Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 kwietnia 2013 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 kwietnia 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy T. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G.

o przywrócenie renty

na skutek zażalenia organu rentowego

na postanowienie Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 19 grudnia 2012 r. sygn. akt VI U 687/12

p o s t a n a w i a :

oddalić zażalenie.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska

Sygn. akt III AUz 57/13

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30 kwietnia 2012 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych w G. odmówił T. B. prawa do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres uznając, że ubezpieczona nie jest już osobą niezdolną do pracy.

T. B. odwołała się od tej decyzji podnosząc, że stan jej zdrowia uniemożliwia wykonywanie ciężkiej pracy fizycznej.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS.

W dniu 22 sierpnia 2012 roku ubezpieczona doznała pęknięcia tętniaka tętnicy łączącej przedniej.

Postanowieniem z dnia 19 grudnia 2012 roku Sąd Okręgowy, VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w G. uchylił zaskarżoną decyzję i przekazał sprawę do rozpoznania Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych w G. (pkt I), a także umorzył postępowanie (pkt II).

Sąd Okręgowy ustalił, że ubezpieczona po wydaniu orzeczenia przez Komisję Lekarską ZUS przebywała trzykrotnie od sierpnia do października 2012 roku w SPSW w G., gdzie rozpoznano u niej tętniaka tętnicy łączącej przedniej mózgu, krwawienie podpajęczynówkowe z krwotokiem śródmózgowym do lewego płata czołowego, obrzęk mózgu, wodogłowie wewnętrzne pokrwotoczne, częściową martwicę płata skórno-czepcowego okolicy skroniowo-czołowej lewej, przebyty zawał mięśnia sercowego.

W ocenie Sądu Okręgowego oznacza to, że w toku procesu ujawniły sie nowe okoliczności dotyczące stanu zdrowia ubezpieczonej. Zgodnie z art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. zobligowany był zatem uchylić decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, przekazać sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umorzyć postępowanie. Istotne pogorszenie stanu zdrowia T. B., stanowi nową okoliczność, o jakiej mowa we wskazanym przepisie.

Zażalenie na powyższe postanowienie wywiódł pełnomocnik organu rentowego, który zaskarżył rozstrzygnięcie w całości zarzucając mu naruszenie przepisów prawa procesowego, tj. art. 477 ¹⁴ § 4, 227 i 233 § 1 k.p.c. Mając na uwadze powyższe zarzuty skarżący wniósł o uchylenie zaskarżonego postanowienia w całości.

W uzasadnieniu skarżący podniósł, że w jego ocenie Sąd Okręgowy dopuścił się naruszenia prawa procesowego, tj. przepisu art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. przez jego niewłaściwe zastosowanie. Błędnym było przyjęcie, że w rozpoznawanej sprawie zachodziła nowa okoliczność, wynikająca z istotnego pogorszenia stanu zdrowia ubezpieczonej. Ta przedwczesna kwalifikacja wynikała z własnej oceny sądu pierwszej instancji odnośnie stanu zdrowia ubezpieczonej, tj. z pominięciem dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego o specjalizacji, odpowiadającej schorzeniom ubezpieczonej. Pomijając tryb procesowania, uwzględniający konieczność wydania uprzedniej opinii przez biegłego sądowego, Sąd Okręgowy orzekł, zdaniem skarżącego, w sposób dowolny. Sąd pierwszej instancji nie wyjaśnił też, w oparciu o stosowną opinię biegłego sądowego, czy wskazane przez ubezpieczoną schorzenia ujęte w rozpoznaniu zawartym w karcie informacyjnej leczenia szpitalnego SPSW z dnia 5 listopada 2012 roku stanowią nową okoliczność w sprawie, skutkującą zastosowaniem art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Jak wynika z epikryzy karty informacyj­nej u ubezpieczonej doszło do nagłego incydentu chorobowego w postaci krwotoku z pękniętego tętniaka mózgu. Dalszymi skutkami zdrowotnymi było wystąpienie licznych powikłań pokrwotocznych, a szczególnie neurologicznych. Jest to zupełnie inne schorzenie, o którym nie było żadnej wzmianki w dokumentacji medycznej ubezpieczonej. Z karty informacyjnej nie wynika jednoznacznie, aby krwotok mógł mieć inne przyczyny niż pęknięty tętniak. Z przedmiotowej karty nie wynika również jednoznacznie, co było bezpośrednią przyczyną pęknięcia tętniaka, w szczególności czy przyczyną były schorzenia, które były rozpatrywane podczas oceny orzeczniczej ZUS. Dotychczasowe świadczenie rentowe było głównie z przyczyn kardiologicznych. Inne schorzenia nie skutkowały dotychczas niezdolnością do pracy. Zdaniem skarżącego wystąpienie nagłego stanu chorobowego w sierpniu 2012 roku radykalnie zmieniło stan zdrowia ubezpieczonej, jednak Sąd Okręgowy nie dokonał oceny medycznej przedmiotowej okoliczności w trybie dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego sądowego, co przesądza o dowolności w orzekaniu i naruszeniu przez Sąd przepisów art. 227 i 233 § 1 k.p.c., które to uchybienia miały istotny wpływ na wynik sprawy.

Sąd Apelacyjny zważył co następuje:

Zażalenie organu rentowego nie zasługiwało na uwzględnienie.

Podkreślenia wymaga, że zmiana stanu faktycznego po wydaniu przez organ rentowy decyzji w przedmiocie uprawnień rentowych ubezpieczonego nie może stanowić podstawy do uznania decyzji za wadliwą, a w konsekwencji jej zmiany. Potwierdza to zapatrywanie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. Przepis ten jest wyjątkiem od zasady, według której sąd pierwszej instancji kontroluje tylko stan rzeczy - faktyczny i prawny - istniejący w chwili wydania decyzji przez organ rentowy. Wyjątek ten przewiduje możliwość uchylenia przez sąd decyzji organu rentowego, przekazania sprawy do rozpoznania (i ewentualnego wydania nowej decyzji) organowi rentowemu, z jednoczesnym umorzeniem postępowania sądowego. Jest to możliwe wówczas, gdy w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji doszło do ujawnienia się nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dniu złożenia odwołania od tej decyzji. Ujawnienie się tego rodzaju nowych okoliczności może wpłynąć na sposób rozstrzygnięcia sprawy przez sąd pierwszej instancji. Muszą one jednak ujawnić się przed zamknięciem rozprawy w tym sądzie. Inaczej mówiąc, w sprawie o stwierdzenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy możliwe jest uchylenie decyzji organu rentowego i przekazanie sprawy temu organowi do ponownego rozpoznania, jednak tylko wtedy, gdy zmiana w stanie zdrowia wnioskodawcy wpływająca na stwierdzenie jego niezdolności do pracy nastąpiła do chwili zamknięcia rozprawy przed sądem pierwszej instancji. Okoliczność taka miała miejsce w niniejszej sprawie. Decyzja odmawiająca T. B. prawa do renty zapadła w dniu 30 kwietnia 2012 roku, natomiast w dniu 22 sierpnia 2012 roku doszło u ubezpieczonej do pęknięcia tętniaka tętnicy łączącej przedniej.

Wbrew stanowisku prezentowanemu przez skarżącego, literalne brzmienie art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. nie przesądza o tym, że „nowe okoliczności dotyczące stwierdzenia niezdolności do pracy” muszą dotyczyć jednostek chorobowych dotychczas zgłaszanych przez ubezpieczonego. Innymi słowy, okoliczność, że podstawą ubiegania się przez T. B. o rentę były schorzenia kardiologiczne, nie wyklucza tego, że przebyte pęknięcie tętniaka, umożliwia zastosowanie dyspozycji wspomnianego przepisu.

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 maja 2007 roku (sygn. III UK 4/07, OSNP z 2008 r., nr 13-14, poz. 200) stwierdził, że „nową okolicznością dotyczącą stwierdzenia niezdolności do pracy, niebraną pod uwagę w orzekaniu co do istoty sprawy według art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c., jest stan chorobowy lub ułomność organizmu, inne (nowe) niż istniejące w chwili wniosku o rentę i powstałe po złożeniu odwołania od decyzji organu rentowego. Czym innym jest natomiast zmiana tego samego stanu chorobowego lub ułomności wynikająca tylko z ich pogorszenia. Nową okolicznością nie powinno być też to co związane jest z pierwotnie podawaną niezdolnością do pracy”.

Sąd Apelacyjny nie podzielił także stanowiska skarżącego, co do konieczności powołania w sprawie biegłego sądowego celem ustalenia, czy obecnie ujawnione schorzenia stanowią „nową okoliczność dotyczącą stwierdzenia niezdolności do pracy”. Nie sposób bowiem uznać, że ustalenie to wymagało wiadomości specjalnych dostępnych jedynie biegłym sądowym. Ocena dokumentu w postaci karty informacyjnej leczenia szpitalnego z dnia 5 listopada 2012 roku pozwalała jednoznacznie ustalić, że u T. B. ujawniono nową jednostkę chorobową, nie potwierdzoną w dotychczasowych badaniach lekarskich, znanych organowi rentowemu. Poddanie stanu zdrowia ubezpieczonej ocenie biegłych sądowych, oznaczałoby badanie spełnienia przesłanek przyznania prawa do renty przed merytorycznym rozpoznaniem tej okoliczności przez organ rentowy. Sytuacji tej ma zapobiegać cytowana regulacja art. 477 ¹⁴ § 4 k.p.c. i przekazywanie spawy organowi rentowemu do ponownego rozpoznania. Sąd Okręgowy nie był zobligowany do oceny medycznej nowo ujawnionych jednostek chorobowych ubezpieczonej, nie dopuścił się zatem dowolności w orzekaniu, ani naruszenia przepisów art. 227 i 233 § 1 k.p.c.

W świetle powyższego Sąd Apelacyjny na podstawie art. 385 k.p.c. w związku z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.

SSA Barbara Białecka SSA Anna Polak del. SSO Beata Górska