Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 listopada 2016 r.

Sąd Rejonowy Szczecin – Centrum w Szczecinie VIII Wydział Rodzinny i Nieletnich w składzie:

Przewodniczący – Sędzia Sądu Rejonowego Piotr Szarek

Protokolant – sekretarz sądowy Wioletta Rucińska

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 listopada 2016 r. w S.

sprawy z powództwa małoletniego C. J. reprezentowanego przez matkę P. J.

przeciwko B. J.

o podwyższenie alimentów

I  podwyższa alimenty zasądzone od pozwanego B. J. na rzecz małoletniego powoda C. J. wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 stycznia 2009 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RC 3005/07, z kwot po 700 zł (siedemset złotych) miesięcznie do kwot po 900 zł (dziewięćset złotych) miesięcznie, poczynając od dnia 19 kwietnia 2016 r., płatne z góry do dnia 10. każdego miesiąca wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie w razie opóźnienia w płatności którejkolwiek z rat;

II  oddala powództwo w pozostałej części;

III  nakazuje pobrać od pozwanego B. J. na rzecz Skarbu Państwa – Sądu Rejonowego Szczecin – Centrum w Szczecinie kwotę 120 zł (stu dwudziestu złotych) tytułem nieuiszczonych kosztów sądowych;

IV  wyrokowi w zakresie punktu I (pierwszego) nadaje rygor natychmiastowej wykonalności.

Sygn. akt VIII RC 111/16

UZASADNIENIE

Małoletni powód C. J. – reprezentowany przez matkę P. J. – wniósł pozew przeciwko B. J. o podwyższenie alimentów zasądzonych wyrokiem Sądu Okręgowego w Szczecinie z dnia 15 stycznia 2009 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RC 3005/07, z kwot po 700 zł miesięcznie do kwot po 1 000 zł miesięcznie.

W uzasadnieniu pozwu m.in. wskazano, iż: od czasu ostatniego orzekania o alimentach wzrosły koszty utrzymania małoletniego powoda w takim stopniu, że konieczne jest większe partycypowanie pozwanego w kosztach utrzymania dziecka.

W odpowiedzi na pozew pozwany B. J. wniósł o oddalenie powództwa wskazując, m.in., iż wydatki związane z utrzymaniem małoletniego nie uzasadniają podwyższenia alimentów, a nadto sytuacja majątkowa pozwanego uniemożliwia mu łożenie wyższych alimentów.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny

Małoletni C. J., urodzony w dniu (...) w S., pochodzi ze związku małżeńskiego P. J. i B. J.. Rodzice małoletniego są rozwiedzeni i nie mieszkają w jednym lokalu.

Niesporne, a nadto:

–

odpis zupełny aktu urodzenia, k. 6.

Wyrokiem z dnia 15 stycznia 2009 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt X RC 3005/07, Sąd Okręgowy w Szczecinie m.in. zasądził od B. J. na rzecz małoletniego C. J. alimenty w kwotach 700 zł.

W dniu 13 kwietnia 2015 r. małoletni C. J. – reprezentowany przez matkę P. J. – wniósł pozew przeciwko B. J. o podwyższenie alimentów do kwoty 1 200 zł miesięcznie. Po rozpoznaniu powyższego żądania, wyrokiem z dnia 22 września 2015 r., wydanym w sprawie o sygnaturze akt III RC 252/15, Sąd Rejonowy w Stargardzie Szczecińskim oddalił powództwo o podwyższenie alimentów.

W czasie wyrokowania w sprawie III RC 252/15:

–

małoletni C. J. uczęszczał do drugiej klasy gimnazjum, w klasie mundurowej; mieszkał razem z matką P. J., która pracując jako pielęgniarka uzyskiwała wynagrodzenie w kwocie 2 700 zł netto miesięcznie;

–

B. J. był zatrudniony w Żandarmerii Wojskowej, gdzie w 2014 r. uzyskał z tego tytułu dochód w kwocie 59 670,80 zł; poza małoletnim C. B. miał na utrzymaniu córkę Z. J., urodzoną w dniu (...) w S.; zamieszkiwał wraz z matką małoletniej Z. J. w jej trzypokojowym mieszkaniu wraz ze wspólną córką i synem partnerki; z tytułu zatrudnienia w Żandarmerii Wojskowej uzyskiwał wynagrodzenie za pracę w kwocie 3 311 zł netto miesięcznie, a jego partnerka uzyskiwała wynagrodzenie w wysokości 2 800 zł netto miesięcznie; posiadał mieszkanie w postaci kawalerki, którą wynajmował za kwotę 500 zł miesięcznie.

Dowód:

–

wyrok rozwodowy z dnia 15 stycznia 2009 r., k. 98;

–

zeznanie podatkowe B. J., k. 30 w aktach sprawy III RC 252/15;

–

protokół rozprawy z dnia 22 września 2015 r., k. 41 – 42 w aktach sprawy III RC 252/15.

Obecnie małoletni C. J.: ma ukończone 15 lat; uczęszcza do III klasy Gimnazjum w S.; ma schorzenie w postaci prawostronnego dziecięcego porażenia mózgowego; ma rozpoznany zez rozbieżny oka lewego oraz krótkowzroczność z astygmatyzmem oraz (...); w związku z rozpoznanym (...) przyjmuje codziennie magnez oraz kwas (...) 3; ma jedną nogę krótszą i musi korzystać z wkładek ortopedycznych; musi korzystać z okularów korekcyjnych, które są wymieniane ok. co 18 miesięcy; dwa razy w roku uczęszcza w S. na naświetlania oczu – jeden cykl naświetleń obejmuje 10 naświetlań i kosztuje 250 zł; korzysta w tygodniu z korepetycji z matematyki i chemii, które kosztują 50 tygodniowo zł oraz z korepetycji z angielskiego, które kosztują tygodniowo 25 zł – łącznie tygodniowo 75 zł, a miesięcznie w ciągu roku szkolnego 300 zł.

Małoletni C. J. zamieszkuje jedynie wraz z matką P. J. w S. przy ul. (...). Opłata eksploatacyjna za przedmiotowe mieszkanie opiewa na kwotę 434,21 zł; opłata za energię elektryczną wynosi 180 zł, płatna co dwa miesiące; opłata za gaz 40 zł, płatna co dwa miesiące; opłata za Internet, telewizję, telefon wynosi ok. 123 zł miesięcznie.

Obecnie P. J. (matka małoletniego) jest zatrudniona
w (...) Szpitalu im. (...) w S. – Z. na stanowisku pielęgniarki i uzyskuje z tego tytułu wynagrodzenie w wysokości ok. 2 800 zł netto miesięcznie. Spłaca kredyt za mieszkanie, którego rata opiewa na kwotę ok. 700 zł miesięcznie.

W styczniu 2015 r. zostały zakupione okulary dla małoletniego C. J. za kwotę 520 zł, a w sierpniu 2016 r. został wystawione przez lekarza okulistę zlecenie zakupu kolejnych okularów dla ww. małoletniego.

Średniomiesięczne koszty związane z utrzymaniem małoletniego C. J. opiewają na kwotę ok. 1 500 zł.

Na przedmiotową kwotę składają się średniomiesięcznie następujące kwoty: ok. 337 zł (½ w opłacie eksploatacyjnej za mieszkanie; ½ w opłacie za prąd i gaz oraz Internet, telewizję, telefon); 42 zł naświetlania oczu (500 zł rocznie); ok. 50 zł – przyjmowany przez małoletniego magnez, kwas (...) 3; korepetycje 250 zł (300 zł x 10 miesięcy roku szkolnego \ 12 miesięcy roku kalendarzowego); 25 zł (300 zł rocznie – podręczniki, wyprawka szkolna); 25 zł wkładki ortopedyczne (2 x 150 zł rocznie); 400 zł wyżywienie; 150 zł odzież, obuwie, bielizna; 50 zł środki higieniczne, chemia gospodarcza; 50 zł koszty organizacji wypoczynku (600 zł rocznie); 50 zł
z tytułu wydatków długookresowych typu remont pokoju małoletniego, meble, komputer; 40 zł koszty utrzymania telefonu komórkowego.

Ojciec małoletniego – B. J. od kilku lat nie utrzymuje z synem kontaktu i nie inicjował sprawy o ustalenie kontaktów z synem.

Dowód:

–

zeznania przedstawicielki ustawowej P. J., k. 78 – 79, 136 – 137,

–

kartoteka płacowa, k. 22,

–

zeznania podatkowe, k. 23 – 25,

–

zawiadomienie o wysokości opłat za mieszkania, k. 39,

–

zawiadomienie o wysokości raty kredytu, k. 40,

–

faktura VAT z (...) S.A., k. 42,

–

faktura VAT za okulary, 51,

–

karta informacyjna leczenia szpitalnego, k. 52,

–

zlecenie na zaopatrzenie w wyroby medyczne, k. 104.

Obecnie B. J. jest zatrudniony w Żandarmerii Wojskowej. W 2015 r. uzyskał z tytułu zatrudnienia dochód w kwocie 65 259,32 zł, co średniomiesięcznie – po odliczeniu danin publicznych – opiewa na kwotę ok. 3 800 zł netto.

B. J.: poza małoletnim synem C. ma na utrzymaniu również córkę Z. J. w wieku ok. 1,5 roku; pozostaje w nieformalnym związku, a jego partnerka uzyskuje wynagrodzenie za pracę na poziomie ok. 3 200 zł netto miesięcznie; w bieżącym roku wraz z partnerką zakupił lokal mieszkalny o powierzchni ok. 90 m ² za kwotę ok. 360 000 zł – lokal został zakupiony na kredyt, a miesięczna rata kredytu opiewa na kwotę ok. 1 620 zł; ponadto jest właścicielem mieszkania – kawalerki, którą wynajmuje za kwotę 500 zł miesięcznie.

Wraz z B. J., jego partnerką i ich małoletnią córką zamieszkuje jeszcze małoletni syn partnerki B. J. (niespokrewniony z B. J.), na którego są płacone alimenty w kwotach po 500 – 600 zł miesięcznie. Opłata eksploatacyjna za mieszkanie zakupione w 2016 r. wynosi 350 zł miesięcznie; opłata za gaz 100 zł miesięcznie, a w sezonie zimowy ok. 200 zł miesięcznie; opłata za energię elektryczną 180 zł, płatna co dwa miesiące. Opłat za żłobek małoletniej córki B. J. wynosi 270 zł miesięcznie; opłata za rytmikę w żłobku 20 zł, a za angielski 15 zł.

Dowód:

–

zeznania pozwanego B. J., k. 137 – 139, 162;

–

zeznania podatkowe, k. 69;

–

karta przychodów w 2015 r. i 2016 r., k. 156 – 158.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo małoletniego C. J. o podwyższenie alimentów okazało się częściowo zasadne.

Ustalony powyżej stan faktyczny oparty został na całokształcie materiału dowodowego zgromadzonego w niniejszej sprawie, a w szczególności na powyżej powołanych dowodach z dokumentów znajdujących się w aktach niniejszej sprawy oraz w aktach sprawy III RC 252/15, albowiem strony nie kwestionowały zarówno autentyczności, jak i treści tychże dokumentów i jednocześnie Sąd nie powziął wątpliwości, co do wiarygodności przedmiotowych dokumentów. Pozostałe dokumenty zgromadzone w sprawie nie miały znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy, a tym samym nie stanowiły podstawy powyższych ustaleń faktycznych.

Ponadto podstawę ustaleń faktycznych w niniejszej sprawie stanowiły zeznania przedstawicielki ustawowej małoletniego powoda P. J. oraz pozwanego B. J., albowiem korespondowały one z dokumentami zgromadzonymi w sprawie – której z wyżej podanych względów zostały uznane przez niniejszy Sąd za wiarygodne – a nadto znajdowały odzwierciedlenie w zasadach doświadczenia życiowego i zawodowego obrazujących koszty związane z prowadzeniem gospodarstwa domowego. Jednocześnie w sprawie nie ujawniły się żadne przekonywujące okoliczności, które by podważały wiarygodność zeznań ww. osób.

Powództwo małoletniego C. J. o podwyższenie alimentów zostało oparte o art. 138 k.r.o. Zgodnie z powołanym unormowaniem, w razie zmiany stosunków można żądać zmiany orzeczenia lub umowy dotyczącej obowiązku alimentacyjnego.

Przez zmianę stosunków rozumie się istotne zmniejszenie lub ustanie możliwości zarobkowych i majątkowych zobowiązanego do alimentacji albo istotne zwiększenie się usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego, wskutek czego ustalony zakres obowiązku alimentacyjnego wymaga skorygowania przez stosowne zmniejszenie albo zwiększenie wysokości świadczeń alimentacyjnych (Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz pod red. prof. dr hab. Krzysztofa Pietrzykowskiego, 2. wydanie, Wydawnictwo C.H. Beck, s. 1123).

W ocenie Sądu, przeprowadzone w niniejszej sprawie postępowanie dowodowe w sposób jednoznaczny wykazało, że potrzeby uprawnionego do alimentów uległy zwiększeniu w takim stopniu, iż wymagana była zmiana wysokości alimentów należnych od pozwanego na rzecz małoletniego C. J.. Wprawdzie nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że w poprzednio prowadzonej sprawie alimentacyjnej (III RC 252/15) Sąd nie sporządzał pisemnego uzasadnienia wyroku, a w oparciu o dokument w postaci protokołu rozprawy (k. 41 – 42 w aktach sprawy III RC 252/15) nie można jednoznacznie stwierdzić, jakie były pełne koszty związane z utrzymaniem małoletniego C. J. w dacie wyrokowania w sprawie III RC 252/15, to jednak w oparciu o dowody przeprowadzone w niniejszej sprawie należy wysnuć wniosek, że od ostatniego orzekania o alimentach wzrosły na tyle koszty związane z utrzymaniem ww. małoletniego, iż zaszła konieczność podwyższenia świadczeń alimentacyjnych należnych od B. J.. W szczególności należy podnieść, że od ostatniego o alimentach zaktualizowała się m.in. konieczność ponoszenia wydatków na organizację wypoczynku dla małoletniego; doszły koszty zakupu wkładek ortopedycznych; koszty korepetycji.

W ocenie Sądu, wszystkie wydatki wyszczególnione w stanie faktycznym niniejszego uzasadnienia, jako koszty związane z utrzymaniem małoletniego powoda i we wskazanej tam wysokości, są wydatkami usprawiedliwionymi w rozumieniu art. 135 § 1 k.r.o., a więc wydatkami, które powinny być pokrywane w pierwszej kolejności przez rodziców dziecka. Podkreślenia wymaga przy tym fakt, iż przedmiotowe wydatki (oraz ich wysokość) – oceniana przez pryzmat zasad doświadczenia życiowego i zawodowego – są adekwatne do potrzeb małoletniego powoda przy uwzględnieniu jego wieku, stanu zdrowia, dotychczasowego poziomu życia, możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców dziecka, potrzeb rozwojowych, emocjonalnych, społecznych dziecka, potrzeby stymulowania jego rozwoju, a także przy uwzględnieniu cen dóbr i usług jakie wiążą się z zaspokajaniem poszczególnych potrzeb. W konsekwencji, wysokość przedmiotowych wydatków nie może być poczytana za zbyt wygórowaną.

Podkreślenia wymaga przy tym okoliczność, iż przedmiotowe wydatki to pewne minimum, albowiem nie doliczono do nich m.in. kosztów kieszonkowego, okazjonalnych wyjść np. do kina, teatru; kosztów lekarstw związanych z infekcjami; kosztów dojazdów do lekarzy.

Reasumując dotychczasowe rozważania należy powtórnie wskazać, iż postępowanie dowodowe wykazało, że usprawiedliwione wydatki związane z utrzymaniem małoletniego powoda C. J. wynoszą ok. 1 500 zł miesięcznie i taka też kwota stanowi punkt wyjścia do dalszych rozważań, w jakim zakresie rodzice winni pokryć przedmiotowe wydatki.

Przechodząc do dalszej części rozważań należy wskazać, iż zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o. wykonywanie obowiązku alimentacyjnego względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie może polegać w całości lub w części na osobistych staraniach o utrzymanie lub o wychowanie uprawnionego; w takim wypadku świadczenie alimentacyjne pozostałych zobowiązanych polega na pokrywaniu w całości lub w części kosztów utrzymania lub wychowania uprawnionego.

Przekładając powyższe ustalenia na grunt niniejszej sprawy nie można tracić z pola widzenia okoliczności, że pozwany nie zwalnia się z obowiązku alimentacyjnego poprzez osobistą pieczę nad synem, albowiem nie utrzymuje z nim kontaktu. W związku z tym musi w większym zakresie pokrywać wydatki związane z utrzymaniem syna.

W odniesieniu do kwestii możliwości zarobkowych pozwanego należy wskazać, że kształtują się one na poziomie ok. 3 800 zł netto średniomiesięcznie. Wprawdzie pozwany wskazywał, że uzyskuje wynagrodzenie na poziomie ok. 3 500 zł netto miesięcznie, ale w świetle jego zeznania podatkowego należy wysnuć wniosków, że nie doliczył on do swojego comiesięcznego świadczenia 1/12 części dodatkowego wynagrodzenia rocznego, premii uzyskiwanych w ciągu roku. Uwzględniając okoliczność, że pozwany nie zwalnia się z obowiązku alimentacyjnego poprzez osobistą pieczę nad synem, to powinien w większym zakresie niż przedstawicielka ustawowa uczestniczyć w kosztach dziecka, a więc w proporcjach 60 % pozwany, a 40 % matka dziecka.

W tym miejscu podkreślenia wymaga jeszcze okoliczność, że spośród osób, z którymi zamieszkuje pozwany, to tylko z małoletnią córką łączą go więzi rodzinne. Oznacza to, że pozwany jest zobowiązany jedynie do przyczynia się do utrzymania tejże córki, a nie pozostałych osób z nim zamieszkujących. Pozwany winien w połowie pokrywać koszty kredytu, który zaciągnął na zakup mieszkania (tj. ok. 800 zł, skoro jest w ½ współwłaścicielem mieszkania) oraz w części pokrywać koszty związane z utrzymaniem mieszkania. Nie ma obowiązku pokrywania wydatków związanych z utrzymaniem partnerki i jej syna, albowiem w pierwszej kolejności ma pokrywać koszty związane z utrzymaniem swoich dzieci, w tym małoletniego powoda.

Z uwagi na to, iż w dniu 19 kwietnia 2016 r. (k. 132) pozwany dowiedział się,
że zainicjowano przeciwko sprawę o podwyższenie alimentów, to również od tego dnia winien był się już liczyć z koniecznością ponoszenia świadczeń alimentacyjnych w wyższej aniżeli dotychczas ustalona wysokości. Z tego też względu podwyższone świadczenia alimentacyjne zasądzono od dnia doręczenia pozwanemu odpisu pozwu.

W zakresie przewyższającym kwotę 900 zł miesięcznie tytułem alimentów na rzecz małoletniego powoda powództwo – jako bezzasadne – podlegało oddaleniu.

Mając na względzie całokształt powyższych ustaleń orzeczono, jak w punkach I i II wyroku.

Kolejno należy wskazać, iż małoletni powód był z mocy ustawy zwolniony od kosztów sądowych, albowiem zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 2 u.k.s.c. nie ma obowiązku uiszczania kosztów sądowych strona dochodząca roszczeń alimentacyjnych. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 u.k.s.c., kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu. Z uwagi na to, iż podwyższono alimenty z kwot po 700 zł miesięcznie do kwot po 900 zł miesięcznie, to należało uznać, że nieuiszczone koszty sądowe ( stricte opłata od pozwu) opiewają w niniejszej sprawie na kwotę 120 zł. Zgodnie bowiem z art. art. 13 ust. 1 u.k.s.c., opłatę stosunkową pobiera się w sprawach o prawa majątkowe; wynosi ona 5 % wartości przedmiotu sporu (200 zł x 12 miesięcy x 5 %).

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie III wyroku.

Stosownie do treści art. 333 § 1 pkt 1 k.p.c., sąd z urzędu nada wyrokowi przy jego wydaniu rygor natychmiastowej wykonalności, jeżeli zasądza alimenty – co do rat płatnych po dniu wniesienia powództwa, a co do rat płatnych przed wniesieniem powództwa za okres nie dłuższy niż za trzy miesiące.

Z tych też względów orzeczono, jak w punkcie IV wyroku.