Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 sierpnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 23 sierpnia 2016 r. w Bydgoszczy na rozprawie

odwołania: E. L.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 9 lutego 2015 r., znak: (...)

w sprawie: E. L.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

I zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przyznaje ubezpieczonej E. L. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od 7 listopada 2014 r. do 31 stycznia 2017 r.,

II stwierdza odpowiedzialności Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Sygn. akt VIU 664/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 9 lutego 2015 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. po rozpoznaniu wniosku E. L. z dnia 7 listopada 2014 roku, odmówił przyznania wnioskodawczyni prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Powołując się na artykuły 57 i 58 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, organ rentowy wskazał iż odmawia przyznania dochodzonego świadczenia, ponieważ komisja lekarska ZUS w orzeczeniu z dnia 5 lutego 2015 roku ustaliła, iż wnioskodawczyni, ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Odwołanie od tej decyzji wniosła ubezpieczona E. L. domagając się zmiany decyzji i przyznania jej dochodzonego świadczenia rentowego. W uzasadnieniu swojego odwołania wskazywała ona, iż w jej ocenie jest trwale niezdolna do pracy. Zarzuciła w zaskarżonej decyzji niewzięcie pod uwagę tak ocennego elementu jakim jest powiązanie w jedną całość szeregu występujących u niej schorzeń, takich jak niedowład lewej kończyny dolnej, otyłość, cukrzyca i depresja. Ubezpieczona wskazywała, iż w postępowaniu administracyjnym organy orzecznicze ZUS w szczególności komisja lekarska, nie podała stopnia wpływu tych schorzeń na stan czynnościowy jej organizmu, zwłaszcza w sferze psychicznej. Nie bez wpływu na jej stan zdrowia było doręczenie zwolnienia z pracy w trybie nagłym w dniu operacji kręgosłupa. Ubezpieczona wskazywała, że sytuacja ta odbiła się na jej stanie zdrowia. W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji i dodatkowo wskazując, iż skarżąca spełnia warunek posiadania 5 lat okresów składkowych i nieskładkowych w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku. Sąd Okręgowy ustalił i rozważył co następuje. W dniu 7 listopada 2014 roku ubezpieczona E. L. urodzona (...) złożyła w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych w Oddziale w B. wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy. Orzeczeniem z dnia 16 grudnia 2014 roku lekarz orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonej komisja lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 5 lutego 2015 roku także ustaliła, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Orzeczenie komisji lekarskiej ZUS stanowiło dla organu rentowego podstawę do wydania zaskarżonej w niniejszej sprawie decyzji. W okresie swojej aktywności zawodowej ubezpieczona wykonywała zawód nauczyciela polonistki, bibliotekarki i opiekuna świetlicy. W zawodach tych przepracowała 25 lat. W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego opartego na orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS stwierdzającym, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy Sąd Okręgowy dopuścił dowód z opinii zespołu biegłych sądowych w składzie: neurolog specjalista rehabilitacji medycznej, specjalista chorób wewnętrznych, endokrynolog, internista reumatolog, specjalista medycyny przemysłowej, specjalista w zakresie psychiatrii, oraz psycholog kliniczny. Powołany w sprawie zespół biegłych w opinii z dnia 29 stycznia 2016 roku, karta 15 do 18 akt sprawy rozpoznał u ubezpieczonej następujące schorzenia: depresyjne zaburzenia nastroju, cukrzycę typu drugiego, nadciśnienie tętnicze, wielopoziomową dyskopatię lędźwiową, otyłość, stan po mikrodiscektomii na odcinku L5, S1 w 2012 roku, rwę kulszową podrażnieniowo ubytkową lewostronną w okresie regresji. Na podstawie przeprowadzonych badań sądowo-lekarskich oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną znajdującą się w aktach sprawy biegli sądowi powołanego zespołu ustalili, że badana utraciła w znacznym stopniu zdolność do wykonywania zatrudnienia zgodnie z poziomem posiadanych kwalifikacji i jest częściowo niezdolna do pracy okresowo do 31 stycznia 2017 roku. U ubezpieczonej występują zaburzenia, których przebieg ma charakter przewlekły w czasie ulegało natomiast zmianie nasilenie poszczególnych objawów. Biegli sądowi wskazali, iż biorąc pod uwagę obraz kliniczny zaburzeń u badanej, nasilenie i częstość objawów, dotychczasowy przebieg choroby, obecny stan zdrowia w ich ocenie pomimo systematycznego leczenia nie osiągnięto u ubezpieczonej stabilnej poprawy funkcjonowania. Biegli nie zgodzili się z opinią komisji lekarskiej ZUS z dnia 5 lutego 2015 roku, która to komisja uznała, że ubezpieczona jest zdolna do pracy. Na podstawie przeprowadzonego badania dla celów sądowych oraz po zapoznaniu się z dokumentacją medyczną, biegli sądowi ustalili, że ze względu na stan zdrowia psychicznego badana wykazuje aktualnie istotne obniżenie zdolności do wykonywania pracy w zawodzie pedagoga w porównaniu do zdolności, jakie wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach z pełną sprawnością psychofizyczną. Występujące u ubezpieczonej objawy, takie jak, obniżenie nastroju, nasilenie lęku, uczucie ciągłego zmęczenia, wycofanie, utrata zainteresowań, zaburzenia snu mogą powodować trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywanie i wydajności pracy. Problemy natury psychicznej stanowią przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej systematycznej oceny. W związku z tym biegli sądowi stwierdzili u badanej częściową niezdolność do pracy okresową od dnia złożenia wniosku o rentę do 31 stycznia 2017 roku. Wskazując dodatkowo, iż ustaleń tych dokonali na podstawie tych samych dowodów, którymi wcześniej dysponował organ rentowy, organy orzecznicze ZUS w postępowaniu administracyjnym. Uwzględniając potencjalne możliwości kompensacyjne biegli uznali, że ubezpieczona nie jest zdolna do podjęcia i utrzymania zatrudnienia w warunkach ciągłej ekspozycji społecznej, dyspozycyjności emocjonalnej i intelektualnej, szybkiego i sprawnego reagowania na zmieniające się warunki sytuacyjne a także odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych osób. Ubezpieczona wymaga w ocenie biegłych dalszego leczenia w celu zapewnienia efektywnej długotrwałej poprawy. Zastrzeżenia do tej opinii zgłosił w piśmie procesowym z dnia 27 kwietnia 2016 roku organ rentowy. Powołując się na stanowisko przewodniczącego komisji ZUS, organ ten wskazał, że nie podziela opinii biegłych lekarzy sądowych w zakresie stwierdzenia u ubezpieczonej częściowej niezdolności do pracy z powodu stanu psychicznego. Orzeczenie komisji lekarskiej zostało co eksponował organ wydane z uwzględnieniem opinii konsultanta psychiatry ZUS z dnia 11 grudnia 2014 roku, który potwierdził, że zgłaszane dolegliwości niewielkiego stopnia, nie ograniczają funkcjonowania społecznego i zawodowego ubezpieczonej i nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Organ rentowy twierdził, iż w swoich zastrzeżeniach, iż biegli nie odnieśli się do stanowiska konsultanta ZUS. W związku z tym organ rentowy wnosił o przekazanie sprawy biegłym lekarzom sądowym celem ustosunkowania się do zgłoszonych zastrzeżeń w opinii uzupełniającej a w przypadku nieuwzględnienia tego wniosku o oddalenie odwołania. Oceniając zebrany w sprawie materiał dowodowy z punktu widzenia dyrektyw zawartych w artykule 233 paragraf 1 Kodeksu postępowania cywilnego Sąd Okręgowy uznał, iż postępowanie dowodowe nie wymagało wbrew stanowisku organu rentowego kontynuacji, albowiem opinia biegłych sądowych z dnia 29 stycznia 2016 roku w sposób bardzo obszerny, wnikliwy i szczegółowy analizowała stan zdrowia ubezpieczonej z punktu widzenia możliwości...
[ koniec części 00:19:08.618] YRT124563_02
[ Przewodniczący 00:19:09.228]
Wykonywania przez nią zatrudnienia zgodnego z poziomem posiadanych kwalifikacji zawodowych. W opinii tej biegli sądowi, zgodnie z posiadaną wiedzą medyczną, wskazali wpływ rozpoznanych schorzeń występujących u ubezpieczonej na możliwość wykonywania przez nią tego rodzaju pracy, którą wykonywała w całym okresie swojej aktywności zawodowej na stanowisku nauczyciela. Biegli sądowi upatrywali w częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej w depresyjnych zaburzeniach nastroju. Podkreślali, że to stan zdrowia psychicznego powoduje istotne obniżenie zdolności ubezpieczonej do wykonywania pracy w zago..., w zawodzie pedagoga, w porównaniu do zdolności jakie wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych. W badaniu psychiatryczno - psychologicznym biegli sądowi wskazali, iż w obszarze afektywnym u ubezpieczonej dominuje smutek, apatia i poczucie bezsilności. Ubezpieczona ma trudności z kontrolą, ekspresje emocjonalne, jest impulsywna, szybko generuje silne pobudzenie, zdradza nasilone symptomy lękowe, jest napięta, prezentuje żywe reakcje wegetatywne, chwilami przyspieszone i pogłębione oddychanie. W wymiarze poznawczym występują u niej negatywne przewidywania dotyczące przyszłości, poczucie beznadziejności, negatywna interpretacja przeszłych i aktualnych doświadczeń, poczucie braku wyjścia z sytuacji nieudanego życia, skrzywdzenia przez ludzi. Ma trudności w koncentracji w dłuższym utrzymaniu i selektywności uwagi. Z..., występuje u ubezpieczonej zubożenie aktywności intelektualnej i zainteresowań. Ubezpieczoną, mimo osobowości zwartej bez cech rozpadu struktury, występuje jednak osobowość, cechy osobowości zależnej i histrionicznej. Osobowość ubezpieczonej wskazu..., cechuje niska odporność na stres i frustrację. Ubezpieczona zdradza potrzebę szybkiej neutralizacji negatywnych stanów emocjonalnych, co wyraża się również w psychogennym objadaniu się na poziomie uzależnienia. U ubezpieczonej występują liczne nieprawidłowości w mechanizmach obronnych i zwiewne myśli rezygnacyjne. Tego rodzaju objawy, jak obniżenie nastroju, nasilenie lęku, uczucie ciągłego zmęczenia, wycofanie, utrata zainteresowań, zaburzenia snu mogą..., mogą zdaniem biegłych powodować trudności w organizowaniu codziennego toku zajęć w zakresie współpracy, motywacji oraz wykonywaniem wydajności pracy. Problemy natury psychicznej stanowią, zdaniem biegłych, przyczynę ograniczeń w zakresie zatrudnienia związanego z wysokimi wymaganiami dotyczącymi tempa pracy, ciągłej dyspozycyjności, bieżącej, systematycznej oceny. Biegli podkreślali także, iż ubezpieczona nie jest zdolna do podjęcia i utrzymania zatrudnienia w warunkach ciągłej ekspozycji społecznej, co szczególnie charakteryzuje zawód wykonywany przez ubezpieczoną, a także w zakresie odpowiedzialności za bezpieczeństwo innych osób. W ocenie Sądu Okręgowego opinia biegłych sądowych ma taką moc dowodową i wiarygodność, iż pozwalała na dokonanie stanowczego ustalenia co do częściowej niezdolności do pracy w okresie wskazanym przez biegłych sądowych w treści opinii. Jeśli chodzi o zastrzeżenia organu rentowego do opinii, to w istocie rzeczy opierały się one na zwykłej polemice z ustaleniami biegłych, a nie zawierały argumentów natury medycznej. Świadczy o tym odwoływanie się w zastrzeżeniach przez organ rentowy do opinii specjalisty konsultanta psychiatry ZUS z dnia 11 grudnia 2014 roku w dokumentacji lekarskiej ZUS, w których biegły ten nie s..., stwie..., biegły ten stwierdził, iż zgłaszane dolegliwości są niewielkiego stopnia i nie ograniczają funkcjonowania społecznego i zawodowego ubezpieczonej oraz nie powodują długotrwałej niezdolności do pracy. Organ rentowy w swoich zastrzeżeniach nie zaprezentował natomiast argumentów natury merytorycznej i medycznej, które wskazywałyby na wadliwość dowodu z opinii biegłych sądowych, na niespójności, czy wewnętrzne sprzeczności. Podkreślić także należy, iż zaburzenia depresyjne endo - reaktywne, nasilone, przewlekające się zostały potwierdzone przez lekarza leczącego w zaświadczeniu o stanie zdrowia na karcie pierwszej dokumentacji lekarskiej ZUS dołączonej do akt sprawy. Ubezpieczo..., lekarz leczący stwierdził u ubezpieczonej tego rodzaju zaburzenia już od 2012 roku, z koniecznością leczenia farmakologicznego i brak istotnej poprawy, pomimo intensywnej farmako i psychoterapii. Zgodnie z artykułem 57 ustępem 1 punktem od jede..., punktami od 1 do 3 Ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku, tekst jednolity, Dziennik Ustaw z 2016 roku, pozycja 887, renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki: po pierwsze - jest niezdolny do pracy, po drugie - ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, po trzecie - niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w punkcie 3 ustępu 1 artykułu 57. Ze stanowiska prezentowanego w toku procesu przez strony wynikało, iż jedyną sporną przesłanką nabycia przez ubezpieczoną prawa do renty jest to, czy ubezpieczona jest niezdolna do pracy, czy też tę zdolność zachowała. Pozostałych przez..., warunków nabycia prawa do dochodzonego świadczenia organ rentowy w toku procesu nie kwestionował, jeśli chodzi o ubezpieczoną. W związku z tym podkreślić należy, iż w artykule trzy..., 12 i 13 powołanej ustawy emerytalno - rentowej wskazano, iż niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji. Przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się: po pierwsze - stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, i po drugie - nie..., po drugie - możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne. W ocenie Sądu Okręgowego, przy formułowaniu ustaleń co do częściowej niezdolności do pracy ubezpieczonej, biegli sądowi wzięli pod uwagę powyższe dyrektywy orzecznicze co do oceny niezdolności do pracy ubezpieczonej. Dlatego na podstawie artykułu 477 ze znaczkiem 14 paragraf 2 Kodeksu postępowania cywilnego, w związku z powołanymi wyżej przepisami prawa materialnego, Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i przyznał ubezpieczonej prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie wskazanym w punkcie 1 wyroku i orzeczonym przez biegłych sądowych w sporządzonej przez nich opinii. W punkcie drugim wyroku, Sąd Okręgowy na podstawie artykułu 118 ustęp 1a Ustawy emerytalno - rentowej stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji. Odpowiedzialność tę kreował fakt oparcia zaskarżonej decyzji na wadliwym obiektywnie orzeczeniu komisji lekarskiej ZUS, które w sposób błędny oceniło przesłankę nabycia prawa do renty przez ubezpieczoną, przesłankę w postaci niezdolności do pracy. Za wadliwe merytorycznie orzeczenie komisji lekarskiej ZUS organ rentowy ponosi odpowiedzialność z tego względu, iż jak wynika z akt sprawy oraz z opinii biegłych sądowych, organy orzecznicze ZUS orzekały na podstawie tego samego materiału dowodowego, którym nas..., który następnie oceniali w toku niniejszego procesu biegli sądowi. Na tym... Jedynie na marginesie wskazać także należy, iż ubezpieczona od dwudziestego..., od 30 kwietnia 2015 roku posiada ustalony stopień niepełnosprawności umiarkowany, co potwierdza znajdujące się w aktach sprawy orzeczenie z 23 kwietnia 2015 roku, wydane przez (...)Zespół (...)w B.. Na tym wygłoszenie uzasadnienia zakończono. (...)