Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 12 sierpnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Słupsku Wydział I Cywilny

w składzie następującym:

Przewodniczący SSR Agnieszka Leszkiewicz

Protokolant: S. N.

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 8 sierpnia 2016 r. w S. sprawy

z powództwa A. K. (1)

przeciwko W. G. (1) i M. H.

o zachowek

oraz z powództwa K. G.

przeciwko W. G. (1) i M. H.

o zachowek

I.  zasądza od pozwanej W. G. (1) na rzecz powódki A. K. (1) kwotę 22.063,66 zł. (dwadzieścia dwa tysiące sześćdziesiąt trzy złote i 66/100) z odsetkami ustawowymi w stosunku rocznym od dnia 9.10.2014 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w stosunku rocznym od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że za zapłatę tej kwoty wraz z odsetkami od dnia 20.10.2014 r. pozwana W. G. (1) odpowiada solidarnie z pozwaną M. H., co do której o obowiązku zapłaty orzeczono w pkt II wyroku;

II.  zasądza od pozwanej M. H. na rzecz powódki A. K. (1) kwotę 22.063,66 zł. (dwadzieścia dwa tysiące sześćdziesiąt trzy złote i 66/100) z odsetkami ustawowymi w stosunku rocznym od dnia 20.10.2014 r. do dnia 31.12.2015 r. oraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w stosunku rocznym od dnia 1.01.2016 r. do dnia zapłaty, z tym zastrzeżeniem, że za zapłatę tej kwoty wraz z odsetkami od dnia 20.10.2014 r. pozwana M. H. odpowiada solidarnie z pozwaną W. G. (1), co do której o obowiązku zapłaty orzeczono w pkt I wyroku;

III.  oddala powództwo A. K. (1) w pozostałym zakresie;

IV.  zasądza od pozwanych W. G. (1) i M. H. solidarnie na rzecz powódki A. K. (1) kwotę 898,08 zł. (osiemset dziewięćdziesiąt osiem złotych i 08/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

V.  nie obciąża powódki A. K. (1) kosztami postępowania;

VI.  zasądza od pozwanych W. G. (1) i M. H. solidarnie na rzecz powoda K. G. kwotę 17.151,50 zł (siedemnaście tysięcy sto pięćdziesiąt jeden złotych i 50/100) z odsetkami ustawowymi za opóźnienie w stosunku rocznym od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty;

VII.  oddala powództwo K. G. w pozostałym zakresie;

VIII.  zasądza od powoda K. G. na rzecz pozwanych W. G. (1) i M. H. solidarnie kwotę 177,65 zł. (sto siedemdziesiąt siedem złotych i 65/100) tytułem zwrotu kosztów postępowania;

IX.  nakazuje ściągnąć od powoda K. G. na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 664,83 zł. (sześćset sześćdziesiąt cztery złote i 83/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

X.  nakazuje ściągnąć od pozwanych W. G. (1) i M. H. solidarnie na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku kwotę 2.644,57 zł. (dwa tysiące sześćset czterdzieści cztery złote i 57/100) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych.

sygn. akt I C 378/14

UZASADNIENIE

Powódka A. K. (1) w dniu 24.02.2014 r. złożyła pozew o zachowek przeciwko W. G. (1) i M. H.. W pozwie tym domagała się od pozwanych zapłaty solidarnie na swoją rzecz kwoty 35.500,00 zł wraz z odsetkami od dnia doręczenia pozwu oraz zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych.

W uzasadnieniu powódka wskazała, iż jej matka J. G. na stałe zamieszkała w S. zmarła dnia 23.05.2012 r. Prawomocnym postanowieniem z dnia 9.01.2013 r. Sąd Rejonowy w Słupsku w sprawie I Ns 807/12 stwierdził, że spadek po spadkodawczyni J. G. na podstawie testamentu sporządzonego w formie aktu notarialnego nabyły po ? części obecnie na stałe zamieszkujące w Norwegii córka W. G. (1) i wnuczka M. H.. Powódka argumentowała, iż w skład spadku jako jedyny jego element wchodzi wyodrębniona własność lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) o wartości 213.000,00. Wskazała, iż do dnia wniesienia pozwu dział spadku nie został przeprowadzony. Do dziedziczenia ustawowego po J. G. zostaliby powołani zstępni córka W. G. (1) i A. K. (1), syn G. G. (1) oraz wnukowie R. G. i D. G.. Powódce przypadałby udział spadkowy w wysokości ? wartości spadku. Powódka wskazała, iż jest osobą niepełnosprawną, od października 2008 r. trwale niezdolną do pracy a od listopada 2011 r. trwale niezdolną do samodzielnej egzystencji. W związku z powyższym uprawniona jest do zachowku w wysokości 1/6 wartości spadku, nie otrzymała od spadkodawczyni żadnej darowizny.

Postanowieniem z dnia 12.03.2013 r. wniosek powódki A. K. (1) o zwolnienie od kosztów sądowych został oddalony (k. 30). Powódka złożyła na to postanowienie skargę. Postanowieniem z dnia 18.06.2014 r. Sąd zmienił zaskarżone postanowienie, w ten sposób, że zwolnił powódkę od kosztów sądowych w zakresie opłaty sądowej od pozwu ponad kwotę 500,00 zł (k. 35 - 36).

Pozwane w odpowiedzi na pozew wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na ich rzecz solidarnie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwane zakwestionowały powództwo co do zasady jak i co do wysokości. Podniosły, iż żądanie zachowku jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego, wskazując że Spadkodawczyni J. G. nabyła nieruchomość wchodzącą w skład spadku za środki pochodzące w całości od pozwanej W. G. (1), zatem winno się odliczyć od spadku wartość darowizny lub jej wartości przez zobowiązanego do zachowku. W ocenie pozwanych zobowiązany do zachowku nie dość, że dokonał darowizny na rzecz spadkodawcy, to jeszcze po jego śmierci odpowiada za należny uprawnionemu zachowek z przedmiotu tejże darowizny. Pozwane zakwestionowały wartość przedmiotowego lokalu, przyjmując wartość na poziomie 150.000,00 zł. Wniosły o zaliczenie na ewentualne należny powódce zachowek, darowizn dokonanych przez spadkodawczynię na rzecz powódki, albowiem w 2002 r. otrzymała od niej 16.000 koron norweskich na spłatę zadłużenia względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz waloryzację tej kwoty.

Postanowieniem z dnia 17.10.2014 r. Sąd Rejonowy w Słupsku postanowił połączyć sprawę z powództwa K. G. przeciwko W. G. (1) i M. H. (IX C 527/14) z niniejszą sprawą do wspólnego prowadzenia i rozpoznania a połączone sprawy prowadzić pod sygn. akt I C 378/14 (k. 21 akt IX C 527/14).

Powód K. G. w dniu 5.09.2014 r. złożył pozew o zachowek przeciwko W. G. (1) i M. H.. W pozwie tym domagał się od pozwanych zapłaty solidarnie na swoją rzecz kwoty 30.000,00 zł wraz z odsetkami od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty oraz zasądzenia kosztów postępowania w tym kosztów zastępstwa prawnego według norm przepisanych (k. 2 akt IX C 527/14).

W uzasadnieniu wskazał, iż jego matka J. G., zamieszkała ostatnio w S. przy ul. (...) zmarła w dniu 23.04.2012 r. Spadkodawczyni pozostawiła testament i spadkobiercami uczyniła córkę W. G. (1) i wnuczkę M. H.. W dniu 9.01.2013 r. Sąd Rejonowy w Słupsku stwierdził nabycie spadku po zmarłej po ? części W. G. (1) i wnuczce M. H.. W trakcie postępowania o stwierdzenie nabycia spadku nie sporządzono spisu inwentarza majątku spadkodawczyni. Wartość całego majątku wraz z mieszkaniem wycenił na kwotę 210.000,00 zł. Wskazał, iż nie został wydziedziczony, nie zrzekł się dziedziczenia, nie został uznany za niegodnego dziedziczenia, nie odrzucił spadku a nadto nie otrzymał należnego zachowku w jakiejkolwiek postaci.

Pozwane w odpowiedzi na pozew K. G. wniosły o oddalenie powództwa i zasądzenie od powódki na ich rzecz solidarnie kosztów procesu w tym kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych.

Pozwane zakwestionowały powództwo co do zasady jak i co do wysokości. Podniosły, iż żądanie zachowku jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego. Spadkodawczyni J. G. nabyła nieruchomość wchodzącą w skład spadku za środki pochodzące w całości od pozwanej W. G. (1), zatem winno się odliczyć od spadku wartość darowizny lub jej wartości przez zobowiązanego do zachowku. W ocenie pozwanych zobowiązany do zachowku nie dość, że dokonał darowizny na rzecz spadkodawcy, to jeszcze po jego śmierci odpowiada za należny uprawnionemu zachowek z przedmiotu tejże darowizny. Pozwane zakwestionowały wartość przedmiotowego lokalu, przyjmując wartość na poziomie 150.000,00 zł. Wniosły o zaliczenie na ewentualne należny powodowi zachowek, darowizn dokonanych przez spadkodawczynię na rzecz powoda w wysokości 10.000,00 zł (zabytkowy zegar, zabytkowy obraz, dwa zabytkowe przedwojenne stoły) i 400,00 zł (kuchenka gazowa z piekarnikiem). Zaprzeczyły nadto jakoby w skład spadku po zmarłej wchodziły inne składniki majątku.

Na rozprawie w dniu 9.12.2014 r. powódka A. K. (1) zaprzeczyła jakoby otrzymała jakiekolwiek darowizny od spadkodawczyni.

W piśmie procesowym z dnia 17.12.2014 r. powód K. G. wskazał, iż rzekoma darowizna udzielona15 lat przed śmiercią spadkodawczyni nie może stanowić podstawy do obniżenia wartości czystej spadku. Wskazał, iż przedmiotowe mieszkanie zostało wykupione przez spadkodawczynię na preferencyjnych zasadach, tzn. z 95 % bonifikatą, zatem rzekoma darowizna uczyniona przez W. G. (1) to jej udział w wartości mieszkania w wysokości 5 %. Zaprzeczył jakoby otrzymał od spadkodawczyni darowiznę zabytkowego zegara, zabytkowego obrazu oraz dwóch zabytkowych powojennych stołów o szacunkowej wartości 10.000,00 zł. Potwierdził, iż otrzymał stół, jednak nie był on zabytkowy i był w złym stanie, otrzymał nadto kuchenkę gazową z piekarnikiem jednak jej wartość równa była wartości złomu. Podniósł, iż w skład spadku wchodzi również wyposażenie lokalu oraz biżuteria (według przedłożonego spisu).

W piśmie procesowym z dnia 19.12.2014 r. powódka A. K. (1) wskazała, iż rzeczy wymienione w spisie pkt. 1- 5 i 35 - 43 są w jej posiadaniu, a pozostałe były w posiadaniu pozwanych.

Na rozprawie w dniu 8.08.2016 r. powódka i powód przyznali, iż w skład majątku spadkowego w zakresie ruchomości wchodzą rzeczy wymienione w opinii biegłego z zakresu ruchomości. Powódka wskazała, iż po śmierci spadkodawczyni wzięła kryształ koszyczek, kryształ mały, kryształ z pokrywką, popielnicę, maszynkę do mięsa, sokownik mały, świecznik i krzyżyk.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 14.11.1997 r. J. G. zawarła z Gminą Miejska S. przed notariuszem w S., umowę o ustanowienie odrębnej własności lokalu oraz sprzedaży lokalu i oddania gruntu w użytkowanie wieczyste. Na podstawie umowy nabyła prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) dla której Sąd Rejonowy w Słupsku VII Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą nr (...). Cena wynosiła 43.350,00 zł i została obniżona na podstawie § 1 pkt. 2 uchwały Rady Miejskiej w S. z dnia 26.03.1997 r. do kwoty 13.005,00 zł, która została w całości zapłacona.

Środki pieniężne na zapłatę ceny w wysokości 13.005,00 zł przekazała J. G. jej córka W. G. (1).

dowód: k. 230 - 233 akt notarialny rep. A nr (...), k. 11 - 19, k. 8 - 12 akt IX C 527/14 - odpis księgi wieczystej nr (...), k. 114 - 116, k. 228 - 229 - oświadczenie, k. 287 - 288 - oświadczenie

Spadkodawczyni J. G. zmarła w dniu 23.05.2012 r. w S., ostatnio stale zamieszkiwała w S., w chwili śmierci była wdową. W ciągu swojego życia zawierała tylko jeden związek małżeński, z tego małżeństwa urodziło się czworo dzieci: K. G., Z. G., A. K. (1), W. G. (1). Poza nimi spadkodawczyni nie miała żadnych innych dzieci. Z. G. zmarł w 1999 r., miał dwoje dzieci. Zmarła pozostawiła po sobie testament notarialny z dnia 20.07.1997 r., w którym do całości spadku powołała swoją córkę W. D. z domu G. do ? części oraz wnuczkę M. H. do ? części.

dowód: k. 5 akt IX C 527/12 - odpis skrócony aktu zgony J. G., k. 20 - odpis skrócony aktu urodzenia A. G., k. 21 - odpis skrócony aktu małżeństwa A. G., k. 4 akt IX C 527/14 kserokopia odpisu skróconego aktu urodzenia, k. 24 - 26 - akt I Ns 807/12 - zapewnienie spadkowe W. G. (1), K. G., A. K. (1), R. G., D. G., M. H., k. 4 - testament notarialny z dn. 20.07.1997 r. rep. A nr (...)", k. 5 akt I Ns 808/12 - protokół otwarcia i ogłoszenia testamentu, zeznania powódki A. G. złożone na rozprawie w dniu 31.03.2015 r. 00:34:28

Prawomocnym postanowieniem z dnia 9.01.2013 r., w sprawie I Ns 807/12 Sąd stwierdził, iż spadek po J. G. zmarłej w dniu 23.05.2012 r. ostatnio stale zamieszkałej w S. na podstawie testamentu w formie aktu notarialnego z dnia 20.08.1997 r. rep. A nr (...) nabyły: córka W. G. (1) (córka J. i J.) oraz wnuczka M. H. (córka J. M. i W. M.) po ? części każda z nich.

dowód: k. 10, k. 7 akt IX C 527/14, k. 27 akt I Ns 807/12 - postanowienie z dnia 9.01.2013 r.,

W skład masy spadkowej na dzień otwarcia spadku (23.05.2012 r.) wchodziło: prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) o wartości (według stanu na dzień 23.05.2012 r. a cen obecnych) 148.950,00 zł oraz ruchomości:

-kryształ koszyczek o wartości 35,00 zł,

- kryształ mały o wartości 30,00 zł,

- kryształ z pokrywką o wartości 40,00 zł,

- kryształ popielnica o wartości 100,00 zł,

- maszynka do mięsa o wartości 250,00 zł,

- lampa stojąca o wartości 90,00 zł,

- sokownik mały o wartości 30,00 zł,

- zestaw wigilijny o wartości 30,00 zł,

- łańcuszek o wartości 100,00 zł,

- krzyżyk o wartości 100,00 zł,

- sztućce o wartości 56,00 zł,

- serwis kawowy na 6 osób o wartości 50,00 zł,

- szkło stołowe o wartości 78,00 zł,

- naczynia typu duralex o wartości 32,00 zł,

- deska do prasowania o wartości 5,00 zł,

- żelazko P. C. plus 610 o wartości 1,00 zł,

- lustro (poniemieckie) o wartości 200,00 zł,

- zastawa stołowa o wartości 20,00 zł,

- akcesoria kuchenne o wartości 20,00 zł (łącznie 1.267,00 zł).

dowód: k. 11 - 19, k. 8 - 12 akt IX C 527/14 - odpis księgi wieczystej nr (...), k. 298 - 339 - opinia biegłego sądowego z zakresu szacowania nieruchomości, k. 401 - 443 - opinia biegłego sądowego z zakresu ruchomości, k. 182 - 183 - spis, k. 186 - 195 - dokumentacja fotograficzna, k. 206 - 207 - spis, k. 210 - 219 - dokumentacja fotograficzna, k. 220 - szkic, k. 275 - 277 - skorygowany spis oraz fakty przyznane

A. K. (1) po śmierci J. G. zabrała z ww. lokalu mieszkalnego nastepujące przedmioty: kryształ koszyczek o wartości 35,00 zł, kryształ mały o wartości 30,00 zł, kryształ z pokrywką o wartości 40,00 zł, kryształ popielnica o wartości 100,00 zł, maszynkę do mięsa o wartości 250,00 zł, lampa stojąca o wartości 90,00 zł, sokownik mały o wartości 30,00 zł, zestaw wigilijny o wartości 30,00 zł, łańcuszek o wartości 100,00 zł, krzyżyk o wartości 100,00 zł (łączna wartość ruchomości 805,00 zł).

okoliczność przyznana na rozprawie w dniu 8.08.2016 r.

W dniu 16.09.2002 r. mąż W. G. (1) (S. D.) przelał na rachunek J. G. kwotę 16.000,00 zł koron norweskich.

dowód: k. 143 - potwierdzenie przelewu

W wiadomości elektronicznej z dnia 15.10.2014 r. A. K. (1) wskazała, iż otrzymała od W. G. (1) kwotę 2.000,00 zł, które zostały przeznaczone na pomnik spadkodawczyni.

dowód: k. 144 - korespondencja e - mail, k. 278 - 286

W dniu 3.02.2003 r. A. K. (1) (B.) uiściła na rzecz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w S. z tytułu składki ZUS kwoty: 5.763,94 zł, 1.284,43 zł, 413,69 zł.

dowód: k. 202 - wydruk z rachunku, k. 203 - 204 - potwierdzenia wpłaty

A. K. (1) na dzień 23.05.2012 r. posiadała na stałe orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz orzeczenia lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w S. o trwałej całkowitej niezdolności do pracy oraz samodzielnej egzystencji.

dowód: k. 22 - orzeczenie lekarza orzecznika ZUS z dn. 2.10.2008 r., k. 23 - decyzja o ponownym ustaleniu renty z 17.10.2008 r., k. 24 - orzeczenie lekarza orzecznika ZUS, k. 25 - decyzja o ponownym ustaleniu prawa do dodatku pielęgnacyjnego, k. 26 - orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 27 - orzeczenie o stopniu niepełnosprawności, k. 28 - 29 - fragment legitymacji osoby niepełnosprawnej

Sąd zważył co następuje:

Powództwo zarówno A. K. (1) jak i K. G. podlegało uwzględnieniu w przeważającej części.

Powództwa wniesione w niniejszej sprawie zostały oparte na treści art. 991 kc., który brzmi: "Art. 991. § 1. Zstępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). § 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia."

Zgodnie z treścią art. 931 § 1 kc. w pierwszej kolejności powołane są z ustawy do spadku dzieci spadkodawcy oraz jego małżonek; dziedziczą oni w częściach równych.

Z uwagi na to, iż zmarła J. G. jako spadkobierców ustawowych pozostawiła po sobie troje dzieci oraz dwoje wnucząt po zmarłym przed jej śmiercią synu, wobec tego udział powodów wynosiłby ? części spadku. Zatem zachowek dla K. G. wynosi 1/8 części spadku zaś dla A. K. (2) 1/6 wartości spadku (1/4 x 2/3) albowiem wykazała, iż na dzień otwarcia spadku była trwale niezdolna do pracy.

Do masy spadkowej weszło prawo własności lokalu mieszkalnego położonego w S. przy ul. (...) o wartości (według stanu na dzień 23.05.2012 r. a cen obecnych) 148.950,00 zł oraz ruchomości o łącznej wartości 1.267,00 zł z których część ruchomości o wartości 805,00 zł otrzymała powódka.

W niniejszej sprawie Sąd oparł się na opinii biegłych z zakresu szacowania nieruchomości i ruchomości uznając, iż zostały ona sporządzone w sposób rzeczowy, jasny i zgodnie z wymogami przynależnymi do tej specjalności, nie były nadto kwestionowane przez strony postępowania.

Pozwana W. G. (1) podniosła, iż to ona wykupiła mieszkanie na matkę, co zostało potwierdzone oświadczeniem J. G. złożonym przed notariuszem z podpisem pewnym. W treści oświadczenia spadkobierczyni wskazała, iż środki na wykup mieszkania przekazała jej córka W. G. (1), zaś z aktu notarialnego z dnia 14.11.1997 r. umowy o ustanowienie odrębnej własności lokalu oraz sprzedaży lokalu i oddania gruntu w użytkowanie wieczyste wynikała cena zakupu lokalu w wysokości 13.005,00 zł.

Sąd zważył zatem, iż kwota ww. stanowiła nakład na lokal mieszkalny poczyniony przez W. G. (2), który należało odjąć od wartości mieszkania (148.950,00 zł - 13.005,00 zł = 135.945 zł).

Zgodnie z art. 992 k.c. przy ustalaniu udziału spadkowego stanowiącego podstawę do obliczania zachowku uwzględnia się także spadkobierców niegodnych oraz spadkobierców, którzy spadek odrzucili, natomiast nie uwzględnia się spadkobierców, którzy zrzekli się dziedziczenia albo zostali wydziedziczeni. Przy obliczaniu zachowku nie uwzględnia się zapisów zwykłych i poleceń, natomiast dolicza się do spadku, stosownie do przepisów poniższych, darowizny oraz zapisy windykacyjne dokonane przez spadkodawcę (art. 993 k.c.).

Art. 994 § 1 k.c. stanowi, iż przy obliczaniu zachowku nie dolicza się do spadku drobnych darowizn, zwyczajowo w danych stosunkach przyjętych, ani dokonanych przed więcej niż dziesięciu laty, licząc wstecz od otwarcia spadku, darowizn na rzecz osób niebędących spadkobiercami albo uprawnionymi do zachowku.

Pozwane powołały się na darowiznę poczynioną przez spadkodawczynię powódce A. K. (1) w wysokości 16.000,00 zł koron norweskich. Przedłożyły na tę okoliczność potwierdzenia przelewu należności z rachunku męża pozwanej W. G. (1) na rzecz spadkodawczyni J. G.. pozwane powoływały się na okoliczność, iż pieniądze te spadkodawczyni przekazała powódce na spłatę zobowiązań ZUS.

W ocenie Sądu, pozwane nie wykazały by spadkodawczyni podarowała te pieniądze powódce, brak też dowodów by miała to być kwota darowizny od W. G. (1) na rzecz siostry, a ponadto nawet gdyby darowizna taka została by poczyniona to nie należy do masy spadkowej. Rozliczeniu podlegają tylko darowizny na rzecz spadkobiercy, który otrzymuje zachowek od spadkodawcy, a w niniejszej sprawie nie wykazano, aby były takie darowizny. Nadto należy wskazać, iż zgodnie z korespondencją elektroniczną pieniądze w kwocie 2000 zł. zostały przeznaczone na pomnik spadkodawczyni.

Pozwane nie wykazały nadto aby zostały poczynione darowizny na rzecz powoda K. G. w postaci zabytkowego zegara, zabytkowego obrazu, dwóch zabytkowych stołów i kuchenki gazowej o wartości 10.400,00 zł.

Zatem łączna wartość majątku spadkowego wyniosła 137.212,00 zł (148.950,00 zł, pomniejszone o nakład 13.005,00 zł, powiększone o wartość ruchomości 1.267,00 zł).

Z uwagi na to, iż powódce A. K. (1) przysługuje prawo do 2/3 udziału spadkowego, który by jej przypadał na skutek dziedziczenia ustawowego (1/4), zatem udział jej w całości masy spadkowej to 1/6, albowiem w dniu otwarcia spadku była osobą trwale niezdolną do pracy (1/4 x 2/3). Powódka otrzymała z majątku spadkowego ruchomości o łącznej wartości 805,00 zł zatem wysokość przysługującego jej od pozwanych zachowku określa kwota 22.063,66 zł (1/6 z kwoty 137.212.00 zł pomniejszonej o 805,00 zł).

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt. I i II sentencji wyroku, oddalając powództwo w pozostałym zakresie (pkt. III).

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc. uwzględniając zmianę brzmienia jego treści obowiązującą od dnia 1.01.2016 r., należało zasądzić je od dnia doręczenia pozwu (każda z pozwanych odebrała pozew w innym dniu).

Powodowi K. G. przysługuje prawo do połowy udziału spadkowego, który by mu przypadał na skutek dziedziczenia ustawowego (1/4), zatem jego udział w całości masy spadkowej to 1/8. Zatem na skutek działań matematycznych, obliczony zachowek przysługujący powodowi wyniósł 17.151,50 zł.

Mając na uwadze powyższe Sąd orzekł jak w pkt. VI wyroku. W pozostałym zakresie powództwo powoda K. G. podlegało oddaleniu, o czym orzeczono w pkt VII wyroku.

O odsetkach orzeczono na podstawie art. 481 § 1 kc. uwzględniając zmianę brzmienia jego treści obowiązującą od dnia 1.01.2016 r., zasądzając je od dnia uprawomocnienia się wyroku do dnia zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu.

Pozwane zobowiązane są zapłacić zasądzone kwoty na rzecz powódki i powoda solidarnie, albowiem, jak wynika z art. 1034 § 1 k.c. do chwili działu spadku spadkobiercy ponoszą solidarną odpowiedzialność za długi spadkowe.

Wniosek o powołanie biegłego z zakresu rachunkowości został oddalony albowiem sporne okoliczności zostały dostatecznie wyjaśnione, a okoliczności dotyczące drobnych ruchomości przyznane i dopuszczenie dowodu jedynie spowodowałoby zwłokę w rozpoznaniu sprawy.

O kosztach orzeczono na podstawie art. 98 w zw. z art. 100 k.p.c. w zw. z art. 105 § 2 k.p.c. i w zw. z § 6 pkt 5 rozp. MS z dnia 28.09.2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (…). Powódka A. K. (1) wygrała proces w 62,15 %, powód K. G. w 57,17 %.

Powódka poniosła następujące koszty sądowe: 17,00 zł z tytułu opłaty skarbowej od pełnomocnictwa, 500,00 zł z tytułu części opłaty sądowej od pozwu, 2.400,00 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika, łącznie 2.917,00 zł.

Powód zaś poniósł koszty: 1.500,00 zł z tytułu opłaty sądowej.

Koszty pozwanych to: 34 zł z tytułu opłat skarbowych od pełnomocnictwa, 4.800 zł z tytułu wynagrodzenia pełnomocnika.

Mając na uwadze powyższe, stosownie do wyniku procesu należało zasądzić od pozwanych solidarnie na rzecz powódki A. K. (1) kwotę 898,08 zł : 2.917,00 zł koszty powódki x 62,15 % - 914,83 zł (procentowy wynik wygranej pozwanych z należnych im kosztów) = 898,08 zł.

Od powoda na rzecz pozwanych kwotę 177,65 zł (57,17 % z 1.500,00 zł = 857,55 zł, pomniejszony o należność procentowego wyniku wygranej pozwanych z należnych im kosztów w wysokości wyższej, niż kwota należna powodowi: 1.035,20 zł. - 857,55 zł).

Sąd nie obciążył powódki kosztami postępowania z uwagi na jej trudną sytuację życiową materialną i zdrowotną, w jakiej się znalazła, o czym było wyżej.

Z uwagi na to, iż w sprawie część kosztów została wyłożona ze środków Skarbu Państwa, należało na podstawie art. 113 ust. 1 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych należności te nakazać ściągnąć od powoda K. G. oraz solidarnie od pozwanych na rzecz Skarbu Państwa - Sądu Rejonowego w Słupsku, w części w jakiej przegrali oni proces.

Na koszty te złożył się koszt opinii biegłych łącznie 3.104,53 zł. Należność należało podzielić na pół - dwie sprawy (1.552,26 zł).

Od powoda K. G. należało zatem ściągnąć na rzecz Skarbu Państwa - SR w Słupsku kwotę 664,83 zł (1.552,26 x 42,83 %) a od pozwanych kwotę 2.644,57 zł (koszty co do powódki A. K. (2) - 1.552,26 zł, powiększone o nieuiszczona część opłaty sądowej, od której powódka była zwolniona 1.275,00 zł, łącznie 2.827,26 zł.)

Mając powyższe na uwadze orzeczono jak na wstępie.

Dn. 26.09.2016 r.