Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 18 lutego 2016 r.

Sąd Okręgowy w Warszawie Wydział XXII

Sąd Wspólnotowych Znaków Towarowych i Wzorów Przemysłowych

w składzie następującym :

Przewodniczący SSO Beata Piwowarska

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 18 lutego 2016 r. w Warszawie

sprawy z wniosku (...) S.A. z siedzibą w Z.

z udziałem Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego CENTRUM spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N.

o udzielenie zabezpieczenia

postanawia:

I. udzielić (...) S.A. z siedzibą w Z. zabezpieczenia roszczeń o:

1. zaniechanie przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe CENTRUM spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w N. naruszania jej majątkowych praw autorskich do utworu w postaci umywalki nablatowej kwadratowej, o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób : , poprzez zakazanie obowiązanej produkowania, oferowania, reklamowania, sprzedaży lub wprowadzania do obrotu w inny sposób umywalek nablatowych kwadratowych, naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionego,

2. nakazanie obowiązanej wycofania z obrotu, na jej koszt, umywalek nablatowych kwadratowych naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, przedstawionej w pkt 1., do której uprawniona posiada majątkowe prawa autorskie oraz ich zniszczenia,

poprzez:

a. zakazanie Przedsiębiorstwu Produkcyjno Handlowo Usługowemu CENTRUM spółce z ograniczoną odpowiedzialnością w N., na czas trwania postępowania, naruszania majątkowych praw autorskich uprawnionej do utworu w postaci umywalki nablatowej kwadratowej, o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób: , to jest: produkowania, oferowania, reklamowania, sprzedaży lub wprowadzania do obrotu w inny sposób umywalek nablatowych kwadratowych, o takim wyglądzie, naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej;

b. zajęcie, na czas trwania postępowania, wszystkich znajdujących się w siedzibie obowiązanej, w miejscach prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, u dystrybutorów obowiązanej oraz we wszystkich innych miejscach, które zostaną ustalone przez komornika w toku postępowania w przedmiocie wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, stanowiących własność Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego CENTRUM spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. umywalek nablatowych kwadratowych o wyglądzie przedstawionym w pkt a., naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób: , do której uprawniona posiada majątkowe prawa autorskie, a także form produkcyjnych, służących do jej produkcji;

II. w pozostałej części wniosek oddalić;

III. wyznaczyć (...) S.A. z siedzibą w Z. dwutygodniowy termin do wytoczenia względem Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego CENTRUM spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w N. powództwa obejmującego roszczenia z punktu I.1. i 2.

Sygn. akt XXII GWo 18/16

UZASADNIENIE

9 lutego 2016 r. (...) S.A. w Z. wniosła o udzielenie zabezpieczenia roszczeń o:

1. zaniechanie przez Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe CENTRUM spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością w N. naruszania jej majątkowych praw autorskich do utworu w postaci umywalki nablatowej kwadratowej, o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób : , poprzez zakazanie obowiązanej produkowania, oferowania, reklamowania, sprzedaży lub wprowadzania do obrotu w inny sposób umywalek nablatowych kwadratowych, naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionego,

2. nakazanie obowiązanej wycofania z obrotu, na jej koszt, umywalek nablatowych kwadratowych naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób: do której uprawniona posiada majątkowe prawa autorskie oraz ich zniszczenie,

poprzez:

a. zakazanie obowiązanej, na czas trwania postępowania, naruszania majątkowych praw autorskich uprawnionej do utworu w postaci umywalki nablatowej kwadratowej, o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób: , poprzez zakazanie obowiązanej produkowania, oferowania, reklamowania, sprzedaży lub wprowadzania do obrotu w inny sposób umywalek nablatowych kwadratowych, naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej;

b. zajęcie, na czas trwania postępowania, wszystkich znajdujących się w siedzibie obowiązanej, w miejscach prowadzenia przez nią działalności gospodarczej, u dystrybutorów obowiązanej oraz we wszystkich innych miejscach, które zostaną ustalone przez komornika w toku postępowania w przedmiocie wykonania postanowienia o zabezpieczeniu, umywalek nablatowych kwadratowych, naśladujących umywalkę nablatową kwadratową uprawnionej o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, prezentującej się w następujący sposób: do której uprawniona posiada majątkowe prawa autorskie, a także form produkcyjnych, służących do jej produkcji.

Sąd ustalił, że:

(...) S.A. z siedzibą w Z. jest znanym producentem i dostawcą umywalek, brodzików i wanien wykonanych z lanego marmuru (konglomerat marmurowy). Obecnie przedsiębiorstwo zatrudnia około 600 pracowników i produkuje wyposażenie sanitarne w liczbie 1.400.000.000 sztuk rocznie. (dowód: odpisy z KRS k.12-19, prezentacja profilu uprawnionej k.20-22)

Uprawniona ma w swej ofercie m.in. umywalkę nablatową o nazwie handlowej „Lajla Square (SQ)”, której projekt został stworzony przez pracownika spółki (...). Na podstawie umowy o pracę na czas nieokreślony R. B. zatrudniony był na stanowisku specjalisty do spraw konstrukcji i projektowania, a od 28 czerwca 2013 r. na stanowisku inżyniera projektanta. Do jego obowiązków należy m.in.: projektowanie produktów zgodnie z wytycznymi klientów, tworzenie nowych wzorów w oparciu o swoją wyobraźnię. (dowód: umowa o pracę k.23, porozumienie zmieniające k.24, karta stanowiska pracy k.25)

W efekcie pracy R. B. powstał projekt umywalki nablatowej o nazwie handlowej „Lajla SQ 360x360”. W prawej dolnej części rysunku technicznego umieszczono szczegółowe informacje dotyczące tego projektu, m.in. o osobie, która kreśliła rysunek (rubryka „ Drawn by” R. B.). Projekt został przyjęty przez uprawnioną, o czym świadczy adnotacja (...). W lewym dolnym rogu rysunku technicznego umieszczono informacje w języku angielskim o zakazie kopiowania i używania dokumentu przez osoby nieuprawnione. (dowód: projekt techniczny k.26, wydruki ze stron internetowych k.27-28)

Przedsiębiorstwo Produkcyjno Handlowo Usługowe CENTRUM spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w N. prowadzi działalność gospodarczą ukierunkowaną na przetwórstwo tworzyw sztucznych. Produkuje i oferuje do sprzedaży m.in. umywalki nablatowe, których wygląd oraz wymiary stanowią realizację stworzonego przez pracownika uprawnionej wzoru przemysłowego. (dowód: odpis z KRS k.30-31, wydruk ze strony internetowej k.32-34) Produkty obowiązanej dostępne są w sieci sklepów spółki (...), która prezentuje je również na swojej stronie internetowej pod adresem www.castorama.pl. (dowód: faktura k.35, fotografie k.36-40, wydruk ze strony internetowej k.41)

Na potrzeby nawiązania współpracy uprawniona prowadziła rozmowy z siecią hipermarketów budowlanych (...) Polska, której przesłała ofertę produktową, wizualizacje projektów umywalek oraz rysunki techniczne. Oferta ta spotkała się z uznaniem ze strony (...) Polska, spełniała oczekiwania tej spółki pod kątem wzorniczym. Ostatecznie jednak strony nie podjęły współpracy. (dowód: wydruki z poczty elektronicznej k.42-47, 48-51)

Sąd zważył:

Art. 730 § 1 k.p.c. dopuszcza udzielenie zabezpieczenia w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd lub sąd polubowny, zarówno przed wszczęciem postępowania jak i w jego toku. (§ 2.) Zgodnie z art. 730 ¹ k.p.c., wniosek powinien zawierać uprawdopodobnienie roszczenia oraz interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia, który istnieje wtedy, gdy jego brak uniemożliwi albo poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi albo poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie. Przy wyborze sposobu zabezpieczenia sąd uwzględnia interesy stron w takiej mierze, aby uprawnionemu zapewnić należytą ochronę prawną, a obowiązanego nie obciążać ponad potrzebę.

Zabezpieczenie roszczeń pieniężnych może nastąpić m.in. poprzez zajęcie ruchomości. (art. 747 pkt 1 k.p.c.) Jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela go w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, w szczególności może unormować prawa i obowiązki stron lub uczestników na czas trwania postępowania. (art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.)

Zgodnie z art. 1 ust.1 ustawy z 4/02/1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych , przedmiotem prawa autorskiego jest utwór, tj . każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. W orzecznictwie i doktrynie prawa własności intelektualnej uznaje się, że aby wytwór nie-materialny zyskał kwalifikację utworu w rozumieniu prawa autorskiego powinien wykazywać łącznie następujące cechy:

i.  stanowić rezultat pracy człowieka tj. twórcy utworu (przy czym przejaw działalności oznacza każdy uzewnętrzniony rezultat działania – tak J. Barta, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Komentarz. Dom Wydawniczy ABC Warszawa 2001 r., s. 68)

ii.  stanowić przejaw działalności twórczej,

(...).  mieć indywidualny charakter.

Rezultat twórczego działania winien być stworzony samodzielnie, być niepowtarzalny, swoisty (czyli posiadać cechę oryginalności), odróżniać się w sposób chociażby minimalny od innych rezultatów takiego samego działania (posiadać cechę nowości - tak M. Poźniak-Niedzielska w: System prawa prywatnego. Prawo Autorskie, pod red. J. Barty, Wydawnictwo C.H. Beck, INP PAN, Warszawa 2003, s.9). O tym, czy dane dzieło jest utworem w rozumieniu prawa autorskiego nie decyduje wola stron lecz obiektywna ocena dokonana w oparciu o ustalenia faktyczne. Stworzonych programów autorskich nie można uznać za utwór, jeżeli działalność twórcy nie posiada cech oryginalności i indywidualności. (tak Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 13/10/2005 r. FSK 2253/04)

Zgodnie z przepisem art. 8 ust. 1, o ile ustawa nie stanowi inaczej, prawo do utworu przysłu-guje twórcy. Zakresem zastosowania tej zasady objęte są zarówno autorskie prawa majątkowe, jak i osobiste. Ustawodawca ustanowił domniemanie, że za twórcę należy uważać osobę, której nazwisko jako twórcy uwidocznione zostało na egzemplarzach utworu lub której autorstwo podano do publicznej wiadomości w jakikolwiek sposób w związku z rozpowszechnianiem utworu. (art. 8 ust. 2 pr.autor.) W wyroku z 21/12/1979 r. I CR 434/79 Sąd Najwyższy stwierdził, że domniemanie autorstwa może być obalone wszystkimi środkami dowodowymi, brzmienie tego przepisu oraz jego wykładnia logiczna prowadzą bowiem do wniosku, że umieszczenie nazwiska określonej osoby na egzemplarzu utworu, jako jego autora, nie może ostatecznie przesądzać o autorstwie. (pot. także wyrok Sądu Najwyższego z 9/05/1969 r., I CR 77/69, Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych, Komentarz 2014, red. prof. dr hab. Ewa Ferenc-Szydełko, Legalis) Zgodnie z art. 5 dyrektywy Nr 2004/48/WE z 29/4/2004 r. w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej, do przyjęcia domniemania autorstwa lub własności wystarczające jest uwidocznienie nazwiska twórcy na utworze w sposób zwyczajowo przyjęty ( in the usual manner).

Prawo autorskie powstaje z chwilą ustalenia dzieła, gdy przybierze ono jakąkolwiek postać, choćby nietrwałą, jednak o tyle stałą, żeby treść i cechy utworu wywierały efekt artystyczny (tak Sąd Najwyższy w wyroku z 25/04/1973 r. ICR 91/73 OSNC 1974/3/50). Wykreowanie praw autorskich nie wymaga żadnych formalności (art. 1 ust. 4 pr.autor.), ich powstanie w sposób pierwotny następuje ex lege, bezpośrednio na rzecz twórcy, którym w prawie polskim może być wyłącznie osoba fizyczna. Osoba prawna staje się podmiotem autorskich praw majątkowych wyłącznie w drodze następstwa prawnego – albo na podstawie umowy (art. 41 ust. 1 pr.autor.), albo poprzez przejęcie utworu wykonanego przez twórcę, będącego jej pracownikiem, w ramach obowiązków wynikających ze stosunku pracy (art. 12 pr.autor.). By skutecznie dochodzić ochrony przysługujących jej praw autorskich, osoba prawna musi przedstawić dowód sukcesji na jej rzecz autorskich praw majątkowych. Przy czym, jeżeli wykonywanie obowiązków ze stosunku pracy ma polegać na działalności twórczej pracownika, od woli stron zależy do kogo należeć będą autorskie prawa majątkowe. Nieokreślenie w umowie o pracę własności tych praw powoduje, że w granicach wynikających z umowy o pracę i zgodnego zamiaru stron, autorskie prawa majątkowe do tych utworów nabywa pracodawca z chwilą ich przyjęcia. (wyrok Sądu Najwyższego z 26/06/1998 r. I PKN 196/98)

Zgodnie z art. 1 ust. 2 pkt 2 i 5 pr.autor., przedmiotem prawa autorskiego mogą być m.in. utwory plastyczne i wzornictwa przemysłowego. Z art. 17 natomiast wynika, że twórcy przysługuje wyłączne prawo do korzystania z utworu i rozporządzania nim na wszelkich polach eksploatacji, w tym także wprowadzanie do obrotu egzemplarzy, na których utwór utrwalono (art. 50 pkt 2 p.a.p.p.).

(...) S.A. w Z. przedstawiła dowody nabycia autorskich praw majątkowych do utworu – projektu umywalki nablatowej kwadratowej, o zaokrąglonych rogach i pochyłych ścianach, zwężających się ku dołowi, osadzonej na zaokrąglonej nóżce, stworzonego przez pracownika R. B.. Wzór zastosowany następnie w produktach uprawnionej cechuje oryginalność i indywidualny charakter. Sąd podziela w tym zakresie argumentację przedstawioną w motywach wniosku.

Wzór przemysłowy jest w sposób nieuprawniony wykorzystywany w działalności gospodarczej przez obowiązaną, która oferuje umywalki YENNA różniące się od niego zaledwie rozmiarem. W elementach istotnych, decydujących o oryginalności i twórczym charakterze utworu (kształt, układ, kolorystyka, użyty materiał, wykończenie, profil) wzór zastosowany w produkcie Przedsiębiorstwa Produkcyjno Handlowo Usługowego CENTRUM jest właściwie tożsamy ze wzorem uprawnionej. Jest to wyraźnie widoczne przy ich bezpośrednim porównaniu:

Tak wysokiego podobieństwa nie uzasadniają względy funkcjonalne ani inne ograniczenia swobody projektanta. Przeciwnie, na rynku oferuje się umywalki kwadratowe o bardzo różnorodnym wyglądzie:

Stosownie do art. 79 ust. 1 p.a.p.p., dysponując autorskimi prawami majątkowymi do wzoru umywalki, (...) S.A. może skutecznie żądać od obowiązanej zaprzestania naruszeń polegających na produkowaniu, oferowaniu, reklamowaniu, sprzedaży lub wprowadzaniu do obrotu w inny sposób umywalek nablatowych kwadratowych naśladujących ten wzór, a także usunięcia skutków naruszenia przez wycofanie z obrotu i zniszczenie produktów ucieleśniających wzór oraz form służących ich wytworzeniu. Przyszłe roszczenie wymagać będzie jednak doprecyzowania cech wyglądu przedmiotu naruszenia, by uniknąć wątpliwości interpretacyjnych przy wykonaniu żądanych sankcji naruszenia.

Sąd uznał, że (...) S.A. należycie uprawdopodobniła przyszłe roszczenia (z art. 79 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 4 i 5 pr.autor.), a także swój interes prawny w uzyskaniu zabezpieczenia. W tym zakresie Sąd podziela przedstawioną we wniosku argumentację, zgodną z utrwalonymi poglądami orzecznictwa i doktryny w sprawach ochrony własności intelektualnej.

Aby nie wystąpiły dalsze niekorzystne dla uprawnionej skutki konieczne jest niezwłoczne zapewnienie ochrony przysługujących jej autorskich praw majątkowych. Wnioskowane sposoby zabezpieczenia odpowiadają treści przyszłych roszczeń, Sąd jednak ograniczył je wyłącznie do produktów stanowiących własność obowiązanej. Zastosowane, po doprecyzowaniu przedmiotu zakazu i zajęcia, sposoby zabezpieczenia zapewnią wnioskodawcy należytą ochronę prawną, a obowiązanej nie obciążą ponad potrzebę, może ona bowiem prowadzić działalność gospodarczą nie naruszając praw i interesów gospodarczych innych przedsiębiorców. (art. 730 ¹ w zw. z art. 747 pkt 1 i art. 755 § 1 pkt 1 k.p.c.)

Ograniczenie sposobu zabezpieczenia w porównaniu z treścią wniosku uzasadniało częściowe jego oddalenie. Stosownie do art. 733 k.p.c., Sąd wyznaczył uprawnionej dwutygodniowy termin, w którym pismo wszczynające postępowanie powinno być wniesione pod rygorem upadku zabezpieczenia.

ZARZĄDZENIE

-

(...)

-

(...)

-

(...)

18/02/2016 r.