Pełny tekst orzeczenia

WYROK ZAOCZNY

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 30 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Ciechanowie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Lidia Grzelak

Protokolant st. sekr. sąd. Jolanta Dziki

po rozpoznaniu w dniu 30 sierpnia 2016 r. w Ciechanowie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) w G.

przeciwko I. G. i K. G.

o zapłatę 72569,98 zł

I zasądza od pozwanych I. G. i K. G. solidarnie na rzecz powoda (...) w G. kwotę 72569,98 zł ( siedemdziesiąt dwa tysiące pięćset sześćdziesiąt dziewięć złotych dziewięćdziesiąt osiem groszy ), z tym że kwotę 72450,45 zł ( siedemdziesiąt dwa tysiące czterysta pięćdziesiąt złotych czterdzieści pięć groszy ) z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 11 marca 2016 r. do dnia zapłaty;

II w pozostałym zakresie powództwo oddala;

III zasądza od pozwanych I. G. i K. G. solidarnie na rzecz powoda (...) w G. kwotę 10846,00 zł ( dziesięć tysięcy osiemset czterdzieści sześć złotych ) tytułem zwrotu kosztów procesu, w tym 7217,00 zł ( siedem tysięcy dwieście siedemnaście złotych ) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego;

IV wyrokowi w pkt I nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt I C 463/16

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 11 marca 2016 r. wniesionym w elektronicznym postępowaniu upominawczym powód (...) wnosił o zasądzenie solidarnie od pozwanych I. G. i K. G. kwoty 72569,98 zł tytułem zwrotu pożyczki wraz z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 11 marca 2016 r. do dnia zapłaty oraz kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego.

Sąd Rejonowy Lublin – Zachód w Lublinie w sprawie o sygn. akt VI Nc-e 368529/16 stwierdził brak podstaw do wydania nakazu zapłaty i postanowieniem z dnia 21 marca 2016 r. przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Ciechanowie.

W korespondencji z dnia 10 maja 2016 r. ( data stempla pocztowego ) powód uzupełnił braki pozwu złożonego w elektronicznym postepowaniu upominawczym.

Pozwani – I. G. i K. G., prawidłowo zawiadomieni o terminie rozprawy, nie zajęli stanowiska w sprawie, nie złożyli żadnych wyjaśnień i nie wnosili o rozpoznanie sprawy pod swoją nieobecność.

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 20 czerwca 2014 r. I. G. ( nr członkowski (...) ) zawarła ze (...) ( w skrócie: (...) ) umowę pożyczki nr (...) z przeznaczeniem na cele konsumpcyjne. Zgodnie z przedmiotową umową (...) udzielił I. G. pożyczki w wysokości 72000,00 zł na okres od 20 czerwca 2014 r. do 10 maja 2024 r. na warunkach określonych w umowie oraz regulaminie udzielania kredytów i pożyczek konsumenckich (...). Pożyczka oprocentowana została według zmiennej procentowej ustalonej przez Zarząd Kasy wynoszącej w dniu zawarcia umowy 12,75 %. Zgodnie z zapisami umowy o każdej zmianie oprocentowania Kasa zobowiązała się poinformować pożyczkobiorczynię przed jej dokonaniem – listem zwykłym lub pocztą elektroniczną na adres wskazany przez nią, do którego załączany miał być nowy harmonogram spłaty pożyczki. Rzeczywista roczna stopa oprocentowania ( (...) ) wynosiła 18,64 %, a całkowita kwota do zapłaty w dniu zwarcia umowy wynosiła 137928,37 zł. Pożyczkobiorczyni zobowiązała się do spłaty pożyczki wraz z należnymi odsetkami w 119 ratach miesięcznych , zaś termin ostatecznej spłaty ustalony został na dzień 10 maja 2024 r. Zgodnie z pkt 23 zd. 1 w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należności z tego tytułu stawały się w dniu następnym należnościami przeterminowanymi, których roczna stopa oprocentowania wynosiła czterokrotność stopy kredytu lombardowego NBP. Na dzień zawarcia umowy jej wartość wyniosła 6 %. Natomiast zgodnie z pkt 23 zd. 2 umowy od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane są odsetki w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym. (...) przysługiwało prawo do wypowiedzenia umowy z 30-dniowym terminem wypowiedzenia w przypadku stwierdzenia, że warunki udzielania pożyczki nie zostały dotrzymane, a także w przypadku gdy pożyczkobiorca nie zapłacił w terminach określonych w umowie pełnych rat pożyczki za co najmniej 2 okresy płatności, po uprzednim wezwaniu pożyczkobiorcy listem poleconym do zapłaty rat w terminie nie krótszym niż 7 dni od otrzymania wezwania, pod rygorem wypowiedzenie umowy. Po upływie terminu wypowiedzenia umowa uległa rozwiązaniu, co oznaczało postawienie całej pożyczki wraz z odsetkami w stan natychmiastowej wymagalności i konieczność spłaty zadłużania w terminie określonym przez pożyczkodawcę. Umowa oraz regulamin uprawniały również pożyczkodawcę do pobierania prowizji i opłat za czynności związane z udzieleniem i obsługą pożyczki oraz czynnościami windykacyjnymi. W pkt 22 umowy pożyczki strony ustaliły, iż w przypadku zaległości w spłacie pożyczki, pożyczkobiorczyni będzie zobowiązana do uiszczenia na rzecz (...) opłat za czynności windykacyjne ( taksatywnie wyliczone w umowie i tabeli ), tj. monit SMS – 1,50 zł, monit telefoniczny – 9,90 zł, wezwanie pożyczkobiorcy do zapłaty – 35,00 zł, zawiadomienie poręczyciela o przeterminowaniu – 35,00 zł i opłaty za czynności windykacyjne (wizyta terenowa) – 150,00 zł ( umowa pożyczki k. 18-22, regulamin k. 24-29v, tabela opłat i prowizji k. 30-32, harmonogramem spłat k. 33-35 ).

Spłata przedmiotowej pożyczki została poręczona na piśmie przez K. G. ( oświadczenie poręczyciela k. 23 ).

Pożyczkobiorczyni I. G. nieregularnie dokonywała spłat rat pożyczki, ostatecznie zaś zaprzestała całkowicie jej spłacania ( bezsporne ).

Pismem z dnia 27 sierpnia 2015 r. (...) wezwał pożyczkobiorczynię do zapłaty przeterminowanego zadłużenia w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia oraz zawiadomił o zaległości ze spłatą zadłużenia przez w/w jej poręczyciela ( wezwanie do zapłaty, zawiadomienie poręczyciela wraz z dowodami nadania k.40-42v ).

W dniu 18 września 2015 r. pożyczkodawca ponownie wezwał I. G. do spłaty zadłużenia w terminie 7 dni od dnia jego doręczenia oraz zawiadomił o tym fakcie K. G. ( ostateczne wezwanie do zapłaty, zawiadomienie poręczyciela - ostateczne wraz z dowodami nadania k.43-45v ).

I. G. i K. G. nie odpowiedzieli w żaden sposób na powyższe wezwania ( bezsporne ).

Wobec zaprzestania terminowej spłaty zobowiązania pożyczkodawca wypowiedział pożyczkobiorczyni I. G. umowę, zawiadamiając ją o tym pismem z dnia 12 listopada 2015 r. w którym wskazał, iż cała niespłacona część pożyczki wraz z należnymi odsetkami zostanie postanowieniom w stan natychmiastowej wymagalności z upływem 30 dni od dnia doręczenia. I. G. odebrała wypowiedzenie umowy w dniu 17 listopada 2015 r. O wypowiedzeniu umowy powiadomiono również poręczyciela ( dowód: wypowiedzenie umowy, zawiadomienie poręczyciela o wypowiedzeniu umowy wraz z potwierdzeniem odbioru i potwierdzeniem nadania k. 36-39 ).

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił na podstawie zebranych w sprawie dokumentów, których prawdziwość nie budzi wątpliwości Sądu.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

W ocenie Sądu, powództwo zasługiwało w przeważającej części na uwzględnienie.

Pomiędzy (...), a I. G. w dniu 20 czerwca 2014 r. zawarta została umowa pożyczki, której spłatę poręczył K. G.. Powyższe stanowiły podstawę roszczeń powoda dochodzonych w niniejszym postępowaniu ( roszczenie ze stosunku podstawowego – umowa pożyczki oraz roszczenie z umowy poręczenia ).

Zgodnie z art. 720 § 1 kc. przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Natomiast zgodnie z art. 876 § 1 kc. przez umowę poręczenia poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek, gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Oświadczenie poręczyciela powinno być pod rygorem nieważności złożone na piśmie ( § 2). Natomiast wedle art. 879 § 1 kc. o zakresie zobowiązania poręczyciela rozstrzyga każdoczesny zakres zobowiązania dłużnika oraz art. 881 kc. w braku odmiennego zastrzeżenia poręczyciel jest odpowiedzialny jak współdłużnik solidarny.

Nie ulega wątpliwości, iż głównym dłużnikiem umowy pożyczki jest I. G., natomiast poręczycielem jest K. G., który odpowiedna w takim samym rozmiarze i takich samych granicach, jak osoba za którą poręczyła, czyli jak I. G.. Ponadto jak wskazano wyżej jego odpowiedzialność jest solidarna, bowiem brak w treści umowy odmiennych zastrzeżeń.

Pożyczkodawca spełnił swoje zobowiązanie i udzielił pozwanej pożyczki. Natomiast pozwana I. G. po stosunkowo niedługim okresie po zawarciu tej umowy i otrzymaniu środków pieniężnych, zaprzestała dalszych spłat rat pożyczki. W efekcie czego powód naliczał odsetki oraz opłaty. W związku z powyższym (...), po upływie okresu wypowiedzenia umowy pożyczki, miała prawo postawić w stan wymagalności całą niespłaconą część pożyczki wraz z odsetkami.

Dochodzona pozwem kwota stanowi zatem sumę niespłaconego kapitału umowy pożyczki – 67563,63 zł, skapitalizowanych odsetek za opóźnienie – 1603,14 zł, skapitalizowanych odsetek umownych – 3283,68 oraz opłat w łącznej kwocie 119,53 zł. Zatem stwierdzić należy, że zarówno rodzaj, jak i wysokość odsetek była określona w umowie i zaakceptowanym przez pozwanych regulaminie, bowiem w pkt 7 umowy pożyczki strony zastrzegły wysokość odsetek kapitałowych ( odsetek umownych ) w wysokości 12,75 % w chwili zawarcia umowy, natomiast dochodzone przez powoda odsetki za opóźnienie ( odsetki za zwłokę, odsetki karne ) wynikały z art. 481 § 1 kc, zgodnie z którym, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik nie ponosi odpowiedzialności, które strony uregulowały dokładnie w pkt 23 umowy – w przypadku nieterminowej spłaty pożyczki należność z tego tytułu staje się w dniu następnym należnością przeterminowaną; od niespłaconego w całości lub w części kapitału, a od dnia wniesienia powództwa od całości zadłużenia, pobierane są odsetki w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym.

Niewątpliwie, w świetle umowy pożyczki, roszczenie powoda uznać należy za zasadne w zakresie kapitału, skapitalizowanych odsetek za opóźnienie, skapitalizowanych odsetek umownych oraz opłat, co daje łączną kwotę 72569,98 zł. Za zasadne uznać należy również żądanie powoda zapłaty odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym w zakresie kapitału, skapitalizowanych odsetek za opóźnienie i skapitalizowanych odsetek umownych w łącznej kwocie 72450,45 zł od dnia wniesienia pozwu, tj. od dnia 11 marca 2016 r. do dnia zapłaty.

Zatem z uwagi na powyższe Sąd w pkt I wyroku zasądził solidarnie od pozwanych I. G. i K. G. na rzecz powoda (...) w (...)kwotę 72569,98 zł, z tym że kwotę 72450,45 zł z odsetkami umownymi w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od dnia 11 marca 2016 r. do dnia zapłaty, oddalając powództwo w pozostałym zakresie, o czym orzekł w pkt II wyroku.

Oddalając częściowo powództwo tj. w zakresie żądania odsetek umownych w wysokości czterokrotności stopy procentowej kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym od kwoty opłat, tj. 119,53 zł od dnia wniesienia pozwu do dnia zapłaty, Sąd miał na uwadze, że umowa pożyczki oraz treść zaakceptowanego regulaminu regulowała jedynie kwestię wysokości „prowizji i opłat oraz opłat windykacyjnych” ( w pkt 22 umowy pożyczki „w przypadku zaległości w spłacie pożyczki, pożyczkobiorca będzie zobowiązany do uiszczenia na rzecz (...) opłat za czynności windykacyjne ( taksatywnie wyliczone w umowie i tabeli ), tj. monit SMS, monit telefoniczny, wezwanie pożyczkobiorcy do zapłaty, zawiadomienie poręczyciela o przeterminowaniu, opłaty za czynności windykacyjne (wizyta terenowa). Nie regulowała ona natomiast kwestii możliwości żądania odsetek od w/w kosztów, zaś jedynie odsetki kapitałowe i odsetki w przypadku opóźnienia w spłacie pożyczki w wysokości 4- krotności stopy kredytu lombardowego NBP w stosunku rocznym.

W tym miejscu należy wskazać, iż podstawa do naliczania wynagrodzenia w postaci odsetek, prowizji, a także kosztów wezwań do zapłaty nie jest tożsama. Odsetki stanowią bowiem wynagrodzenie za czas korzystania z kapitału, bądź też stanowią sankcję cywilną za brak zwrotu tych środków w umówionym terminie. Prowizja zaś jest jednorazowym wynagrodzeniem za udzielenie kapitału, wezwania do zapłaty są natomiast próbą monitowania dłużnika, które ma doprowadzić do spłaty należności. O ile odsetki kapitałowe i odsetki za opóźnienie liczone od należności głównej, mogą stanowić i często stanowią źródło dodatkowych korzyści dla uprawnionego, o tyle żądanie ich od kosztów prowizji i wezwań do zapłaty, czyli tzw. „czynności przygotowawcze” i czynności podjęte w celu odzyskania długu, w ocenie Sądu stanowić ich nie mogą, jako sprzeczne z zasadami współżycia społecznego i łamiące dobre obyczaje. Ponadto – co warto podkreślić - powód nie wskazał, co jest podstawą dochodzenia powyższych należności, z jakiego zapisu umownego oraz zdarzeń faktycznych one wynikają, co uniemożliwiłoby Sądowi dokonanie weryfikacji zasadności ich dochodzenia w świetle prawa materialnego. Warto wskazać także, że nie sprecyzował on nawet tytułu, jakich to dokładnie wezwań te koszty naliczył.

Należy zważyć, iż Sąd nie dopatrzył się w treści umowy zapisów mogących stanowić podstawę do obciążania pozwanych dodatkowymi odsetkami, nie dokonując jednocześnie ich oceny co do zgodności z przepisami prawa. Tym niemniej rzeczą Sądu nie jest dokonywanie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń strony powodowej. To na stornie powodowej spoczywał ciężar wskazania, co jest podstawą dochodzonej należności, a jej uchybienie w tym zakresie skutkowało koniecznością oddalenia powództwa w tym zakresie.

Orzekając o kosztach procesu, Sąd oparł się o zasadę odpowiedzialności za wynik postępowania określoną w art. 100 kpc, uznając za zasadne obciążenie pozwanych zwrotem kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego w całości, o czym orzekł w pkt III wyroku. Sąd miał na uwadze, że powództwo zostało oddalone w nieznacznym zakresie. Na koszty złożyła się opłata sądowa od pozwu w łącznej kwocie 3629,00 zł oraz koszty zastępstwa procesowego, z uwzględnieniem opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, w kwocie 7217,00 zł. Koszty zastępstwa procesowego zostały ustalone stosownie do przepisów rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych.

Pozwani, pomimo prawidłowego zawiadomienia o rozprawie, nie stawili się na rozprawę, nie wnosili o rozpoznanie sprawy podczas swojej nieobecności i nie złożyli wyjaśnień na piśmie. W związku z powyższym, stosownie do art. 339 kpc w zw. z art. 340 kpc, wyrok ma charakter zaoczny.

W związku powyższym zgodnie z art. 333 § 1 pkt 3 kpc wyrokowi w punkcie I nadano rygor natychmiastowej wykonalności; sąd z urzędu bowiem nadaje wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli wyrok uwzględniający powództwo jest zaoczny. O rygorze natychmiastowej wykonalności orzeczono w pkt IV wyroku.

Mając powyższe na uwadze Sąd Rejonowy orzekł jak w sentencji wyroku.