Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 10 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy II Wydział Cywilny - Odwoławczy

w następującym składzie:

Przewodniczący: SSO Piotr Starosta

Sędziowie: SO Bogumił Goraj

SO Wojciech Borodziuk (spr.)

po rozpoznaniu w dniu września 2013 roku w Bydgoszczy

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z wniosku: M. G.

z udziałem: W. P., A. J.

o: stwierdzenie nabycia spadku po zmarłej B. G.

na skutek zażalenia wnioskodawcy na postanowienie Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z dnia 20 maja 2013 roku, sygn. akt II Ns 1715/13

postanawia:

uchylić zaskarżone postanowienie i sprawę przekazać Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania.

Sygn. akt II Cz 566/13

UZASADNIENIE

Postanowieniem z dnia 20 maja 2013 roku w sprawie o sygn. akt II Ns 1715/13, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy stwierdził swą niewłaściwość miejscową w sprawie i przekazał sprawę do rozpoznania Sądowi Rejonowemu w Gryfinie.

W uzasadnieniu Sąd wskazał, że zgodnie z treścią art. 628 k.p.c. do czynności w postępowaniu spadkowym, które należą do zakresu działania sądów, wyłącznie właściwy jest sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, a jeżeli jego miejsca zamieszkania w Polsce nie da się ustalić, sąd miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy lub jego część (sąd spadku). W ocenie Sądu I instancji odpis skrócony aktu zgonu wskazuje jednoznacznie, że ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy B. G. była miejscowość M., położona w obszarze właściwości Sądu Rejonowego w Gryfinie.

Biorąc powyższe pod uwagę na podstawie art. 628 k.p.c. Sąd orzekł jak w sentencji.

Postanowienie Sądu Rejonowego zaskarżył zażaleniem wnioskodawca, wnosząc o jego uchylenie. Zarzucił naruszenie art. 628 k.p.c., podając, że Sąd I instancji oparł swoje rozstrzygnięcie na informacji zawartej, w załączonym do wniosku, odpisie skróconym aktu zgonu, pominął zaś twierdzenie wnioskodawcy, że ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy był S.. Jednocześnie wywodził, że spadkodawczyni przez okres około 8 lat nie zamieszkiwała w M., gdyż przebywała w Zakładzie Karnym w G., skąd po doznanym udarze mózgu została zabrana do szpitala, a potem do rodziny w S., gdzie została zameldowana. Wnioskodawca nie otrzymał zaświadczenia z Urzędu Miasta i Gminy w S., gdyż takie może być wydane na żądanie Sądu. Ponadto do zażalenia został załączony odpis pisma z Zakładu Karnego z G. z dnia 24.5.2013 roku dotyczący pozostałego po zmarłej depozytu.

S ą d O k r ę g o w y z w a ż y ł, c o n a s t ę p u j e :

Zażalenie zasługuje na uwzględnienie. Sąd Rejonowy w Bydgoszczy prawidłowo uznał się za niewłaściwy w przedmiotowej sprawie, przekazując jej prowadzenie Sądowi Rejonowemu w Gryfinie, zgodnie z art. 628 k.p.c. oraz art. 200 §1 k.p.c. w oparciu o treść skróconego aktu zgonu spadkodawczyni.

Zważyć bowiem należy, że zgodnie z regulacją dotyczącą właściwości miejscowej w postępowaniu nieprocesowym wyrażoną w art. 508 §1 k.p.c., jeżeli właściwość miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczególnym, wyłącznie właściwy jest sąd miejsca zamieszkania wnioskodawcy, a w braku miejsca zamieszkania - sąd miejsca jego pobytu. Do postępowania z urzędu właściwy jest sąd miejsca, w którego okręgu nastąpiło zdarzenie będące podstawą wszczęcia postępowania. W braku wskazanych wyżej podstaw właściwy będzie sąd dla m. st. W.. Reguła ta znajduje zastosowanie wówczas, gdy właściwość miejscowa nie jest oznaczona w przepisie szczególnym. Przepisem takim jest art. 628 k.p.c., wskazujący sąd ostatniego miejsca zamieszkania spadkodawcy, jako wyłącznie właściwy do czynności w postępowaniu spadkowym.

Wnioskodawca we wniosku o stwierdzenie nabycia spadku podał, iż ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy był S.. Jednocześnie do pisma procesowego załączył dokument urzędowy – odpis skrócony aktu zgonu. Analiza treści tego dokumentu wskazuje, że ostatnim miejscem zamieszkania spadkodawcy była miejscowość M.. Wnioskodawca nie kwestionował treści odpisu skróconego aktu zgonu w momencie składania wniosku, a w zażaleniu ograniczył się do ogólnikowego stwierdzenia, że nie wie, dlaczego w dokumencie tym wpisano miejscowość M..

W tym miejscu Sąd Okręgowy zwraca uwagę, że wykazanie okoliczności dotyczącej właściwości miejscowej Sądu obciąża wnioskodawcę (art. 187 §1 pkt 2 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c.) Zaskarżone postanowienie było oparte na przedłożonych dowodach. Z tego też względu rozstrzygnięcie Sądu I instancji było prawidłowe i korespondowało ze stanowiskiem wyrażonym w postanowieniu Sądu Najwyższego z dnia 8 stycznia 2003 r. (II CKN 247/01), iż „samo wyrażenie przypuszczenia, że dokument urzędowy może być niezgodny z prawdą, nie stanowi zaprzeczenia jego prawdziwości i nie podważa jego mocy dowodowej.”)

Z drugiej strony okoliczności i dowody wskazane w zażaleniu mogą wskazywać na to, że wbrew treści skróconego aktu zgonu, spadkodawczyni przed swoją śmiercią zamieszkiwała w S., dlatego zachodzi konieczność przeprowadzenia wskazanych dowodów i dopiero po ich ocenie będzie możliwe przesądzenie właściwości miejscowej Sądu Rejonowego.

Wprawdzie profesjonalny pełnomocnik dopiero w zażaleniu prawidłowo podał okoliczności i wskazał dowody uzasadniające właściwość miejscową Sądu Rejonowego zgodnie z art. 187 §1 pkt 2 k.p.c., ale z uwagi na treść art. 628 k.p.c. zachodzi konieczność uwzględnienia tych okoliczności i dowodów przez Sąd drugiej instancji, dla dokonania prawidłowej oceny właściwości Sądu (art. 381 k.p.c.)

Mając na uwadze powyższe Sąd Okręgowy uchylił zaskarżone postanowienie i sprawę przekazał Sądowi Rejonowemu w Bydgoszczy do ponownego rozpoznania (art. 386 §4 k.p.c. w zw. z art. 397 §2 k.p.c. w zw. z art. 13 §2 k.p.c. )