Pełny tekst orzeczenia

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem z dnia 10 marca 2016 roku w sprawie z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą w W. przeciwko J. M. o zapłatę, Sąd Rejonowy w Zgierzu oddalił powództwo.

Apelację od powyższego wyroku wniósł powód, zaskarżając go w całości. Zaskarżonemu wyrokowi zarzucił:

1.  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego, polegającą na pominięciu oświadczenia powoda zawartego w piśmie z dnia 21 stycznia 2016 r. o cofnięciu pozwu, co doprowadziło do oddalenia powództwa, podczas gdy cofnięcie pozwu skutkować powinno wydaniem postanowienia o umorzeniu postępowania,

2.  sprzeczność istotnych ustaleń faktycznych poprzez uznanie, że dokonanie wpłaty po wniesieniu pozwu, ale przed jego doręczeniem pozwanemu nie oznacza, że do spełnienia świadczenia doszło w toku procesu, co doprowadziło do naruszenia przepisów prawa procesowego, tj. art. 98 § 1 k.p.c. poprzez jego niezastosowanie
i niezasądzenie od pozwanego na rzecz powoda zwrotu kosztów procesu.

W oparciu o wskazane zarzuty powód wniósł o uchylenie wyroku i umorzenie postępowania oraz zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda, zwrot kosztów procesu zgodnie z żądaniem pozwu. Wniósł także o zasądzenie od pozwanego na rzecz powoda, zwrot kosztów postępowania apelacyjnego, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego, według norm przepisanych.

W odpowiedzi na apelację pozwany wniósł o jej oddalenie.

Sąd Okręgowy w Łodzi zważył, co następuje.

Apelacja okazała się zasadna.

Pozew może być cofnięty bez zezwolenia pozwanego aż do rozpoczęcia rozprawy, a jeżeli z cofnięciem połączone jest zrzeczenie się roszczenia – aż do wydania wyroku (art. 203 § 1 KPC).

Elektroniczne postępowanie upominawcze stanowi odmianę postępowania upominawczego, w którym czynności powoda i sądu są prowadzone wyłącznie w formie elektronicznej. Wniesienie przez pozwanego sprzeciwu od nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym powoduje utratę mocy nakazu w całości, a dalsze postępowanie rozpoznawcze prowadzone jest według przepisów właściwych dla zgłoszonego roszczenia (zwykłego lub odrębnego). Do zakończenia postępowania rozpoznawczego może dojść przez wydanie orzeczenia o charakterze formalnym (procesowym), bez rozstrzygnięcia sprawy co do istoty, np. postanowienia o umorzeniu postępowania (art. 355 § 1 k.p.c.), albo orzeczenia merytorycznego, dotyczącego przedmiotu procesu - wyroku zawierającego rozstrzygnięcie spornego stosunku prawnego (art. 316 § 1 k.p.c.).

Do przyczyn umorzenia postępowania objętych przepisem art. 355 k.p.c. należą zdarzenia zaistniałe w toku postępowania (następcze), które sprawiły, że wydanie wyroku stało się zbędne lub niedopuszczalne. Należy do nich m.in. cofnięcie przez powoda pozwu ze skutkiem prawnym.

Z tych względów rację ma powód, podnoszący zarzut pominięcia przez Sąd a quo oświadczenia zawartego w piśmie z dnia 21 stycznia 2016 roku o cofnięciu pozwu, które było dokonane przed wyznaczeniem rozprawy i to już w piśmie uzupełniającym braki formalne pozwu. A skoro tak, to brak było podstawy prawnej do uzależniania skutku prawnego cofnięcia pozwu od wyrażenia zgody przez pozwanego. W związku z tym Sąd I instancji winien umorzyć postępowanie w sprawie w oparciu o art. 355 KPC.

W wypadku cofnięcia pozwu zasadą jest, iż obowiązek zwrotu kosztów procesu na rzecz pozwanego, na jego żądanie obciąża powoda bez względu na przyczynę cofnięcia, zaś odstępstwa od tej zasady dopuszczalne w sytuacji, gdy powód wykaże, że wystąpienie z powództwem było niezbędne dla celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, z uwzględnieniem okoliczności istniejących w dacie wytoczenia powództwa, w szczególności sytuacją taką jest zaspokojenie przez pozwanego roszczenia wymagalnego w dacie wniesienia pozwu.

Obowiązek zwrotu kosztów może wyjątkowo nie obciążać strony cofającej pozew, lecz stronę przeciwną, jeśli wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, a ciężar dowodu wystąpienia tych okoliczności obciąża cofającego pozew. (Postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 10 lutego 2011 r.IV CZ 111/10; L.).

Zaspokojenie dochodzonego roszczenia w toku procesu jest bowiem równoznaczne z przegraniem sprawy. W rozpoznawanej sprawie powód wysłał do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty prawdopodobnie 25 sierpnia 2015 roku (data pisma z k. 14) albo późniejszej, a już 4 września 2015 roku wniesiono pozew w (...). Pozwany natychmiast po otrzymaniu wezwania do zapłaty w dniu 11 września 2015 roku uregulował całą należność. Oczywiście pozwany wiedział o rozłożeniu należnej składki na dwie raty, więc nie powinien 1 KPC.oczekiwać n specjalne wezwanie do zapłaty, ale pewna lojalność kontrahentów umowy ubezpieczenia wymagała, by przed wniesieniem pozwu wezwać skutecznie do zapłaty i udzielić pozwanemu realnego terminu do zapłaty. W tych okolicznościach w ocenie Sądu odwoławczego brak było podstaw do obciążenia pozwanego kosztami procesu (art. 102 KPC). Z tych samych względów Sąd Okręgowy nie obciążył pozwanego kosztami postępowania apelacyjnego tym bardziej że istotą apelacji był zarzut skierowany nie przeciwko twierdzeniom strony, ale uchybieniom proceduralnym Sądu.

Biorąc powyższe pod uwagę Sąd Okręgowy w Łodzi uchylił zaskarżony wyrok i umorzył postępowanie w oparciu o art. 386 § 3 KPC w związku z art. 355 § 1 KPC orzekając o kosztach postepowania apelacyjnego na podstawie art. 102 KPC w związku z art. 108 §