Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 19 września 2013 r.

Sąd Okręgowy w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Janusz Madej

Protokolant – st. sekr. sądowy Dorota Hańc

po rozpoznaniu w dniu 19 września 2013 r. w Bydgoszczy

na rozprawie

odwołania R. P.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B.

z dnia 6 listopada 2012 r., znak: (...)- (...)

w sprawie: R. P.

przeciwko: Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych

Oddziałowi w B.

o rentę z tytułu niezdolności do pracy

1)  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, iż przyznaje wnioskodawczyni R. P. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2012 r. do dnia 31 października 2013 r.;

2)  stwierdza odpowiedzialność Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w B. za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji.

Na oryginale właściwy podpis.

Sygn. akt. VI U 5421/12

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 6 listopada 2012r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w B. – po rozpoznaniu wniosku R. P. z dnia 20 września 2012r. – odmówił ubezpieczonej prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy od dnia 1 listopada 2012r.

Powołując się na art. 57 i 61 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych ( t.j. Dz. U. z 2009r Nr 153, poz. 1227 ze zm.) organ rentowy wskazał, iż ubezpieczona orzeczeniem Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 30 października 2012r. nie została uznana za niezdolną do pracy.

Odwołanie od powyższej decyzji wniosła ubezpieczona domagając się jej zmiany i przyznania renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy na dalszy okres od 1 listopada 2012r.

W uzasadnieniu zaskarżonej decyzji zarzuciła organowi rentowemu, iż błędnie ocenił jej stan zdrowia gdyż ze znajdującej się w aktach rentowych dokumentacji medycznej jasno wynika – zdaniem ubezpieczonej – iż stopień naruszenia sprawności organizmu nie pozwala na pracę w wyuczonym zawodzie ( szkoła zawodowa spożywcza ). Ponadto argumentowała ona iż w okresie od (...). przebywała ona na Oddziale Neurologicznym Szpitala (...) im dr A. J. w B., gdzie stwierdzono u niej udar niedokrwienny móżdżku, zespół móżdżkowy, nadciśnienie tętnicze, nikotynizm oraz spondylozę szyjną. Pomimo zastosowanej rehabilitacji i leczenia ubezpieczona twierdziła , iż stan jej zdrowia nie uległ poprawie, a nawet się pogorszył.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania, powołując argumentację przedstawioną w uzasadnieniu zaskarżonej decyzji.

Sąd Okręgowy ustalił i rozważył, co następuje:

Ubezpieczona R. P. ( urodz. (...) ) uprawniona była do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 18 października 2010r. do 31 października 2012r. W dniu 20 września 2012r. złożyła ona w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych Oddziale w B. wniosek o ponowne ustalenie prawa do renty.

Orzeczeniem z dnia 10 października 2012r. Lekarz Orzecznik ZUS ustalił, iż ubezpieczona nie jest niezdolna do pracy. Po rozpoznaniu sprzeciwu ubezpieczonej od tego orzeczenia Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 30 października 2012r. także ustaliła, że nie jest ona niezdolna do pracy.

Ubezpieczona przed przejściem na rentę pracowała w latach 1976 – 1987 jako sprzedawca, a w latach 1991 - 2010 jako pomoc szwaczki, a następnie prasowacz.

( okoliczności niesporne potwierdzone dokumentami w aktach rentowych).

W celu zweryfikowania stanowiska organu rentowego co do zdolności ubezpieczonej do pracy zgodnej z poziomem posiadanych przez nią kwalifikacji zawodowych Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych sądowych o specjalnościach z dziedziny kardiologii, neurologii i okulistyki – odpowiadających schorzeniom na które choruje ubezpieczona.

W opinii z dnia 18 lutego 2013r. biegli rozpoznali u badanej:

1)  nadciśnienie tętnicze;

2)  przebyty udar niedokrwienny móżdżku;

3)  podejrzenie naczyniopochodnego uszkodzenia mózgu.

Na podstawie przeprowadzonych badań oraz po zapoznaniu się z dokumentacją leczenia znajdująca się w aktach sprawy i przedstawioną przez badaną biegli stwierdzili, że występujące objawy kliniczne ( odchylenia w badaniu neurologicznym oraz zgłoszone dolegliwości mogą sugerować naczyniopochodne uszkodzenie mózgu i niewydolność kręgowo-podstawną, przy czym zastrzegli, iż dla zobiektywizowania objawów konieczne jest wykonanie badania (...) mózgu. Zaproponowali oni wydanie ostatecznego orzeczenia po przedstawieniu wyniku (...) mózgu.

( protokół badań sądowo lekarskich i orzeczenie lekarskie k. 10 – 11 akt sprawy ).

Zastrzeżenia do tej opinii zgłosił organ rentowy, który – powołując się na stanowisko Przewodniczącej Komisji Lekarskich ZUS – wskazał, iż badanie (...) będzie stanowiło nową okoliczność , a podczas badania przez Komisję Lekarską ZUS nie stwierdzono odchyleń w badaniu neurologicznym, a badanie TK głowy było w normie. Organ rentowy twierdził też, że brak jest podstaw do kwestionowania odchyleń ze specjalistą neurologiem, gdyż w badaniu klinicznym nie stwierdzono deficytu.

Przedstawienie w badaniu nowego (...) skutkować będzie koniecznością przekazania sprawy do ponownego rozpatrzenia przez ZUS.

Wobec powyższego organ rentowy wnosił – zgodnie z art. 477 ¹⁴§4 K.p.c. – o uchylenie decyzji, przekazanie mu sprawy do rozpoznania i umorzenia postępowania.

( pismo procesowe k.23 akt sprawy ).

Sąd Okręgowy zobowiązał biegłych powołanego w sprawie zespołu do wydania w sprawie opinii uzupełniającej zgodnie z postanowieniem dowodowym z dnia 20 grudnia 2012r. ( bez przedstawienia badań (...) mózgu ).

W opinii uzupełniającej z dnia 15 maja 2013r. biegli sądowi stwierdzili, iż obecnie w badaniu neurologicznym stwierdzono u ubezpieczonej odchylenia od stanu prawidłowego w postaci wygórowanych odruchów kończyn dolnych z tendencją do objawów patologicznych, co może przemawiać za naczyniopochodnym uszkodzeniem mózgu. Ponadto biegli wskazali, iż w wywiadzie występują objawy niewydolności kręgowo- podstawnej, a badana wymaga diagnostyki neurologicznej ( badanie (...) mózgu). Jednocześnie nie stwierdzili oni poprawy w porównaniu do badań przeprowadzonych wcześniej, a ze względu na stwierdzane objawy i konieczność dalszej diagnostyki stwierdzili oni częściową niezdolność ubezpieczonej do pracy do 31 października 2013r.

( opinia uzupełniająca – k. 30 akt sprawy ).

Organ rentowy zgłosił zastrzeżenia do tej opinii biegłych, wskazując, iż w ocenie Przewodniczącego Komisji Lekarskich ZUS aktualnie stwierdzone pogorszenie stanu zdrowia ubezpieczonej stanowi nową okoliczność, co uzasadnia wydanie orzeczenia na podstawie art. 477 ¹⁴ § 4 K.p.c.

( pismo procesowe – k. 42 a.s. )

Zgodnie z art. 477 ¹⁴ §4 K.p.c. w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych do którego prawo uzależnione jest od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, a podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika ZUS lub orzeczenie komisji lekarskiej ZUS i odwołanie od decyzji opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia, Sąd nie orzeka co do istoty sprawy na podstawie nowych okoliczności dotyczących stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji, które powstały po dacie wniesienia odwołania od tej decyzji. W tym przypadku Sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie.

Wbrew stanowisku organu rentowego w niniejszej sprawie brak było podstaw do wydania orzeczenia na podstawie powyższego przepisu albowiem nie pojawiły się po wniesieniu odwołania nowe okoliczności. Zdaniem organu rentowego taką „nową” okoliczność stanowiło „stwierdzone pogorszenie stanu zdrowia” ubezpieczonej. Tymczasem biegli sądowi w opinii z dnia 15.05.2013r. ( k.(...)akt ) wprost stwierdzili, iż nie stwierdzają poprawy w porównaniu do badań przeprowadzonych wcześniej. Biegli odwoływali się przy tym do stwierdzonych podczas badania ubezpieczonej odchyleń od stanu prawidłowego w postaci wygórowanych odruchów kończyn dolnych z tendencją do objawów patologicznych, co może przemawiać za naczyniopochodnym uszkodzeniem mózgu. Jednocześnie – odwołując się do przebytego przez ubezpieczoną w kwietniu 2010r. udaru niedokrwiennego móżdżku – biegli wskazali, iż w wywiadzie występują u niej objawy niewydolności kręgowo - podstawnej. Stanowisko organu rentowego co do wystąpienia nowej okoliczności po wniesieniu odwołania nie miało zatem żadnych podstaw.

Dowód z opinii powołanego w sprawie zespołu biegłych stanowił wystarczającą – zdaniem Sądu - podstawę do zakończenia postępowania wyrokiem uwzględniającym odwołanie. Okres orzeczonej przez ten zespół częściowej niezdolności ubezpieczonej do pracy jest stosunkowo krótki. W czasie tego okresu wymagana będzie dalsza diagnostyka schorzeń ubezpieczonej.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy o emeryturach i rentach z FUS -renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnia łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

3)  niezdolność do pracy powstała w okresach wskazanych w ustawie, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Przepisu ust. 1 pkt 3 nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący, co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. Przy czym w myśl art. 12 wspomnianej wyżej ustawy - niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu.

Całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji ( art. 12 w/w ustawy ). Oceniając stopień niezdolności do pracy należy, w myśl art. 13 wymienionej ustawy, uwzględnić stopień naruszenia sprawności organizmu, możliwość przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia, możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej oraz celowość przekwalifikowania zawodowego biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy uzasadniał zmianę zaskarżonej decyzji na podstawie powołanych przepisów prawa materialnego w związku z art. 477 ¹⁴ §2 K.p.c. i dlatego Sąd orzekł jak w punkcie 1 wyroku.

Na podstawie art. 118 ust. 1a ustawy emerytalnej w pkt 2 wyroku Sąd stwierdził odpowiedzialność organu rentowego za nieustalenie ostatniej okoliczności niezbędnej do wydania decyzji, która wydana została na podstawie wadliwego merytorycznie orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS. Z treści opinii biegłych sądowych wynikało bowiem, że dysponowali oni tym samym materiałem lekarskim, który był dostępny organowi rentowemu i jego organom orzeczniczym w postępowaniu administracyjnym.

SSO Janusz Madej