Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 października 2013 roku

Sąd Okręgowy w Słupsku V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Radosław Buko

Protokolant: st. sekr. sądowy Beata Pezena

po rozpoznaniu w dniu 17 października 2013 roku w Słupsku

odwołania S. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 6 października 2011 roku znak (...)

w sprawie S. P.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o rentę

I.  oddala odwołanie

II.  nie obciąża ubezpieczonego S. P. kosztami procesu

Sygn. akt VU 931/11

UZASADNIENIE

Ubezpieczony S. P. odwołał się od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z dnia 06.10.2011 roku, znak (...), odmawiającej jemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Ubezpieczony domagał się zmiany zaskarżonej decyzji poprzez przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy podnosząc, że nie otrzymał od lekarza medycyny pracy zaświadczenia o zdolności do pracy.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. wniósł o oddalenie odwołania oraz zasądzenie od ubezpieczonego na rzecz organu rentowego kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych podnosząc, że Lekarz Orzecznik ZUS uznał, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 29.02.2012 r. Główny Lekarz Orzecznik zgłosił zarzut wadliwości do orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS na podstawie art. 14 ust. 2 d ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS i sprawę przekazał do rozpoznania Komisji Lekarskiej. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 28.09.2011 r. zmieniła stanowisko Lekarza Orzecznika i uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Ubezpieczony S. P., urodzony (...), lat 59, posiada zawód wyuczony ślusarz – tokarz. W toku zatrudnienia pracował jako rzemieślnik, ślusarz, wydawca narzędzi, kontroler jakości, referent do spraw zaopatrzenia, konsultant do spraw ubezpieczeń. Nie pracuje od marca 2010 r.

Ubezpieczony w okresie od 02.09.2010 r. do 27.08.2011 pobierał świadczenie rehabilitacyjne.

W dniu 15.07.2011 roku złożył wniosek o rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Prawomocnym wyrokiem Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 21.12.2013 r., w sprawie X K 688/12, uznano ubezpieczonego S. P. za winnego tego, że do organu rentowego przedkładał jako autentyczne podrobione świadectwa pracy z dnia 31.12.2002 r., 05.07.2003 r., 30.06.2003 r., 31.08.2002 r. oraz z dnia 30.09.2005 r. Dokumenty powyższe miały wpływ na przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, który dla potrzeb ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjmowany jest jako okres składkowy. Organ rentowy w toku rozpoznania wniosku o rentę z dnia 15.07.2011 r. do okresów składkowych przyjął m.in. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych od 09.07.2003 r. do 08.07.2004 r.

/dowód: wniosek z dnia 15.07.2011 r. – k. 261 – 262 akt rentowych ZUS, wyjaśnienia ubezpieczonego – k. 122 – 122 v. w zw. z k. 123 akt sprawy (00:04:26 – 00:14:54, wyrok Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 21.12.2013 r., w sprawie X K 688/12, – akta rentowe ZUS/

Lekarz orzecznik ZUS orzeczeniem z dnia 11.08.2011 roku orzekł, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy do 29.02.2012 r. Częściowa niezdolność do pracy pozostaje w związku ze stanem narządu słuchu. Jako datę powstania niezdolności do pracy wskazano zakończenie świadczenia rehabilitacyjnego. Główny Lekarz Orzecznik zgłosił zarzut wadliwości do orzeczenia Lekarza Orzecznika ZUS na podstawie art. 14 ust. 2 d ustawy z dnia 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z FUS i sprawę przekazał do rozpoznania Komisji Lekarskiej. Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 28.09.2011 r. zmieniła stanowisko Lekarza Orzecznika i uznała, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy.

Na tej podstawie organ rentowy zaskarżoną decyzją z dnia 06.10.2011 roku, znak (...) odmówił ubezpieczonemu S. P. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

/dowód: akta rentowe : orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dnia 11.08.2011 r. – k.289, orzeczenie komisji lekarskiej ZUS z dnia 28.09.2011 r. k.290, zaskarżona decyzja z dnia 06.10.2011 r. k. 300 – 300 v./

Zdaniem biegłego laryngologa stwierdzone u ubezpieczonego S. P. schorzenia laryngologiczne tj. przewlekłe ropne zapalenie uszu środkowych od dzieciństwa, stan po operacji radykalnej ucha środkowego prawego w 1975 r., stan po operacji tympanoplastycznej ucha środkowego lewego marzec 2010 r., uszkodzenie ucha wewnętrznego lewego-głuchota tego ucha, uszkodzenie narządu równowagi (lewego błędnika), napady zawrotów głowy i zaburzeń równowagi, przewlekły ropotok uszny oraz głęboki niedosłuch typu odbiorczego obojga uszu czyni jego częściowo niezdolnym do pracy na okres 2 lat w każdym zawodzie (brak możliwości przekwalifikowania).

Biegły laryngolog podniósł, że od dnia zabiegu lewego ucha (08.03.2010 r.), ubezpieczony ma zaburzenia równowagi, zawroty głowy oraz wymaga stałego leczenia laryngologicznego i rehabilitacji, jest również pod stała opieką Kliniki (...) w G. (zakwalifikowany do kolejnej operacji lewego ucha). Uszkodzenie narządu równowagi oraz zły słuch dyskwalifikuje go do pracy zawodowej. Okres 2 letni ze względu na ewentualną poprawę po zaplanowanej operacji ucha.

Ustosunkowując się do zarzutów organu rentowego biegły laryngolog podtrzymał swoją opinie w całości dodatkowo podnosząc, że oparł swoją opinię na wnikliwym badaniu ubezpieczonego oraz na podstawie zaświadczenia o stanie zdrowia ubezpieczonego – k. 40 akt sprawy wystawionego przez lekarza leczącego ubezpieczonego. Biegły ustalił okres częściowej niezdolności do pracy na okres 2 lat ze względu na to, że ubezpieczony musi się poddać niedługo kolejnej operacji, która być może spowoduje powrót do zdrowia ubezpieczonego. W opinii biegły wnioskował, aby sprawę w sposób ostateczny rozstrzygnął Instytut Medycyny Pracy w Ł. jako instytucja nadrzędna w sprawach dotyczących orzekania z tytułu niezdolności do pracy.

/dowód: akta sprawy: opinia sądowo – lekarska z dnia 11.01.2012 r. – k. 19 – 20, aneks do opinii z dnia 15.05.2012 r. – k. 46

Biegły ortopeda rozpoznał u ubezpieczonego chorobę zwyrodnieniową kręgosłupa miernie ograniczająca sprawność ubezpieczonego. Stwierdzone schorzenia ortopedyczne nie ograniczają sprawności ubezpieczonego w stopniu, który czyniłby go niezdolny do pracy. Może pracować zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami, za wyjątkiem ciężkich prac fizycznych.

Schorzenia neurologiczne występujące u ubezpieczonego tj. uszkodzenie obwodowe lewego nerwu twarzowego oraz nieznaczne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa oraz osteoporoza bez uszkodzenia układu nerwowego oraz nieznaczne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa oraz osteoporoza bez uszkodzenia układu nerwowego nie czynią jego niezdolnym do pracy ze strony neurologicznej.

Zdaniem biegłego neurologa niedowład nerwu twarzowego, w nieznaczne zmiany zwyrodnieniowe kręgosłupa oraz opisywane w badaniu MR drobne zmiany naczyniowe mózgu nie ograniczają niezdolności do pracy. W czasie badania biegła neurolog nie stwierdziła również zaburzeń równowagi.

/dowód: akta sprawy: opinia sądowo – lekarska z dnia 11.01.2012 r. – k. 19 – 20, opinia sądowo – lekarska z dnia 23.03.2013 r. – k. 26 – 27.

W. O. M. P.w G., dalej (...), stwierdził u ubezpieczonego w związku z obecnością schorzeń laryngologicznych i neurologiczno-ortopedycznych istnienie trwałych przeciwwskazań do wykonywania pracy: ciężkiej pracy fizycznej, wymagającej dźwigania ciężarów, w wymuszonej pozycji ciała, na wysokości, w narażeniu na hałas, przy maszynach w ruchu, wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej.

W związku z istnieniem trwałych przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy wynikających ze schorzeń laryngologicznych i neurologiczno-ortopedycznych ubezpieczony jest trwale częściowo niezdolny do pracy, ponieważ:

- jest niezdolny do pracy w zawodzie wyuczonym ślusarz-tokarz;

- jest zdolny do pracy w zawodzie konsultant ds. ubezpieczeń;

- może wykonywać pracę na innych stanowiskach także w ramach przekwalifikowania z uwzględnieniem przeciwwskazań zdrowotnych.

Uzupełniając swoją opinię (...) w G. podtrzymał opinię w całości podnosząc, że nie ma podstaw do zmiany stanowiska w kwestii uznania ubezpieczonego za zdolnego do pracy w zawodzie konsultanta ds. ubezpieczeń oraz na innych stanowiskach (także w ramach przekwalifikowania) z uwzględnieniem przeciwwskazań zdrowotnych. (...) dodatkowo wyjaśnił, że po zapoznaniu się z treścią pisma ubezpieczonego z dnia 22.07.2013 r. i załączonego zaświadczenia o stanie zdrowia z dnia 18.07.2013 r., nie znalazł podstaw do zmiany treści opinii znak (...) z dnia 28.06.2013 r. i podtrzymuje jej treści w całości.

/dowód: akta sprawy: opinia (...)w G. z dnia 28.06.2013 r. – k. 66 – 72, aneks do opinii z dnia 09.09.2013 r. – k. 100 – 103/

Do opinii instytutu zastrzeżenia złożył ubezpieczony zarzucając, że nie jest zdolny do pracy konsultanta.

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego S. P. nie zasługuje na uwzględnienie.

Spór w niniejszej sprawie sprowadzał się do ustalenia czy ubezpieczony jest niezdolny do pracy częściowo lub całkowicie.

Spełnienie przez ubezpieczonego pozostałych warunków określonych w art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. 2009r., Nr 153, poz. 1227) nie było początkowo przez organ rentowy kwestionowane. W toku postępowania organ rentowy kwestionował staż pracy ubezpieczonego z uwagi na prawomocny wyrok Sądu Rejonowego w Koszalinie z dnia 21.12.2013 r., w sprawie X K 688/12, uznający ubezpieczonego S. P. za winnego tego, że do organu rentowego przedkładał jako autentyczne podrobione świadectwa pracy z dnia 31.12.2002 r., 05.07.2003 r., 30.06.2003 r., 31.08.2002 r. oraz z dnia 30.09.2005 r. Dokumenty powyższe miały wpływ na przyznanie prawa do zasiłku dla bezrobotnych, który dla potrzeb ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjmowany jest jako okres składkowy. Organ rentowy w toku rozpoznania wniosku o rentę z dnia 15.07.2011 r. do okresów składkowych przyjął m.in. okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych od 09.07.2003 r. do 08.07.2004 r.

Definicję niezdolności zawiera przepis art. 12 ustawy, który stanowi, że niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, natomiast częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji (art. 12 ust. 2 i 3 w/w ustawy).

Przy ocenie stopnia i trwałości niezdolności do pracy oraz rokowania, co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji, a także możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne (art. 13 w/w ustawy).

Dokonując zaś oceny przewidywanego okresu niezdolności do pracy zarobkowej bierze się pod uwagę przesłanki wynikające z treści § 6 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 14 grudnia 2004 r. w sprawie orzekania o niezdolności do pracy (Dz. U. nr 273, poz. 2711), czyli charakter i stopień naruszenia sprawności organizmu oraz rokowania odzyskania zdolności do pracy. Treść powołanych przepisów obliguje do tego, aby niezdolność do pracy rozpatrywać indywidualnie w odniesieniu do konkretnej osoby, przy uwzględnieniu jej stanów chorobowych, wieku, kwalifikacji.

Sąd przeprowadził postępowanie dowodowe na powyższą okoliczność, dopuszczając dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych z zakresu laryngologii, neurologii, ortopedii jako odpowiednich ze względu na schorzenia ubezpieczonego. Nadto zgodnie z sugestią biegłego lekarza laryngologa Sąd dopuścił dowód z opinii (...)w G.. Ubezpieczony w tym Ośrodku został przebadany przez lekarzy specjalistów w dziedzinie laryngologii, neurologii, ortopedii i medycyny pracy.

Zatem o stanie zdrowia ubezpieczonego wypowiedzieli się biegli lekarze posiadający fachową wiedzę medyczną, stąd omawiana opinia posiada walor dowodowy. Opinia biegłych podlega, jak inne dowody ocenie według art. 233 § 1 k.p.c., lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii biegłych nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji, jak dowód na stwierdzenie faktów, na podstawie kryterium prawdy i fałszu.

Szczególnej wnikliwości sądu wymaga analiza i ocena uzyskanych w trakcie postępowania dowodowego opinii biegłych zawierających rozbieżne wnioski. Istnienie opinii różniących się co do oceny istotnej w sprawie kwestii zazwyczaj wymaga od sędziego postąpienia zgodnie z art. 286 k.p.c. i zażądania dodatkowej opinii od tych samych lub innych biegłych albo opinii instytutu naukowego lub naukowo-badawczego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 24 sierpnia 1972 r., II CR 222/72, OSPiKA 1973, nr 5, poz. 93.).

Zasada swobodnej oceny dowodów (art. 233 § 1 k.p.c.) pozwala jednak sądowi wydać rozstrzygnięcie na podstawie opinii wybranej i uznanej za miarodajną. Sąd może uznać opinię jednego biegłego za przekonywającą, a opinię drugiego biegłego zdyskwalifikować, jeżeli biegły później powołany ustosunkował się szczegółowo i przekonująco do wcześniej wydanej opinii, wskazując na jej błędy i braki (wyroki Sądu Najwyższego z dnia 19 lipca 1952 r., C 207/52, Nowe Prawo 1953, nr 5, s. 80 i z dnia 24 sierpnia 1972 r., II CR 222/72, OSPiKA 1973, nr 5, poz. 93).

Przy ocenianiu waloru dowodowego wydanych opinii Sąd miał na względzie, że opinia biegłych podlega, jak inne dowody ocenie według art. 233 § 1 kpc, lecz odróżniają ją szczególne kryteria oceny. Stanowią je zgodność z zasadami logiki i wiedzy powszechnej, poziom wiedzy biegłych, podstawy teoretyczne opinii, sposób motywowania oraz stopień stanowczości wyrażonych w niej wniosków. Przedmiotem opinii biegłych nie jest przedstawienie faktów, lecz ich ocena na podstawie wiedzy fachowej (wiadomości specjalnych). Nie podlega ona zatem weryfikacji, jak dowód na stwierdzenie faktów, na podstawie kryterium prawdy i fałszu. Zgodnie z art. 233 § 1 kpc, Sąd ocenia wiarygodność i moc dowodów według własnego przekonania na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Sąd nie jest związany opinią biegłych i ocenia ją na równi z innymi środkami dowodowymi w ramach swobodnej oceny dowodów .

Zważyć w tym miejscu należy, że niewątpliwe biegli z (...)w G. dysponowali znacznie większą gamą możliwości wykonania badań specjalistycznych, które wykorzystali przy dokonywaniu rozpoznania i ocenie istnienia zdolności do pracy u badanego wbrew twierdzeniom ubezpieczonego. Nadto podkreślić należy fakt dokładnego i szczegółowego przeanalizowania przebiegu pracy zawodowej ubezpieczonego w szczególności pod kątem pracy w charakterze konsultanta czego nie dokonał biegły wcześniej powołany. Analiza ta nie została też zakwestionowana przez ubezpieczonego.

Sąd podzielił pogląd wyrażony w wydanych przez biegłych neurologa, ortopedę opiniach oraz opinii (...) w G., gdzie ubezpieczony został przebadany przez lekarzy specjalistów w dziedzinie laryngologii, neurologii, ortopedii i medycyny pracy. Biegli wnikliwie ocenili stan zdrowia ubezpieczonego, po dokonaniu badań przedmiotowych oraz po zapoznaniu się z dokumentacją lekarską z przebiegu leczenia, w sposób jednoznaczny, czytelny i zgodny z wiedzą oraz doświadczeniem medycznym stwierdzili, że aktualny stopień nasilenia rozpoznanych u ubezpieczonego S. P. schorzeń nie uzasadnia kwalifikacji chociażby częściowej niezdolności do pracy zgodnie z posiadanymi wszystkimi kwalifikacjami ubezpieczonego. Sąd uznał, iż można oprzeć rozstrzygnięcie w niniejszej sprawie na dowodzie z opinii powołanych w sprawie biegłych oraz opinii (...) w G..

Jedynie biegły laryngolog w osobie R. M. uznał, że ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy na okres 2 lat w każdym zawodzie. Nadto zwrócił się z prośbą o ostateczne rozstrzygnięcie przez Instytut Medycyny Pracy w Ł..

Sąd zwrócił się do (...) w G. o wydanie opinii sprawie. Specjaliści lekarze, w tym laryngolog z (...) w G. w sposób jednoznaczny uznali, że ubezpieczony jest trwale niezdolny do pracy na stanowisku ślusarza –tokarza, jednakże zdolny do pracy na stanowisku konsultanta ds. ubezpieczeń oraz na innych stanowiskach (także po przekwalifikowaniu), na których nie występują czynności zawodowe przeciwwskazane jemu ze względu na stan zdrowia.

Ze względu na sprzeczność między opiniami co do faktu istnienia u ubezpieczonego niezdolności do pracy sąd za przekonywującą uznał opinię później powołanego (...)w G., który w ocenie sądu ustosunkował się szczegółowo i przekonująco do wcześniej wydanej opinii, wskazując na jej błędy i braki.

Przy ocenie biegłych lekarzy sąd nie może zająć stanowiska odmiennego, niż wyrażone w tej opinii, na podstawie własnej oceny stanu faktycznego. Odmienne ustalenie w tej mierze może być dokonane tylko na podstawie opinii innych biegłych lekarzy, jeżeli ich opinia jest bardziej przekonywająca oraz wszechstronnie przedstawia kwestię nasuwającą wątpliwości w sprawie.

( tak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 13.10.1987r. II URN 228/87 PiZS 1988/7/62)

Sąd Okręgowy przyjął wydaną przez (...) w G. opinie sądowo – lekarską za podstawę rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy uznając, że opinia ta sporządzona przez lekarzy specjalności odpowiednio dobranych do schorzeń ubezpieczonego w sposób fachowy, merytoryczny odnosi się do oceny niezdolności w płaszczyźnie medycznej (biologicznej), gdzie lekarze specjaliści wzięli pod uwagę charakter i przebieg procesów chorobowych ubezpieczonego na stan czynnościowy organizmu, sprawność ogólną organizmu i stopień określenia skutków schorzeń ubezpieczonego.

Sąd nie powziął wątpliwości co do oceny stanu zdrowia i wniosków (...) w G., który przekonująco uzasadnił uznanie ubezpieczonego za zdolnego do pracy na stanowisku konsultanta ds. ubezpieczeń oraz na innych stanowiskach (także po przekwalifikowaniu), na których nie występują czynności zawodowe przeciwwskazane jemu ze względu na stan zdrowia tj. ciężkiej pracy fizycznej, wymagającej dźwigania ciężarów, w wymuszonej pozycji ciała, na wysokości, w narażeniu na hałas, przy maszynach w ruchu, wymagającej pełnej sprawności psychofizycznej. Lekarze specjaliści uwzględnili posiadane przez ubezpieczonego kwalifikacje. Nadto w sposób szczegółowy odnieśli się do opinii biegłego laryngologa w osobie R. M. i uzasadnili dlaczego nie podzieli tej opinii co do kwalifikacji. W żadnej mierze Sąd nie znalazł podstaw do negowania treści opinii (...) w G., czy kwestionowania dokonanego rozpoznania.

Biegły zachowuje niezawisłość co do merytorycznej treści opinii, co zapewnia prawidłową rolę tej opinii w postępowaniu sądowym ( orzeczenie Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I CKN 44/96, niepubl.). Według wyroku Sądu Najwyższego z 14 marca 2007 r., III UK 130/06, LexPolonica nr 1871267 (OSNP 2008, nr 7-8, poz. 113) opinia biegłych dostarcza sądowi wiedzy specjalistycznej koniecznej do dokonania oceny stanu zdrowia osoby ubiegającej się o świadczenie rentowe.

Sąd nie może - wbrew opinii biegłych - oprzeć ustaleń w tym zakresie na własnym przekonaniu. Wbrew twierdzeniom ubezpieczonego przekonanie lekarza leczącego o niemożności świadczenia pracy nie ma w postępowaniu o rentę waloru opinii i nie jest dowodem przesądzającym, a wymaga weryfikacji opiniami niezależnych biegłych.

Przypomnieć trzeba, że renta z tytułu niezdolności do pracy jest świadczeniem z ubezpieczenia społecznego związanym z istnieniem w organizmie osoby ubezpieczonego stanu chorobowego czyniącego badanego obiektywnie niezdolnym do pracy. Sąd rozpoznając sprawę miał na uwadze, że o prawie do renty z tytułu niezdolności do pracy decyduje taki stopień nasilenia schorzeń, który obiektywnie - na podstawie opinii biegłych specjalistów, czyni osobę ubezpieczonego niezdolnym do pracy. Aktualnie stopień nasilenia rozpoznanych u S. P. schorzeń, takiego twierdzenia nie uzasadnia. Nie mogą być zatem uwzględniane jedynie subiektywne odczucia ubezpieczonego, w której ocenie zły stan zdrowia czyni jego niezdolnym do pracy.

W ocenie Sądu na akceptację zasługuje stanowisko wyrażone w orzecznictwie, że „o niezdolności do pracy nie decyduje sam fakt występowania schorzeń, lecz ocena, czy i w jakim zakresie wpływają one na utratę zdolności do pracy zgodnej z posiadanymi kwalifikacjami (...)„ tak – wyrok Sądu Najwyższego z dnia 01.12.2001r. II UKN 113/00, OSNP 2002/14/343.

Zwrócić należy uwagę na istotne w niniejszej sprawie zagadnienie prawidłowego rozumienia pojęcia "pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji". Jak wskazał M.Bartnicki w przywołanym wyżej Komentarzu do art. 12 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych wyróżnia się kwalifikacje w ujęciu formalnym (odzwierciedlające zakres i rodzaj przygotowania zawodowego; udokumentowane świadectwami, dyplomami, zaświadczeniami) oraz kwalifikacje rzeczywiste tj. wiedzę i umiejętności faktyczne (U. Jackowiak, Zmiana..., op. cit., s. 153-4; tejże, Niezdolność..., op. cit., s. 14; tejże, Kwalifikacje..., op. cit.). Zdaniem Sądu Okręgowego za prawidłowy uznawać trzeba pogląd, zgodnie z którym przy ocenie niezdolności do pracy dla celów rentowych uwzględniać należy płaszczyznę kwalifikacji rzeczywistych, gdyż istota problemu sprowadza się do stwierdzenia, w jakim stopniu wiedzę i umiejętności, którymi dysponuje dana osoba, można wykorzystać w pracy mimo zaistniałych ograniczeń sprawności organizmu.

O poziomie posiadanych kwalifikacji decydują najwyższe z posiadanych kwalifikacji, a w przypadku różnych równorzędnych kwalifikacji ocenić trzeba czy ubezpieczony zachował zdolność do prac zgodnych co najmniej z jednym rodzajem kwalifikacji. Tylko w przypadku utraty zdolności do prac zgodnych z wszystkimi posiadanymi równorzędnymi kwalifikacjami istnieje podstawa do przyznania renty. Tak wyrok Sadu Apelacyjnego w Gdańsku w sprawie III AUa 2446/02.

Mając powyższe na uwadze Sąd Okręgowy uznał, że ubezpieczony nie jest osobą niezdolną do pracy zgodnie z posiadanymi kwalifikacjami w rozumieniu art. 12 ust. 1,2 i 3 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2009 roku, Nr 153, poz. 1227 ze zm.) i nie przysługuje jemu prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Sąd uznał, że nie ma potrzeby przedłużania postępowania i dociekania czy ten okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych powinien zostać uwzględniony jako okres stażowy, bowiem nie zależnie od tego opinie biegłych są niekorzystne dla ubezpieczonego. Skoro ubezpieczony nie spełnia warunku niezdolności do pracy to zbędnym było dokładne badanie stażu pracy ubezpieczonego. Dopiero łączne spełnienie przesłanek tj. stażu pracy oraz niezdolności może warunkować przyznanie ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy.

Z tych racji natury faktycznej i prawnej uznając odwołanie ubezpieczonego za niezasadne, Sąd Okręgowy na podstawie art. 477 ¹⁴ § 1 k.p.c. oddalił odwołanie, o czym orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Na podstawie art. 102 kpc, Sąd nie obciążył ubezpieczonego kosztami procesu, o czym orzeczono w punkcie II sentencji wyroku. Zdaniem Sądu Okręgowego za nieuzasadnione należy uznać obciążenie ubezpieczonego kosztami procesu.

Zastosowanie przez sąd art. 102 k.p.c. powinno być oceniane w całokształcie okoliczności, które by uzasadniały odstępstwo od podstawowych zasad decydujących o rozstrzygnięciu w przedmiocie kosztów procesu. Do kręgu tych okoliczności należy zaliczyć zarówno fakty związane z samym przebiegiem procesu, jak i fakty leżące na zewnątrz procesu zwłaszcza dotyczące stanu majątkowego (sytuacji życiowej) ubezpieczonego. Okoliczności te powinny być oceniane przede wszystkim z uwzględnieniem zasad współżycia społecznego (tak: Sąd Najwyższy w postanowieniu 1974.01.14 II CZ 223/73 LEX nr 7379). Również Sąd Najwyższy w postanowieniu 1966.06.28 I CR 372/65 LEX nr 6011 wywiódł, że stosownie do art. 102 k.p.c. w przypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może nie obciążać strony przegrywającej kosztami procesu. Kodeks nie określa bliżej pojęcia "Wypadki szczególne", pozostawiając rozwiązanie tego zagadnienia praktyce sądowej. Jednakże brak jakichkolwiek ograniczeń wyliczonych choćby przykładowo wskazuje na intencję ustawodawcy szerokiego pojmowania zakresu tego terminu.

W przedmiotowej sprawie Sąd uznał, że zachodzą przesłanki do zastosowania art. 102 k.p.c., albowiem ubezpieczony działał w procesie w przeświadczeniu słuszności swych żądań, a ocena ich zasadności wymagała przeprowadzenia dowodu z opinii biegłych lekarzy.

Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20.12.1979 r., II PR 78/79, OSPiKA 1980, nr 11, poz. 196. Ubezpieczony w toku postępowania nie korzystał z pomocy prawnej, przez co pozbawiony był możliwości dokonania prawidłowej oceny stosownych przepisów prawnych. Ponadto przy uwzględnieniu sytuacji majątkowej ubezpieczonego, sprzecznym z zasadami współżycia społecznego byłoby obciążanie jego kosztami procesu – kosztami zastępstwa procesowego.