Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 czerwca 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska

Protokolant Anna Werner-Dudek

po rozpoznaniu w dniu 10 czerwca 2016 r. w Kaliszu

odwołania I. S.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 16 lutego 2016 r. Nr (...)

w sprawie I. S.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 16 lutego 2016 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje I. S.emeryturę od (...) r.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 16.02.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O.odmówił I. S.przyznania emerytury wcześniejszej dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach, gdyż na dzień 1.01.1999r. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach. Nie uznano przy tym okresu pracy w szczególnych warunkach w zakładach (...) O. (1) w wymienionych okresach na przestrzeni od 28.01.1975r. do 31.07.1997r.gdyż świadectwie pracy w szczególnych warunkach pracodawca nie określił prawidłowo jego stanowiska pracy zgodnie z wykazem.

Odwołanie od obu tych decyzji wniósł do Sądu I. S. domagając się przyznania wcześniejszej emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach po zaliczeniu okresów pracy przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym w oparciu o zeznania świadków.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

I. S. urodził się w dniu (...)

Jak wynika z danych w jego aktach osobowych po ukończeniu szkoły podstawowej uczył się w prywatnym zakładzie kowalsko ślusarskim K. S.. W dniu 13.12.1974r. uzyskał tytuł czeladnika w rzemiośle ślusarskim, a w okresie od 19.10.1973r. do 2.03.1974r. odbył podstawowy kurs spawania elektrycznego.

Z dniem 28.01.1974r. podjął pracę w Przedsiębiorstwie (...)w O. (1), który później przekształcił się w (...) O. (1). Odwołujący się został przyjęty na stanowisko ślusarza-spawacza.

Jego stanowisko pracy określane było jako ślusarz –spawacz, a spawacz od czasu wyjazdu na kontrakt do RFN od 1.01.1983r.

Odwołujący się odbyło kurs spawalniczy spawania w osłonie CO 2, w dniu 06.03.1980r.

W skierowaniach na lekarskie badania kontrolne określano zagrożenia na stanowisko pracy: praca na wysokości, w hałasie powyżej 80dB, w zapyleniu (krzemionka, mangan, tlenki żelaza, promieniowanie jonizujące.

dowód- akta osobowe z zakładów (...) O. (1).

Przedsiębiorstwo (...)

(...), (później (...) O. (1)) przez cały okres swego istnienia zajmowało się wykonywaniem konstrukcji metalowych dla przemysłu oraz prac remontowo-budowlanych na obiektach przemysłowych, głównie przemysłu ciężkiego.

Zakład należał do resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego.

Na terenie zakładu w O. (1) istniała hala, gdzie tworzono konstrukcje, które później były montowane w terenie.

Były to konstrukcje metalowe, łączone metodą spawania przez zespoły spawaczy i ślusarzy, używano też określeń ślusarz –spawacz gdy pracownik łączył obie role. Specyfika tej pracy wymagała wykonywania głównie prac spawalniczych. Była to praca zespołowa.

Odwołujący się I. S.mający uprawnienia spawalnicze, pracując na wydziale konstrukcji w O. (1) wykonywał stale i w pełnym wymiarze czasu typowe prace spawalnicze. Na wydziale tym nie było praktycznie typowych prac ślusarskich, gdyż do tworzenia określonych konstrukcji dostarczane były już elementy przygotowane według wymiaru i kształtu w dziale krajalni. Tworzenie określonej konstrukcji wymagało najpierw „heftowania” przy użyciu spawarki ręcznej elektrycznej tj. wykonania punktowych złączy i następnie innego rodzaju spawarką nakładany był spaw na całej długości łączenia . Odwołujący się kład spaw ciągły.

Odwołujący się ma w książeczce spawalnicza z 04.04.1974r. odnotowane okresy wykonywania pracy spawacza konstrukcji stalowych: od 28.01.1975r. następujące po sobie bez przerw aż do 20.12.2011r.

(dowód-zeznania świadków K. K. i F. W.- nagranie z rozprawy od 4 do 9 i od 12 do 14 minuty nagrania, książeczka spawalnicza )

Na przestrzeni zatrudnienia w w/w zakładzie odwołujący się pracował za granicą np. Eisenhuttenstadt w NRD (od 06.04.1988r. do 30.06.1990r.) oraz w RFN od 1.08.1997r. do 17.08.1997r. także jako spawacz.

Z urzędu wiadome jest Sądowi z racji rozpoznawania spraw innych pracowników zakładów (...) O. (1), że nie przywiązywano tam właściwej wagi do zapisów w aktach osobowych. Pracownicy byli angażowani na stanowiska odpowiednie do posiadanych kwalifikacji zawodowych, a później kadry nie miały wglądu w sytuację na wydziale, gdzie decydowało się o skierowaniu do konkretne stanowisko.

Na hali wydziału konstrukcji stalowych panował ogromny hałas wytwarzany przy cięciu stali i jej spawaniu, szlifowaniu spawu, dobijaniu metalu młotem i przy przecinaniu palnikiem. Warunki te były szkodliwe dla zdrowia, niszczyły słuch wzrok, układ oddechowy. Zakład wszystkich pracujących tam kwalifikował jako pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach.

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U z 2015r. poz.1302) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1.01.1999r.) osiągnęli:

1)  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna oraz

2)  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE lub przekazania środków tam zgromadzonych za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art.27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Dokument ten podlega jednak kontroli organu rentowego, a w razie sporu okoliczności dotyczące wykonywania pracy w szczególnych warunkach mogą być wykazywane przed sądem rozpoznającym odwołanie wszelkimi środkami dowodowymi.

W niniejszej sprawie takie świadectwo pracy w szczególnych warunkach wydane przez (...) O. (1) w dniu 07.09.1998r. zostało zakwestionowane przez ZUS.

W dokumencie tym podano w nim, iż pracownik wykonywał prace ślusarskie i spawalnicze w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych i przy spawaniu w wycinaniu elementów konstrukcji stalowych na stanowisku ślusarz-spawacz, wymienionym w dziale XIV poz. 12 pkt 4i 8 załącznika nr1 wykazu A do zarządzenia nr 3 Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego. (Dz.Urz. MHiPM nr 1-3 poz. 1 z 1985r.).

Zakład dokonując takiej klasyfikacji uznał, że wszyscy pracownicy wykonujący konstrukcje stalowe metodą spawania narażeni byli na jednakowe działanie szkodliwych czynników – hałasu, wydzielających się przy spawaniu oparów chemicznych i wszystkich pracowników kwalifikował jako zatrudnionych w szczególnych warunkach z uwagi na jednakową szkodliwość pracy.

Przepisy ogólne, tj. wspomniane wyżej rozporządzenie Rady Ministrów z 7.02.1983r. posługuje się w wykazie A dział XIV poz.12 określeniem: „prace przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym”.

Przepisy branżowe wykonawcze: zarządzenie nr 3 Ministerstwa Hutnictwa i Przemysłu Metalowego z 30.03.1985r. w sprawie stanowisk pracy, na których wykonywane są prace w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w zakładach pracy resortu hutnictwa i przemysłu maszynowego (Dz.Urz. MHiPM nr 1-3 poz. 1 z 1985r.). W uszczegółowieniu „prac przy spawaniu i wycinaniu elektrycznym, gazowym i atomowodorowym” obok stanowiska spawacz, wycinacz, przepalacz - umieszczają w pkt 4 stanowisko: „pracownicy zatrudnieni w bezpośrednim sąsiedztwie stanowisk spawalniczych w wydziałach spawalniczych”.

W ocenie sądu była to przemyślana decyzja biorąca pod uwagę specyficzne warunki panujące na wydziałach spawalniczych w tym przemyśle.

W uzasadnieniu wyroku z 29.01.2008r. w sprawie IUK 192/07 Sąd Najwyższy wyraził jednak pogląd, że określenie „prace przy spawaniu” obejmuje prace wykonywane w przebiegu procesu spawania, co wynika z wykładni językowej, prowadzącej do wniosku, że podobnie jak inne podobne zwroty, np. „przy sprzątaniu” obejmuje czynności związane ze spawaniem(sprzątaniem) ale już nie obejmuje czynności innego pracownika znajdującego się w bezpośredniej bliskości.

W orzecznictwie utrwalone jest stanowisko, że o uznaniu pracy za wykonywaną w szczególnych warunkach nie może decydować formalne zakwalifikowanie stanowiska pracy, ale faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku wymienionym w wykazie o jakim mowa wyżej. Istotne jest aby praca taka była świadczona stale i w pełnym wymiarze czasu pracy w ramach stosunku pracy, bez względu na to, jakie formalnie stanowisko pracownik zajmował.

W ocenie sądu materiał dowodowy, a przede wszystkim szczegółowe informacje z książeczki spawacza stanowią potwierdzenie wykonywania przez odwołującego się prac spawalniczych polegające spawaniu elektrycznym i wycinaniu gazowym.

Prace przy spawaniu, wycinaniu elektrycznym, gazowym, atomowodorowym o jakich mowa w pkt 12 działu XIV wykazu warunkach stanowiącego załącznik do przepisów ogólnych tj. wspomnianego rozporządzenia z 1983r. warunkach pracy w szczególnych warunkach – to określony proces technologiczny w ciągu produkcyjnym.

Uznać więc należy, że w okresach wskazanych w świadectwie z 07.09.1998r. odwołujący się wykonywał pracę spawacza, co upoważnia do przyjęcia, że łącznie przez okres co najmniej 15 lat wykonywał prace szczególnych warunkach wymienione w wykazie A dział XIV poz 12 wykazu stanowiącego załącznik do w/w rozporządzenia z 7.02.1983r.

Odwołujący się wykazał więc co najmniej 15 letni okres pracy w szczególnych warunkach, a ponieważ wykazał też wymagany ogólny staż ubezpieczeniowy, zaś w dniu (...) ukończył 60 lat życia, to z tym dniem spełnił wszystkie warunki do nabycia emerytury z art. 184 (wniosek złożony został w dniu 09.11.2015r.).

W tym stanie rzeczy Sąd zmienił zaskarżoną decyzję, przyznał mu prawo do emerytury od 11.12.2015r. i zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 2 kpc orzekł jak w wyroku.