Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 24 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Katarzyna Antoniak

Protokolant st. sekr. sądowy Marzena Mazurek

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2016r. w Siedlcach

na rozprawie

sprawy z wniosku G. T.

przeciwko Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

o prawo do renty rolniczej

w związku z odwołaniem od decyzji Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

z dnia 24 maja 2016 r. Nr (...)

p o s t a n a w i a :

I.  uchylić zaskarżoną decyzję i przekazać sprawę Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego celem ponownego rozpoznania;

II.  umorzyć postępowanie.

Sygn. akt IV U 585/16

UZASADNIENIE

postanowienia Sądu Okręgowego w Siedlcach IV Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych z dnia 24 listopada 2016r.

Decyzją z dnia 24 maja 2016r. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, działając na podstawie art. 21 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016r. poz. 277), odmówił G. T. prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, bowiem Lekarz Rzeczoznawca Kasy orzeczeniem z dnia 26 kwietnia 2016r. nie uznał jej za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym.

Odwołanie od w/w decyzji złożyła ubezpieczona G. T., wskazując, że nie zgadza się z odmową przyznania jej prawa do renty, gdyż jej stan zdrowia nie pozwala na pracę w gospodarstwie rolnym (odwołanie, k. 1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na podstawę prawną i argumentację zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 2-2v akt sprawy).

Na rozprawie w dniu 24 listopada 2016r. ubezpieczona wyjaśniła, że jej odwołanie do Komisji nie zostało przez KRUS rozpatrzone, a ona nie zgadza się z podstawą odmowy przyznania prawa do renty rolniczej, tj. ustaleniem braku niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym. Pełnomocnik organu rentowego wnosił o odrzucenie odwołania (protokół rozprawy z dnia 24 listopada 2016r., k. 12-12v akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

G. T. w dniu 9 marca 2016r. wystąpiła do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego z wnioskiem o rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy (wniosek, k. 1 akt rentowych). Rozpoznając wniosek organ rentowy skierował ubezpieczoną na badanie przez Lekarza Rzeczoznawcę, który w orzeczeniu z dnia 26 kwietnia 2016r. nie uznał jej za całkowicie niezdolną do pracy w gospodarstwie rolnym (wypis z treści orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy, k. 40-41v akt rentowych). Wypis z treści orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy został wysłany G. T. w dniu 27 kwietnia 2016r. listem zwykłym (nierejestrowanym), dlatego organ rentowy nie dysponuje dowodem doręczenia w/w wypisu (pismo organu rentowego z dnia 28 lipca 2016r., k. 7 akt sprawy).

Powołane orzeczenie Lekarza Rzeczoznawcy z dnia 26 kwietnia 2016r. stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji z dnia 24 maja 2016r. odmawiającej ubezpieczonej prawa do renty rolniczej (decyzja z dnia 24.05.2016r., k. 42 akt rentowych).

W dniu 2 czerwca 2016r. ubezpieczona wniosła odwołanie od orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy z dnia 26 kwietnia 2016r. do Komisji Lekarskiej Kasy (odwołanie do Komisji Lekarskiej Kasy, k. 43 akt rentowych). W odpowiedzi na w/w odwołanie od orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy, pismem z dnia 6 czerwca 2016r. organ rentowy poinformował wnioskodawczynię, że decyzją z dnia 24.05.2016r. odmówiono jej prawa do renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, a decyzja ta została wydana na podstawie prawomocnego orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy KRUS. Jednocześnie wskazano, że zgodnie z pouczeniem zawartym w tej decyzji przysługuje jej prawo wniesienia odwołania za pośrednictwem KRUS do Sądu Okręgowego – Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych w Siedlcach w terminie 1 miesiąca od daty otrzymania decyzji (pismo z 6.06.2016r., k. 45 akt rentowych). Organ rentowy nie rozpatrzył odwołania od orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy i nie przekazał sprawy do rozpoznania Komisji Lekarskiej Kasy.

W dniu 24 czerwca 2016r. G. T. złożyła odwołanie od w/w decyzji z dnia 24 maja 2016r., kwestionując podstawę odmowy przyznania prawa do renty rolniczej, tj. ustalenie braku niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym (odwołanie, k. 1 akt sprawy).

Ubezpieczona nie potrafiła wskazać, kiedy otrzymała odpis orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy, jak również nie pamiętała, czy najpierw otrzymała decyzję, czy też orzeczenie lekarskie (wyjaśnienia ubezpieczonej, k. 12-12v akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 20 grudnia 1990r. o ubezpieczeniu społecznym rolników (Dz. U. z 2016r. poz. 277 j.t.) renta rolnicza z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który łącznie spełnia następujące warunki: podlegał ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez wymagany okres, o którym mowa w ust. 2; jest trwale lub okresowo całkowicie niezdolny do pracy w gospodarstwie rolnym; całkowita niezdolność do pracy w gospodarstwie rolnym powstała w okresie podlegania ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu lub w okresach, o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 1 i 2, lub nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów. Stosownie do treści art. 46 ust. 1 pkt 1 w/w ustawy orzeczenia dotyczące trwałej i okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym w związku z prowadzonym postępowaniem o ustalenie prawa do świadczeń wydają w pierwszej instancji lekarze rzeczoznawcy Kasy, a w drugiej instancji – komisje lekarskie Kasy. Przepis § 15 ust. 1 i 2 rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej z dnia 31 grudnia 2004r. w sprawie orzecznictwa lekarskiego w Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. z 2005r. Nr 6 poz. 46) stanowi, że od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy osobie przysługuje prawo odwołania do komisji lekarskiej Kasy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wypisu z treści orzeczenia, a odwołanie to wnosi się za pośrednictwem jednostki organizacyjnej Kasy wymienionej w wypisie z treści orzeczenia.

W niniejszej sprawie na etapie postępowania przed organem rentowym nie zostało zachowane dwuinstancyjne postępowanie dotyczące orzekania o niezdolności do pracy, co uniemożliwiało Sądowi merytoryczne rozpoznanie sprawy, czyli pod kątem zasadności odwołania ubezpieczonej i prawidłowości wydania decyzji z dnia 24 maja 2016r. Powołane przepisy ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz stosownego aktu wykonawczego stanowią, że przy ustalaniu prawa do renty rolniczej o niezdolności do pracy w pierwszej instancji orzeka lekarz rzeczoznawca Kasy, od orzeczenia którego osobie ubezpieczonej przysługuje odwołanie do komisji lekarskiej Kasy w ciągu 14 dni od dnia doręczenia wypisu z treści orzeczenia. W przypadku wniesienia takiego odwołania od orzeczenia lekarskiego, w którym wnioskodawca kwestionuje stanowisko lekarza rzeczoznawcy, wówczas o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym rozstrzyga komisja lekarska Kasy w składzie trzyosobowym. Dopiero wtedy organ rentowy może wydać decyzję o przyznaniu bądź odmowie prawa do renty rolniczej. Prezes Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego może również wydać decyzję na podstawie prawomocnego orzeczenia lekarza rzeczoznawcy, gdy osoba w ogóle nie odwoła się do komisji lekarskiej Kasy.

Zgodnie z art. 477 ⁹ §3 ¹ kpc sąd odrzuci odwołanie w sprawie o świadczenie z ubezpieczeń społecznych, do którego prawo jest uzależnione od stwierdzenia niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji albo stwierdzenia stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, jeżeli podstawę do wydania decyzji stanowi orzeczenie lekarza orzecznika Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, a osoba zainteresowana nie wniosła sprzeciwu od tego orzeczenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych i odwołanie jest oparte wyłącznie na zarzutach dotyczących tego orzeczenia. Jeżeli odwołanie opiera się także na zarzucie nierozpoznania wniesionego po terminie sprzeciwu od tego orzeczenia, a wniesienie sprzeciwu po terminie nastąpiło z przyczyn niezależnych od osoby zainteresowanej, sąd uchyla decyzję, przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania organowi rentowemu i umarza postępowanie. W takim przypadku organ rentowy kieruje sprzeciw do rozpatrzenia do komisji lekarskiej Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Powyższy przepis z mocy §3 ³ w/w artykułu stosuje się odpowiednio w sprawach o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników.

Powołana regulacja wskazuje, że kwestia doręczenia wypisu z orzeczenia lekarza rzeczoznawcy Kasy ma kluczowe znaczenie dla rozpoczęcia biegu 14-dniowego terminu do wniesienia odwołania do komisji lekarskiej Kasy, zaś brak wniesienia w terminie odwołania do komisji lekarskiej w dalszej perspektywie może skutkować odrzuceniem przez Sąd odwołania od niekorzystnej dla ubezpieczonego decyzji organu rentowego, jeżeli odwołanie opiera się wyłącznie na zarzutach dotyczących orzeczenia lekarza rzeczoznawcy. Niemniej jednak w przypadku braku skutecznego doręczenia wypisu z orzeczenia lekarza rzeczoznawcy termin do złożenia odwołania do komisji lekarskiej Kasy w ogóle nie rozpoczyna biegu, w takiej sytuacji za datę doręczenia uznać należy dzień, w którym osoba ubezpieczona faktycznie otrzymała orzeczenie lub się z nim zapoznała.

W okolicznościach niniejszej sprawy ubezpieczona złożyła odwołanie od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy do komisji lekarskiej Kasy, ale dopiero po wydaniu decyzji odmawiającej jej prawa do świadczenia rentowego. Decyzja została wydana w dniu 24 maja 2016r., zaś odwołanie do komisji lekarskiej wniesiono do organu rentowego w dniu 2 czerwca 2016r., czyli trochę ponad tydzień od wydania zaskarżonej decyzji. Sąd zwracał się do organu rentowego o przedłożenie dowodu doręczenia G. T. wypisu z orzeczenia lekarza rzeczoznawcy, lecz w odpowiedzi uzyskał informacje, że wypis z treści orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy został wysłany ubezpieczonej w dniu 27 kwietnia 2016r. listem zwykłym (nierejestrowanym), dlatego organ rentowy nie dysponuje dowodem doręczenia w/w wypisu. Tym samym brak jest możliwości ustalenia daty doręczenia wnioskodawczyni wypisu z orzeczenia lekarza rzeczoznawcy oraz tego, kiedy rozpoczął bieg 14-dniowy termin na złożenie odwołania do komisji lekarskiej Kasy. Brak jest zatem podstaw do odrzucenia odwołania ubezpieczonej od decyzji z dnia 24 maja 2016r. z uwagi na to, że nie wniosła w terminie odwołania do komisji lekarskiej, gdyż nie ma dowodu, kiedy faktycznie G. T. otrzymała orzeczenie lekarza rzeczoznawcy. Ubezpieczona nie potrafiła wskazać, kiedy otrzymała odpis orzeczenia Lekarza Rzeczoznawcy, jak również nie pamiętała, czy najpierw otrzymała decyzję, czy też orzeczenie lekarskie. W ocenie Sądu w tych okolicznościach zachodziła ustawowa przesłanka do uchylenia zaskarżonej decyzji i przekazania sprawy Prezesowi Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego, który w toku ponownego rozpoznania sprawy podejmie odpowiednie czynności odnośnie odwołania od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy, kierując je do rozpatrzenia przez komisję lekarską Kasy. Dopiero po wyczerpaniu dwuinstancyjnego postępowania w zakresie orzekania o niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym zostanie wydana decyzja co do wnioskowanego świadczenia rentowego.

W okolicznościach niniejszej sprawy Sąd nie mógł ani odrzucić odwołania od decyzji, gdyż organ rentowy nie był w stanie udowodnić, kiedy wypis z orzeczenia lekarza rzeczoznawcy został doręczony ubezpieczonej, ani też rozpoznać merytorycznie sprawy. Skoro bowiem w/w wypis został przesłany listem zwykłym, a organ rentowy nie dysponuje potwierdzeniem jego odbioru, to również nie można uznać, że odwołanie do komisji lekarskiej zostało wniesione po terminie. Bezspornie organ rentowy dotychczas nie rozpoznał odwołania ubezpieczonej od orzeczenia lekarza rzeczoznawcy do komisji lekarskiej Kasy. Co za tym idzie, Sąd uchylił zaskarżoną decyzję, przekazał sprawę organowi rentowemu celem ponownego rozpoznania i umorzył postępowanie.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ⁹ §3 ¹ i §3 ³, orzeczono jak w sentencji postanowienia.