnieniu doprecyzowania roszczeń, zawartego w dalszych pismach procesowych - powodowie podtrzymywali następujące żądania:

1.  zapłaty kwoty 32.819 zł na rzecz powódki – tytułem odszkodowania za zabranie przez pozwanych ruchomości będących wyłączną własnością J. P. (1) z racji dziedziczenia po matce N. O., [przy czym spis tych ruchomości, zawierający 122 pozycje, znajduje się w pierwszej tabeli na stronach 5-13 pozwu, tj. k. 7-15 akt sprawy];

2.  zapłaty kwoty 7.359,17 zł na rzecz powódki – tytułem odszkodowania – w związku z pozbawieniem powódki możliwości faktycznego korzystania z lokalu przy ul. (...) we W. w okresie od lipca 2008 r. do września 2009 r. - – przy czym powódka szkodę tę rozumiała jako sumę poniesionych kosztów niezbędnych dla utrzymania tego lokalu w tymże okresie;

3.  zapłaty kwoty 8.000 zł na rzecz powódki- tytułem wyrównania szkody w postaci nieotrzymywania pełnych możliwych przychodów z najmu lokalu przy ul. (...) we W. w okresie od października 2009 r. do czerwca 2011 r., przy czym powódka wyliczyła tę szkodę na kwotę 8.000 zł jako iloczyn kwoty 400 zł (miesięczna obniżka czynszu) i liczby 20 oznaczającej liczbę miesięcy;

4.  zapłaty kwoty 500 zł na rzecz powódki – tytułem wyrównania szkody wynikającej z zabrania przez pozwanych pieniędzy należących do J. P. (1);

5.  zapłaty kwoty 200 zł na rzecz obojga powodów – tytułem wyrównania szkody wynikającej z zabrania przez pozwanych pieniędzy wspólnych powoda i powódki jako spadkobierczyni N. O.;

6.  zapłaty kwoty 4.930 zł na rzecz obojga powodów – tytułem wyrównania szkody wynikającej z zabrania przez pozwanych ruchomości stanowiących współwłasność małoletniej J. P. (1) i R. P. (1) [przy czym spis tych ruchomości z wyszczególnieniem ich wartości, zawierający 9 pozycji, znajduje się w drugiej tabeli na stronach 13-14 pozwu, tj. k. 15-16 akt sprawy];

7.  zapłaty kwoty 115 zł na rzecz powoda – tytułem wyrównania szkody powstałej w związku z zabraniem ruchomości będących wyłączną własnością powoda, tj. telefonu komórkowego N. (...) o wartości 50 zł, zasilacza do modemu FritzBox o wartości 50 zł oraz wyciągów z rachunku bankowego powoda w (...) za okres od stycznia do marca 2008 r. – odtworzonych przez powoda za kwotę 3 x 5 zł;

8.  wydania powodowi książeczki wojskowej powoda lub zapłaty kwoty 30 zł odpowiadającej kosztowi odtworzenia tego dokumentu;

9.  wydania powodowi wyciągów z kont bankowych w (...) za kwiecień i maj 2008 r. oraz w P. za okres od stycznia do maja 2008 r. lub zapłaty kwoty 35 zł stanowiącej iloczyn kwoty 5 zł za jeden miesięczny wyciąg oraz liczby wyciągów miesięcznych do odtworzenia.

W uzasadnieniu swoich żądań wskazali, że powód R. P. (1), jego małoletnia córka J. P. (1) oraz N. O. zamieszkiwali wspólnie w lokalu położonym przy ul. (...) we W.. N. O., która zmarła w dniu 8 czerwca 2008 r., zawarła w 2004 r. umowę o ustanowieniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) we W.. Następnie rozpoczęła prace związane z wykończeniem mieszkania polegające m.in. na ułożeniu podłogi, zamontowaniu mebli kuchennych wraz z okapem i lodówką, płytą grzejną i piekarnikiem. Powód podał, że pomagał N. O. w dalszym urządzaniu mieszkania, zamieszkując z nią na stałe od grudnia 2007 r. Od tego czasu prowadzili wspólne gospodarstwo domowe. W chwili śmierci N. O. mieszkanie było całkowicie urządzone i umeblowane. Znaczna część wyposażenia została zakupiona przez N. O., zaś niektóre rzeczy zostały zakupione wspólnie z powodem. Powód wskazał, że do wspólnie zakupionych rzeczy należały: zmywarka marki C., ekspres do kawy marki K. (...), kamera cyfrowa J. (...), odtwarzacz DVD M. E. 042, szafka na buty, stolik pod laptopa oraz drukarka. W dniu 8 czerwca 2008 r., po uzyskaniu informacji o śmierci N. O., powód wraz z J. P. (1) przeprowadził się czasowo do mieszkania swoich rodziców. Powodowie podali, że w tym samym dniu powód udał się w godzinach nocnych do mieszkania przy ul. (...) we W. z którego zniknęły rzeczy N. O. w postaci laptopa marki T., telefonów komórkowych N. (...) i Samsung X660, odtwarzacza MP3 ze słuchawkami, kamera cyfrowa oraz rzeczy będące wyłączną własnością powoda tj. aparat fotograficzny marki P. (...), telefon komórkowy N. (...) oraz dokumenty bankowe, a także pieniądze w kwocie 700 zł z czego 500 zł stanowiło prezent dla J. P. (1) od J. S. z okazji Dnia Dziecka oraz 200 zł stanowiące współwłasność N. O. i R. P. (1), a przeznaczone na bieżące potrzeby domu. Powód podał, że w rozmowie telefonicznej pozwani D. L. oraz I. O. przyznali, że zabrali rzeczy z mieszkania przy ul. (...) we W.. Powód zażądał zwrotu rzeczy, jednakże nie odniosło to skutku. W późniejszym okresie rzeczy w postaci aparatu fotograficznego oraz odtwarzacza mp3 zostały powodowi zwrócone. W dniu 14 lipca 2008 r. powód udał się ponownie do mieszkania przy ul. (...) we W., zastając je ogołocone z wyposażenia, umeblowania i ruchomości. Zostały zabrane również wszystkie rzeczy osobiste N. O. i R. P. (1). Podał, że w lokalu pozostała jedynie kanapa, jedno krzesło i mała komoda. Powód złożył zawiadomienie o kradzieży. Pozwani w toku postępowania karnego przyznali, że zabrali z mieszkania całe wyposażenie. Wskazał, że pozwani byli w posiadaniu kompletu kluczy do mieszkania przy ul. (...) we W.. Dołączył do pozwu szczegółowy wykaz wszystkich przedmiotów, które należały do zmarłej N. O. a zostały zabrane przez pozwanych oraz przedmiotów stanowiących ich współwłasność. Powód podał, że zabrane zostały również wyciągi z kont bankowych, których koszt odtworzenia wynosi łącznie 65 zł, jego książeczka wojskowa której odtworzenie kosztuje 30 zł, telefon komórkowy N. (...) o wartości 50 zł oraz zasilacz do modelu FritzBox o wartości 50 zł będące jego wyłączną własnością. Powodowie wskazywali, że przywrócenie stanu poprzedniego poprzez zwrot rzeczy byłoby nieadekwatne do tak rozumianych szkód, a nadto, że na podstawie art. 363 k.c. mają prawo dokonać wyboru sposobu wyrównania szkody.

Powodowie twierdzili, że Spółdzielnia Mieszkaniowa (...), w której zasobach mieszkaniowych znajduje się lokal przy ul. (...) we W., przyjęła w poczet członków spółdzielni małoletnią J. P. (1), z którą została zawarta umowa o ustanowieniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkaniowego. Małoletnia powódka w wyniku działań pozwanych doznała szkody w postaci braku możliwości korzystania z zabranych rzeczy, a także miała utrudnioną możliwość korzystania i pobierania pożytków z należącego do niej mieszkania. Ponadto dopiero od września 2009 r. mieszkanie zostało wynajęte w stanie bez wyposażenia. z czynszem obniżonym z tego tytułu o kwotę 400 zł. W związku z powyższym, małoletnia powódka poniosła szkodę majątkową w postaci różnicy pomiędzy czynszem, jaki mogłaby uzyskać z wynajmu lokalu w pełni umeblowanego a czynszem faktycznie uzyskanym.

W odpowiedzi na pozew pozwani „zaprzeczyli wszelkim twierdzeniom pozwu oprócz tych, które zostały przez nich wyraźnie przyznane”. Wskazali, że mieszkanie było zajmowane wyłącznie przez N. O. i jej córkę. Przed śmiercią N. O. wyrażała chęć rozstania się z jej konkubentem R. P. (1). Koszty związane z nabyciem lokalu mieszkalnego przy ul. (...) wyniosły 30.000 zł. Pokrył je brat zmarłej – I. O.. Podali, że w 2004 r. N. O. doznała poważnego wypadku komunikacyjnego, którego skutkiem były liczne złamania, urazy wewnętrzne, zniekształcenia twarzoczaszki, utrata uzębienia, a także zaburzenia psychiatryczne. W okresie powypadkowym N. O. opiekowała się rodzina, a mieszkanie przy ul. (...) stanowiło bazę noclegową podczas pobytów N. O. we W. w celach leczniczych. Pozwani wskazali, że przy każdej wizycie w mieszkaniu za życia córki przywozili rzeczy, które po wyprowadzce do J. miały zostać im zwrócone. Pozwany I. O. wspomagał finansowo siostrę w leczeniu. Pozwani podali, że N. O. spotykała się z powodem, aczkolwiek nie pozostawali w trwałym związku, a nawet gdy zaszła w ciążę, wyjechała do W., nie wiążąc przyszłości z R. P. (1). Wskazali, że zmarła przed śmiercią powiadomiła rodzinę, iż zamierza wrócić wraz z córka J. P. (1) do swojej matki A. O.. Zmarła pozostawiła długi spadkowe w postaci kosztów pogrzebu oraz niespłaconej pożyczki. Koszty pogrzebu wyniosły 7.000 zł, natomiast udzielone przez I. O. pożyczki w latach 2004 – 2007 r. to kwota 67.670,00 zł. Pozwani po śmierci N. O. pomogli w przeprowadzce R. P. (1) i J. P. (1) do rodziców powoda. Wskazali, że Prezes Spółdzielni Mieszkaniowej (...) w której zasobach znajduję się mieszkanie przy ul. (...), zwrócił się do A. O. o opróżnienie ww. lokalu, co pozwani uczynili. Zaprzeczyli jakoby wszystkie wymienione przez powoda rzeczy, znajdowały się w przedmiotowym lokalu, a nadto zakwestionowali wskazywane przez powoda wartości poszczególnych przedmiotów. Pozwani wskazali, że powód nie udowodnił stosownie do art. 6 k.c. istnienia szkody, a ponadto zaprzeczyli, że byli w posiadaniu książeczki wojskowej powoda oraz wyciągów bankowych.

Powodowie zaprzeczyli, jakoby N. O. miała względem pozwanego I. O. jakiekolwiek zobowiązania finansowe. Wskazali, że koszty leczenia pokrywała sama. Z kolei prowadzone postępowanie likwidacyjne w T. A. Polska zakończyło się wypłatą poszkodowanej odszkodowania oraz zadośćuczynienia. Pozwani do tej pory nie zwracali się do powoda jako przedstawiciela ustawowego małoletniej J. P. (1) z żądaniem zapłaty jakiejkolwiek kwoty. N. O. osiągała dochody na poziomie 4.290,02 zł, a na wkład mieszkaniowy zaciągnęła kredyt. W początkowym okresie po wypadku N. O. przebywała ze swoją rodziną. Gdy stan jej zdrowia uległ poprawie podjęła zatrudnienie poza W., jednakże gdy zaszła w ciążę, wraz z powodem zdecydowała o powrocie do W. i od końca grudnia 2007 r. N. O. mieszkała razem z powodem, planując ślub. Powód wskazał, że niejednoznaczność w określeniu wartości poszczególnych przedmiotów wynikała z tego, że wyceny rzeczy dokonywał pod wpływem emocji związanych ze śmiercią N. O.. Z kolei zasiłek pogrzebowy, który wyniósł 5.967,96 zł pokrył koszty jej pogrzebu.

Powodowie zarzucali, że powód na potrzeby różnych postępowań prowadzonych z jego inicjatywy, obciążał różne osoby. Kierował wcześniej roszczenia wobec I. O. i jego matki A. O., a w prywatnym akcie oskarżenia występował wyłącznie przeciwko I. O.. D. L. przyznała, że w dniu śmierci N. P. zabrała z mieszkania przy ul. (...), za wiedzą powoda R. P. (1) laptopa, komórkę i dokumenty. Pozwany I. O. sfinansował zmarłej wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Natomiast wydatki związane z pogrzebem przekroczyły wypłacony zasiłek pogrzebowy. Na koszty pogrzebu składała się kwota 4.879,20 zł oraz dodatkowo 2.200 zł za zakupione ubrania, kwiaty i stypę. Pozwani ponownie podali, że cała rodzina była zaangażowana w urządzanie mieszkania. Podnieśli, że dochód zmarłej wynosił 3014 zł miesięcznie.

Powód wskazał, że obrona pozwanych przed żądaniami pozwu oparta jest na próbie rozliczenia ewentualnych darowizn dokonanych w przeszłości na rzecz N. O., które pozwani przedstawiają jako pożyczki. Podniósł, że twierdzenia pozwanych nie są poparte żadnymi obiektywnymi dowodami. N. O. samodzielnie sfinansowała wyjazd do Stanów Zjednoczonych. Powód zaprzeczył jakoby znajdował się na utrzymaniu zmarłej partnerki. Powód utrzymywał się z wynajmu własnego mieszkania, a następnie z pieniędzy uzyskanych z jego sprzedaży. Prowadził również własną działalność gospodarczą.

Pozwani w piśmie z dnia 12 grudnia 2013 r. przyznali, że zabrali z ruchomości następujące przedmioty: meble kuchenne wraz z oświetleniem o wartości 1000 zł, kamerę wraz z kasetą o wartości 250 zł, odtwarzacz DVD o wartości 50 zł, telewizor Samsung o wartości 200 zł, stolik pod telewizor o wartości 100 zł, zmywarkę o wartości 200 zł, lodówkę H. o wartości 200 zł, płytę grzejna z piekarnikiem o wartości 250 zł, kuchenkę mikrofalową o wartości 50 zł, ławę o wartości 50 zł, szafę wolnostojącą o wartości 130 zł, komodę trzydrzwiowa o wartości 150 zł, lustro o wartości 50 zł, lampę wolnostojącą o wartości 50 zł, lampę wiszącą o wartości 50 zł. Przyznali, że zabrali również radiomagnetofon, czajnik bezprzewodowy, drukarkę, ubrania N. O., albumy i pamiątki rodzinne oraz oddane ojcu zmarłej, a wykorzystane na poczet toczącego się śledztwa - laptop i komórkę marki S.. Za przyzwoleniem R. P. (1) zabrali również torebkę z dokumentami N. O. i portfelem, które oddali A. O..

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powód R. P. (1) od grudnia 2007 r. zamieszkiwał i prowadził wspólne gospodarstwo domowe wraz z N. O. i małoletnią J. P. (1) w mieszkaniu przy ul. (...) we W.. W 2004 r. N. O. zawarła umowę o ustanowieniu spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego nr (...) przy ul. (...) we W..

Dowód: - zeznania świadka W. P. na rozprawie w dniu 24 maja 2012 r. k. 236-237, zeznania świadka A. O. na rozprawie w dniu 18 września 2012 r. k.240-242 – przesłuchanie powoda R. P. (1) na rozprawie w dniu 26 marca 2013 r. k. 258-261,

N. O. zmarła 8 czerwca 2008 r.

bezsporne

Po śmierci N. O. pozwani byli trzykrotnie w mieszkaniu przy ul. (...) we W.. Podczas drugiej wizyty – w godzinach wieczornych w dniu śmierci N. O. -zabrali należący do N. O. komputer typu laptop, telefon komórkowy i kamerę. Podczas trzeciej wizyty, w około miesiąc po śmierci N. O., pozwani zabrali rzeczy zmarłej, pieniądze oraz wyposażenie, pozostawiając jedynie narożnik, krzesło oraz małą komodę. A. O. – matka zmarłej – uprzednio poprosiła pozwanego, aby wywiózł wszystkie rzeczy
z mieszkania przy ul. (...) we W., powołując się na wezwanie do opróżnienia mieszkania wystosowane do niej przez prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej. Pozwani nie kontaktowali się z powodem w sprawie dokonania opróżnienia lokalu.

Zabrane przez pozwanych przedmioty zostały wywiezione do miejscowości S. gdzie przechowywane były w garażu. Ruchomości te zostały rozdane obcym osobom. Pozwani nie są obecnie w ich posiadaniu.

Dowód: - zeznania A. O. na rozprawie w dniu 18 września 2012 r. k. 240-242 - przesłuchanie pozwanego I. O. na rozprawie w dniu 26 marca 2013 r. k. 258-260,

– przesłuchanie powoda R. P. (1) na rozprawie w dniu 26 marca 2013 r. k. 258-261,

Pozwani, opróżniając lokal mieszkalny przy ul. (...) we W., zabrali następujące rzeczy, stanowiące uprzednio wyłączną własność N. O.:

1.  Zestaw mebli kuchennych pod zabudowę o wartości 3500 zł

2.  Lodówko-zamrażarkę pod zabudowę marki G. o pojemności ok. 200 l o wartości 450 zł

3.  Płyta grzejna ceramiczna marki G. (...)-palnikowa model nr (...) koloru czarnego wraz z piekarnikiem elektrycznym G. nr (...) o wartości 1000 zł

4.  Oświetlenie kuchenne składające się z 2 sztuk lamp halogenowych wraz z żarówkami w transformatorem koloru czarnego o wartości 70 zł

5.  Okap pod zabudowę marki M. (...) o wartości 100 zł

6.  Kuchenka mikrofalowa wolnostojąca marki H. model HR- (...) koloru białego z wyświetlaczem (...) o wartości 100 zł

7.  Trzy sztuki przedłużaczy elektrycznych pięciogniazdkowych koloru białego o wartości 45 zł

8.  R. kuchenna – grill okrągły o wartości 40 zł

9.  Plastikowy kosz koloru szarego na śmieci o pojemności 25l o wartości 20 zł

10.  Drewniany stojak na ręczniki kuchenne o wartości 5 zł

11.  Stalowa suszarka na naczynia o wartości 15 zł

12.  Pojemnik na chleb o wartości o wartości 100 zł

13.  4 sztuki koszyków wiklinowych o wartości 120 zł,

14.  Wysoki wazon koloru białego o wartości 25 zł

15.  Wazon biały o wysokości ok. 25 cm o wartości 25 zł

16.  Wazon ze szła przeźroczystego o wysokości ok. 25 zł

17.  Szeroki wazon ze szkła przezroczystego o wartości 30,00 zł

18.  Zastawa obiadowa koloru białego na 6 osób składającej się z 6 talerzy płytkich, 6 talerzy głębokich, 6 talerzy deserowych, 6 talerzyków do ciasta, 6 filiżanek z podstawkami, półmiska i miski na sałatkę o wartości 150 zł

19.  Komplet 6 ceramicznych salaterek koloru białego o wartości 25 zł

20.  Zestaw metalowych sztućców na 6 osób o wartości 60 zł

21.  Beżowy pojemnik na sztućce o szerokości 40 cm o wartości 10 zł

22.  Komplet 12 ścierek kuchennych o wartości 40 zł

23.  Zestaw przyborów kuchennych o wartości 40 zł

24.  Drewniana deska do krojenia z rączka o wartości 15 zł

25.  Komplet garnków stalowych, komplet noży kuchennych oraz patelnia pokryta powłoką z teflonem o wartości 150 zł

26.  12 sztuk kubków ceramicznych o wartości 40 zł

27.  Zestaw dwóch solniczek ceramicznych w kształcie karafek koloru białego o wartości 20 zł

28.  Ceramiczny pojemnik na herbatę koloru białego o wartości 20 zł

29.  Pojemnik na przyprawy zamykany korkiem o wartości 20 zł

30.  Pojemnik na makaron o wysokości około 25 cm o wartości 15 zł

31.  4 sztuki pucharków do lodów z przeźroczystego szkła o wartości 25 zł

32.  2 sztuki porcelanowych filiżanek zdobionych z podstawkami o wartości 30 zł

33.  2 sztuki brązowych glinianych miseczek o wysokości około 10 cm o wartości 30 zł

34.  Lampka naftowa o wysokości ok. 15 cm o wartości 20 zł

35.  Kieliszki do szampana gładkie przeźroczyste o wartości 20 zł

36.  3 wysokie szklanki barowe przeźroczyste do piwa o wartości 10 zł

37.  Mały koszyczek wiklinowy o średnicy około 5 cm o wartości 5 zł

38.  Drewniany zamykany pojemnik o wysokości około 20 cm o wartości 50 zł,

39.  Duży kubek – szklanka ozdobnie malowany o wartości 20 zł

40.  Pojemnik zamykany o wartości 10 zł

41.  Zamykany pojemnik na herbatę zdobiony malunkiem o wartości 10 zł

42.  Drewniany pojemnik na herbatę w saszetkach o wartości 30 zł

43.  Zestaw dwóch koszyków plastikowych o wysokości 15 i 10 cm na przyprawy o wartości 10 zł

44.  Zestaw dwóch pojemników blaszanych na przyprawy o wartości 20 zł

45.  Szklany pojemnik z wieczkiem o wysokości 15 cm o wartości 20 zł

46.  Drewniany stół kuchenny kwadratowy koloru modrzewia o wymiarach 100 * 60 cm o wartości 80 zł

47.  2 sztuki drewnianych taboretów kuchennych o wartości 50 zł

48.  2 poduszki na krzesła o wartości 10 zł

49.  Czajnik elektryczny koloru białego firmy (...) o wartości 20 zł

50.  Opiekacz – toster koloru białego o wartości 30 zł

51.  Radiomagnetofon marki P. (...) koloru czarnego o wartości 50 zł

52.  2 sztuki firanek z motywem kwiatowym wraz z zapinkami o wartości 40 zł

53.  Karnisz do firanek wraz z ozdobnymi zakończeniami koloru białego o wartości 30 zł

54.  M. na podłogę z morskiej trawy o średnicy 150 cm o wartości 15 zł

55.  Szafa wolnostojąca firmy (...) o wartości 150 zł

56.  Kuty żelazny stojak na parasolki z rączką koloru ciemny brąz o wartości 50 zł

57.  Wieszak na odzież koloru olchy mocowany do ściany, z półka o wartości 50 zł

58.  Deska do prasowania z pokrowcem o wartości 30, zł

59.  Plastikowa maska ozdobna na ścianę o wartości 20 zł

60.  Obraz przedstawiający amorki z ramą o wartości 30 zł

61.  Obraz przedstawiający świecę, lampę, książkę i inne o wartości 80 zł

62.  Dwa popiersia aniołów o wartości 20 zł

63.  Figurka anioła leżącego o wartości 20 zł

64.  Figurka anioła leżącego o wartości 20 zł

65.  Figurka anioła siedzącego o wartości 20 zł

66.  Popiersie postaci w koronie o wartości 30 zł

67.  Wazon ceramiczny o wartości 30 zł

68.  Storczyk w ceramicznej doniczce koloru białego w kolorowe paski o wartości 50 zł

69.  Figurka z tkaniny koloru czarnego o wartości 10 zł

70.  Drewniana figurka aniołka o wartości 10 zł

71.  Drewniana figurka w kształcie rogu o wartości 10 zł

72.  Zegarek – budzik koloru czarnego o wartości 15 zł

73.  Lampka biurowa koloru brązowego z przybornikiem o wartości 40 zł

74.  Figurka owocu granatu o wartości 30 zł

75.  Szklany dwukomorowy pojemnik 30 zł

76.  Ozdobna pieczątka stempel w kolorze złotym o wartości 30 zł

77.  Telewizor kolorowy marki S. model CW- (...) o wartości 600 zł

78.  Stolik pod sprzęt RTV w kolorze srebrnym ze szklaną półka o wartości 100 zł

79.  2 sztuki ozdobnych świec w kolorze złotym z metalowymi podstawkami o wartości 30 zł

80.  Stół okrągły ze szklanym blatem i szklaną półka o wartości 50 zł

81.  Pudełko metalowe koloru srebrnego w kształcie kuferka z rączka o wartości 30 zł

82.  Ozdobny pojemnik z wieczkiem koloru o wartości 30 zł

83.  Wazon z przeźroczystego szkła o wartości 20 zł

84.  Rozgałęźnik elektryczny o wartości 10 zł

85.  Kwietnik z kutego metalu dwupoziomowy wraz z kwiatami doniczkowymi o wartości 80 zł

86.  Szafa ubraniowa wysoka stojąca 1 drzwiowa z dwoma szufladami koloru olchy z firmy (...) o wartości 200 zł

87.  Metalowy karnisz koloru miedzi o wartości 50 zł

88.  2 sztuki krótkich firan koloru białego z dwiema obejmami metalowymi w kształcie słońca o wartości 30 zł

89.  Lampa metalowa stojąca z dwoma punktami świetlnymi koloru brązowego o wartości 150 zł

90.  Metalowy pojemnik na gazety składany koloru miedzi antycznej o wartości 60 zł

91.  Komoda składająca się z 2 szafek i 4 szuflad koloru olchy firmy (...) o wartości 200 zł

92.  Lustro wiszące w ramie koloru olchy o wymiarach 120 x 60 cm firmy (...) o wartości 80,00 zł

93.  Narożny kwietnik dwupoziomowy metalowo-wiklinowy koloru brązowego wraz kwiatami doniczkowymi o wartości 100 zł, ale powodowie zażądali kwoty 80 zł

94.  Wazon ceramiczny w kolorze złotym o wartości 40 zł

95.  1 szt. figurki w kształcie dużego jabłka o kolorze złotym o wartości 40 zł

96.  Komplet ozdobnych figurek w kształcie gruszki i jabłka o wartości 40 zł

97.  Obrus i komplet 6 serwetek o wartości 50 zł

98.  Komplet 4 podkładek kuchennych o wartości 10 zł

99.  2 sztuki ozdobnych świeczek koloru białego z motywem amorków o wartości 40 zł

100.  Globus – puzzle o wartości 50 zł

101.  Wazon ze szkła przeźroczystego o wartości 20,00 zł, ale powodowie zażądali kwoty 10 zł

102.  2 sztuki ozdobnych świeczek koloru białego z motywem amorków o wartości 30 zł, ale powodowie zażądali kwoty 20 zł

103.  Ozdobna świeca w kolorze złotym o wartości 30 zł, ale powodowie zażądali kwoty 20 zł

104.  Laptop firmy (...) (...)- (...) o wartości 1100 zł

105.  Torba na laptopa 3 komorowa koloru czarnego o wartości 30 zł

106.  Atramentowe urządzenie wielofunkcyjne drukarko-skaner-kopiarka marki B. w szarej obudowie, model (...) z kablem USB i kartridżami o wartości 150 zł

107.  Drewniany stół owalny 2 – poziomowy o długości 150 cm o wartości 100 zł

108.  Dywan o wymiarach 150 x 75 cm koloru jasnobrązowego o wartości 40 zł

109.  Telefon komórkowy marki N. (...) o wartości 10 zł

110.  Lampa wisząca w kształcie okręgu 3-punktowa koloru brązowego z białymi kloszami o wartości 100 zł

111.  2 sztuki kinkietów bocznych podłużnych metalowych w kształcie świecy koloru brązowego o wartości 50 zł

112.  Listwa halogenowa 2-punktowa o wartości 50 zł

113.  Kinkiet boczny płaski koloru białego o wartości 30 zł

114.  Aparat fotograficzny marki P. koloru biało – srebrnego o wartości 50 zł

115.  Telefon komórkowy marki S. (...) koloru bordowego wraz z wyposażeniem o wartości 50 zł

116.  2 sztuki wiszącego kwietnika-plecionki koloru brązowego z kwiatami o wartości 50 zł

117.  Elektryczna szczoteczka do zębów marki B. (...) koloru białego o wartości 50 zł

118.  Kosz wiklinowy 2-poziomowy koloru brązowego o wartości 30 zł

119.  Suszarka do włosów koloru biało – niebieskiego o wartości 30 zł

120.  Ciśnieniowy irygator do jamy koloru szarego o wartości 100 zł, (powodowie zażądali z tego tytułu kwoty 50 zł)

Łączna wartość tychże przedmiotów wynosi 11,675 zł.

Przedmioty stanowiące współwłasności powoda R. P. (1) i N. O., a zabrane z mieszkania przez pozwanych to:

1.  Zmywarka C. o szerokości 45 cm do zabudowy o wartości 900 zł

2.  Ekspres do kawy marki K. (...) wraz z zestawem XS 6000 o wartości 1500 zł

3.  Szafa na buty z 4 odchylanymi szufladami w okleinie koloru jasna olcha o wartości 100 zł

4.  Odtwarzacz D. E. 042-MANTA o wartości 60 zł

5.  Dwupoziomowy stolik pod laptopa i drukarkę o szerokości 40 cm koloru jasna olcha o wartości 100 zł

6.  Kamera cyfrowa J. (...) o wartości 500 zł

7.  4 sztuki kaset S. MiniDVD o wartości 40 zł

8.  Karta pamięci K. SD 256 MB o wartości 5 zł

9.  Portfel skórzany o wartości 50 zł

Łączna wartość ww. przedmiotów to 3.255 zł

Z mieszkania pozwani zabrali również rzeczy należące wyłącznie do powoda w postaci telefonu N. (...) o wartości 10 zł, wyciągów z kont bankowych w(...)i w P. za okres od stycznia do maja 2008 r. oraz książeczkę wojskową powoda.

Powód odtworzył trzy wyciągi bankowe w (...) za okres od stycznia do marca 2008 r. za kwotę 5 zł za jeden wyciąg.

Dowód: - zeznania świadka L. P. – k. 236,

- zeznania świadka W. P. – k. 236v,

- zeznania świadka A. O. – k. 240-242, 243-244

- opinia biegłego sądowego z zakresu wyceny nieruchomości i ruchomości J. P. (2) z dnia 10 sierpnia 2014 r. k. 417-422,

- opinia uzupełniająca z dnia 28 marca 2015 r. k. 479-502,

- opinia uzupełniająca z dnia 26 września 2015 r. k. 544-560,

- ustne wyjaśnienie opinii - k. 538-539,

- opinia uzupełniająca z dnia 25 maja 2016 r. k. 622-640,

- przesłuchanie powoda R. P. (1) - k. 258-261,

- przesłuchanie pozwanego I. O.– k. 259v-260v,

- przesłuchanie pozwanej D. L. – k. 261, k. 278-280

N. O. otrzymała od J. S. kwotę 500 zł która była przeznaczona dla małoletniej J. P. (1) z okazji Dnia Dziecka . Pieniądze te zostały zabrane przez pozwanych wraz z kwotą 200 zł znajdującą się w mieszkaniu.

Dowód: - zeznania W. P. na rozprawie w dniu 24 maja 2012 r. k 236-237,- zeznania J. S. w aktach postępowania przygotowawczego 1 Ds. 587/09 k. 205-206, - przesłuchanie powoda R. P. (1) na rozprawie w dniu 26 marca 2013 r. k. 258-261.

Powód kilkukrotnie zwracał się do D. L., A. O. – matki zmarłej oraz I. O. – brata zmarłej o natychmiastowe wydanie zabranych wartości pieniężnych oraz ruchomości, jednakże bezskutecznie. Pozwani odmawiali zwrotu zabranego mienia.

Dowód: - pisma z dnia 08.06.2009 r., 25.05.2009 r., 20.05.2009 r., 31.08.2008 r. wraz z potwierdzeniami nadania k. 23-28, - zeznania świadka A. O. na rozprawie w dniu 12 września 2012 r. k.,

Postanowieniem z dnia 10 grudnia 2008 r. Sąd Rejonowy dla Wrocławia – Śródmieścia we Wrocławiu stwierdził, że spadek po N. O. zmarłej dnia 8 czerwca 2008 r, na podstawie ustawy nabyła z dobrodziejstwem inwentarza córka J. P. (1).

Dowód: - postanowienie tut. Sądu z dnia z dnia 10.12.2008 r. sygn. akt sprawy IX Ns 437/08 k. 34.

Na podstawie § 117 ust. 2 pkt. 1 statutu Zarząd Spółdzielni (...) w dniu 25 lutego 2009 r., przydzielił małoletniej J. P. (1) lokal mieszkalny na warunkach lokatorskiego prawa do lokalu w budynku przy ul. (...), o powierzchni 38,7 m ².

Dowód: - przydział lokalu mieszkalnego nr. 155 k. 35.

Powód, działający jako przedstawiciel małoletniej córki J. P. (1) zawarł umowę najmu lokalu mieszkalnego nr (...), położonego we W. przy ul. (...). Umowa została zawarta na czas określony do dnia 1 października 2009 r. Strony ustaliły wysokość miesięcznego czynszu na kwotę 1500 zł. Ze względu na brak mebli kuchennych strony ustaliły jednocześnie, że Najemca zobowiązany będzie do zapłaty Wynajmującemu czynsz pomniejszony o 400 zł tj. 1100 zł płatne miesięcznie.

Kolejna umowa najmu ww. lokalu mieszkalnego została zawarta na czas nieokreślony w dniu 12 maja 2010 r., w umowie tej zmniejszono czynsz do kwoty 1.033,70 zł, przy czym ustalono, że najemca zobowiązany będzie do zapłaty tytułem czynszu jedynie 633,70 zł ze względu na brak mebli kuchennych.

Dowód: - umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 29.09.2009 r. k. 38
- umowa najmu lokalu mieszkalnego z dnia 12.05.2010 r. k. 39-40

W wyniku wypadku z dnia 23 sierpnia 2004 r. N. O. doznała licznych obrażeń ciała m.in. wielołamowego złamania żuchwy. Zwracała się do Narodowego Funduszu Zdrowia oraz Dyrektora (...) Publicznego Szpitala (...) we W. o wsparcie w leczeniu, poprzez zakup dystraktora do zabiegu wydłużenia kości. Narodowy Fundusz Zdrowia odział we W., odmówił N. O. refundacji. (...) S.A. przyznał N. O. odszkodowanie za koszty leczenia stomatologicznego i dojazdy do placówek w związku ze szkodą na osobie w wysokości 15.083,52 zł. Za koszty leczenia i zadośćuczynienia za doznaną krzywdę przyznano kwotę 43.103,52 zł. Koszt leczenia N. O. w klinice (...) wyniósł 22.750 zł

Dowód: - pisma z dnia 23.06.2005 r., 29.06.2005 r., 28.06.2005 r., 11.01.2005 k. 61-64,

- zaświadczenie z kliniki stomatologicznej k. 65. – decyzja o przyznaniu odszkodowania k. 147-149.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo, zasługiwało na częściowe uwzględnienie.

W razie bezprawnego pozbawienia właściciela posiadania rzeczy, właściciel może wystąpić na drogę sądową przede wszystkim z powództwem windykacyjnym. Zgodnie z art. 222 § 1 k.c., właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. W sytuacji, gdy wydanie rzeczy jest obiektywnie niemożliwe, właściciel może dochodzi odszkodowania, co także jest możliwe uzupełniająco - gdy wydanie rzeczy nie rekompensuje całego uszczerbku majątkowego wynikającego z zabrania rzeczy.

Wobec wyniku przesłuchania pozwanych I. O. (k. 260) i D. L. (k. 278), iż rzeczy, które pozwani zabrali z lokalu N. O., zostały przez nich przewiezione do jego miejsca zamieszkania w S., złożone w garażu a następnie bez wiedzy i zgody R. P. (1) rozdane osobom trzecim, zasadnym było przyjęcie, iż zaktualizowały się roszczenia odszkodowawcze zgłoszone w pozwie. Również formułowanie roszczeń odszkodowawczych a nie windykacyjnych było zasadniczo słuszne co do przedmiotów, których zabraniu pozwani zaprzeczali, a co do których Sąd dokonał ustaleń przeciwnych.

Wskazać należy, że odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanych znajduje podstawę w art. 415 i nast k.c. Zgodnie z art. 415 k.c. kto z winy swej wyrządził drugiemu szkodę obowiązany jest do jej naprawienia. Przesłankami odpowiedzialności odszkodowawczej jest wina sprawcy, szkoda i związek przyczynowy. W ocenie Sądu powodowie wykazali zaistnienie wszystkich przesłanek warunkujących odpowiedzialność pozwanych. Zdarzeniem wywołującym szkodę, a stanowiącym w istocie czyn niedozwolony było zabranie rzeczy przez pozwanych z mieszkania przy ul. (...) we W. bez wiedzy i zgody R. P. (1) jako przedstawiciela ustawowego małoletniej powódki będącej spadkobierczynią swej matki N. O. i jako (współ-)właściciela niektórych rzeczy, a następnie rozdysponowanie tymi ruchomościami bez zgody i wiedzy właścicieli. Do powstania szkody niewątpliwie doszło poprzez uszczuplenie majątku poszkodowanych. Nadto jako pozostający w adekwatnym związku przyczynowym należało częściowo ocenić uszczerbek majątkowy wynikający z nieosiągnięcia pełnej kwoty czynszu najmu lokalu – co wyrażało się w ustalonej w umowie najmu obniżce czynszu.

Art. 363 k.c. przewiduje, że naprawienie szkody powinno nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłatę odpowiedniej sumy pieniężnej. Jednakże gdyby przywrócenie stanu poprzedniego było niemożliwe albo gdyby pociągało za sobą dla zobowiązanego nadmierne trudności lub koszty, roszczenie poszkodowanego ogranicza się do świadczenia w pieniądzu. Jeżeli naprawienie szkody ma nastąpić w pieniądzu, wysokość odszkodowania powinna być ustalona według cen z daty ustalenia odszkodowania, chyba że szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili.

Spór pomiędzy stronami dotyczył samego faktu dokonania zaboru rzeczy, które bezpośrednio przed śmiercią N. O., znajdowały się w jej posiadaniu. Przedmioty te wchodziły w skład spadku, a także po części objęte były współwłasnością z powodem R. P. (2). Zdaniem Sądu, powód zasadniczo, w sposób należyty udowodnił, które rzeczy stanowiły jego współwłasność. Przyjąć zaś należało domniemanie wysokości równych udziałów (art. 197 k.c.) we współwłasności.

Małoletnia J. P. (1), reprezentowana przez przedstawiciela ustawowego R. P. (1), stała się jedynym spadkobiercą po zmarłej N. O.. Powódka wstąpiła w ogół praw majątkowych swojej zmarłej matki, pozostając jedynym spadkobiercą.

Rozstrzygnięcie sporu pomiędzy stronami wymagało ustalenia, które ruchomości zostały zabrane przez pozwanych z mieszkania przy ul. (...) we W., a także ustalenia wartości tych przedmiotów.

Sąd ocenił wersje pozwanych za niewiarogodne, co do tego, jakoby podczas ostatniej wizyty
w lokalu we W. pozwani zabrali jedynie kilka ruchomości. W szczególności wersje pozwanych podawane w toku ich przesłuchania, ujawniły wzajemne rozbieżności co do zakresu zabranych rzeczy. Pozwany podczas rozprawy z dnia 26 marca 2013 r. zeznał, że gdy przyjechał z pozwaną do lokalu po miesiącu od śmierci N. O., to wiele drobnych przedmiotów już nie było, w tym wazonów, aniołków i świeczek. Z kolei pozwana zeznawała, że zabrali figurki aniołków. Nadto pozwani przed zamknięciem rozprawy twierdzili, że zabrali jedynie przedmioty wyszczególnione w piśmie procesowym z dnia 12 grudnia 2013 r. (k. 312), podczas gdy w toku przesłuchania podawali, że zabrali także inne jeszcze przedmioty, niż tylko objęte spisem w ich piśmie procesowym. Nadto z zeznań świadka A. O. wynikało jednoznacznie, że celem, dla którego pozwani przyjechali dużym pojazdem do mieszkania N. O., nie było zabranie jedynie kilku rzeczy, lecz opróżnienie lokalu na skutek otrzymania przez A. O. wezwania od prezesa Spółdzielni Mieszkaniowej, w której zasobach pozostawał przedmiotowy lokal, do opróżnienia lokalu po śmierci N. O.. Sami pozwani zeznawali, że „mniejsze rzeczy pakowali w worki”, co niewątpliwie oznaczało, że worków tych musiało być co najmniej kilka.

Sąd dał natomiast wiarę wersji reprezentowanej przez powodów co do zakresu ruchomości zabranych z lokalu przez pozwanych. W odniesieniu do szeregu ruchomości należy zauważyć, że powodowie przedstawili materiał fotograficzny i materiał video, na którym widoczna jest większość spornych ruchomości, przy czym według powoda, któremu Sąd dał wiarę, zdjęcia wykonano niedługo przed śmiercią N. O. dla celów ubezpieczeniowych. Częściowo istnienie zgłoszonych w pozwie ruchomości w mieszkaniu N. O. potwierdziły zeznania świadka A. O..

Podnoszona przez powodów okoliczność przechowywania w miejscu zamieszkania N. O. kwot pieniężnych 200 zł i 500 zł jest zgodna z doświadczeniem życiowym, przy czym częściowo – co do kwoty 500 zł – istnienie takiej kwoty darowanej dla małoletniej J. P. (1) potwierdziło oświadczenie notariusz J. S., która w toku postępowania przygotowawczego zeznała, że na dzień dziecka podarowała małoletniej J. P. (1) 500 zł do rąk jej matki N. O.. Taką też kwotę konsekwentnie podawał powód zarówno w toku postępowania przygotowawczego jak i na gruncie rzeczonego postępowania. Ponadto jego wersja znajduje potwierdzenie w zeznaniu świadka L. P., który w ocenie Sądu wiarygodnie zeznał, że powód w jego obecności stwierdził w dniu śmierci N. O. brak ww. gotówki. Okoliczność tą potwierdziła także matka powoda – W. P..

Doświadczenie życiowe wskazuje na to, że przedmioty opisywane w pozwie mogły się znajdować w lokalu mieszkalnym, stanowiły normalne wyposażenie mieszkania a sporządzony przez powoda spis ruchomości nie zawierał przedmiotów nietypowych bądź szczególnie kosztownych. Materiał dowodowy zgromadzony w toku postępowania sądowego jak i podczas postępowania przygotowawczego w sprawie I Ds. 5601/459/09 Prokuratury Rejonowej dla Wrocławia – Śródmieście wskazuje na to, iż powoda cechuje skrupulatność i dokładność. W tych okolicznościach przedłożony przezeń spis zabranych ruchomości Sąd ocenił jako zasadniczo wiarogodny. Pozwani podnosili, że powód miał klucze do lokalu przez cały czas, więc to on mógł wynieść rzeczy z mieszkania. Ta argumentacja pozwanych jednak nie zasługuje na aprobatę. Po pierwsze bowiem, zgromadzony materiał dowodowy przemawia za przyjęciem, iż miało miejsca zabranie wielu rzeczy powodów przez działających wspólnie pozwanych. Po drugie zaś, skoro już pozwani weszli do mieszkania zajmowanego przez N. O. i powodów bez wyraźnego upoważnienia i bez zgody i wiedzy powodów, celem opróżnienia mieszkania, powinni byli zawiadomić o tym powodów, dokonać odpowiedniego spisu wynoszonych rzeczy i zadbać o uczestnictwo w tych czynnościach osób trzecich, obiektywnie niezwiązanych z którąkolwiek ze stron, abstrahując już od faktu, iż działania te powinny być przeprowadzone w trybie zabezpieczenia spadku i niewątpliwie w porozumieniu z potencjalnymi spadkobiercami. Ponieważ zaniechali sformalizowania swoich działań, obciąża ich domniemanie faktyczne co do tego, iż prócz wielu przedmiotów, których zabranie przyznali, dokonali także zabrania znajdujących się w lokalu w czasie ich wejścia do mieszkania innych ruchomości, których brak zgłosili powodowie.

Sąd, ustalając wartość przedmiotów zabranych z mieszkania zmarłej N. O., oparł się na opiniach sporządzonych przez biegłego sądowego za zakresu wyceny nieruchomości i ruchomości J. P. (2). Uzasadnienie opinii podstawowej, jak również opinii uzupełniającej zostało przez biegłego sformułowane w sposób przystępny i zrozumiały, biegły fachowo uzasadnił wnioski końcowe. Sąd ocenił poziom wiedzy biegłego, jego podstawy teoretyczne oraz sposób motywowania przyjętego w opinii stanowiska w sposób pozytywny, z uwzględnieniem wieloletniego doświadczenia biegłego w szacowaniu wartości ruchomości. Nie budzi przy tym wątpliwości obiektywizm biegłego i szczególna dbałość o wyważenie wniosków końcowych opinii, co wyrażało się w sumiennym sporządzeniu opinii podstawowej jak i opinii uzupełniających.

Strony procesu, respektując zasady ekonomiki procesowej, zaakceptowały metodę wyceny ruchomości zaproponowaną przez biegłego w piśmie z dnia 30 lipca 2013 r. Przyjęte początkowo przez biegłego wartości poszczególnych przedmiotów, ulegały modyfikacji na skutek wnoszonych przez powodów zarzutów. Wskazać należy, że okoliczności sprawy – brak dokumentów które w sposób jednoznaczny potwierdzałyby stan ruchomości na lipiec 2008 r., a także fizyczny brak poszczególnych przedmiotów, powodowały, że biegły, ustalając wartość ruchomości, przyjął w ocenie Sądu zasadne założenie, że wyszczególnione w pozwie przedmioty nie były nowe, ale używane i sprawne. Ustalając wartość poszczególnych ruchomości, biegły przyjął za miarodajną chwilę czas dokonywania oszacowania, za wyjątkiem jednak przedmiotów, które – z uwagi na szybkie starzenie się technologiczne – traciły na wartości w sposób nieadekwatny do faktycznego zużycia fizycznego.
W odniesieniu do tych ruchomości biegły przyjął ostatecznie metodę porównania do wartości analogicznego rodzaju przedmiotów o podobnym stopniu zaawansowania technologicznego, co znalazło aprobatę Sądu.

Zgodnie z art. 363 § 1 k.c. naprawienie szkody może polegać albo na przywróceniu stanu poprzedniego, czyli restytucji naturalnej, albo na zapłacie odszkodowania pieniężnego (tzw. rekompensaty pieniężnej). Cel jednak tego unormowania w obu wypadkach jest taki sam, bowiem chodzi o odwrócenie skutków wyrządzonej szkody, zgodnie z kompensacyjną funkcją odpowiedzialności cywilnej. Wysokość odszkodowania pieniężnego zależna jest od tego, jaką chwilę uważa się za odpowiednią do przeprowadzenia wyliczenia. Artykuł 363 § 2 k.c. co do zasady za chwilę tę przyjmuje moment ustalenia odszkodowania, która w praktyce najczęściej będzie pokrywała się z datą orzekania przez sąd. Z kolei z treści art. 316 § 1 k.p.c. wynika, iż wydając wyrok, sąd bierze za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy. Wyjątkowo sąd może za podstawę odszkodowania przyjąć ceny istniejące w innej chwili, jeśli „szczególne okoliczności wymagają przyjęcia za podstawę cen istniejących w innej chwili" (art. 363 § 2 in fine k.c.). Jednakże i w takiej sytuacji odszkodowanie nie może być niższe ani wyższe od wyrządzonej szkody. Stąd przyjmuje się w piśmiennictwie zgeneralizowaną tezę, że szczególne okoliczności zachodzą, gdyby przyjęcie ceny z daty ustalenia odszkodowania niosło za sobą niepełne zaspokojenie interesu poszkodowanego. Mając na uwadze powyższe, Sad przyjął, że szybkie ekonomiczne „zestarzenie się” weryfikowanych ruchomości, spowodowałoby, że ustalenie ich wartości według zasad ogólnych byłoby krzywdzące dla powodów i nie rekompensowałoby w pełni poniesionej przez nich szkody.

Z kolei w odniesieniu do wyceny szkody z tytułu utraty zestawu mebli kuchennych, Sąd przyjął za najbardziej miarodajną ich obiektywnie uśrednioną wartość ustaloną przez biegłego w opinii uzupełniającej na kwotę 3.500 zł. Argumentacja przytoczona przez biegłego dla uzasadnienia ustalenia takiej wartości zasługuje na uwzględnienie, przy czym kwota ta – z przyczyn wskazywanych przez biegłego – konsumuje też ewentualne koszty montażowe.

Nadmienić należy, że w przypadku oszacowania przez biegłego wartości ruchomości na poziomie wyższym od wartości rzeczy podawanej w pozwie, uwzględnieniu podlegała jedynie kwota wyszczególniona w pozwie za daną rzecz.

W odniesieniu do żądania wyrównania szkody o równowartość utrzymania lokalu od lipca 2008 r. do września 2009 r. w wysokości 7.359,17 zł Sąd uznał je za bezzasadne. W ocenie Sądu konieczność utrzymania mieszkania nie mogła zostać potraktowana jako szkoda. Istniała ona bowiem zupełnie niezależnie, od tego czy małoletnia powódka miała możliwość korzystania z lokalu, osiągania z niego pożytków czy też nie. Powódka, oceniając szkodę na kwotę równą kosztom utrzymania lokalu, podnosiła okoliczność pozbawienia możliwości korzystania z mieszkania w okresie od lipca 2008 r. do września 2009 r. oraz pozbawienia możliwości jego wynajęcia. Szkoda związana z niemożnością korzystania z mieszkania mogłaby powstać, gdyby powódka wykazała, że musiała ponieść koszty związane z koniecznością wynajęcia innego lokalu do czasu zakupu wyposażenia. Jednakże takie okoliczności nie zostały przez powódkę wykazane. Co do niemożności wynajęcia lokalu mieszkalnego przy ul. (...) w okresie od lipca 2008 r. do września 2009 r., zauważyć należy, że małoletnia powódka uzyskała przydział ww. lokalu od Spółdzielni Mieszkaniowej dopiero w lutym 2009 r., a zatem dopiero od tego czasu możnaby mówić o istnieniu prawnych podstaw do dysponowania lokalem. Co istotne - powódka nie wykazała w sposób przekonywujący, iż jej przedstawiciel ustawowy czynił odpowiednie starania w kierunku wynajęcia lokalu,
a także, aby zupełnie niemożliwe lub znacznie utrudnione było wynajęcie nieumeblowanego mieszkania w tym okresie.

Z kolei roszczenie w zakresie odszkodowania wyrównującego szkodę w postaci różnicy pomiędzy możliwym do uzyskania czynszem najmu za lokal w okresie od października 2009 r. do czerwca 2011 r. było słuszne, choć tylko co do części tegoż okresu. Zgodnie z art. 361 § l k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. Zgodnie z art. 361 § 2 k.c. w powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Szkodę w rozumieniu art. 361 k.c. stanowi różnica między stanem majątkowym poszkodowanego, który powstał po nastąpieniu zdarzenia powodującego uszczerbek, a stanem, jaki by w jego majątku istniał, gdyby to zdarzenie nie nastąpiło (por. wyrok SN z dnia 3.02.1971 r., III CRN 450/70. OSNC 1971, Nr 11, poz. 205). Szkoda majątkowa może wystąpić w dwóch postaciach, a mianowicie strat, które poszkodowany poniósł (damnum emergens) oraz utraty korzyści, które mógłby osiągnąć ( lucrum cessans). Strata polega na rzeczywistej zmianie stanu majątkowego. Wyraża się wielkością uszczerbku doznanego w majątku istniejącym przed zdarzeniem wyrządzającym szkodę i ewentualnych dalszych uszczerbkach będących normlanym następstwem zdarzenia początkowego.

Z natury rzeczy, wysokość szkody polegająca na utracie spodziewanych korzyści ma charakter hipotetyczny i jest obliczana przeważnie jedynie szacunkowo, w większości przypadków nie da się bowiem jej obliczyć w sposób ścisły a zarazem pewny. W związku z tym na stronie zgłaszającej takie roszczenie spoczywa ciężar wykazania, iż osiągnęłaby spodziewane korzyści w określonej wysokości z bardzo dużym prawdopodobieństwem, graniczącym z pewnością. W ocenie Sądu powódka spełniła ten wymóg. Powoływane przez powódkę obniżenie wysokości stawek najmu było związane z brakiem mebli kuchennych w wynajmowanym mieszkaniu i znalazło wyraz w przedłożonych Sądowi umowach najmu. Jednakowoż, w ocenie Sądu, na przedstawicielu ustawowym powódki spoczywał obowiązek dążenia do minimalizacji szkody w tym zakresie, co oznaczało, że przychody które zostały uzyskane z czynszu najmu, powinny być przeznaczone na zakup i montaż nowych mebli kuchennych. Nawet gdyby założyć, że powódka nie dysponowała odpowiednimi środkami na zakup wyposażenia kuchni, to w ciągu trwania pierwszej umowy najmu którą strony zawarły na czas określony od października 2009 r. do maja 2010 r., pobrane należności z tytułu czynszu w wysokości 8.800 zł (1100 zł x 8) umożliwiały wyposażenie kuchni w stopniu wystarczającym do wynajęcia lokalu bez dalszych zniżek czynszowych. Dlatego też o szkodzie w postaci różnicy pomiędzy czynszem możliwym do osiągnięcia a faktycznie osiągniętym ( lucrum cessans), pozostającej w adekwatnym związku przyczynowym z zachowaniem pozwanych, można mówić tylko w odniesieniu do całego faktycznego okresu obowiązywania pierwszej umowy najmu, co daje kwotę 8 x 400 zł = 3.200 zł, a nie – jak żądała powódka – 8.000 zł. Zdaniem Sądu, domaganie się odszkodowania w wyższym zakresie mogłoby doprowadzić do tego, że powódka oprócz odrębnego wyrównania szkody ( damnum emergens) z tytułu utraty mebli kuchennych, otrzymałaby dodatkowo kwotę stanowiącą dwukrotność kosztu zakupu i montażu mebli.

W skład zasądzonej przez Sąd w pkt I wyroku kwoty wchodziła:

a)  kwota 11.665 zł stanowiąca uwzględnioną część żądanej przez powódkę sumy 32.819 zł tytułem zabrania rzeczy stanowiących wyłączną własność powódki,

b)  kwota 3.200 zł stanowiąca uwzględnioną część roszczenia zgłoszonego na kwotę 8.000 zł
o odszkodowanie z tytułu utraty korzyści z najmu lokalu,

c)  kwota 700 zł stanowiąca sumę kwot 500 zł i 200 zł żądanych tytułem zwrotu równowartości zabranej gotówki, przy czym nadmienić należy, iż powód R. P. (1) nie wykazał w sposób dostateczny, jakoby był współwłaścicielem gotówki w kwocie 200 zł.

Stąd orzeczono jak w pkt. I wyroku.

Powodowie na skutek omyłki zawartej w pozwie, cofnęli powództwo w zakresie kwoty 500 zł wraz z zrzeczeniem się roszczenia. Art. 203 § 1 k.p.c. stanowi, że pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia - aż do wydania wyroku. Z brzmienia art. 203 § 4 k.p.c. wynika, że cofnięcie pozwu jest dla sądu wiążące, a jedynie wyjątkowo (w przypadkach, o których mowa w tym przepisie) może być uznane za niedopuszczalne. W myśl art. 355 § 1 k.p.c., sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli powód cofnął ze skutkiem prawnym pozew lub jeżeli wydanie wyroku stało się z innych przyczyn zbędne lub niedopuszczalne. Sąd uznał, że cofnięcie pozwu było skuteczne. Mając na uwadze powyższe, powództwo z części obejmującej żądania zapłaty kwoty 500 zł na rzecz powódki J. P. (1) zostało umorzone, o czym Sąd orzekł w pkt II wyroku.

Odnośnie zgłoszonego przez powodów żądania zasądzenia na ich rzecz jako wierzycieli solidarnych kwoty 4.930 zł tj. sumy wartości ruchomości zabranych przez pozwanych a stanowiących współwłasność powodów, Sąd ustalił wartość tych przedmiotów w oparciu o opinie biegłego na sumę 3.255 zł. Przyjmując domniemanie równych udziałów we współwłasności, Sąd podzielił tę kwotę, zasądzając jej połowę odrębnie na rzecz powódki (pkt. III wyroku) i powoda (część kwoty objętej pkt IV wyroku).

Suma zawarta w pkt. IV wyroku składa się z :

a)  kwoty 1.627,50 zł – jako połowy wartości zabranych rzeczy, których współwłaścicielem był powód,

b)  kwoty 10 zł – tytułem równowartości telefonu N. stanowiącego wyłączną własność powoda
(w miejsce żądanej kwoty 50 zł z tego tytułu)

c)  kwoty 15 zł – tytułem zwrotu poniesionych już przez powoda kosztów odtworzenia trzech wyciągów bankowych,

d)  kwoty 35 zł – tytułem wyrównania szkody w postaci zabrania siedmiu pozostałych wyciągów bankowych (po 5 zł za wyciąg),

e)  kwoty 30 zł – tytułem równowartości kosztów odtworzenia książeczki wojskowej powoda.

W pkt. IV wyroku uwzględniono roszczenia odszkodowawcze związane z zabraniem książeczki wojskowej i dokumentów bankowych. Nadmienić przy tym należy, że mimo zaprzeczania przez pozwanych, jakoby nie zabierali dokumentów powoda, wersja podawana przez powoda co do zabrania także tych rzeczy przez pozwanych zasługiwała na wiarę. Wiarogodność przesłuchania powoda wynika m. in. z doświadczenia życiowego, iż tego typu dokumenty są zazwyczaj przechowywane w miejscu zamieszkania.

Sąd w pkt. V wyroku oddalił żądanie R. P. (1) o wydanie mu jego książeczki wojskowej i siedmiu wyciągów z rachunku bankowego powoda, albowiem uwzględnienie tego żądania nie było możliwe wobec kategorycznego zaprzeczenia przez powodów, iż posiadają oni te dokumenty oraz wobec niewykazania okoliczności przeciwnej przez powoda.

W pkt. VI wyroku Sąd oddalił dalej idące powództwo o zapłatę, co obejmuje:

a)  różnicę pomiędzy żądaną przez powódkę kwotą 32.819 zł a zasądzoną w pkt. I kwotą 11.665 zł tytułem równowartości zabranych rzeczy stanowiących wyłączną własność powódki,

b)  różnicę pomiędzy żądaną przez powódkę kwotą 8.000 zł a zasądzoną w pkt. I kwotą
3.200 zł tytułem utraty korzyści z najmu lokalu,

c)  całość roszczenia zgłoszonego przez powódkę o zapłatę kwoty 7.359,17 zł tytułem odszkodowania – w związku z pozbawieniem powódki możliwości faktycznego korzystania z mieszkania w okresie od lipca 2008 r. do września 2009 r.,

d)  rozumiane odrębnie dla każdego z powodów różnice pomiędzy kwotą 4.930 zł dochodzoną przez powodów jako wierzycieli solidarnych a kwotami po 1.627,50 zł zasądzonymi odrębnie na rzecz każdego z powodów jako wyrównanie szkody w postaci utraty rzeczy stanowiących współwłasność powodów,

e)  w odniesieniu do powoda R. P. (1) – kwotę 200 zł żądaną przez niego jako wierzyciela solidarnego, która to kwota została zasądzona wyłącznie na rzecz powódki tytułem zwrotu zabranej gotówki,

f)  w odniesieniu do powoda – kwotę 40 zł stanowiącą różnicę między żądaniem zapłaty 50 zł za telefon N. a kwotą zasądzoną z tego tytułu tj. 10 zł

g)  w odniesieniu do powoda – roszczenie o zapłatę kwoty 50 zł za zasilacz do modemu FritzBox – albowiem wysokość szkody z tego tytułu nie została w jakikolwiek sposób wykazana, zaś nie wystąpiły przesłanki umożliwiające zastosowanie w tym względzie przepisu art. 322 k.p.c.

Rozpoznając sprawę nie bez znaczenia dla rozstrzygnięcia Sądu, były okoliczności w jakich doszło do zaboru ruchomości przez pozwanych. W świetle zasad słuszności, opróżnienie całego mieszkania przez pozwanych krótko po śmierci N. O. i bez powiadomienia powoda było co najmniej zachowaniem nie zasługującym na aprobatę. O ile jeszcze zabranie komórki, laptopa i kamery mogło być uzasadnione naturalną podejrzliwością rodziny zmarłej N. O. co do przyczyn jej śmierci, o tyle wyniesienie pozostałych przedmiotów przy kolejnej wizycie w lokalu i ich rozdanie osobom trzecim bez wiedzy i zgody właścicieli, nie zasługuje na aprobatę i jest naruszeniem prawa własności, jak też działanie takie stanowi naruszenie dobrych obyczajów. Nie mogą zatem skutecznie podnosić pozwani zarzutów i okoliczności, jakoby dochodzenie roszczeń przez powodów stanowiło nadużycie praw podmiotowych.

Zgłaszane przez pozwanych okoliczności związanych z ewentualnym udzielaniem N. O. pomocy finansowej, w tym rzekomych pożyczek, jak też z ewentualnymi wierzytelnościami w stosunku do spadku, nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia. Pozwani bowiem nie mogli dokonać skutecznego potrącenia jakichkolwiek wierzytelności z dochodzonymi pozwem wierzytelnościami wynikającymi z czynów niedozwolonych, o czym stanowi przepis art. 505 pkt 3 k.c.

Nie zasługiwały na wiarę twierdzenia pozwanych co do tego, jakoby niektóre spośród drobnych przedmiotów wyposażenia mieszkania wyszczególnionych w pozwie stanowiły własność pozwanych lub osób trzecich, a nie własność powódki. Twierdzenia, jakoby niektóre elementy wyposażenia mieszkania, w tym ozdoby i drobne przedmioty użytkowe, zostały jedynie użyczone N. O., która miałaby je w przyszłości oddać, są sprzeczne z doświadczeniem życiowym i nie zasługują na wiarę, co dotyczy zarówno twierdzeń pozwanych jak i częściowo zeznań świadka A. O..

W odniesieniu do żądania odsetek orzeczono stosownie do żądania pozwu na podstawie przepisu art. 481 k.c., zgodnie z którym jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za opóźnienie, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi, przy czym – z uwagi na to, iż od 1 stycznia 2016 r. dotychczasowe „odsetki ustawowe” określone w art. 481 k.c. są nazwane „ustawowymi odsetkami za opóźnienie” – Sąd w pkt. I, III i IV wyroku odpowiednio dostosował uwzględnione roszczenie określone w pozwie wniesionym w dniu 7 czerwca 2011 r. do nowej terminologii.

Stosownie do art. 100 k.p.c. w przypadku częściowego uwzględnienia żądań, sąd może dokonać wzajemnego zniesienia kosztów lub stosunkowego ich rozdzielenia. Stosowanie zasady wzajemnego zniesienia kosztów procesu dopuszczalne jest wówczas, gdy stosunkowe ich rozdzielenia, przy uwzględnieniu wyniku sprawy i wysokości poniesionych przez każdą ze stron kosztów, wzajemny rozrachunek daje wynik równoważny. Koszty poniesione przez powodów wyniosły łącznie 6.393 zł (2.776 zł opłata od pozwu, 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa, koszty zastępstwa procesowego 3.600 zł, zaliczka na poczet wynagrodzenia biegłego: 2.000 zł), natomiast koszty poniesione przez pozwanych to kwota 3.617 zł (3.600 zł koszty zastępstwa procesowego oraz 17 zł opłata skarbowa od pełnomocnictwa). Powodowie wygrali sprawę w 35 %, natomiast pozwani wygrali w 65 %. Przy rozliczeniu stosunkowym strony poniosłyby ostatecznie koszty w zbliżonej wysokości, wobec czego Sąd wzajemnie zniósł koszty postępowania.

Koszty powołanego w sprawie biegłego częściowo nie znalazły pokrycia w uiszczonej przez powodów zaliczce. Powodowie uiścili zaliczkę w kwocie 2.000 zł, natomiast w odniesieniu do pozostałej części wynagrodzenia biegłego tj. 6.258,21 zł koszty nie znajdują pokrycia w zaliczce. Sąd odstąpił od dalszego rozliczenia kosztów opinii między stronami, przyjmując, że uiszczenie zaliczki oznaczało udział powoda w poniesieniu kosztów opinii, zaś rozliczanie kosztów dalej idących jest niecelowe z uwagi na sytuację życiowa i majątkową stron. Stąd orzeczono jak w pkt. VIII wyroku.