Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 20 września 2015 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie II Wydział Cywilny

w składzie następującym :

Przewodniczący : Sędzia Sądu Rejonowego Bartłomiej Romanowski

Protokolant : Anna Więcławska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 6 września 2016 r. w S.

sprawy z powództwa E. K. i S. B.

przeciwko Gminie M. S.

o ustalenie

I.  ustala, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Gminy M. S. obejmującego działkę nr (...) położoną przy ul. (...) w S., dokonana na podstawie oświadczenia Prezydenta Miasta S. z dnia 8 października 2013 r. w stosunku do przysługującego S. B. udziału wynoszącego (...) jest uzasadniona:

–

do kwoty 318,80 zł (trzysta osiemnaście złotych osiemdziesiąt groszy) w roku 2014,

–

do kwoty 324,41 zł (trzysta dwadzieścia cztery złote czterdzieści jeden groszy) w roku 2015,

–

do kwoty 330,02 zł (trzysta trzydzieści złotych dwa grosze) poczynając od roku 2016;

I.  ustala, że aktualizacja opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego gruntu stanowiącego własność Gminy M. S. obejmującego działkę nr (...) położoną przy ul. (...) w S., dokonana na podstawie oświadczenia Prezydenta Miasta S. z dnia 8 października 2013 r. w stosunku do przysługującego E. K. udziału wynoszącego (...) jest uzasadniona:

–

do kwoty 422,20 zł (czterysta dwadzieścia dwa złote dwadzieścia groszy) w roku 2012,

–

do kwoty 429,59 zł (czterysta dwadzieścia dziewięć złotych pięćdziesiąt dziewięć groszy) w roku 2013,

–

do kwoty 436,99 zł (czterysta trzydzieści sześć złotych dziewięćdziesiąt dziewięć groszy) poczynając od roku 2016;

I.  oddala powództwo w pozostałym zakresie;

II.  odstępuje od obciążania powódek kosztami procesu.

III.  zwraca od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie na rzecz pozwanej Gminy M. S. kwotę 119,85 (sto dziewiętnaście złotych osiemdziesiąt pięć groszy) tytułem kosztów sądowych.

Sygn. akt: II C 161/16

UZASADNIENIE

Wnioskiem złożonym w dniu 21 listopada 2013 roku do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. E. K., S. B. i H. P. zażądały ustalenia, że aktualizacja opłaty z tytułu użytkowania wieczystego gruntu przy ul. (...) jest nieuzasadniona.

W uzasadnieniu wskazano, że wycena nieruchomości, na którą powołała się gmina była zawyżona. Podkreślono, że nieruchomość położona jest w dzielnicy G., a ta lokalizacja jest bardzo nieatrakcyjna. Wnioskodawczynie podnosiły, że sąsiednie działki były wielokrotnie wystawiane na przetarg, ale nie znalazły nabywcy. Wskazały, że w operacie przedstawionym przez gminę przyjęto do porównania nieruchomości o znacznie bardziej korzystanym położeniu.

Powyższy wniosek został rozpoznany orzeczeniami z dnia 11 grudnia 2014 r. wydanymi przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze w S. w sprawach SKO.W.M. (...), SKO.W.M. (...) i SKO.W.M. (...). Wszystkie orzeczenia zawierały rozstrzygnięcie o ustaleniu opłaty w dotychczasowej wysokości.

Gmina M. S. pismami z dnia 29 grudnia 2014 r. wniosła sprzeciwy od wszystkich powyższych orzeczeń.

W piśmie z dnia 5 marca 2015 r. S. B. sprecyzowała, że domaga się ustalenia opłaty w dotychczasowej wysokości, czyli 194,47 zł.

W piśmie z dnia 10 marca 2015 r. E. K. sprecyzowała, że domaga się ustalenia opłaty w dotychczasowej wysokości, czyli 257,54 zł.

Zarządzeniem z dnia 23 kwietnia 2015 r. pozew H. P. został zwrócony z uwagi na nieuzupełnienie jego braków formalnych.

W odpowiedzi na pozew Gmina M. S. wniosła o oddalenie powództwa w całości oraz zasądzenie od każdej z powódek kosztów procesu, w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwana podniosła, że opłata z tytułu wieczystego użytkowania nieruchomości gruntowej została zaktualizowana w sposób prawidłowy. Wyjaśniła, że rzeczoznawca majątkowy oszacował wartość nieruchomości po upływie 6 lat od poprzedniej aktualizacji. Zdaniem pozwanej rzeczoznawca ustalił w sposób prawidłowy parametry dotyczące położenia, dostępności komunikacyjnej, otoczenia i stosował odpowiednie korekty z uwagi na cechy nieruchomości wycenianej. Podkreślił, że przetargi na sprzedaż sąsiednich działek odbywały się w 2005 i 2006 r. i ich wynik nie może być wyznacznikiem wartości nieruchomości objętej sporem w roku 2013.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

Nieruchomość gruntowa położona w S., przy ul. (...) obejmuje działkę oznaczoną nr (...), o pow. 1492 m ², dla której Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...). Grunt ten jest własnością Gminy M. S.. Użytkownikami wieczystymi nieruchomości są min. S. B. w udziale do (...) części oraz E. K. w udziale do (...) części.

Teren, na którym znajduje się działka zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego przeznaczany jest pod zabudowę mieszkaniową wielorodzinna z dopuszczeniem usług. Posiada dojazd do budynku drogą utwardzoną. Dzielnica, w której położona jest nieruchomość, nie cieszy się uznaniem potencjalnych nabywców. Dostęp do infrastruktury handlowo-usługowej i kulturalno-oświatowej jest słabszy. W pobliżu znajduje się wiadukt kolejowym. Kształt działki jest regularny. Działka zabudowana jest budynkiem mieszkalnym. Nieruchomość uzbrojona jest w kanalizację sanitarną i deszczową, wodociągową, gazową i elektryczną.

dowód :

- opinia pisemna biegłego sądowego z zakresu (...) k. 85-130;

- ustne wyjaśnienia biegłego sądowego z zakresu (...) k.181-182

- akt notarialny z dnia 5.06.2009 r. w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

- informacja z bazy ewidencji gruntów i budynków w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

- wypis z protokołu rozprawy z dnia 29.06.2011 r . w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

W dniu 7 listopada 2007 r. Prezydent Miasta S. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu S. B. opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w S. przy ul. (...) w zakresie przysługującego jej udziału w tym prawie wynoszącego (...), proponując jednocześnie ustalenie opłaty w wysokości 159,40 zł, co miało stanowić równowartość 1% wartości gruntu, przy czym zastrzeżono, że oplata zostanie powiększona o stawkę podatku VAT.

Bezsporne, a nadto dowód:

- zawiadomienia o wypowiedzeniu z dnia 7.11.2007 r. w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

E. K. (nosząca wówczas nazwisko K.-L.) wraz z mężem M. L. nabyła w dniu 5 czerwca 2009 r. od Gminy M. S. prawo współużytkowania wieczystego nieruchomości przy ul. (...) w udziale do (...) części wraz z prawem odrębnej własności lokalu mieszkalnego nr (...). W akcie notarialnym wskazano, że nabywcy będą zobowiązani uiszczać opłatę roczną z tytułu współużytkowania wieczystego w wysokości 211,10 zł powiększoną o podatek VAT, co stanowi 1% wartości gruntu.

Na podstawie ugody sadowej z dnia 29 czerwca 2011 r. E. K. i B. L. dokonali podziału majątku wspólnego w ten sposób, że prawo własności lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w prawie współużytkowania wieczystego gruntu i udziałem w prawie współwłasności części wspólnych budynku zostało przeniesione na E. K..

Bezsporne, a nadto dowód:

- akt notarialny z dnia 5.06.2009 r. w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

- informacja z bazy ewidencji gruntów i budynków w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

W dniu 8 października 2013 r. Prezydent Miasta S. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu S. B. opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w S. przy ul. (...) w zakresie przysługującego jej udziału w tym prawie wynoszącego (...), proponując jednocześnie ustalenie opłaty w wysokości 374,10 zł, co miało stanowić równowartość 1% wartości gruntu, przy czym zastrzeżono, że oplata zostanie powiększona o stawkę podatku VAT i wyniesie ostatecznie 456,40 zł.

W dniu 8 października 2013 r. Prezydent Miasta S. złożył oświadczenie o wypowiedzeniu E. K. opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości gruntowej położonej w S. przy ul. (...) w zakresie przysługującego jej udziału w tym prawie wynoszącego (...), proponując jednocześnie ustalenie opłaty w wysokości 495,36 zł, co miało stanowić równowartość 1% wartości gruntu, przy czym zastrzeżono, że oplata zostanie powiększona o stawkę podatku VAT i wyniesie ostatecznie 604,34 zł.

Bezsporne, a nadtodowód :

- zawiadomienia o wypowiedzeniu z dnia 8.10.2013 r . w aktach sprawy SKO.W.M. (...)

Wartość rynkowa działki oznaczonej nr nr 5/2, o pow. 1492 m ², dla której Sąd Rejonowy Szczecin-Prawobrzeże i Zachód w Szczecinie prowadzi księgę wieczystą o nr KW (...) wynosiła według stanu na dzień 1 stycznia 2013 roku i według cen z dnia 1 stycznia 2013 r. 227 600 zł.

Dowód :

- opinia pisemna biegłego sądowego z zakresu (...) k. 85-130;

- ustne wyjaśnienia biegłego sądowego z zakresu (...) k.181-182

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo okazało się częściowo zasadne.

Przedmiotem niniejszego postępowania było żądania S. B. i E. K. ustalenia, że aktualizacja opłaty rocznej dotyczącej nieruchomości oddanej im we współużytkowanie wieczyste jest nieuzasadniona w całości. Powyższe oznaczenie zakresu powództwa wyznaczało również granicę rozstrzygnięć możliwych do wydania w niniejszym postępowaniu. W przypadku ustalenia, że aktualizacja opłaty była nieuzasadniona, sąd musiałby uwzględnić powództwo w całości, jako zgodne z treścią pozwu. Z kolei oddalenie powództwa w całości byłoby uzasadnione w sytuacji, gdyby należało ustalić, że opłata roczna winna wynieść tyle, ile wskazano w treści wypowiedzenia. Możliwe było wreszcie częściowe uwzględnienie powództwa w razie ustalenia bezzasadności wypowiedzenia powyżej określonej kwoty mieszczącej się w przedziale między wysokością opłaty wskazaną we wniosku i kwotą zaproponowaną przez pozwaną w wypowiedzeniu.

Natomiast sama dopuszczalność wystąpienia z roszczeniem o ustalenie zasadności aktualizacji opłaty rocznej zyskuje wyraźne oparcie w treści art. 78 ust 2 ustawy o gospodarce nieruchomościami z dnia 21 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 1997 r. Nr 115, poz. 741), zgodnie z którą Użytkownik wieczysty może, w terminie 30 dni od dnia otrzymania wypowiedzenia, złożyć do samorządowego kolegium odwoławczego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości, zwanego dalej "kolegium", wniosek o ustalenie, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości. Z kolei na zasadzie art. 80 ust. 1 do 3 ustawy Od orzeczenia kolegium właściwy organ lub użytkownik wieczysty mogą wnieść sprzeciw w terminie 14 dni od dnia doręczenia orzeczenia. Wniesienie sprzeciwu jest równoznaczne z żądaniem przekazania sprawy do sądu powszechnego właściwego ze względu na miejsce położenia nieruchomości. Kolegium przekazuje właściwemu sądowi akta sprawy wraz ze sprzeciwem. Wniosek, o którym mowa w art. 78 ust. 2, zastępuje pozew.

Zgodnie z orzeczeniami Samorządowego Kolegium Odwoławczego w S. z dnia 11 grudnia 2014 r. aktualizacja opłaty rocznej była nieuzasadniona, zaś opłata roczna winna wynosić tyle ile przed wypowiedzeniami z 2013 r. W uzasadnieniu wskazano bowiem, że sposób określenia wartości nieruchomości w przedstawionych przez gminę operatach szacunkowych budził wątpliwości, w szczególności w zakresie doboru nieruchomości przyjętych do porównania oraz uwzględnienia cech nieruchomości wycenianej. Ponieważ jednak Gmina M. S. wniosła sprzeciwy od orzeczeń SKO, rozstrzygnięcia te w całości straciły swoją moc. Zgodnie bowiem z art. 80 ust. 3 cytowanej ustawy W razie wniesienia sprzeciwu w terminie, orzeczenie traci moc, nawet gdy sprzeciw odnosi się tylko do części orzeczenia. W konsekwencji orzeczenie SKO nie wpływało na zakres sporu pomiędzy stronami.

Następnie zaznaczyć należało, że ponieważ zgodnie z ustawą powództwo dotyczy ustalenia, że aktualizacja opłaty jest nieuzasadniona albo jest uzasadniona w innej wysokości, to przedmiotem postępowania dowodowego winna być właśnie kwestia wysokości przedmiotowej opłaty. Sąd miał przy tym na uwadze, że na zasadzie art. 72 ust. 1 w zw. z art. 77 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami wysokość opłaty rocznej jest iloczynem dwóch wykładników: wartości nieruchomości oddanej w wieczyste użytkowanie i stawki procentowej zależnej od celu, na jaki oddana została nieruchomość. Ponieważ w niniejszej sprawie podstawą dokonania aktualizacji było ustalenie przez pozwaną gminę nowej, wyższej wartości nieruchomości, kluczową dla sprawy okolicznością faktyczną było stwierdzenie, jak przedstawiała się wartość przedmiotowej nieruchomości na chwilę dokonania aktualizacji, czyli w roku 2013.

Tak zakreślony przedmiot sporu obejmował zaś z pewnością okoliczności o charakterze specjalnym, czyli wymagające wiedzy specjalistycznej dotyczącej rynku nieruchomości i kształtowania się cen gruntów. Ustalenia wymagające tego typu eksperckich wiadomości winny być na zasadzie art. 278§1 kpc dokonywane w oparciu o dowód z opinii biegłego. Przy tym zgodnie z przepisem art. 232 kpc Strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Sąd może dopuścić dowód nie wskazany przez stronę. Mając na uwadze wynikającą z tej normy zasadę kontradyktoryjności stwierdzić należało, że strona w procesie cywilnym winna we własnym zakresie formułować wnioski dowodowe celowe z punktu widzenia podnoszonych twierdzeń.

Wniosek o przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego z zakresu wyceny nieruchomości zgłosiła strona pozwana. Opinia sporządzona została przez biegłego sądowego K. B., a więc osobę dysponującą odpowiednią wiedzą specjalistyczną i doświadczeniem zawodowym w zakresie wyceny nieruchomości. Wnioski sformułowane przez biegłego w ocenie Sądu były wyczerpujące i spójne. Po wtóre, biegły sporządzając opinię oparł się na całokształcie zebranego w sprawie materiału dowodowego. Wreszcie zaś opinia biegłego była sformułowana w sposób precyzyjny, a konkluzje w niej zawarte zostały logicznie uzasadnione i powiązane z przedstawionym w opinii procesem rozumowania. Biorąc pod uwagę powyższe okoliczności sąd uznał opinię biegłego za w pełni przekonywującą.

W ocenie sądu bezprzedmiotowe okazały się natomiast zarzuty strony powodowej co do opinii biegłego K. B.. Powódki podnosiły, że nieruchomości przyjęte do porównania nie spełniały definicji podobieństwa, w szczególności jeśli chodzi o ich położenie. Zwracały uwagę, że część porównywanych nieruchomości znajduje się w dzielnicach używanych za znacznie bardziej atrakcyjne. Twierdziły, że niezasadne było również uwzględnianie wartości działek istotnie większych, które ich zdaniem mają stosunkowo wyższą wartość. Powołały się również na ceny ofertowe dotyczące nieruchomości położnych w pobliżu wskazując, że są one niższe niż kwota określona przez biegłego jako wartość działki wycenianej.

Do tych zarzutów biegły ustosunkował się na rozprawie w dniu 6 września 2016 r. Podkreślił, że podobna lokalizacja może dotyczyć różnych obszarów miasta, a nawet nieruchomości położonych w innej miejscowości. Tłumaczył, że na rynku nie ma wielu transakcji dotyczących tego rodzaju nieruchomości, co wymusza sięganie po umowy dotyczące działek w różnych częściach miasta. Podkreślił, że podobieństwo cech nieruchomości nie może być mylone z postulatem ich identyczności. Podkreślił, że uwzględnił w swojej opinii gorsze położenie nieruchomości wycenianej i z tego tytułu stosował określone korekty porównując lokalizację przedmiotowej działki z innymi, przyjętymi do porównania. Zauważył jednocześnie, że najwyższa cena transakcyjna spośród ujętych jego opinii dotyczyła akurat nieruchomości położonej blisko działki użytkowanej przez powódki. Wskazał, że wbrew twierdzeniom powódek, w przypadku działek większych, cena jednego metra kwadratowego jest z zasady niższa, niż w przypadku działek mniejszych. Wyjaśniał, że poza gorszą lokalizacją uwzględniał również inne cechy nieruchomości, takie jak uzbrojenie, kształt i dojazd. Zaznaczył, że ogłoszenie, na które powoływały się powódki dotyczyły nieruchomości pod zabudowę jednorodzinną, które z zasady osiągają ceny niższe, niż te, które można przeznaczyć pod zabudowę wielorodzinną.

Zdaniem sadu wyjaśnienia biegłego należało uznać za przekonujące. Wynikało z nich, że brak było większej ilości transakcji z bezpośredniego sąsiedztwa powódek, które można by wziąć pod uwagę przy dokonywaniu wyceny. Nadto większość z transakcji przyjętych do porównania dotyczy działek położonych w dzielnicach o podobnej charakterystyce co nieruchomość wyceniana. Nadto biegły zastosował stosowną korektę przyjmując, że działka zamieszkiwana przez powódki ma położenie gorsze. Należało też wziąć pod uwagę, że powódki powoływał się w toku procesu także na okoliczności pozbawione znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy. Wielkość i stan techniczny budynku mieszkalnego na nieruchomości wycenianej nie miały bowiem znaczenia dla ustalenia wartości nieruchomości gruntowej. Podstawą zaś ustalenia opłaty rocznej jest zaś wyłącznie wartość samego gruntu.

Dlatego w ocenie Sądu opinię biegłego należało uznać za sporządzoną w sposób staranny i miarodajną dla czynienia ustaleń w zakresie wartości nieruchomości.

Podsumowując sąd zważył, iż biegły określił wartość rynkową nieruchomości w 2013 na kwotę 227 600 zł. Natomiast opłata roczna powinna odpowiadać 1% tej kwoty. Taka bowiem właśnie stawka procentowa niespornie dotyczyła przedmiotowej nieruchomości z uwagi na sposób jej użytkowania. Wysokość opłaty wyliczona w ten sposób opiewała na kwotę 330,02 zł w przypadku udziału przysługującego S. B. i 436,99 zł w odniesieniu do udziału E. K.. Przy tym obie te kwoty stanowią wartość netto obliczoną jako iloczyn wartości nieruchomości i stawki 1%. Stosownie do obowiązujących przepisów tak ustalona wysokość opłaty może być powiększona o aktualnie obowiązującą stawkę podatku od towarów i usług.

Przy wydawaniu rozstrzygnięcia w niniejszej spawie zważyć należało, że w obecnie obowiązującym stanie prawnym obowiązują ograniczenia co do zakresu podwyższania opłaty rocznej w drodze aktualizacji. Do art. 77 ustawy o gospodarce nieruchomościami dodano bowiem ustęp 2a, który stanowi, że w przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty rocznej, użytkownik wieczysty wnosi opłatę roczną w wysokości odpowiadającej dwukrotności dotychczasowej opłaty rocznej. Pozostałą kwotę ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty (nadwyżka) rozkłada się na dwie równe części, które powiększają opłatę roczną w następnych dwóch latach. Opłata roczna w trzecim roku od aktualizacji jest równa kwocie wynikającej z tej aktualizacji. Przepis ten został wprowadzony ustawą z dnia 28 lipca 2011 r. o zmianie ustawy o gospodarce nieruchomościami oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2011.187.1110). Weszła ona w życie w dniu 9 października 2011 r., czyli przed datą dokonania aktualizacji objętych niniejszym postępowaniem.

Dlatego sąd stwierdził, że z uwagi na różnicę między opłatami rocznymi obowiązującymi do 2012 r. (159,40 zł i 211,10 zł), a opłatami należnymi w wyniku aktualizacji (odpowiednio 330,02 zł i 436,99 zł) zaistniała konieczność zastosowania art. 77 ust. 2 a wzmiankowanej ustawy. Zgodnie z dyrektywami zawartymi w ustawie należało więc w pierwszym roku po dokonaniu aktualizacji ustalić wysokość opłaty rocznej na kwotę 318,80 zł w przypadku udziału S. B. (159,40 zł x 2) i na kwotę 422,20 w odniesie do udziału E. K. (211,10 x 2). Natomiast w kolejnym roku wysokość opłaty musiała być równa opłacie za rok 2014 r., powiększonej o połowę różnicy między tą opłatą, a opłatą docelową, która powinna być efektem aktualizacji. Dlatego sąd ustalił opłatę za rok 2015 na kwotę 324,41 zł w przypadku udziału S. B. (330,02 zł -318,80 zł = 11,22 zł / 2 = 5,61 zł + 318,80 zł) i 429,59 zł w stosunku do udziału E. K. (436,99 zł – 422,20 zł = 14,79 zł /2 = 7,39 zł + 422,20 zł). Dopiero w 2016 r. czyli w trzecim roku od aktualizacji opłata osiągnąć wartość odpowiadającą 1% aktualnej wartości nieruchomości, to jest odpowiednio 330,02 zł i 436,99 zł.

Taką wykładnię dotyczącą sposobu rozkładania podwyżki opłaty na poszczególne lata wskazał jako właściwą Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 5 grudnia 2013 r. (sygn. akt V CSK 5/13, opubl. LEX nr 1415130) stwierdzając, że „ W przypadku gdy zaktualizowana wysokość opłaty rocznej przewyższa co najmniej dwukrotnie wysokość dotychczasowej opłaty, użytkownik wieczysty w drugim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę dwukrotności dotychczasowej opłaty i połowy nadwyżki ponad dwukrotność tej opłaty, a w trzecim roku od aktualizacji wnosi opłatę w wysokości stanowiącej sumę opłaty ustalonej w drugim roku i połowy nadwyżki ponad dwukrotność dotychczasowej opłaty. Przy zastosowaniu wskazanej metody w trzecim roku od aktualizacji opłata osiąga wysokość wynikającą z aktualizacji, co oznacza, że zdanie trzecie art. 77 ust. 2a u.g.n. jest w istocie pozbawione znaczenia normatywnego, potwierdza bowiem to tylko to, co wynika ze zdania drugiego.”

W konsekwencji należało określić, że aktualizacja opłaty rocznej była, częściowo zasadna. Dokonanie aktualizacji w zakresie, w jakim wskazana w wypowiedzeniu kwota przenosiła powyższe wartości, należało zaś uznać za bezpodstawne i w tym zakresie powództwo podlegało uwzględnieniu.

O kosztach postępowania przy uwzględnieniu wyniku procesu orzeczono w oparciu o przepisy art. 98§1 i 3 kpc i 100 zd. 1 kpc w zw. z zgodnie z § 6 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 roku w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U nr 163, poz 1349 z późn. zm.).

Sąd miał na względzie, że wartość przedmiotu sporu wynosiła odpowiednio 261,93 zł (żądanie S. B. i 346,80 zł (żądanie E. K.). Powództwo S. B. zostało uwzględnione co do kwoty 44,08 zł (374,10 zł - 330,02 zł), stanowiącej 17% wskazanej powyżej wartości przedmiotu sporu. Natomiast powództwo E. K. zostało uwzględnione co do kwoty 58,37 zł (495,36 zł - 436,99 zł), również stanowiącej 17% wskazanej powyżej wartości przedmiotu sporu.

Koszty poniesione przez stronę powodową obejmowały opłatę sądową od pozwu w wysokości 2 x po 30 zł. Natomiast koszty strony pozwanej obejmowały zaliczkę na poczet wynagrodzenia biegłego do kwoty 1 480,15 zł oraz wynosiły wynagrodzenie pełnomocnika procesowego w kwocie 2 x po 60 zł. Co zasady w związku z wynikiem procesu koszty powinny być stosunkowo rozdzielone między strony, co skutkowałoby obciążenie powódek obowiązkiem zwrotu części kosztów poniesionych przez pozwaną. Należało jednak zważyć, że zgodnie art. 102 k.p.c. w wypadkach szczególnie uzasadnionych sąd może zasądzić od strony przegrywającej tylko część kosztów albo nie obciążać jej wcale. Cytowany przepis ustanawia zasadę słuszności, stanowiącą odstępstwo od reguły odpowiedzialności za wynik procesu. Ustawa nie konkretyzuje przy tym pojęcia „wypadków szczególnie uzasadnionych”, pozostawiając sądowi orzekającemu ich kwalifikację, przy uwzględnieniu całokształtu okoliczności danej sprawy. Odnosząc powyższe do okoliczności przedmiotowej sprawy wskazać należało, iż zaistniały szczególne okoliczności uzasadniające odstąpienie od obciążania powódek kosztami procesu, poniesionymi przez stronę pozwaną. Należało bowiem wziąć pod uwagę, że stanowisko powódek kwestionujących wysokość opłaty okazało się słuszne. Przy tym nie dysponowały one możliwością dokładnego kreślenia wartości nieruchomości jako przesłanki do ustalenia wysokości zaktualizowanej opłaty. Takimi środkami dysponowała powódka, jednak posłużyła się operatem, który zawyżał szacunki w tym zakresie. W tej sytuacji obciążanie powódek obowiązkiem zwrotu kosztów strony pozwanej nie było słuszne. Tym bardziej, że ich sytuacja finansowa nie jest dobra. Do tego mogły one nie mieć rozeznania co do przesłanek szacowania wartości nieruchomości na potrzeby ustalenia opłaty rocznej, co tłumaczyło przeszacowanie zakresu żądania.

Dlatego rozstrzygając w tym przedmiocie sąd w punkcie IV. wyroku odstąpił o obciążania powódek kosztami procesu.

W punkcie V. wyroku Sąd działając na podstawie art. 80 ust.1 ustawy z dnia 28 lipca 2002 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz. U. 2010 r., Nr 90, poz. 594 ze zm.) zwrócił od Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin P. i Zachód w S. na rzecz pozwanej 119,85 tytułem niewykorzystanej części zaliczki. Pozwana wpłaciła bowiem kwotę 1 600 zł tytułem zaliczki na poczet kosztów opinii biegłego, z czego wykorzystano kwotę 1 480,15 zł. Różnica między tymi kwotami podlegała zwrotowi na rzecz pozwanej.