Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 15 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 15 listopada 2016r. w S.

odwołania B. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 12 września 2014 r. (Nr (...))

w sprawie B. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję i ustala, że ubezpieczonemu B. K. przysługuje prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 01 stycznia 2015 r. na stałe.

Sygn. akt IV U 1168/14

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 12 września 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 57 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 poz. 748), odmówił B. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, wskazując, że Komisja Lekarska w orzeczeniu z dnia 3 września 2014r. nie stwierdziła u ubezpieczonego niezdolności do pracy.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony B. K., wnosząc o jej zmianę i przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W uzasadnieniu wskazano, iż od 2000r. wnioskodawca ma stwierdzoną cukrzycę, jest pod stałą opieką diabetologa, przyjmuje insulinę oraz leki wspomagające, ma kłopoty ze wzrokiem, nadciśnienie tętnicze oraz zmiany zwyrodnieniowe stawów i kręgosłupa. Podniesiono, iż w dniu 20 grudnia 2011r. wnioskodawca uzyskał zaświadczenie lekarskie, w którym stwierdzono, że wobec przeciwwskazań zdrowotnych jest niezdolny do wykonywania pracy na stanowisku wartownika, a decyzja ta została podtrzymana przez Lekarza z (...) Wojewódzkiego Ośrodka Medycyny Pracy w P. Oddział w W. w dniu 9 stycznia 2012r. Powołano się również na zaświadczenia lekarzy, pod których opieką pozostaje wnioskodawca, wskazujące na niepomyślne rokowania zdrowotne ze względu na postępujący przebieg choroby, jak również na uznanie choroby za przewlekle postępującą, zaś skojarzenie cukrzycy i uszkodzenie trzustki sprawia trudności w leczeniu. Dodatkowo ubezpieczony podkreślił, że nigdy nie wykonywał wyuczonego zawodu mechanika maszyn rolniczych, a od 1990r. do 2012r. świadczył prace jako wartownik najpierw w (...) Niepodległości w W., później w (...) sp. z o.o. w W.. Zdaniem ubezpieczonego stanowisko Komisji Lekarskiej odbiega w sposób znaczący od opinii lekarzy różnych specjalności, pod których opieką się znajduje. Ocena stanu zdrowia nastąpiła w sposób pobieżny, bez głębszej analizy stosownej dokumentacji (odwołanie wraz z załącznikami k.1-10 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na przepisy prawa oraz argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie k.11-12 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Ubezpieczony B. K. w dniu 25 czerwca 2014r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek k.1 akt rentowych). Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował ubezpieczonego na badanie przez Lekarza Orzecznika, który w orzeczeniu z 31 lipca 2014r. ustalił, że ubezpieczony nie jest niezdolny do pracy (orzeczenie lekarza orzecznika z 31.07.2014r. k.11 akt rentowych). Na skutek sprzeciwu od powyższego orzeczenia ubezpieczony został skierowany na badanie przez Komisję Lekarską ZUS, która w orzeczeniu z 3 września 2014r. ustaliła, że wnioskodawca nie jest niezdolny do pracy (sprzeciw ubezpieczonego od orzeczenia lekarza orzecznika ZUS k.12 akt rentowych; orzeczenie Komisji Lekarskiej ZUS z 03.09.2014r. k.15 akt rentowych). Na podstawie powyższego orzeczenia, zaskarżoną decyzją z 12 września 2014r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił ubezpieczonemu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. W decyzji tej wskazano również, że w 10-leciu przed dniem zgłoszenia wniosku o rentę (tj. 25.06.2004r. – 24.06.2014r.) ubezpieczony udowodnił okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 7 lat, 9 miesięcy i 12 dni (decyzja z 12.09.2014r. k.18 akt rentowych).

B. K., ur. (...), posiada zawód wyuczony mechanik maszyn rolniczych, w którym nigdy nie pracował. Ubezpieczony pracował jako robotnik fizyczny na budowie. W okresie od 1 sierpnia 1990r. do 28 lutego 1998r. był zatrudniony na stanowisku wartownika w (...) Niepodległości w W., natomiast w okresie od 4 marca 1998r. do 20 lipca 2012r. w (...) sp. z o.o. w W.. Posiadał uprawnienia na broń. Od dnia 1 sierpnia 2012r. wnioskodawca jest zarejestrowany w Powiatowym Urzędzie Pracy w M. jako bezrobotny. Do dnia 8 sierpnia 2013r. ubezpieczony pobierał zasiłek dla bezrobotnych (okoliczności bezsporne, a nadto: zaświadczenie o zatrudnieniu i wynagrodzeniu, k. 4-5 akt rentowych za wnioskiem z dnia 17.04.2012r.; zaświadczenie Powiatowego Urzędu Pracy w M., k. 7 akt rentowych; decyzja Starosty M. z dnia 1.08.2012r., k. 5 akt sprawy; wyjaśnienia ubezpieczonego, k. 50-50v akt sprawy).

Orzeczeniem z dnia 3 marca 2014r. (...) do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności zaliczył B. K. do osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z przyczyny o symbolu 11-I. Wskazano w nim, że niepełnosprawność istnieje od 2000r., ustalony stopień niepełnosprawności datuje się od 7 lutego 2014r., a orzeczenie wydano do dnia 31 marca 2016r. (kopia orzeczenia o niepełnosprawności, k. 36 akt sprawy). Orzeczeniem z dnia 4 kwietnia 2016r. ubezpieczony ponownie został zaliczony do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności do dnia 30 kwietnia 2018r., jednocześnie stwierdzono, że przeciwwskazana jest praca na wysokości i przy maszynach w ruchu (kopia orzeczenia o stopniu niepełnosprawności z dnia 4.04.2016r., k. 122 akt sprawy).

U ubezpieczonego rozpoznano następujące schorzenia: cukrzycę wtórną po przebytym dwukrotnym zapaleniu trzustki (w 1997r. i 2000r.) leczona insuliną i doustnymi lekami przeciwcukrzycowymi, polineuropatię cukrzycową, retinopatię cukrzycową nieproliferacyjną z makulopatią obu oczu, angiopatię nadciśnieniową obu oczu, skrzydlika oka prawego, chwiejne nadciśnienie tętnicze u osoby z nadwagą, zespół bólowy kręgosłupa L-S, zespół bólowy barku prawego, przepuklinę pępkową i kresy białej, zwyrodnienie kręgosłupa, bóle stawów, zaciskające zapalenie pochewek ścięgnistych palców 3 obu dłoni (w wywiadzie). Biegły lekarz okulista w opinii z dnia 10 marca 2016r. stwierdził u ubezpieczonego obniżenie ostrości widzenia obu oczu, zwłaszcza oka prawego, w następstwie zmian zwyrodnieniowych siatkówki i naczyń siatkówki w przebiegu cukrzycy insulinozależnej. Stwierdzono na dnie oczu zmiany degeneracyjne siatkówki charakterystyczne dla cukrzycy (tzw. retinopatia przedproliferacyjna cukrzycowa z makulopatią). W ocenie biegłego lekarza okulisty dr n. med. R. S. wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy, a stan ten powstał po styczniu 2015r. Z uwagi na niepewne rokowania terapii biegły nie był w stanie podać okresu trwania częściowej niezdolności do pracy (opinia biegłego okulisty z dnia 10.03.2016r., k. 79 akt sprawy). Biegły lekarz diabetolog stwierdził u B. K. cukrzycę skojarzoną z otyłością, powikłaną neuropatią cukrzycową obwodową (postać bolesna), nadciśnienie tętnicze, chorobę niedokrwienną serca, a także stan po przebytym ostrym zapaleniu trzustki. W ocenie biegłego na obecnym etapie rozwoju cukrzycy i jej powikłań, przy leczeniu dużymi dawkami insuliny ubezpieczony nie jest zdolny do pracy w dotychczas wykonywanych zawodach, co czyni go częściowo niezdolnym do pracy. Częściową niezdolność datuje się od 2015r., czyli od rozwoju i nasilenia poważnych powikłań cukrzycowych. Zdaniem biegłego diabetologa dr n. med. A. P. niezdolność ta ma charakter trwały, a wynika z konieczności leczenia dużymi dawkami insuliny i z rozwoju powikłań przewlekłych cukrzycy. Dodatkowo zwrócono uwagę, że wnioskodawca był diagnozowany w kierunku choroby wieńcowej, planowana była koronarografia. Zdolność do pracy w przypadku występowania cukrzycy jest zdefiniowana tym, czy przy ewentualnej insulinoterapii niedocukrzenie z utratą przytomności może stanowić zagrożenie dla zdrowia i życia pacjenta i osób z otoczenia. Przy insulinoterapii przeciwwskazana jest praca: ciężka fizyczna, praca zmianowa, przy maszynach w ruchu, praca kierowcy zawodowego, praca w służbach mundurowych z dostępem do broni palnej. W ocenie biegłego ubezpieczony nie może wykonywać pracy zgodnej z wyuczonym zawodem (mechanik maszyn rolniczych) ani dotychczas wykonywanej (wartownik). Dopuszczalna jest tylko lekka praca fizyczna oraz typu biurowego. Nawet praca średniociężka fizyczna jest przeciwwskazana przy retinopatii proliferacyjnej cukrzycowej. Przy obecnych ciężkich powikłaniach cukrzycy nie jest możliwa poprawa stanu zdrowia wnioskodawcy, dlatego niezdolność do pracy ma charakter trwały. W sytuacji, gdy występują ciężkie powikłania cukrzycy – retinopatia proliferacyjna u danej osoby praktycznie występuje zakaz dźwigania jakichkolwiek ciężarów, a polineuropatia bolesna świadczy o poważnym i wieloletnim uszkodzeniu układu nerwowego z nieodwracalnymi zmianami, doprowadzającymi ostatecznie do zespołu stopy cukrzycowej. Możliwości przekwalifikowania zawodowego w sytuacji ubezpieczonego są znikome (opinia biegłego diabetologa dr n. med. A. P. z dnia 13.05.2016r., k. 89-90 akt sprawy). U B. K. nie stwierdzono niezdolności do pracy z przyczyn neurologicznych, kardiologicznych, ortopedycznych i chirurgicznych. Z uwagi na stan narządu wzroku ubezpieczony jest częściowo niezdolny do pracy od stycznia 2015r. Obecny stan rozwoju cukrzycy i powikłań diabetologicznych przy leczeniu dużymi dawkami insuliny powoduje, że wnioskodawca jest częściowo trwale niezdolny do pracy, a niezdolność ta istnieje od 2015r. (opinia łączna biegłych z zakresu diabetologii, neurologii, kardiologii, ortopedii, okulistyki i chirurgii naczyniowej z dnia 20.06.2016r., k. 100-101 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego B. K. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art.57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015r. poz. 748) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w okresach wyszczególnionych w ustawie (w tym w okresie pobierania zasiłku dla bezrobotnych), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, przy czym ostatniego wymogu nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W myśl art.12 ust.1, 2 i 3 ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania ubezpieczonego od decyzji organu rentowego odmawiającej mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy wymagało ustalenia, czy ubezpieczony jest osobą niezdolną do pracy. W tym celu Sąd zasięgnął opinii biegłych lekarzy o specjalnościach odpowiadających schorzeniom ubezpieczonego. Jako miarodajny dowód w sprawie, zasługujący na całościowe uwzględnienie oceniono opinię drugiego biegłego lekarza okulisty dr n. med. R. S. z dnia 10 marca 2016r. oraz drugiego biegłego lekarza diabetologa dr n. med. A. P. z dnia 13 maja 2016r. Wskazani biegli po zbadaniu ubezpieczonego oraz zapoznaniu się z dokumentacją medyczną uznali, że ze względu na schorzenia diabetologiczne w postaci cukrzycy i powikłań cukrzycowych, a także wobec konieczności przyjmowania na stałe insuliny, B. K. jest częściowo niezdolny do pracy, a niezdolność ta ma charakter trwały. Biegły z zakresu diabetologii wskazał, że przy leczeniu dużymi dawkami insuliny ubezpieczony nie może wykonywać pracy w zawodzie wyuczonym mechanika maszyn rolniczych oraz w zawodzie wartownika, który wykonywał przez ponad 20 lat. Zarówno biegły okulista, jak i biegły diabetolog częściową niezdolność do pracy datują od stycznia 2015r., tj. od rozwoju i nasilenia poważnych powikłań cukrzycowych. Wobec konieczności leczenia dużymi dawkami insuliny oraz leczenia przewlekłych powikłań niezdolność ta ma charakter trwały. Zaburzenia cukrzycowe znajdują również odzwierciedlenie w dokumentacji lekarskiej, którą ubezpieczony złożył na rozprawie w dniu 15 listopada 2016r., z której wynika, że u B. K. rozpoznano cukrzycę leczoną doustnie i insuliną powikłaną neuropatią oraz retinopatią przedproliferacyjną i makulopatią. Ponadto rozpoznano u ubezpieczonego przewlekłą chorobę niedokrwienną serca, chorobę wieńcową, co wcześniej nie znalazło odzwierciedlenia w dokumentacji medycznej, a biegły lekarz kardiolog zaznaczył, że dotychczas ubezpieczony poza nadciśnieniem tętniczym nie leczył innych schorzeń kardiologicznych. Okazało się jednak, że ubezpieczony w kwietniu 2016r. był diagnozowany w kierunku choroby wieńcowej, a w czerwcu i lipcu 2016r. przeprowadzono u niego angioplastykę wieńcową z implantacją stentów lekowych. Z uwagi, że dotychczasowe opinie biegłego lekarza okulisty (z dnia 10 marca 2016r.) i diabetologa (z dnia 13 maja 2016r.) oraz opinia łączna z dnia 20 czerwca 2016r. (k. 100-101 akt sprawy), były korzystne dla ubezpieczonego Sąd odstąpił od powoływania dowodu z nowej opinii biegłego kardiologa oraz pominął dowód z opinii lekarza medycyny pracy jako zbędny dla rozstrzygnięcia sprawy. Niewątpliwie bowiem choć poszczególne schorzenia nie powodują u ubezpieczonego niezdolności do pracy, to już łącznie wszystkie rozpoznane schorzenia i powikłania cukrzycy przy leczeniu dużymi dawkami insuliny sprowadzają na niego niezdolność do pracy w dotychczasowym zawodzie. Nie zasługiwał na uwzględnienie wniosek organu rentowego o dopuszczenie dowodu z opinii uzupełniającej biegłych diabetologa, neurologa, kardiologa, ortopedy, okulisty i chirurga naczyniowego w zakresie określenia daty powstania niezdolności do pracy (k. 115 akt sprawy). Co prawda w opinii łącznej biegły diabetolog jako datę powstania niezdolności do pracy wskazał jedynie ogólnie 2015r., lecz biegły lekarz okulista sprecyzował, że wnioskodawca jest częściowo niezdolny do wykonywania pracy od stycznia 2015r. Organ rentowy nie kwestionował w/w opinii w pozostałym zakresie. B. K. zgodził się z ostateczną opinią biegłych lekarzy z dnia 20 czerwca 2016r., w tym również z datą początkową częściowej niezdolności do pracy określoną na styczeń 2015r. Mając na uwadze opinie biegłych, którzy opiniowali w sprawie po raz drugi, w szczególności opinię biegłego okulisty i biegłego diabetologa, Sąd uznał B. K. za częściowo niezdolnego do pracy od 1 stycznia 2015r. na stałe. Opinie te oceniono jako spójne, logiczne i należycie uzasadnione.

Spełnione zostały również pozostałe przesłanki przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określone w art. 57 w zw. z art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Ubezpieczony w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę wykazał okres ubezpieczenia w łącznym wymiarze 7 lat, 9 miesięcy i 12 dni, przy czym stosownie do treści art. 58 ust. 1 pkt 5 i ust. 2 w/w ustawy w przypadku wnioskodawcy, u którego niezdolność do pracy powstała w wieku powyżej 30 lat, wymagany jest łączny okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 5 lat przypadający w ciągu ostatniego dziesięciolecia przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed dniem powstania niezdolności do pracy. Niezdolność do pracy u ubezpieczonego powstała nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresu, o którym mowa w art. 7 pkt 12 w/w ustawy, tj. od ustania okresu pobierania zasiłku dla bezrobotnych, co nastąpiło w dniu 8 sierpnia 2013r. Niewątpliwie zatem niezdolność do pracy datowana od 1 stycznia 2015r. powstała w okresie, o którym mowa w art. 57 ust. 1 pkt 3 ustawy.

Całokształt okoliczności sprawy pozwala zatem stwierdzić, że B. K. spełnia wszystkie przesłanki do ustalenia prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy określone w art. 57 w zw. z art. 58 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Za dowodem z opinii drugiego biegłego okulisty z dnia 10 marca 2016r., opinii drugiego biegłego diabetologa z dnia 13 maja 2016r. oraz opinii łącznej z dnia 20 czerwca 2016r. Sąd uznał ubezpieczonego za trwale częściowo niezdolnego do pracy od dnia 1 stycznia 2015r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art.477 ¹⁴ § 2 kpc, zmieniono zaskarżoną decyzję i orzeczono jak w sentencji wyroku.