Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 września 2016 r.

Sąd Okręgowy w Elblągu VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie:

przy udziale Prokuratora Prokuratury Okręgowej Jerzego Adamowskiego

po rozpoznaniu dnia 30 września 2016r., w E.

sprawy:

I. B. (1), s. S. i B., ur. (...) w K.

oskarżonego z art. 178 a § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego w Ostródzie

z dnia 23 maja 2016 r., sygn. akt II K 578/15

I.  utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok,

II.  zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa koszty sądowe, w tym 120 zł tytułem opłaty.

Sygn. akt VI Ka. 328/16

UZASADNIENIE

I. B. (1) został oskarżony o to, że w dniu 17 lipca 2015r. na drodze publicznej w miejscowości W., gm. M. kierował samochodem ciężarowym marki M. (...) nr rej. (...), będąc w stanie nietrzeźwości mając 1,14mg/l zawartości alkoholu w wydychanym powietrzu,

tj. o czyn z art. 178a §1 kk.

Sąd Rejonowy w Ostródzie wyrokiem z dnia 23 maja 2016r. w sprawie II K. 578/15 uznał:

I oskarżonego I. B. (1) za winnego popełnienia zarzucanego mu czynu i za to na mocy art. 178a§1 kk skazał go na karę 4 miesięcy pozbawienia wolności,

II na mocy art. 69§1 i 2 kk i art.70§1 kk wykonanie orzeczonej kary pozbawienia wolności warunkowo zawiesił na okres próby 2 lat,

III na mocy art. 72 § 1 pkt 5 kk zobowiązał oskarżonego do powstrzymywania się od nadużywania alkoholu,

IV na mocy art. 42§2 kk orzekł wobec oskarżonego zakaz prowadzenia pojazdów mechanicznych w ruchu lądowym na okres 5 lat,

V na mocy art. 43§3 kk zobowiązał oskarżonego do zwrotu dokumentu uprawniającego do prowadzenia pojazdów,

VI na mocy art. 43a§2 kk zobowiązał oskarżonego do zapłaty na rzecz Funduszu Pomocy Pokrzywdzonym oraz Pomocy Postpenitencjarnej świadczenia pieniężnego w kwocie 7.000zł.

Apelację do powyższego wyroku wniósł obrońca oskarżonego, zarzucając mu:

I. obrazę przepisów postępowania, która miała wpływ na jego treść:

a)  art. 7 kpk w zw. z art. 410 kpk, co miało zasadniczy wpływ na błędne ustalenie stanu faktycznego poprzez jednostronną, wybiórczą i naruszającą zasady prawidłowego rozumowania, omijającą wskazania wiedzy i doświadczenia życiowego, nieuwzględniającą całokształtu okoliczności ujawnionych w toku rozprawy, ocenę zebranego w sprawie materiału dowodowego i ustalenie w oparciu o zeznania świadków – M. S. (1), R. C. oraz D. C. (1), iż I. B. (1) winny jest zarzucanego mu czynu, podczas gdy prawidłowa i wszechstronna ocena zebranego materiału dowodowego, w tym zwłaszcza konsekwentnych zeznań R. L. oraz oświadczenia oskarżonego złożonego przed sądem nie pozwala na takie rozstrzygnięcie,

b)  art. 170 kpk poprzez bezzasadne nierozpoznanie wniosku dowodowego o przesłuchanie na rozprawie oskarżonego i ograniczenie się jedynie do odczytania jego wyjaśnień złożonych w postępowaniu przygotowawczym.

II. z ostrożności procesowej, w przypadku nieuwzględnienia powyższych argumentów, skarżący zarzucił rażącą niewspółmierność orzeczonej kary i środków karnych, wynikające z nieuwzględnienia w sposób należyty wszystkich okoliczności łagodzących, rzutujących na ich wymiar.

Podnosząc te zarzuty skarżący wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia zarzucanego mu czynu, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania sądowi I instancji, zaś z ostrożności procesowej o zmianę wyroku i wymierzenie oskarżonemu kary grzywny w wymiarze 100 stawek dziennych po 20 złote każda, orzeczenie zakazu prowadzenia pojazdów mechanicznych na okres 4 lat oraz świadczenia pieniężnego w kwocie 5.000zł.

Odpowiedź na apelacje obrońcy oskarżonego złożył Prokurator Rejonowy w Ostródzie, który wniósł o utrzymanie zaskarżonego orzeczenia w mocy.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wywiedziona przez obrońcę oskarżonego jako niezasadna nie zasługiwała na uwzględnienie. Wybiórczo przytoczone w niej argumenty dla poparcia prezentowanego stanowiska, mające uzasadniać obrazę przepisów postępowania, a w konsekwencji również i wadliwość poczynionych przez Sąd Rejonowy ustaleń stanu faktycznego, były całkowicie chybione i nie mogły wpłynąć na zamianę zaskarżonego orzeczenia.

Analiza zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego wskazuje, że brak jest jakichkolwiek przesłanek pozwalających uznać, że Sąd Rejonowy uchybił którejkolwiek z zasad związanych z postępowaniem dowodowym i ocena dowodów. Należy bowiem stwierdzić, że Sąd I instancji po prawidłowym przeprowadzeniu przewodu sądowego poddał zgromadzony materiał dowodowy wszechstronnej i wnikliwej analizie, a tok swego rozumowania zaprezentował w jasnym, szczegółowym i przekonywującym uzasadnieniu. Na podstawie zebranych dowodów poczynił prawidłowe ustalenia faktyczne oraz należycie wykazał winę oskarżonego I. B. (1) w zakresie przypisanego mu czynu. Ocena materiału dowodowego dokonana została – wbrew twierdzeniom skarżącego – z uwzględnieniem reguł sformułowanych w art. 4, 5 i 7 kpk, zgodna jest z zasadami prawidłowego rozumowania, wskazaniami wiedzy i doświadczenia życiowego oraz nie zawiera błędów faktycznych lub logicznych. To raczej apelujący pomijając w złożonym środku odwoławczym cały szereg dowodów w ich wzajemnym powiązaniu i opierając się na oświadczeniach oskarżonego, zaprezentował bardzo jednostronny punkt widzenia, nie dostrzegając dowodów obciążających oskarżonego I. B. ani też wzajemnego powiązania całokształtu materiału dowodowego. W ocenie Sądu odwoławczego apelacja nie przytoczyła takich okoliczności, które mogłyby podważać prawidłowe wnioski sądu orzekającego co do sprawstwa I. B. (1) w przypisanym mu czynie. Bardzo szeroka, przejrzysta i należycie umotywowana argumentacja Sądu Rejonowego zawarta w pisemnych motywach wyroku, a dotycząca kwestii sprawstwa oskarżonego czyni całkowicie zbędnym i po części nieracjonalnym przywoływanie w tym miejscu po raz kolejny tych wszystkich racji i argumentów, które legły u podstaw zaskarżonego rozstrzygnięcia, skoro Sąd Okręgowy w całości ją podzielił, a wystarczającym w tym zakresie będzie odesłanie do lektury uzasadnienia Sądu I instancji.

Niemniej, ustosunkowując się do zarzutów obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, iż dokonana przez Sąd I instancji wszechstronna analiza i wnikliwa ocena wyjaśnień oskarżonego (str. 3-4 uzasadnienia) nie budzi zastrzeżeń, a wyciągnięty na jej podstawie wniosek, że to właśnie wyjaśnienia złożone na etapie postępowania przygotowawczego zasługują w większości na podzielenie – jest jak najbardziej trafny. Sąd orzekający przekonująco wskazał, na jakich okolicznościach zbudował swoje przekonanie, że oskarżony prowadził samochód znajdując się w stanie nietrzeźwości, precyzyjnie również wskazał dlaczego nie uznał zmienionej przez oskarżonego wersji zdarzenia przedstawionej w jego oświadczeniu. Tym samym całkowicie niezasadny jest podniesiony w apelacji zarzut naruszenia art. 170 kpk. Zgodnie bowiem z treścią art. 374§1 kpk obecność oskarżonego na rozprawie nie jest obowiązkowa, ma on bowiem prawo wziąć w niej udział. Ponadto, jak wynika z treści protokołu rozprawy z dnia 18 stycznia 2016r. (k. 33) oskarżony nie stawił się mimo, iż własnoręcznie podpisał zawiadomienie o terminie rozprawy (k. 23), na rozprawie tej obecny był jednakże jego obrońca, który nie składał wniosku o odroczenie rozprawy i wezwanie oskarżonego, lecz wniósł o odczytanie wyjaśnień oskarżonego z postępowania przygotowawczego.

Ponadto, Sąd Okręgowy w pełni aprobuje zaprezentowaną w uzasadnieniu analizę i ocenę zeznań świadka R. L., która nie budzi żadnych zastrzeżeń, zgodna jest z zasadami logiki i doświadczenia życiowego, a nadto dokonana została w zestawieniu z wyjaśnieniami oskarżonego B. (str. 4-5 uzasadnienia). Argumentacja w tym zakresie jest tak przekonująca, że nie wymaga uzupełnienia ze strony Sądu Odwoławczego. Równie przekonująca jest analiza zeznań świadków M. S. R. C., D. C., jasno i szczegółowo zaprezentowana w pisemnych motywach wyroku (str. 5-7), gdzie Sąd I instancji precyzyjnie wskazał cały szereg przesłanek, na podstawie których to właśnie ich zeznania uznał za wiarygodne.

Podsumowując stwierdzić należy, iż kwestionując dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę zgromadzonych dowodów, skarżący nie zdołał wykazać, żeby nosiła ona cechy dowolności, nie wskazał żadnych konkretnych uchybień, jakich miał dopuścić się tenże Sąd, a podniesione przez niego zarzuty sprowadzają się wyłącznie do polemiki z prawidłowymi ustaleniami sadu meriti, wyrażonymi w uzasadnieniu orzeczenia.

Zdaniem Sądu Okręgowego równie bezzasadny był zarzut rażącej niewspółmierności orzeczonej kary. Przypomnieć należy, iż ustawa traktuje jako podstawę odwoławczą tylko taką niewspółmierność, która ma charakter rażący (art.438pkt 4 kpk), a która zachodzi tylko wówczas, gdy na podstawie ujawnionych okoliczności, które powinny mieć zasadniczy wpływ na wymiar kary, można byłoby przyjąć, iż zachodzi wyraźna różnica pomiędzy karą wymierzoną przez Sąd I instancji, a karą jaką należałoby wymierzyć w instancji odwoławczej w następstwie prawidłowego zastosowania w sprawie dyrektyw wymiaru kary przewidzianych w art. 53 kk. Na gruncie art. 438 pkt 4 kpk nie chodzi bowiem o każdą ewentualną różnicę w ocenach co do wymiaru kary, ale o różnicę ocen tak zasadniczej natury, iż karę dotychczasową nazwać byłoby można „rażąco niewspółmierną”. Niewspółmierność ta poprzedzona została w ustawie określeniem „rażąca”, co wyraźnie zaostrza kryterium zmiany wyroku z powodu czwartej względnej podstawy odwoławczej. Określenie rażąca należy bowiem odczytywać dosłownie i jednoznacznie jako cechę kary, która istotnie przez swą niewspółmierność – jak się to określa – bije w oczy, oślepia (wyrok SA w Krakowie sygn. II AKa 70/16, Lex nr 207919).

Sytuacja taka w przedmiotowej sprawie nie zachodzi. Po pierwsze obrońca w apelacji nie wskazał żadnych szczególnych okoliczności, które nakazywałyby zmianę zaskarżonego orzeczenia. Po drugie natomiast zawarta w uzasadnieniu wyroku ocena stopnia społecznej szkodliwości czynu przypisanego oskarżonemu jako znacznego jest jak najbardziej prawidłowa i zasługuje na aprobatę, gdyż w odpowiedni sposób uwzględnia wszystkie elementy, o których mowa w art. 115§2 kk. W tym zakresie Sąd I instancji prawidłowo zaakcentował zagrożenie, jakie stworzył na drodze oskarżony, sposób prowadzenia przez niego pojazdu, czy też podróżowanie z pasażerem. Sąd Rejonowy dostrzegł również i nadał odpowiednią rangę zarówno okolicznościom obciążającym (wysoki stopień nietrzeźwości oskarżonego, jazda wąską drogą uczęszczaną przez pieszych i rowerzystów), jak i łagodzącym – w postaci uprzedniej niekaralności oskarżonego B.. W ocenie Sądu Okręgowego, trafnie Sąd I instancji uznał, iż tak wysoka zawartość alkoholu, jaką w chwili zatrzymania miał oskarżony – wynosząca ponad 2 promile, a co za tym idzie wysoki stopień społecznej szkodliwości czynu sprzeciwiała się orzeczeniu wobec niego kary grzywny. Żadnych szczególnych okoliczności nie wskazał również apelujący, z pewnością nie należy do nich pogorszenie sytuacji materialnej rodziny oskarżonego, ponieważ oskarżony jako dorosły człowiek winien myśleć wcześniej o konsekwencjach swego zachowania, również w odniesieniu do swojej rodziny. Natomiast takie okoliczności jak dotychczasowa niekaralność i uregulowany tryb życia oskarżonego znalazły swoje odzwierciedlenie w stosunkowo niskim wymiarze kary i krótkim okresie próby, na jaki warunkowo zawieszono wykonanie tej kary. Dlatego też stwierdzić należy, iż orzeczona wobec oskarżonego I. B. (1) kara jest jak najbardziej sprawiedliwa i z pewnością nie może być uznana za rażąco surową, w szczególności gdy zważy się, że została orzeczona w dolnych granicach ustawowego zagrożenia. Tak ukształtowana represja karna stwarza realne możliwości osiągnięcia korzystnych zmian w zachowaniu oskarżonego i winna być dla niego wystarczającą przestrogą na przyszłość. Poza tym kara tego rodzaju i w tym wymiarze czyni również zadość społecznemu poczuciu sprawiedliwości, winna właściwie oddziaływać na społeczeństwo, osiągając w ten sposób cele prewencji ogólnej poprzez odstraszanie innych od popełniania tego typu przestępstw.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy utrzymał w mocy zaskarżony wyrok, jako w pełni trafny i słuszny.