Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 lipca 2016 roku

Sąd Rejonowy w Świdnicy I Wydział Cywilny

w składzie następującym

Przewodniczący: SSR Monika Pieczara

Protokolant: Monika Żuberek

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 lipca 2016 roku w Ś.

sprawy z p o w ó d z t w a H. W.

p r z e c i w k o S. W.

o zapłatę

I.  oddala powództwo;

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanego kwotę 2.417 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.

UZASADNIENIE

Powódka H. W. wniosła w dniu 8 września 2014r. pozew o zasądzenie od pozwanego S. W. renty na rzecz powódki w wysokości po 4.000 zł miesięcznie, płatnej z góry do dnia 10 każdego miesiąca, wraz z ustawowymi odsetkami w razie zwłoki w terminie płatności, począwszy od dnia 10 września 2014r. oraz zasądzenie kosztów procesu według norm przepisanych. W uzasadnieniu powódka podała, że w dniu 23.02.2007r. wraz z mężem – A. W., dokonała darowizny nieruchomości przy ul. (...) w Ś. na rzecz pozwanego. Wartość nieruchomości wraz z wyposażeniem wynosi około 1.300.000 zł. W nieruchomości tej znajduje się pensjonat, dochody z prowadzonej działalności wynoszą rocznie około 100.000 zł. Do sierpnia 2014r. powódka zajmowała się pensjonatem, nie pobierając wynagrodzenia. Obecnie została odsunięta od prowadzenia pensjonatu, wyprowadziła się do znajomej ze względu na awantury wywoływane przez męża, przy biernej postawie pozwanego. Obecna trudna sytuacja finansowa powódki nie pozwala jej na zaspokojenie podstawowych potrzeb życiowych.

Pozwany S. W. wniósł o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od powódki na rzecz pozwanego kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Pozwany potwierdził, że rodzice w 2007r. darowali mu pensjonat przy ul. (...) w Ś., który stanowi jednocześnie jego miejsce zamieszkania, jego narzeczonej K. C., ojca A. W., a także samej powódki, która do sierpnia 2014r. nieprzerwanie w nim zamieszkiwała. Powódka miała prawo do nieodpłatnego korzystania z ¼ części domu (tj. 100m ²), bez konieczności ponoszenia kosztów wynikających z faktu zamieszkiwania (opłat za ogrzewanie, dostawę wody, energii, wywozu śmieci). Wszystkie te koszty były ponoszone z dochodów uzyskiwanych przez pozwanego z wynajmu pokoi. Dochody te były również przeznaczane na spłatę długów powódki, które zaciągnęła w okresie prowadzenia działalności gospodarczej, a także na bieżące życie i utrzymanie całej rodziny. Od 2007r. pozwany spłacał wszystkie zobowiązania hipoteczne rodziców oraz pozostałe długi pozwanej z działalności gospodarczej. Pozwany przyznał, że jego relacje z powódką uległy pogorszeniu po tym, jak w lipcu 2014r. okazało się, że powódka nawiązała romans z J. R., gdy w tym czasie jej mąż A. W. przeszedł operację na przepuklinę, a wcześniej dwie operacje ratujące mu życie i wymagał stałej opieki oraz spokoju. Po wyrażeniu dezaprobaty przez A. W. oraz jego dzieci wobec postępowania powódki, powódka zaczęła uprzykrzać życie całej rodzinie, wielokrotnie wszczynała awantury, zaczęła fałszywie oskarżać męża A. W. o naganne czyny. Od sierpnia 2014r. powódka nie przebywa w domu przy ul. (...), nie wykazuje zainteresowania rodziną. Aktualnie powódka przebywa w N., gdzie podjęła pracę zarobkową w pełnym wymiarze czasu pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

H. W. prowadziła działalność gospodarczą, tj. hurtownię. W toku prowadzenia tej działalności gospodarczej powstały znaczne zadłużenia, na kwotę łączną około 80.000 zł. A. W. również prowadził działalność gospodarczą typu serwis (...). Aby uniknąć zajęcia komorniczego nieruchomości, aktem notarialnym z dnia 23.02.2007r. rep. A nr (...)małżonkowie A. i H. W. darowali synowi S. W. nieruchomość, stanowiącą działki nr (...), zabudowaną domem jednorodzinnym, położoną w Ś. przy ul. (...), dla której Sąd Rejonowy w Ś. prowadzi księgę wieczystą nr (...). Wartość przedmiotu darowizny określono na kwotę 200.000 zł. W chwili dokonania darowizny w dziale III w/w księgi wieczystej wpisane były hipoteki:

- umowna zwykła w kwocie 18.611,12 zł na rzecz Banku (...) Oddział w Ś.,

- umowna zwykła w kwocie 4.880,70 zł na rzecz M. Ś.,

- umowna zwykła w kwocie 50.000 zł na rzecz Banku (...) SA Oddział w Ś.,

- umowna zwykła w kwocie 28.270 zł na rzecz Banku (...) SA Oddział w Ś.,

- przymusowa zwykła w kwocie 5.976,63 zł na rzecz ZUS O/W.,

- przymusowa zwykła w kwocie 8.937,47 zł na rzecz ZUS O/W.,

- przymusowa kaucyjna do kwoty 4.153,23 zł na rzecz ZUS O/W.,

- przymusowa kaucyjna do kwoty 4.896,25 zł na rzecz ZUS O/ W.,

o łącznej wartości: 125.725,40 zł.

Dowód: - zeznania świadka A. W. k. 164v-165,

- akt notarialny umowy darowizny z 23.02.2007r. rep. A nr (...) k. 205-208,

- wydruk z księgi wieczystej nr (...) k. 209-226.

S. W. w 2007r. założył własną działalność gospodarczą, polegającą na wynajmie pokoi i świadczeniu innych usług. W 2009r. S. W. dostał zatrudnienie w L. D. i zawiesił prowadzenie swojej działalności gospodarczej.

Do 13.08.2014r. pensjonat był prowadzony wspólnie przez: H. W., A. W., S. W., przy pomocy jego narzeczonej – K. C. oraz córki H. W. i A. J. W.. H. W. zajmowała się zmianą pościeli, pomagała synowi w prowadzeniu księgowości, odbierała telefony, prowadziła rezerwacje pokoi. A. W. dokonywał drobnych napraw, pomagał przy sprzątaniu pokoi, przy zmianie pościeli, robił porządki w ogrodzie. K. C. i J. W. pomagały również przy sprzątaniu pokoi i przy zmianie pościeli. Ponadto do usług sprzątania była zatrudniona B. K., która sprzątała pokoje raz, dwa razy w miesiącu przez 5 godzin. Przychodziła tylko w soboty.

W 2014r. H. W. zaczęła prowadzić intensywne życie towarzyskie, jeździła na dancingi, wydając pieniądze z prowadzonego pensjonatu, wpływające na konto bankowe i powodując debety na kartach kredytowych. Zaczęły przychodzić wezwania do zapłaty rachunków, które ostatecznie były płacone, lecz z opóźnieniem. H. W. nie zapłaciła tzw. ryczałtu do Urzędu Skarbowego. Okoliczności te spowodowały utratę zaufania do H. W. oraz jej odsunięcie od prowadzenia pensjonatu. A. W. zmuszony był też zaciągnąć kredyt na spłatę zadłużeń powstałych na kartach.

H. W. postanowiła się wyprowadzić i zamieszkać u koleżanki – H. H.. W tym czasie, kiedy nie mieszkała w domu przy ul. (...), przychodziła do domu i przebywała w nim.

W okresie od 03.11.2015r. do 03.02.2016r. H. W. zamieszkiwała w lokalu mieszkalnym przy ul. (...) z osobnym wejściem, należącym do I. K., uiszczając miesięczną opłatę za wynajem w wysokości 1.000 zł.

Po 13.08.2014r. A. W. przekazywał H. W. kwoty po 50 zł, 70 zł, 80 zł w zależności od tego, jakimi dysponował co tydzień.

H. W. zajmuje jeden pokój w domu przy ul. (...), który jest zamykany na klucz i jest dla innych użytkowników domu niedostępny. Ponadto H. W. korzysta z łazienki, z kuchni, z toalety, z pralni oraz suszarni, a także z miejsca parkingowego. Łączna powierzchnia pomieszczeń, z których korzysta powódka wynosi 100m ². Salon jest zamykany na klucz z powodów bezpieczeństwa, ponieważ na tym samym piętrze są wynajmowane pokoje. Ubrania H. W. znajdują się również w innych pokojach, które są wynajmowane. Powódka posiada klucze do tych pokoi. Ponadto rzeczy powódki znajdują się na strychu.

H. W. nie uiszcza żadnych opłat związanych z zamieszkaniem w domu przy ul. (...), tj. opłat za ogrzewanie, dostawę wody, energii, wywóz śmieci.

H. W. pracuje w N.. Przyjeżdża średnio na dwa tygodnie i w tym czasie mieszka w domu przy ul. (...).

Roczne obroty z tytułu prowadzenia pensjonatu wynoszą około 60.000 zł. Po odliczeniu kosztów pozostaje do dyspozycji kwota 1.000 zł miesięcznie.

Dowód: - zeznania świadka K. C. k. 163-164, 294v-295,

- zeznania świadka A. W. k. 164v-165, 294,

- zeznania świadka B. K. k. 166v-167,

- zeznania świadka H. H. k. 167,

- umowa najmu z 03.11.2015r. k. 257,

- zeznania świadka M. M. k. 317,

- przesłuchanie pozwanego S. W. k. 329-330.

Pożyczka wynikająca z umowy pożyczki z dnia 19.03.1998r. zawartej z (...) Bankiem (...) SA z siedzibą w W. została całkowicie spłacona z dniem 09.05.2012r., wobec czego nastąpiło wykreślenie z księgi wieczystej hipoteki umownej zwykłej w kwocie 50.000 zł.

Dowód: - pismo (...) Banku (...) SA z siedzibą w W. z 14.05.2012r. k. 227,

- oświadczenie (...) Banku (...) SA z siedzibą w W. z 14.05.2012r. k. 228.

W 2012r. zadłużenia z tytułu składek do ZUS zostały uregulowane, tym samym wygasły hipoteki przymusowe: zwykła w kwocie 5.976,63 zł, zwykła w kwocie 8.937,47 zł, przymusowa kaucyjna do kwoty 4.153,23 zł, przymusowa kaucyjna do kwoty 4.896,25 zł ustanowione na rzecz ZUS O/ W..

Dowód: - wydruk bankowy z dnia 15.03.2012r. k. 229,

- oświadczenie wierzyciela z 12.08.2014r. k. 231.

S. W. zaciągnął kredyt na modernizację kotłowni na kwotę 15.000 zł, który samodzielnie spłaca ze swoich zarobków. Ponadto zaciągnął kredyt na modernizację pensjonatu, remont łazienki.

Dowód: - zeznania świadka A. W. k. 164v-165,

- przesłuchanie pozwanego S. W. k. 329-330.

A. W. i S. W. spłacają nadal zadłużenia powstałe z kredytów zaciągniętych przez A. i H. W. w trakcie trwania ich związku małżeńskiego, których raty wynoszą 98,99 € i 139,66 USD.

Dowód: - zawiadomienia o wysokości rat z 25.11.2015r. k. 262, 263.

We wrześniu 2014r. została założona tzw. (...) w związku z rzekomym znęcaniem się A. W. nad H. W.. Następnie w październiku 2014r. procedura (...) została zamknięta z powodu jej bezpodstawnego założenia.

Dowód: - protokół zakończenia procedury (...) k. 46,

- protokoły posiedzenia grupy roboczej k. 47, 48,

- protokoły (...) k. 49-50, 54-56, 57-60.

H. W. pracuje w N. jako opiekunka osób starszych, na podstawie umów zlecenia zawieranych na 3 miesiące lub na 6 miesięcy. Po odprowadzeniu składek emerytalno – rentowych otrzymuje 1.300 zł netto plus diety w wysokości 250 €. Koszt dojazdu w obie strony to 500 zł. Na leki H. W. wydaje 200-300 zł.

W dniu 13.10.2015r. H. W. zaciągnęła kredyt w wysokości 15.000 zł.

Dowód: - przesłuchanie powódki H. W. k. 317v-318,

- umowa o udzielenie kredytu i wydanie płatniczej karty kredytowej z 13.10.2015r. k. 248-256.

Sąd zważył, co następuje

Powództwo nie zasługuje na uwzględnienie.

Stosownie do art. 897 kc jeżeli po wykonaniu darowizny darczyńca popadnie w niedostatek, obdarowany ma obowiązek, w granicach istniejącego jeszcze wzbogacenia, dostarczać darczyńcy środków, których mu brak do utrzymania odpowiadającego jego usprawiedliwionym potrzebom albo do wypełnienia ciążących na nim ustawowych obowiązków alimentacyjnych. Roszczenia darczyńcy przewidziane w cytowanym przepisie są uzasadnione tylko wówczas, gdy darczyńca popadnie w niedostatek. Czynnikami, jakie muszą być brane pod uwagę przy ocenie stanu niedostatku darczyńcy, są: stanowisko społeczne darczyńcy oraz jego sytuacja i sposób realizacji swoich potrzeb w okresie sprzed wykonania umowy darowizny.

Na podstawie dokumentów złożonych przez strony, zeznań świadków oraz przesłuchania stron Sąd ustalił, że sytuacja majątkowa powódki w okresie sprzed wykonania umowy darowizny była bardzo ciężka: powódka prowadziła działalność gospodarczą - hurtownię, co doprowadziło do powstania znacznych zadłużeń (na kwotę około 80.000 zł), co z kolei skutkowało wszczęciem postępowań egzekucyjnych. W zamiarze uniknięcia zajęcia komorniczego przedmiotowej nieruchomości zabudowanej domem mieszkalnym jednorodzinnym, powódka wraz z mężem darowali tę nieruchomość pozwanemu. Porównując sytuację majątkową powódki istniejącą w okresie sprzed dokonania darowizny z aktualną sytuacją majątkową powódki zauważyć należy, iż obecna sytuacja powódki jest znacznie lepsza niż ta poprzednia: powódka pracuje, osiąga dochód w wysokości 1.300 zł netto plus diety w wysokości 250 €, posiada zdolność kredytową, o czym świadczy fakt zaciągnięcia pożyczki konsumpcyjnej, rozpoczęła prowadzenie własnej działalności gospodarczej, jej zobowiązania nie przekraczają dochodów, a ponadto za przyzwoleniem pozwanego zamieszkuje w przedmiotowej nieruchomości bez ponoszenia żadnych kosztów utrzymania nieruchomości. W związku z tym wydaje się, że potrzeby powódki przy uwzględnieniu jej zdolności zarobkowych są nawet lepiej zaspokajane niż z okresu sprzed dokonania darowizny. Natomiast porównywanie życia powódki z okresu prowadzenia pensjonatu w latach 2007 – 2014 do życia powódki po odsunięciu jej od prowadzenia pensjonatu i rozpoczęciu własnej pracy oraz osobnego, samodzielnego życia, nie ma żadnego znaczenia w świetle art. 897 kc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 kpc w zw. z § 6 pkt 5 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jedn. Dz. U. z 2013r., poz. 490 z późn. zm). Na koszty procesu składają się: wynagrodzenie procesowe w kwocie 2.400 zł i opłata skarbowa od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł (pkt II sentencji wyroku).