Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 czerwca 2016 r.

Sąd Rejonowy w Giżycku w V Zamiejscowym Wydziale Karnym z siedzibą w Węgorzewie w składzie:

Przewodniczący – SSR Lidia Merska

Protokolant – Joanna Kucharska

w obecności Prokuratora Urszuli Bolik

po rozpoznaniu w dniu 24 marca 2016 r., 19 maja 2016 r., 09 czerwca 2016 r., 27 czerwca 2016 r., na rozprawie

sprawy A. G.

urodzonej (...) w E.

córki J. i B. z d. K.

oskarżonej o to, że: W okresie od 01 maja 2015 roku do 03 maja 2015 roku oraz w okresie od 26 maja 2015 roku do 10 czerwca 2015 roku w W. działając w krótkich odstępach czasu z góry powziętym zamiarem uporczywie nękała B. M. (1) oraz I. J., w ten sposób, że wysyłała do pokrzywdzonych dużą ilość wiadomości tekstowych czym wzbudziła w pokrzywdzonych uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia i istotnie naruszała ich prywatność, a nadto w okresie j.w. za pomocą wiadomości tekstowych groziła B. M. (1) oraz I. J. pozbawieniem życia oraz zniszczeniem mienia w postaci spalenia domu oraz samochodu, przy czym groźby te wzbudziły u pokrzywdzonych uzasadnioną obawę, że mogą zostać spełnione,

tj. o czyn z art. 190a §1 kk w zb. z art. 190 §1 kk w zw. z art. 12 kk w zw. z art. 11 §2 kk

1.  Oskarżoną A. G. uznaje za winną popełnienia zarzucanego jej czynu i za to na podstawie art. 190a§1 kk w zb. z art. 190§1kk w zw. z art. 12kk w zw. z art. 11§2kk skazuje ją, zaś na podstawie art. 190a§1kk w zw. z art. 11§3kk wymierza jej karę 6 (sześć) miesięcy pozbawienia wolności.

2.  Na podstawie art. 69§1 i 2 kk, art. 70§1 pkt 1 kk, art. 73§1kk i art. 72 §1 pkt 7a kk w zw.z art. 4§1kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesza tytułem próby na okres 2 (dwa) lat i oddaje w tym czasie oskarżona pod dozór kuratora sądowego oraz zobowiązuje ją do powstrzymywania się od kontaktowania z pokrzywdzonymi - B. M. (1) oraz I. J. bezpośrednio oraz za pośrednictwem środków teleinformatycznych oraz zobowiązuje oskarżona do zbliżania się do obu pokrzywdzonych na odległość nie mniejszą niż 50 (pięćdziesiąt) metrów.

3.  Na podstawie art. 230§2kpk zwraca oskarżonej dowód rzeczowy w postaci telefonu komórkowego marki N. (...) o numerze (...).

4.  Zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. P. wynagrodzenie w kwocie 708,48 (siedemset osiem 48/100) złotych tytułem wynagrodzenia za obronę wykonywaną z urzędu, a kwota ta zawiera stawkę podatku VAT.

5.  Zwalnia oskarżoną od obowiązku ponoszenia opłat i pozostałych kosztów sądowych.

Sygn. akt VK 241/15

UZASADNIENIE

A. G. do maja 2015 r była uczennicą Specjalnego Ośrodka Szkolno – (...) w W.. A. G. mieszkała też w internacie tej szkoły do 2014, później przez rok nie chodziła do szkoły i ostatecznie z listy uczniów została skreślona po 18.06.2015r. A. G. jest osobą upośledzoną w stopniu umiarkowanym, ma pełną zdolność do czynności prawnych i nie jest ubezwłasnowolniona. Sama pochodzi z (...), gdzie mieszka z matką i starszymi braćmi. Rodzice A. G. byli pozbawieni praw rodzicielskich. Jej wychowawczynią w szkole była I. J., zaś pedagogiem szkolnym B. M. (1). Obie nauczycielki zaangażowały się w jej usamodzielnienie, pomagały w sprawach urzędowych czy kontaktach z (...) w E..

W dniu 11.12.2014r postanowieniem Sądu Rejonowego w Giżycku V Zamiejscowy Wydział Karny z siedzibą w Węgorzewie wydanym w sprawie sygn. akt VK 213/14 zostało umorzone postępowanie karne prowadzone przeciwko A. G. dotyczące czynów polegających na tym, że:

I. w okresie od 19 maja 2014 roku do 1 czerwca 2014 roku w W. poprzez uporczywe nękanie B. M. (1) polegające na kierowaniu wielu wiadomości tekstowych sms zawierających groźby pozbawienia życia, uszkodzenia ciała, spalenia domu oraz znieważenia przy użyciu słów wulgarnych wzbudziła w pokrzywdzonej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, przy czym miała ona ograniczoną w stopniu nieznacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu, natomiast w znacznym stopniu ograniczoną zdolność do kierowania swoim postępowaniem,

tj. o czyn z art. 190 a §1 kk w zw. z art. 31 §2 kk

II. w okresie od 30 maja 2014 roku do 23 czerwca 2014 roku w W. poprzez uporczywe nękanie I. J. polegające na kierowaniu wielu wiadomości tekstowych sms zawierających groźby pozbawienia życia, uszkodzenia ciała, spalenia domu, samochodu oraz znieważenia przy użyciu słów wulgarnych wzbudziła w pokrzywdzonej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia, przy czym miała ona ograniczoną w stopniu nieznacznym zdolność rozpoznania znaczenia czynu, natomiast w znacznym stopniu ograniczoną zdolność do kierowania swoim postępowaniem,

tj. o czyn z art. 190 a §1 kk w zw. z art. 31 §2 kk.

Postępowanie to zostało umorzone wobec cofnięcia wniosków o ściganie przez pokrzywdzone – A. G. i B. M. (1).

A. G. ponownie zaczęła wysyłać sms – y do B. M. (1) i I. J. w okresie od 1.05.2015r do 03.05.2015r. W treści tych wiadomości groziła im pozbawieniem życia, pisała że będą pływać w kanale lub przejedzie je samochód. Sms-y były wysyłane z numeru (...) i podpisane A. G.. Obie pokrzywdzone wystraszyły się tych gróźb zdając sobie sprawę, iż A. G. nie jest zrównoważona psychicznie.

W dniu 04.05.2015r B. M. (1) zadzwoniła do matki A. G. nr (...) – B. G. i dowiedziała się, że jej córka przebywa w Szpitalu (...) w W. w związku z tym, że kierowała groźby karalne do innych osób. A. G. była w szpitalu psychiatrycznym od dnia 04.05.2015r do dnia 18.05.2015r (k. 63 z akt IIK 736/15 Sądu Rejonowego w Ełku). Rozpoznano wówczas u niej zaburzenia zachowania i emocji u osoby upośledzonej umysłowo w stopniu umiarkowanym. B. M. (1) z ramienia szkoły poszła do szpitala w dniu 15.05.2015r i w rozmowie z A. G. uprzedziła ją, że jeśli dalej będzie pisała obraźliwe sms-y zgłosi sprawę na policję. A. G. obiecała, iż więcej się taka sytuacja nie powtórzy. W dniu 18.05.2015r A. G. opuściła szpital(...) i ponownie od 26.05.2015r przysyłała sms-y doB. M. (1) i I. J. takiej samej treści. W przeciągu niespełna doby 26.05.2015r – 27.05.2015 B. M. (1) otrzymała od A. G. łącznie 493 sms-y, w których groziła jej pozbawieniem życia, pisała że będzie pływać w kanale lub przejedzie ją samochód lub podpali dom, wyzywała ją przy tym wulgarnie. Tego samego dnia B. M. (1) złożyła zawiadomienie na Policji.

Po złożeniu zawiadomienia od dnia 30.05.2015r do dnia 1.06.2015r B. M. (1) otrzymała od A. G. kolejne sms-y w ilości 484 o tej samej treści jak poprzednio, a dodatkowo zapowiedziała iż spali szkołę. Sms-y były również z numeru (...). W dniu 2.06.2015r A. G. zadzwoniła do B. M. (1) mówiąc do niej wulgarnie, iż „dzisiaj zginie”, dalej również wysyłała sms-y o obraźliwych treściach, groźbach karalnych. Wiadomości były łącznie wysyłane z numerów (...).

A. G. w czasie kiedy była jeszcze uczennicą szkoły wpadała w ataki złości, bójki miedzy uczennicami, przyjmowała też leki psychotropowe.

I. J. po tym jak dostała pierwsze sms-y kontaktowała się z A. G. i informowała ją jakie są konsekwencje jej zachowań. A. G. ani jej matka nie odbierały telefonów, więc I. J. wysyłała sms-y.

Z danych dostarczonych przez firmę (...) wynika, iż z numeru telefonu – (...) (abonent B. G.) w okresie od 26.05.2015r do 01.06.2015r na numer należący do B. M. (1) wysłano łącznie 1294, zaś na numer telefonu należący do I. J. w okresie od 26.05.2015r do 31.05.2015r łącznie 146.

Z danych dostarczonych przez firmę (...) wynika, iż z numeru telefonu – (...) (abonent B. G.) w okresie od 02.05.2015r do 10.06.2015r na numer należący do B. M. (1) wysłano łącznie (...), zaś na numer telefonu należący do I. J. w okresie od 02.05.2015r do 06.06.2015r łącznie 97.

Wiadomości te były wysyłane o równych porach dnia i nocy.

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie: zeznań świadków – B. M. (1) k. 196v – 197, I. J. k. 197 – 197v, wyjaśnień oskarżonej k. 196,

odpisu protokołu k. 42, protokołów oględzin telefonów k. 8 – 15, 22 – 26, 68 – 69, protokołu oględzin rzeczy k. 87 – 88, 89 – 90, kserokopię aktu oskarżenia k. 38 – 41.

Oskarżona A. G. przyznała się do popełnienia zarzucanego jej czynu, wyjaśniła jedynie iż „zrobiła to ponieważ zasłużyły i ją wkurzały”.

Stan faktyczny jest w tej sprawie bezsporny, treść sms-ów jest zaprezentowana w protokołach oględzin telefonów komórkowych pokrzywdzonych, a ich ilość i daty, godziny wysłania potwierdzone danymi z firmy (...). Niewątpliwie wiadomości te zawierały groźby karalne, były bardzo podobnej, wulgarnej treści, w bardzo dużej ilości. Sąd dał wiarę przedstawionym powyżej dowodom ponieważ są one w istocie zapisem działań oskarżonej, którym ona nie zaprzecza. Z zeznań pokrzywdzonych wynika, iż oskarżona miała do nich pretensje odnośnie jej relacji z uczniem M. O., gdzie chodziło o kwestie finansowe. Tylko, że ta okoliczność nie ma znaczenia dla odpowiedzialności karnej oskarżonej.

Kwestią sporną i wymagającą dodatkowego wyjaśnienia były opinie biegłych psychiatrów, gdzie w badaniu w dniu 14.08.2014r (sprawa sygn. akt VK 213/14, opina w tych aktach k. 31 - 37) lekarze stwierdzili u oskarżonej, iż zdolność do rozpoznania znaczenia czynów była ograniczona w stopniu nieznacznym, natomiast zdolność do pokierowania swoim postępowaniem była ograniczona w stopniu znacznym – art. 31§2kk. Podkreślić należy, iż oskarżona poniosła konsekwencje swojego postępowania – sprawa karna trafiła z aktem oskarżenia do Sądu, gdzie na rozprawie przeprosiła pokrzywdzone. Dopiero przed Sądem pokrzywdzone cofnęły wnioski o ściganie a sprawa została umorzona. Zatem oskarżona zdawała sobie sprawę z konsekwencji swojego postępowania, kiedy powtórzyła je w 2015r wobec tych samych pokrzywdzonych.

W opinii biegłych psychiatrów sporządzonej na potrzeby tej sprawy – M. M. i J. C. – wynika, iż oskarżona w momencie dokonywania tych czynów miała zachowaną pełną zdolność rozpoznania znaczenia i pokierowania swoim postępowaniem (k. 119 – 124). Biegły J. C. wskazał, iż opiniował oskarżona już po raz kolejny, z tymże w tej sprawie biegli nie oparli się jedynie na jednorazowym badaniu, ale mieli możliwość obserwacji oskarżonej na oddziale szpitalnym. Tak się złożyło, iż w okresie od 27.06.2015 do 04.08.2015r była pacjentką tego oddziału, a opinia sporządzona została w dniu 27.10.2015r.

Poprzednie sprawy toczące się w SR w Ełku dotyczyły czynów ze stycznia 2015r, początku maja 2015 i 26 czerwca 2015r, również dotyczyły gróźb karalnych (akta IIK 736/15 i odpis wyroku k. 108).

Biegli sporządzający opinię w tym postępowaniu wskazywali na zmianę nastawienia emocjonalnego oskarżonej do popełnionych czynów, podkreślali iż czuła ona swego rodzaju satysfakcję, iż ponownie nęka te same osoby. Zdaniem biegłych jest oskarżona wystarczająco sprawna intelektualnie żeby zdawać sobie sprawę, że jej zachowania są czynami karalnymi. Biegły wskazywał, iż miał możliwość długiej obserwacji oskarżonej na oddziale i ocenił, iż ma ona pełną zdolność do kierowania swoim postępowaniem. Podczas jej pobytu nie było sytuacji by zareagowała gwałtownie, agresywnie w sytuacjach odizolowania. Sąd ocenił tę opinię jako rzetelną i wiarygodną. Biegli szczegółowo opisali swoje spostrzeżenia oraz wnioski wynikające z obserwacji zachowań oskarżonej, zmiany jej nastawienia emocjonalnego do czynu, tego w jaki sposób opowiadała o tym, co zrobiła. Należy mieć na względzie również to, że oskarżona powtórzyła swoje zachowanie sprzed roku, wobec tych samych pokrzywdzonych, nie wyciągając żadnych konsekwencji z przeprowadzonego wcześniej postępowania. Oskarżona wiedziała, że wysyłanie sms-ów, gróźb jest przestępstwem, a mimo to nie zrezygnowała ze swojego zachowania. Przecież B. M. (1) rozmawiała z nią o tym w dniu 15.05.2015r, kiedy była w szpitalu psychiatrycznym, ale pomimo to kontynuowała swoje zachowanie. Również I. J. zwracała jej uwagę na niewłaściwe zachowanie i konsekwencje jakie jej grożą. Nie przyniosło to żadnego rezultatu.

Reasumując przedstawione powyżej dowody Sąd doszedł do przekonania, iż oskarżona A. G. jest winna popełnienia zarzucanego jej czynu, którego dopuściła się z winy umyślnej w zamiarze bezpośrednim. Zachowanie oskarżonej nie było incydentalne, tylko realizowane przez ponad miesiąc, wiadomości tekstowe wysyłane były z kilku numerów telefonów w bardzo dużej ilości o różnych porach dnia i nocy. Wiadomości te miały określoną treść, wysyłane były po to żeby wzbudzić w pokrzywdzonych poczucie zagrożenia i obawy, były obraźliwe a ich ilość wskazuje na to, że oskarżona zaangażowała się bardzo w to by im dodatkowo jeszcze dokuczyć. Numery telefonów pokrzywdzonych były ogólnie dostępne dla uczniów, ich rodziców, ale na pewno nie miały służyć do takiego kontaktu jaki realizowała oskarżona.

Odpowiedzialności za popełnienie czynu kwalifikowanego z art. 190a§1kk podlega ten, kto przez uporczywe nękanie innej osoby lub osoby jej najbliższej wzbudza u niej uzasadnione okolicznościami poczucie zagrożenia lub istotnie narusza jej prywatność. Nękanie może przybrać bardzo różne formy. Mogą to być rozmowy telefoniczne, połączenia SMS, kontakty e-mailowe, nachodzenie w miejscu pracy, zaczepianie na ulicy, nagabywanie w domu, obserwowanie i śledzenie, narzucanie się z upominkami. Zob. J. Kosińska, Prawnokarna..., s. 33. Nie mogą to być czynności jednorazowe. O nękaniu może być mowa wtedy, gdy zachowania takie są wielokrotne. Mogą to być powtarzające się zachowania jednorodne lub różnorodne np. telefony i nachodzenie w mieszkaniu lub w miejscu pracy. Zob. J. Kędzierski, Stalking..., s. 70. Z wyroku Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu z dnia 19.02.2014r wynika, iż o uporczywym zachowaniu się sprawcy świadczyć będzie z jednej strony jego szczególne nastawienie psychiczne, wyrażające się w nieustępliwości nękania, tj. trwaniu w swego rodzaju uporze, mimo próśb i upomnień pochodzących od pokrzywdzonego lub innych osób o zaprzestanie przedmiotowych zachowań, z drugiej natomiast strony - dłuższy upływ czasu, przez który sprawca je podejmuje. Skutkiem zachowania się sprawcy musi być wytworzenie u pokrzywdzonego uzasadnionego poczucia zagrożenia lub poczucia istotnego naruszenia jego prywatności (sygn. akt II AKa 18/14; LEX 1439334). Obie pokrzywdzone czuły się zagrożone, a do tego oskarżona w istotny sposób naruszyła ich prywatność. Pokrzywdzone otrzymywały setki wiadomości sms o różnych porach dnia i nocy, w tym wiadomości o obraźliwych i wulgarnych treściach. Oskarżona kontynuowała swoje działania mimo zwrócenia jej uwagi przez pokrzywdzone, nie reagowała na ich upomnienia tylko w dalszym ciągu powtarzała swoje zachowanie.

Określone w art. 190 § 1 przestępstwo groźby karalnej godzi w wolność człowieka w sferze psychicznej (wolność od strachu, zastraszenia). Jego treścią jest grożenie innej osobie popełnieniem przestępstwa (zbrodni lub występku) na jej szkodę lub szkodę osoby najbliższej. Warunkiem przestępności czynu jest, aby groźba wzbudzała uzasadnioną obawę, że będzie spełniona ( art. 190 zd. drugie). Jest to więc przestępstwo materialne, przy czym stan uzasadnionej obawy osoby zagrożonej należy traktować jako skutek. Jeżeli groźba nie wzbudziła uzasadnionej obawy, a sprawca do jej wywołania bezpośrednio zmierzał, zachodzi usiłowanie popełnienia tego przestępstwa (Marek Andrzej Komentarz LEX 2007,Komentarz do art.190 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] A. Marek, Kodeks karny. Komentarz, LEX, 2007, wyd. IV). Określenie "jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną obawę, że będzie spełniona" należy interpretować w ten sposób, iż pokrzywdzony winien traktować groźbę poważnie i uznawać jej spełnienie za rzeczywiście możliwe. Jak słusznie zauważył SN w wyroku z 26 stycznia 1973 r. (K III 284/72, Biul. SN 1973, nr 5, poz. 95): "wzbudzenie obawy w zagrożonym należy oceniać subiektywnie, nie zaś z punktu widzenia obiektywnego niebezpieczeństwa realizacji groźby" (Budyn-Kulik Magdalena, Kozłowska-Kalisz Patrycja, Kulik Marek, Mozgawa Marek, komentarz, Oficyna 2007; Komentarz do art.190 kodeksu karnego (Dz.U.97.88.553), [w:] M. Mozgawa (red.), M. Budyn-Kulik, P. Kozłowska-Kalisz, M. Kulik, Kodeks karny. Komentarz praktyczny, Oficyna, 2007, II wyd.). Zachowanie oskarżonej na przestrzeni od 01.05.2015r do 03.05.2015r i od 26.05.2015r do 10.06.2016r nie było incydentalne, ale zaplanowane i realizowane, nacechowane dużym poziomem agresji wobec nauczycielek. Oskarżona doskonale zdawała sobie sprawę z tego, jak się zachowuje, co robi i co do kogo pisze. Rodzina, środowisko z jakiego pochodzi oskarżona, jej funkcjonowanie na co dzień w szkole, podejmowanie przez nią leczenie psychiatryczne, utwierdzały pokrzywdzone w tym, ze może ona te groźby zrealizować. Poza tym nie był to pierwszy raz, kiedy w ten sposób się wobec nich zachowywała.

Reasumując przedstawione powyżej dowody stwierdzić należy, iż oskarżona jest winna popełnienia zarzucanego jej czynu, a stopień winy i społecznej szkodliwości czynu jest znaczny. Sąd kierując się normą art. 4§1kk zastosował wobec oskarżonej ustawę względniejszą, obowiązującą w dacie dokonania czynu. Zdaniem Sądu oskarżona działała z góry powziętym zamiarem, który realizowała na przestrzeni kilku tygodni i nie zmieniała nawet treści sms-ów, stąd kwalifikacja z art. 12kk.

Wymierzając oskarżonej karę Sąd wziął pod uwagę to, że była już karana. Zdaniem Sądu orzekanie wobec oskarżonej kary grzywny stanowiącej obciążenie finansowe, byłoby nadmiernie surowe biorąc pod uwagę to, iż nie ma ona stałej pracy. Orzekanie wobec oskarżonej kary bezwzględnej pozbawienia wolności byłoby nadmiernie surowe ze względu na to, że jest osobą młodą, ma szansę na zmianę swojego postępowania, a charakter popełnionego przestępstwa nie uzasadnia wymierzenia takiej kary. Orzeczenie kary ograniczenia wolności byłoby niecelowe ze względu na ograniczone możliwości jej zatrudnienia. Zdaniem Sądu orzeczenie wobec oskarżonej kary pozbawienia wolności w wymiarze 6 miesięcy wraz z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres 2 lat jest karą adekwatną do wagi popełnionego czynu. Nad jego wykonaniem czuwać będzie kurator sądowy. Sąd zobowiązał również oskarżoną do powstrzymywania się od kontaktowania się z pokrzywdzonymi bezpośrednio oraz za pośrednictwem środków teleinformatycznych a także zobowiązał ją do zbliżania się do pokrzywdzonych na odległość nie mniejszą niż 50 metrów. Zdaniem Sądu koniecznym jest zapewnienie pokrzywdzonym poczucia bezpieczeństwa, wyeliminowania potencjalnego zagrożenia ze strony oskarżonej.

Zgodnie z art. 230§2kpk Sąd zwrócił oskarżonej zabezpieczony od niej telefon komórkowy.

Zgodnie z art. 618§1pkt 11 kpk Sąd przyznał wynagrodzenie adw. M. P. za obronę wykonywaną z urzędu (§ 17 ust. 1 pkt 1, ust. 2 pkt 1 w zw. z § 4 ust. 3, § 20 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu - Dz. U. poz. 1801) w kwocie 708,48 zł.

Sąd zwolnił oskarżoną z obowiązku ponoszenia kosztów postępowania albowiem jej sytuacja materialna nie pozwala na ich uiszczenie.