Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 września 2016 roku

Sąd Okręgowy w Szczecinie VIII Wydział Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Patrycja Baranowska

po rozpoznaniu w dniu 23 września 2016 roku w Szczecinie

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa R. G. (1)

przeciwko M. D.

o zapłatę

na skutek apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego Szczecin - Centrum w Szczecinie z dnia 13 maja 2016 roku, sygnatura akt X GC 1405/14

I.  oddala apelację,

II.  zasądza od powódki na rzecz pozwanej kwotę 600,00 zł (sześciuset złotych) tytułem kosztów procesu w postępowaniu apelacyjnym,

III.  zasądza od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin- Centrum w Szczecinie na rzecz adwokata E. K. kwotę 738,00 zł (siedmiuset trzydziestu ośmiu złotych) uwzględniającą 23 % podatku od towarów i usług tytułem kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)

4.  (...)

Sygn. akt VIII Ga 321/16

UZASADNIENIE

Sąd Okręgowy w Szczecinie po rozpoznaniu apelacji powódki od wyroku Sądu Rejonowego w Szczecinie, wydanego w sprawie z powództwa R. G. (2) przeciwko M. D. w dniu 13 maja 2016 roku, sygn. akt X GC upr 1405/14 - apelację oddalił.

W pierwszej kolejności stwierdzić należy, że Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i wywiedzione na ich podstawie przez Sąd Rejonowy wnioski, czyniąc je podstawą faktyczną rozstrzygnięcia w sprawie, podzielając tym samym w całości zaprezentowane przez Sąd I instancji stanowisko, że powództwo na gruncie podniesionych twierdzeń, zgłoszonych zarzutów oraz naprowadzonych w sprawie dowodów okazało się nieuzasadnione. Na aprobatę Sądu Okręgowego zasługują wysnute przez Sąd Rejonowy rozważania dotyczące kwalifikacji prawnej zgłoszonego w pozwie roszczenia.

Przedmiotowa sprawa została rozpoznana w postępowaniu uproszczonym, regulowanym przepisami art. 505 ¹ - 505 ¹³ k.p.c. Zgodnie z dyspozycją art. 505 ¹³ § 2 k.p.c. jeżeli Sąd drugiej instancji nie przeprowadził postępowania dowodowego, uzasadnienie wyroku powinno zawierać jedynie wyjaśnienie podstawy prawnej wyroku z przytoczeniem przepisów prawa.

Układ wzajemnych obowiązków stron, w zakresie objętym żądaniem pozwu określały postanowienia łączącej strony umowy z dnia 28 stycznia 2008 r. przedmiotem, której było prowadzenie księgi przychodów i rozchodów, sporządzania deklaracji na podatek dochodowy od osób fizycznych, sporządzania deklaracji na podatek dochodowy od łącznej kwoty wypłat oraz sporządzania deklaracji na rozliczenie z ZUS zlecone przez powódkę pozwanej. Dopuszczalność jej zawarcia wynika z treści art. 353 ¹ k.c. zgodnie z którym strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiał się właściwości stosunku, ustawie, ani zasadom współżycia społecznego. W myśl natomiast art. 353 k.c. zobowiązanie polega na tym, że wierzyciel może żądać od dłużnika świadczenia, a dłużnik powinien świadczenie to spełnić przy czym świadczeniem jest zachowanie się dłużnika odpowiadające treści konkretnego stosunku zobowiązaniowego. Treść zobowiązania wynikającego z umowy z dnia 28 stycznia 2008 r. określa zatem umowa jako dokument. Fakt zawarcia umowy oraz jej treść na gruncie niniejszej sprawy nie był sporny. Jak słusznie podniósł Sąd I instancji w przypadku ewentualnych nieprawidłowości przy wykonywaniu przez pozwaną zobowiązań wynikających z umowy powódce przysługiwałoby roszczenie o naprawienie szkody.

W realiach niniejszej sprawy podstawę odpowiedzialności pozwanej, a tym samym rozstrzygnięcia Sądu I instancji, stanowił więc art. 471 § 1 k.c. Aby przypisać odpowiedzialność dłużnikowi za niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania w trybie przewidzianym w art. 471 k.c. muszą zostać spełnione trzy przesłanki odpowiedzialności, do których należą niewykonanie lub nienależyte wykonanie zobowiązania, będące następstwem okoliczności, za które dłużnik ponosi odpowiedzialność z mocy ustawy lub z umowy, szkoda oraz związek przyczynowy między faktem niewykonania zobowiązania a szkodą. Zgodnie z kolei z zasadą rozkładu ciężaru dowodu z art. 6 k.c. ciężar wykazania wymienionych wyżej okoliczności spoczywa na wierzycielu (w tym przypadku na powódce), albowiem to ona wywodziła z nich korzystne dla siebie skutki prawne. Uwzględniając powyższe, należy stanowczo podkreślić, że samo twierdzenie strony powodowej nie jest dowodem, a twierdzenie dotyczące istotnej dla sprawy okoliczności (art. 227 k.p.c.) powinno być - zgodnie z dyspozycją art. 232 k.p.c. i art. 6 k.c. - udowodnione przez stronę to twierdzenie zgłaszającą (por. SN z 22.11.2001 r., sygn. akt I PKN 660/00, (...) 2002/7-8/44). Według tych ogólnych norm na powódce spoczywa zatem ciężar udowodnienia faktów uzasadniających jej roszczenie. Powódka obowiązana była wykazać zaistnienie każdego z wyżej wymienionych warunków odpowiedzialności kontraktowej. W ocenie Sądu odwoławczego trafnie przyjął Sąd Rejonowy, że obowiązkowi temu powódka nie sprostała, w szczególności nie wykazała niewykonania czy nienależytego wykonania umowy przez pozwaną. W tym zakresie powódka wskazywała na nieprofesjonalne działania biura rachunkowego pozwanej i brak fachowej wiedzy w zakresie rozliczeń podatkowych. Zastrzeżenia te wiązały się z brakiem właściwego doradztwa skutkującego ostatecznie potrąceniem świadczeń należnych powódce z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. W świetle tak sformułowanych zarzutów uznać należało, że powódka w żaden sposób nie wskazała na czym w zasadzie nienależyte wykonanie zobowiązań miałoby polegać, co bowiem istotne z treści umowy nie wynika jakoby do obowiązków pozwanej należało również doradztwo finansowe czy podatkowe. Umowa nie obejmowała konieczności informowania powódki przez pozwaną o wszystkich możliwych konsekwencjach jednoczesnego pobierania świadczeń z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz prowadzenia działalności gospodarczej. z uwzględnieniem różnych konfiguracji przyszłych danych. Za uzasadnione uznać należy przy tym twierdzenia pozwanej zawarte w odpowiedzi na apelację, że nie miała ona żadnej możliwości w oparciu o treść umowy czy obowiązujące przepisami prawa, aby ingerować w treść składanych deklaracji czy to na podatek dochodowy od osób fizycznych, czy na rozliczenie z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych. Wszelkie rozliczenia - jak twierdziła pozwana czemu powódka nie zaprzeczyła - były bowiem przeprowadzane na podstawie przedłożonych przez powódkę dokumentów. Okoliczność osiągnięcia przez powódkę dochodów w wysokości przekraczającej „dozwolony próg ” była okolicznością niezależną od pozwanej.

W ocenie Sądu Okręgowego, Sąd I instancji, na podstawie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, ocenionego bez przekroczenia granic swobodnej oceny dowodów określonych w treści art. 233 § 1 k.p.c., dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych i trafnie określił ich konsekwencje prawne. Sąd Rejonowy nie przekroczył przy ocenie dowodów granic zakreślonych dyspozycją powołanego przepisu. Zarzut obrazy tego przepisu nie może polegać jedynie na zaprezentowaniu własnych korzystnych dla skarżącego ustaleń stanu faktycznego stanowiących konsekwencję odmiennej oceny materiału dowodowego. Konieczne jest wskazanie przyczyn dyskwalifikujących postępowanie sądu w tym zakresie. W szczególności strona skarżąca powinna wskazać, jakie kryteria oceny naruszył sąd przy ocenie konkretnych dowodów, uznając brak ich wiarygodności i mocy dowodowej lub niesłusznie im je przyznając (por. orzeczenia SN z 23 stycznia 2001 r., IV CKN 237/00, z 12 kwietnia 2001 r., II CKN 588/99, z 10 stycznia 2002 r, II CKN 572/99). W niemniejszym postępowaniu w zakresie zarzutu naruszenia art. 233 k.p.c., powódka tymczasem nie wskazał na naruszenie jakichkolwiek kryteriów. Powódka zresztą co do zasady nie kwestionowała prawidłowości ustaleń poczynionych przez Sąd Rejonowy w szczególności faktu zawarcia umowa o określonej treści, faktu osiągniecia określonego przychodu przekraczającego „dozwolony próg ”, przekazania konkretnych danych pozwanej ujętych następnie w składanych deklaracjach podatkowych co jednak jak argumentowano powyżej nie stanowiło o nienależytym wykonaniu łączącej strony umowy.

W tym stanie rzeczy, przyjmując, że zarzuty przytoczone w apelacji jak wskazano powyżej nie podważają zarówno ustaleń Sądu Rejonowego jak i sposobu rozumowania oraz wyprowadzonych wniosków na podstawie art. 385 k.p.c., Sąd Okręgowy oddalił apelację powódki jako bezzasadną.

Powódka przegrała sprawę w postępowaniu apelacyjnym zatem zobowiązana jest do zwrotu pozwanej celowych kosztów procesu odnoszących się do wynagrodzenia pełnomocnika procesowego w postaci kosztów zastępstwa procesowego. Orzeczenie o kosztach postępowania odwoławczego zawarte w pkt II zapadło przy zastosowaniu przepisu art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z § 10 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 2 pkt 4 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych. (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.)

Orzeczenie zawarte w punkcie III wyroku oparto o treść § 16 ust. 1 pkt 1 w zw. z § 8 pkt 3 i § 4 ust 3 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz. U. z dnia 5 listopada 2015 r.).

Zgodnie z podstawowymi zasadami obowiązującymi w postępowaniu cywilnym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi poniesione przez niego koszty procesu, które były niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (art. 98 § 1 k.p.c.). Stronie pozwanej wygrywającej sprawę w przypadku oddalenia powództwa czy oddalenia apelacji (w postępowaniu II instancyjnym) co do zasady należy się więc zwrot kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego jako niezbędnych do celowego obrony. Wyjątek od zasady odpowiedzialności za wynik sprawy w zakresie kosztów sądowych stanowi jednak art. 102 k.p.c. Znajduje on zastosowanie w szczególnie uzasadnionych wypadkach, w sytuacji gdy uregulowania zawartego w art. 98 k.p.c. nie można pogodzić z zasadami współżycia społecznego i poczuciem sprawiedliwości. O nieobciążeniu strony przegrywającej kosztami procesu sąd orzeka na podstawie okoliczności konkretnej sprawy zasługujących na miano wyjątkowych. Nie należy do nich bezzasadność apelacji wynikająca z zaniechania wyciągnięcia właściwych wniosków z bezspornych ustaleń Sądu I instancji (por. wyrok SN z dnia 15.07.2004 r., V CK 648/03, lex nr 137675). W okolicznościach niniejszej sprawy wniosek powódki o nieobciążanie jej kosztami z przyczyn wskazanych w apelacji nie zasługiwał na uwzględnienie, na zaniechania w zakresie wyciągnięcia właściwych wniosków w kontekście wniesionej apelacji jak twierdziła sama powódka wskazywał już bowiem jej pełnomocnik ustanowiony w urzędu.

ZARZĄDZENIE

1.  (...)

2.  (...)

3.  (...)