Pełny tekst orzeczenia

Sygn. akt IC 1562/16

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 października 2016r.

Sąd Rejonowy w Toruniu – Wydział I Cywilny

w składzie:

przewodniczący SSR Maciej J. Naworski

protokolant: sekretarz sądowy Irena Serafin

po rozpoznaniu dnia 13 października 2016r.,

w T.

na rozprawie

sprawy

z powództwa B. S. ( pesel (...) ) i H. S. ( pesel (...) )

przeciwko R. B. ( pesel (...) ), G. B. ( pesel (...) ) i T. B. ( pesel (...) )

o ukształtowanie

1.  oddala powództwo,

2.  zasądza od powodów na rzecz pozwanych 1.476zł ( tysiąc czterysta siedemdziesiąt sześć złotych ) tytułem zwrotu kosztów pomocy prawnej udzielonej pozwanym z urzędu.

Sygn. IC 1562/15

UZASADNIENIE

B. S. i H. S. wytoczyli przeciwko T. B. na podstawie art. 295 k.c. powództwo o zniesienie służebności mieszkania, która obciąża ich nieruchomość twierdząc, że utraciła dla niego wszelkie znaczenie. Od kilkunastu lat z niej bowiem nie korzystał.

Sąd wezwał do udziału w procesie R. B. i G. B..

Pozwani wnieśli o oddalenie powództwa. T. B. podnosił, że służebność ma dla niego znaczenie, ponieważ zapewnia mu komfort psychiczny; żądanie narusza przy tym zasady współczucia społecznego, ponieważ to on dał powodom obciążoną nieruchomość. R. B. i G. B. twierdzili z kolei, że jako współwłaściciele nieruchomości sprzeciwiają się zniesieniu służebności.

Sąd ustalił i zważył co następuje:

1. Stan faktyczny w zakresie niezbędnym dla rozstrzygnięcia był bezsporny wobec czego Sąd ustalił go w oparciu o zgodnych oświadczeń stron. Jasne było zaś, że po pierwsze, B. S. i H. S. w 2/3 a R. B. i G. B. w 1/3 są współwłaścicielami nieruchomości położonej w T. przy ul. (...) ( k. 12 ), po drugiej, że nieruchomość ta jest została obciążona w 1993r. służebnością osobistą mieszkania na rzecz T. B. ( k. 13 i 19 – 24 ) i po trzecie, że T. B. w 2001r. wyprowadził się z niej i z niej już nie korzystał ( k. 182 ).

2. Przed przystąpieniem do zasadniczych rozważań należy podkreślić, że po pierwsze, Sąd jest ściśle zwiany pozwem i nie może orzekać ponad żądanie ani o żądaniu innym, niż zgłoszone przez stronę powodową ( art. 321 § 1 k.p.c. ).

Po drugie, że do służebności osobistych stosuje się odpowiednio przepisy o służebnościach gruntowych ( art. 297 k.c. ) przy czym we współczesnej jurysprudencji nie ma wątpliwości, że chodzi także o przepisy art. 293 – 295 k.c. ( zob. np. E. Gniewek [w:] System prawa prywatnego. Tom 4. Prawo rzeczowe pod red. E. Gniewka, Warszawa 2007, s. 479 ).

Po trzecie, że służebność gruntowa wygasa wskutek niewykonywania przez dziesięć lat ( art. 293 § 1 k.c. ).

Po czwarte wreszcie, że właściciel nieruchomości obciążonej służebnością może żądać zniesienia jej bez wynagrodzenia, jeżeli utraciła dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie ( art. 295 k.c. ).

3. W świetle oświadczeń powodów powództwo trafiało w próżnię i podlegało oddaleniu a limine.

Służebność, scil. służebność osobista mieszkania, wygasa bowiem ex lege, jeżeli nie jest wykonywana przez dziesięć lat. Po tym czasie nie ma więc ani potrzeby ani możliwości zniesienia jej na drodze orzeczenie sądu; art. 295 k.c. dotyczy przecież istniejących praw.

Wprawdzie zatem słusznie powodowie twierdzą, że upływ dziesięcioletniego okresu, w czasie którego T. B. nie korzystał z ich nieruchomości ma kapitalne znaczenie dla stosunków stron, jednak spowodował ich zmianę z mocy samego prawa nie rodząc roszczenia o ukształtowanie.

Skoro zaś, jak już podkreślono, Sąd jest ściśle związany żądaniem nie mógł orzec o innym i zmuszony był powództwo oddalić.

4. Dla porządku Sąd zaznacza, że w sprawie o zniesienie służebności zachodzi współuczestnictwo konieczne i jednolite wszystkich właścicieli nieruchomości i uprawnionego wobec czego niezbędne było wezwanie do udziału w sprawie po stronie pozwanej tych współwłaścicieli nieruchomości, którzy nie wstąpili do procesu po stronie powodowej. Rozpoznaniu podlegało zaś takie żądanie, ponieważ było w ten sposób wyartykułowane w pozwie. Formalny punkt widzenia decydował natomiast o podmiotowym kształcie procesu w kontekście przesłanek jego ważności.

Podkreślania wymaga jednak, że rację ma strona powodowa, a jej porażka procesowa wynikała jedynie z kwestii formalnych. Pozwani powinni zatem pogodzić się z utratą służebności i nie narażać na kolejny proces, którego wynik wydaje się oczywisty.

5. O kosztach Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 i 3 w związku art. 99 k.p.c., powiększając wynagrodzenie pełnomocnika pozwanych o podatek od towarów i usług z uwagi na urzędowy charakter jego zastępstwa.