Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 września 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Marek Wojnar

protokolant: protokolant sądowy – stażysta Monika Suwalska

przy udziale prokuratora Agaty Stawiarz

po rozpoznaniu dnia 12 września 2016 r.

sprawy R. K. syna W. i M. ur. (...) w G.

oskarżonego o przestępstwa z art. 222 § 1 kk w zb. z art. 157 § 2 kk w zb. z art. 226 § 1 kk w zw. z art. 11 § 2 kk, art. 226 § 1 kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi-Północ w Warszawie

z dnia 9 lutego 2016 r. sygn. akt IV K 858/14

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok; zasądza od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 300 zł tytułem opłaty za drugą instancję oraz wydatki w postępowaniu odwoławczym; zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę 516,60 zł obejmującą wynagrodzenie za obronę z urzędu w postępowaniu odwoławczym.

Sygn. akt VI Ka 659/16

UZASADNIENIE

R. K. został oskarżony o to, że:

1.  w dniu 21 czerwca 2014 r. przy ul. (...) w W. naruszył nietykalność cielesną funkcjonariusza Policji st. asp. S. R. poprzez stosowanie wobec w/w pokrzywdzonego przemocy w postaci szarpnięcia za lewy kciuk w wyniku, czego doznał on skręcenia i naderwania kciuka lewej ręki, czym naruszył u st. asp. S. R. czynność narządu ciała na czas poniżej 7 dni podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych oraz znieważał go słowami uznawanymi powszechnie za obelżywe podczas i w związku z pełnieniem przez niego obowiązków służbowych, tj. o czyn z art. 222 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zb. z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.;

2.  w dniu 21 czerwca 2014 r. przy ul. (...) w W. znieważył funkcjonariusza Policji st. sierż. M. B. słowami powszechnie uznawanymi za obelżywe, podczas i w związku z pełnieniem przez nią obowiązków służbowych, tj. o czyn z art. 226 § 1 k.k.

Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi - Północ w Warszawie wyrokiem z dnia 9 lutego 2016 r. sygn. akt IV 858/14:

I.  oskarżonego R. K. uznał za winnego popełnienia obydwu zarzucanych mu czynów, przy czym ustalił, że czynu opisanego w pkt I oskarżony dopuścił się w okresie pięciu lat po odbyciu co najmniej sześciu miesięcy kary pozbawienia wolności orzeczonej za umyślne przestępstwo podobne i czyn ten zakwalifikował z art. 222 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zb. z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. i za to:

- za czyn opisany w pkt I na podstawie art. 222 § 1 k.k. w zb. z art. 157 § 2 k.k. w zb. z art. 226 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k. w zw. z art. 64 § 1 k.k. skazał go, a na podstawie art. 222 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 12 miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

- za czyn opisany w pkt II na podstawie z art. 226 § 1 k.k. wymierzył mu karę 4 miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej,

kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku

miesięcznym;

II.  na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 i 3 k.k. wymierzył oskarżonemu karę łączną 1 roku i 2 miesięcy ograniczenia wolności, z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym;

III.  na podstawie art. 63 § 1 i 5 k.k. na poczet orzeczonej kary łącznej zaliczył oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie od dnia 21 czerwca 2014 r., od godz. 23.00 do dnia 22 czerwca 2014 r., do godz. 14.30;

IV.  zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. M. K. kwotę 944,64 zł zawierającą należny podatek VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę udzieloną oskarżonemu z urzędu;

V.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa kwotę 490 zł tytułem zwrotu wydatków, zwalniając oskarżonego od opłaty.

Apelację od powyższego wyroku wniosła obrońca oskarżonego.

Zaskarżyła wyrok w części orzeczenia, co do wymierzonej oskarżonemu kary - to jest, co do punktu I, II, III, oraz w części orzeczenia, co do kosztów sądowych - to jest co do punktu V, na korzyść oskarżonego R. K..

Zaskarżonemu wyrokowi zarzuciła:

⚫

rażącą surowość wymierzonej wobec oskarżonego kary ograniczenia wolności w wymiarze 1 roku i 2 miesięcy ograniczenia wolności z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 godzin w stosunku miesięcznym, jako przekraczającej stopień winy oskarżonego oraz nieuwzględnienia wszystkich okoliczności łagodzących dotyczących oskarżonego;

⚫

obrazę przepisu prawa procesowego, która miała istotny wpływ na treść wyroku, tj. art. 624 § 1 k.p.k. poprzez zasądzenie od oskarżonego R. K. na rzecz Skarbu Państwa kwoty 490 zł tytułem zwrotu wydatków, w sytuacji, gdy zachodziły podstawy do zwolnienia oskarżonego od zapłaty kosztów sądowych w całości, gdyż ich uiszczenie będzie dla oskarżonego zbyt uciążliwe ze względu na sytuację majątkową i wysokość dochodów.

W konkluzji skarżąca wniosła o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i orzeczenie wobec oskarżonego kary w łagodniejszym wymiarze, jak również poprzez zwolnienia oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w całości.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje.

Apelacja obrońcy oskarżonego jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.

Na wstępie zaznaczyć należy, że, mimo, iż apelacja obrońcy oskarżonego dotyczyła jedynie rozstrzygnięcia o karze i kosztach sądowych Sąd odwoławczy z urzędu dokonał kontroli wyroku wydanego przez Sąd Rejonowy pod względem bezwzględnych przyczyn odwoławczych oraz ewentualnych uchybień, mogących skutkować rażącą niesprawiedliwością wyroku. Wskazać należy, że w niniejszej sprawie nie stwierdzono wystąpienia takich okoliczności. Wyrok Sądu I instancji w pełni odpowiada prawu zarówno materialnemu, jak i procesowemu. W przedmiotowej sprawie Sąd Rejonowy dokonał właściwej oceny zgromadzonego materiału dowodowego i prawidłowo ustalił stan faktyczny. Wobec powyższego, w ocenie Sądu Okręgowego sprawstwo i wina oskarżonego nie budzą wątpliwości.

Przechodząc do apelacji obrońcy oskarżonego stwierdzić należy, iż kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku wykazała, że zarzuty i argumentacja apelacji są całkowicie chybione.

W pierwszej kolejności przypomnienia wymaga, że zgodnie z art. 53 § 1 k.k. sąd wymierza karę według swojego uznania, w granicach przewidzianych przez ustawę, przy uwzględnieniu karno-materialnych dyrektyw i zasad wymiaru kary. Wskazany przepis art. 53 § 1 k.k. wymienia cztery dyrektywy wymiaru kary, które sąd ma obowiązek uwzględnić. Pierwsze dwie z nich to współmierność kary do stopnia winy i społecznej szkodliwości czynu, zaś kolejne dwie – realizujące cele kary – to dyrektywa oddziaływania kary na sprawcę oraz dyrektywa społecznego oddziaływania.

Podnieść również trzeba, że w judykaturze wskazuje się, iż zarzut niewspółmierności kary, jako zarzut z kategorii ocen, można zasadnie podnosić wówczas, gdy kara, jakkolwiek mieści się w granicach ustawowego zagrożenia, nie uwzględnia w sposób właściwy zarówno okoliczności popełnienia przestępstwa, jak i osobowości sprawcy, innymi słowy - gdy w społecznym odczuciu jest karą niesprawiedliwą (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 kwietnia 1985 r. V KRN 178/85). Wskazać także należy, że ustawa wymaga, aby niewspółmierność kary była rażąca. Jakkolwiek jest to pojęcie ocenne, chodzi tu jednak o dysproporcję znaczną. Nie każda różnica w ocenie wymiaru kary może uzasadniać zarzut rażącej niewspółmierności kary, ale tylko taka, która jest natury zasadniczej, to znaczy jest niewspółmierna w stopniu nie dającym się zaakceptować (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Lublinie z dnia 26 maja 2008 r., sygn. II AKa 109/08, LEX nr 466403). Niewspółmierność zachodzi zatem wówczas, gdy kara wymierzona za przypisane przestępstwo nie odzwierciedla w należytym zakresie stopnia społecznej szkodliwości czynu i nie uwzględnia w wystarczającej mierze celów kary (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 30 listopada 1990 r. sygn. WR 363/90).

Odnosząc powyższe kryteria do realiów niniejszej sprawy, stwierdzić należy, że wbrew zarzutom i twierdzeniom apelacji obrońcy oskarżonego, Sąd Rejonowy uwzględnił całokształt okoliczności istotnych dla wymiaru kary, jak też dla kształtowania prognozy kryminologicznej. Orzeczone przez Sąd I instancji zarówno kary jednostkowe za poszczególne czyny, jak też kara łączna ograniczenia wolności orzeczona na zasadzie asperacji, w żadnym wypadku nie mogą być uznane za kary rażąco niewspółmierne - surowe w rozumieniu art. 438 pkt 4 k.p.k. Orzekając o karze Sąd meriti należycie wziął pod uwagę wszystkie okoliczności wpływające na jej ostateczny kształt wskazane w art. 53§ 1 i 2 k.k. i dał temu wyraz w pisemnym uzasadnieniu zaskarżonego wyroku. Trudno skutecznie stawiać zarzut rażącej niewspółmierności - surowości kary w sytuacji, gdy oskarżonemu wymierzono za każdy z czynów kary nieizolacyjne, a więc kary łagodniejszego rodzaju spośród przewidzianych w sankcjach naruszonych przepisów ustawy karnej, mimo iż czynu z pkt I dopuścił się on w warunkach recydywy określonej w art. 64 § 1 k.k., przy czym wysokość kary ograniczenia wolności oscyluje w przypadku czynu z pkt I w granicach średniego wymiaru kary, a za czyn z pkt II w wysokości zbliżonej do dolnej granicy ustawowego zagrożenia tego rodzaju karą. Przy ocenie prawidłowości orzeczenia o karze nie można pominąć stopnia społecznej szkodliwości czynów przypisanych oskarżonemu, jego dotychczasowego trybu życia oskarżonego, w tym uprzedniej karalności, co niewątpliwie nie przemawia na korzyść oskarżonego. W tym kontekście trudno mówić, że czyny przypisane oskarżonemu były jedynie odosobnionymi incydentami w jego życiu. Wbrew zarzutom skarżącej, Sąd Rejonowy zasadnie i w odpowiednim stopniu uwzględnił także okoliczności łagodzące występujące po stronie oskarżonego, które niewątpliwie nie pozostały bez wpływu na wymiar orzeczonych kar i znalazły odzwierciedlenie w ich wysokości.

Apelacja nie dostarczyła argumentów, które skutecznie podważałyby prawidłowość i zasadność stanowiska Sądu meriti w zakresie orzeczenia o karze. Trudno również skutecznie podważać rozstrzygnięcie Sądu Rejonowego w zakresie obciążenia oskarżonego kosztami postępowania. Regułą wynikającą z art. 627 k.p.k. jest ponoszenie przez osobę skazaną kosztów postępowania, zaś zwolnienie od ponoszenia tych kosztów jest wyjątkiem od tej reguły. Zwolnienie takie może nastąpić jedynie przy zaistnieniu przesłanek wskazanych w art. 624 § 1 k.p.k., a mianowicie wówczas, gdy istnieją podstawy do uznania, że uiszczenie tych kosztów byłoby dla skazanych zbyt uciążliwe ze względu na sytuację rodzinną, majątkową i wysokość dochodów jak również wtedy, gdy przemawiają za tym względy słuszności. Takie okoliczności w niniejszej sprawie nie występują. Oskarżony jest bowiem człowiekiem młodym, zdrowym i brak jest podstaw do przyjęcia, że nie mógł i nie może podjąć zatrudnienia, które pomoże mu zrealizować ciążące na nim zobowiązanie finansowe. Poza tym podczas przesłuchania oskarżony oświadczył, że pracuje, co prawda dorywczo, jednakże z tego tytułu osiąga dochód w wysokości 1500 zł, zatem nie można przyjąć, że uiszczenie wydatków w kwocie 490 zł byłoby dla niego zbyt uciążliwe.

Reasumując - mając na uwadze przedstawione okoliczności brak jest podstaw do zakwestionowania stanowiska Sądu I instancji i stąd też Sąd Okręgowy orzekł jak w dyspozytywnej części wyroku.

O kosztach sądowych w postępowaniu odwoławczym orzeczono na podstawie art. 636 § 1 k.p.k.

Jednocześnie na podstawie § 17 ust. 1 pkt 4 i § 4 ust. 1i 3 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu (Dz.U.2015.1801) orzeczono o wynagrodzeniu obrońcy z urzędu wraz z podatkiem VAT.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy orzekł jak w dyspozytywnej części wyroku.

SSO Marek Wojnar