Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt III RC 340/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 22 sierpnia 2016r.

Sąd Rejonowy w Słupsku III Wydział Rodzinny i Nieletnich

w składzie następującym :

Przewodniczący SSR Joanna Kwiatkowska

Protokolant prot. sąd. Anna Nazarewicz

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 22 sierpnia 2016r. w S.

sprawy z powództwa A. S.

przeciwko D. S.

o podwyższenie alimentów

1.  podwyższa alimenty ustalone wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 13 lipca 2001r. w sprawie IV RC 464/01 od pozwanego D. S. na rzecz powódki A. S. z kwoty po 300 złotych miesięcznie do kwoty po 600 złotych (sześćset złotych) miesięcznie, płatne poczynając od dnia 31 maja 2016r. do dnia 15 – go każdego miesiąca z góry;

2.  w pozostałej części powództwo oddala;

3.  nie obciąża pozwanego kosztami sądowymi;

4.  wyrokowi w punkcie 1. nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt III RC 340 /16

UZASADNIENIE

J. S. - przedstawicielka ustawowa małoletniej powódki A. S. , ur. (...), pozwem złożonym w dniu 31 maja 2016r. wniosła o podwyższenie alimentów od ojca powódki – D. S. z kwoty po 300 zł do kwoty po 1.600 zł miesięcznie. W uzasadnieniu wskazała, że powódka od 2 lat uczy się w technikum organizacji reklamy. Zaznaczyła, że przez 14 lat nie występowała o podwyższenie alimentów. Pozwany nie dokładał żadnych starań w związku z wychowaniem córki, która przeszła wiele chorób, w tym zapalenie opon mózgowych, złamanie kompensacyjne kręgosłupa, depresję. Zaznaczyła, że jest pracownikiem Zakładu (...). Jej stan zdrowia uległ pogorszeniu, leczy się u wielu specjalistów, ma zadłużenie i już finansowo nie daje rady, gdyż koszty utrzymania powódki znacznie wzrosły. Wskazała, że powódka to jedyne dziecko pozwanego, a z tego co jej wiadomo, pozwany wciąż pracuje tyle, że „na czarno”.

Po uzyskaniu pełnoletniości powódka A. S. udzieliła swojej matce pełnomocnictwa – 40.

Na rozprawie w dniu 7 lipca i 22 sierpnia 2016 r. powódka podtrzymała żądanie. (k. 47, 167v.)

Pozwany D. S. uznał powództwo do kwoty po 400 zł, stwierdzając że jest bezrobotny i ma problemy zdrowotne (ki. 47, 167v.)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Powódka A. S., urodzona (...), pochodzi ze związku małżeńskiego J. S. i D. S., rozwiązanego przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w Słupsku z dnia 4 kwietnia 2002 r. w sprawie I RC 1167/01.

W wyroku tym kosztami utrzymania małoletniej wówczas powódki obciążono oboje rodziców i utrzymano w mocy obowiązek alimentacyjny pozwanego, wynikający z wyroku Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 13 lipca 2001 r. w sprawie IV RC 464/01.

A. S. miała wówczas niecałe 4 lata. Uczęszczała do Przedszkola Nr (...) w S.. Była zdrowym dzieckiem. Mieszkała z matką w S. przy ul. (...) w kawalerce o powierzchni 27 m 2.

Matka powódki, z zawodu technik ogrodnik, miała wtedy 31 lat. Pracowała jako pakowacz w (...) S.A. za wynagrodzeniem ok. 1.000 zł.

D. S., z zawodu ślusarz-mechanik, miał wtedy 33 lata. Był zarejestrowany jako bezrobotny bez prawa do zasiłku. Utrzymywał się z prac dorywczych. Od lipca 2001 r. mieszkał ze swoją matką w S., ul. (...), kiedy to po 3-miesięcznym pobycie w Niemczech, nie mógł dostać się do wspólnego mieszkania z powodu itp. wymienionych zamków w drzwiach.

Regularnie płacił na rzecz córki alimenty w ustalonej wysokości 300 zł miesięcznie.

dowód: akta sprawy I RC 1167/01 Sądu Okręgowego w Słupsku.

Wyrokiem Sądu Rejonowego w Słupsku z dnia 13 lipca 2001 r. w sprawie IV RC 464/01 zasadzono od pozwanego D. S. na rzecz małoletniej powódki A. S. tytułem alimentów kwotę po 300 zł miesięcznie, płatnych z góry poczynając od dnia 18 czerwca 2001 r. do dnia 15-go każdego miesiąca, z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w płatności każdej z rat, do rąk jej matki – J. S..

Małoletnia powódka uczęszczała wtedy do żłobka. Opłata za żłobek wynosiła ok. 160 zł. Co najmniej raz w miesiącu chorowała z powodu przeziębień.

J. S. pracowała w systemie trzyzmianowym w (...) S.A. w S. jako pakowacz za wynagrodzeniem 1.438 zł-1.900 zł netto miesięcznie. W opiece nad dzieckiem korzystała z pomocy rodziny i znajomych. Za opiekę płaciła 140 zł. Za czynsz płaciła 180 zł, za energię elektryczną i gaz po 100-160 zł co 2 miesiące.

D. S. pracował w Niemczech przy zbiorze szparagów. Zarobił 2.000 marek. Zamierzał ponownie wyjechać w celach zarobkowych do Niemiec. Wcześniej, w latach 1998-1999 pracował na budowie oraz w (...), gdzie zarabiał 800 zł netto, a następnie w fabryce mebli. Nie miał problemów ze zdrowiem.

dowód: akta sprawy III RC 464/01 Sądu Rejonowego w Słupsku.

Obecnie powódka ma 18 lat. Od września 2016 r. jest uczennicą trzeciej klasy Technikum Organizacji (...) w S. przy ul. (...). Będzie odbywała nieodpłatne praktyki. Uzyskuje dobre wyniki w nauce (ma średnią ocen 4,1). W ciągu roku szkolnego raz w tygodniu korzysta z korepetycji z języka angielskiego i z matematyki, co kosztuje odpowiednio 20 zł i 30 zł za godzinę.

Ma dysleksję oraz problemy ze zdrowiem psychicznym, w tym z koncentracją. Jest pacjentką (...) w S.. Leczy się z powodu depresji. W trzeciej klasie gimnazjum miała pęknięte dwa kręgi kręgosłupa, przez co była rehabilitowana i zwolniona z zajęć wychowania fizycznego (k. 121, 126). W 2014r. była po raz ostatni na turnusie rehabilitacyjnym w Ł.. W 2015 r. przerwała leczenie psychiatryczne, a wiosną 2016 r. wznowiła je. Prywatna wizyta u lekarza psychiatry kosztowała 100 zł. Przyjmuje leki tylko przeciwbólowe. Powódka miewa ataki duszności na tle psychicznym. Nie ma orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

dowód: zeznania powódki – k. 47v.-48, 167v., dokumentacja medyczna – k. 127-132, 134-136, 139, 142-164, decyzja w sprawie zwolnienia z zajęć wychowania fizycznego – k.121, 133, zaświadczenie o pobycie na turnusie rehabilitacyjnym – k. 140.

Powódka mieszka z matką i 8-letnią przyrodnią siostrą J. K. w S. przy ul. (...). Matka powódki ponosi opłaty z tytułu czynszu w kwocie 512,93 zł miesięcznie(k. 10).

Matka powódki (lat 45). Jest zatrudniona od dnia 01 lipca 2015 r. do dnia 31 sierpnia 2016 r. w (...) Sp. z o.o. w S. jako sprzątaczka za wynagrodzeniem 1.355,69 zł miesięcznie netto. Wcześniej, od maja 2011 r. była zatrudniona w (...) Sp. z o.o. jako sprzątaczka, a od 01 lipca 2013 r. do 30 czerwca 2015 r. w (...) Sp. z o.o. w S.. Do 31 października 2005 r. pracowała w (...) Sp. z o.o. w S. na różnych stanowiskach.

Ma orzeczony lekki stopień niepełnosprawności. Stopień niepełnosprawności datuje się od lutego 2011 r. Może pracować na otwartym rynku pracy. (k. 4) Choruje na polip szyjki macicy (k. 87), przeszła ostry zawal serca w dniu 20 czerwca 2016 r. (k. 88), na niedoczynność tarczycy (k. 95-98, 103), zespół bólowy kręgosłupa(k. 104). Bierze udział w turnusach rehabilitacyjnych, których koszt w całości pokrywane jest przez zakład pracy (k. 113). Koszt turnusu wynosi 1.970 zł (k. 6). W 2014 r. była konsultowana kardiologicznie i neurologicznie, co kosztowało odpowiednio 200 zł i 100 zł.

dowód: zaświadczenie o zarobkach i umowa pracy – k. 12-13, 46, świadectwa pracy – k. 83-86, orzeczenie o niepełnosprawności – k. 4, zaświadczenie o pobycie na turnusie rehabilitacyjnym – k. 6, 113-115, 123, rachunki – k. 7-8, karta wymiaru opłat czynszowych – k. 10, dokumentacja medyczna – k. 87-90, 95-98, 103, 104, odpis aktu urodzenia – k. 108.

Na 18-te urodziny powódka otrzymała od pozwanego srebrny medalik ze zdjęciem ojca z grawerką, kopertę z kartka urodzinową i pieniądze w kwocie 400 zł .

dowód: zeznania powódki – k. 47v, 167v.

Pozwany ma 47 lat. Nie założył po rozwodzie nowej rodziny. Poza powódką nie ma innych dzieci. Mieszka z matką, prowadząc oddzielne gospodarstwo domowe. Dokłada matce pieniądze do kosztów utrzymania mieszkania, na tyle na ile go stać. Ma przyjaciółkę, u której czasem pomieszkuje.

Pozwany formalnie nie pracuje. Korzysta z pomocy opieki społecznej w formie zasiłku celowego w kwocie ponad 300 zł. Pomaga mu finansowo matka i rodzeństwo.

Płaci alimenty na rzecz powódki w niepełnej wysokości – 200 zł.

Jest zarejestrowany jako bezrobotny od dnia 15 września 2015 r. bez prawa do zasiłku. Deklaruje, że ostatnio pracował ok. 15 lat temu. Wykonuje prace dorywcze w postaci drobnych remontów. Twierdzi, że obecnie nawet tych prac nie może wykonywać, gdyż bolą go stawy. Nie stwierdzono u pozwanego problemów reumatycznych. Jest umówiony na wizytę u ortopedy we wrześniu 2016 r. Twierdzi również, że kupuje stałe leki i maści, ale nazw ich nie pamięta; ma problemy z pamięcią i odczuwa bóle głowy.

Pozwany w żaden sposób nie wykazał – udokumentował, że ma problemy ze zdrowiem.

dowód: zeznania pozwanego – k. 48-48v., 168, zaświadczenie PUP w S. – k. 45.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługuje na uwzględnienie w części.

Zgodnie z treścią art. 138 k.r. i op., zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego można żądać jedynie w razie zmiany stosunków. Wykładnię pojęcia „zmiany stosunków” powiązać natomiast należy z regulacją zawartą w przepisie art. 135 § 1 k.r. i op., który stanowi, że zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionej osoby oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Zmiana stosunków, o której mowa w art. 138 k. r. i op., wiązać się będzie zatem z istotną zmianą usprawiedliwionych potrzeb osoby uprawnionej do alimentów lub z istotną zmianą zarobkowych i majątkowych możliwości osoby zobowiązanej. Usprawiedliwione potrzeby dziecka winny być ocenione nie tylko na podstawie wieku, lecz również miejsca jego pobytu, środowiska, możliwości zarobkowych osób zobowiązanych do jego utrzymania oraz całego szeregu okoliczności każdego konkretnego wypadku. Obowiązkiem rodziców jest umożliwienie dzieciom zdobycia wykształcenia stosownego do ich uzdolnień, a więc każdego wykształcenia, które pozwoli dzieciom, po jego zdobyciu, na odpowiedni poziom życia. Oceniając wskazane wyżej okoliczności, należy z kolei dokonać porównania stanu istniejącego w dacie ostatniego ustalenia wysokości alimentów ze stanem istniejącym w dacie orzekania o ich zmianie.

Od sprawy, w której po raz pierwszy i ostatni ustalone zostały alimenty na rzecz powódki minęło ponad 15 lat. Oczywistym jest, że w tym czasie nastąpiła istotna zmiana w zakresie potrzeb powódki, związana z jej rozwojem fizycznym i intelektualnym. Podzielić bowiem należy stanowisko wyrażone w orzeczeniu Sądu Najwyższego z dnia 1.06.1965r. (I CZ 135/64 Lex nr 5811), że „różnica wieku dziecka spowodowana upływem czasu od poprzedniego ustalenia wysokości obowiązku alimentacyjnego, sama przez się uzasadnia wzrost jego potrzeb, co w konsekwencji pociąga konieczność ponoszenia zwiększonych wydatków na jego utrzymanie”.

Zasadniczą zmianą po stronie powódki jest fakt, iż ma w tej chwili 18 lat, uczęszcza do szkoły średniej, ma problemy ze zdrowiem, co wymaga znacznych wydatków związanych z koniecznością utrzymania się. Matka powódki ma poważne problemy ze zdrowiem (z sercem, tarczycą, kręgosłupem, ginekologiczne i inne). Pomimo tego pracuje i zarabia 1355, 69 zł miesięcznie netto. Jej możliwości zarobkowe są zdecydowanie niższe niż pozwanego, który formalnie nie pracuje od ok. 15 lat. Podejmuje się dorywczych prac. W żaden sposób nie wykazał, by miał problemy ze zdrowiem. Dlatego, w ocenie Sądu, pozwany powinien w większym zakresie partycypować finansowo w kosztach utrzymania powódki, stosownie do swoich możliwości zarobkowych i majątkowych, tym bardziej że poza powódką nie ma już innych osób na utrzymaniu i w przeciwieństwie do matki powoda, w żaden inny sposób nie realizuje swojego obowiązku alimentacyjnego. Faktycznie alimentów również nie płaci w pełnej wysokości, bowiem wypłacane są z Funduszu alimentacyjnego i wpłaca ok. 200 zł z tytułu zaległości. Biorąc pod uwagę wiek pozwanego (niecałe 48 lat), jak również zawód (ślusarz-mechanik), oraz wcześniejsze doświadczenie zawodowe w fabryce mebli i, na budowach i w ogrodnictwie, zdaniem Sądu, pozwany ma potencjalne możliwości zarobkowe, które powinny pozwolić na uzyskiwanie wynagrodzenia na poziomie co najmniej 2.000 zł i płacenie alimentów w kwocie 600 zł.

W ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom pozwanego, pozwany ukrywa swoje źródła dochodów. Celowo nie podejmuje formalnego zatrudnienia od kilkunastu lat. Nawet nie pamięta kiedy po raz ostatni pracował. Co prawda pozwany deklaruje problemy z pamięcią i bóle głowy, ale jeżeli faktycznie przyjmowałby stale leki, to z pewnością pamiętałby ich nazwę, co wskazuje, ze pozwany nie ma problemów ze zdrowiem.

W tym stanie rzeczy, wyrokiem z dnia 22 sierpnia 2016 r. Sąd Rejonowy w Słupsku podwyższył alimenty od pozwanego na rzecz powódki z kwoty po 300 zł do kwoty po 600 zł miesięcznie, płatnej poczynając od dnia 31 maja 2016 r. tj. od daty złożenia pozwu, do dnia 15-go każdego miesiąca z góry.

W pozostałej części Sąd oddalił powództwo jako niemożliwe do spełnienia przez pozwanego i jako wygórowane. Na marginesie zauważyć wypada, że okoliczność niewystępowania o podwyższenie alimentów przez 14 lat nie może być rekompensowana alimentami ponad kwotę adekwatną do usprawiedliwionych potrzeb A. S. i do możliwości zarobkowych i majątkowych D. S..

Sąd nie obciążył pozwanego kosztami sądowymi w oparciu o treść art. 102 k.p.c., albowiem ma zaległości alimentacyjne wobec córki.

Wyrokowi w punkcie 1. Sąd nadał z urzędu rygor natychmiastowej wykonalności na podstawie art. 333 § 1 k.p.c.