Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 maja 2016r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Paweł Rysiński

Sędziowie: SA – Ewa Jethon

SA – Marek Czecharowski (spr.)

Protokolant: – st. sekr. sąd. Marzena Brzozowska

przy udziale oskarżyciela posiłkowego – (...) (...). W.

i Prokuratora Anny Adamiak

po rozpoznaniu w dniu 6 maja 2016 r.

sprawy

1. S. P. (1) s. W. i H. z d. Ś. ur. (...) w W.

2. I. R. (1) c. J. i H. z d. G. ur. (...) w P.

3.A. W. s. E. i T. z d. C. ur. (...) w S.

4. L. Z. (1) s. L. i Z. z d. S. ur. (...) w W.

oskarżonych z art. 296 § 1 i 3 k.k.

na skutek apelacji, wniesionej przez pełnomocnika oskarżyciela posiłkowego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 3 listopada 2015 r. sygn. akt XII K 147/12

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze obciąża oskarżyciela posiłkowego – (...) W., nadto zasądza od niego, tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy w postępowaniu odwoławczym, kwoty po 600 (sześćset) zł – na rzecz oskarżonych S. P. (1), I. R. (1) i L. Z. (1);

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. C., M. K., G. i S. – spółka komandytowa w W. kwotę 738 (siedemset trzydzieści osiem) zł w tym 23% VAT za obronę z urzędu oskarżonego A. W. wykonywaną przed Sądem Apelacyjnym.

UZASADNIENIE

Wyrokiem z dnia 3 listopada 2015 r. (sygn. akt XII K 147/12) Sąd Okręgowy w Warszawie uniewinnił:

1. S. P. (1) oskarżonego o to, że: w dniu 14 grudnia
2000 r. w W., będąc powołanym na podstawie Uchwały
Nr (...) Zarządu Gminy W. - B. z dnia 17 października 2000 r. do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy jako członek komisji przetargowej, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku wyboru oferenta w przetargu pisemnym nieograniczonym na oddanie w użytkowanie wieczyste na 99 lat nieruchomości gruntowej niezabudowanej, będącej własnością Gminy W.-B., położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu (...) i wbrew postanowieniom Regulaminu Przetargu przyjętego w październiku 2000 r., podjął wraz z innymi członkami komisji jednogłośną decyzję o zamknięciu przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert, pomimo spełnienia przez nie warunków narzuconych w Informatorze Przetargowym, czym wyrządził gminie szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, w wysokości 9.491.277 zł,

tj. o popełnienie czynu z art. 296 § 1 i 3 k.k. ;

2. I. R. (1) oskarżoną o to, że: w dniu 14 grudnia 2000 r. w W., będąc powołaną na podstawie Uchwały Nr(...) Zarządu Gminy W. - B. z dnia 17 października 2000 r. do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy jako członek komisji przetargowej, nie dopełniła ciążącego na niej obowiązku wyboru oferenta w przetargu pisemnym nieograniczonym na oddanie w użytkowanie wieczyste na 99 lat nieruchomości gruntowej niezabudowanej, będącej własnością Gminy W.-B., położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu (...), i wbrew postanowieniom Regulaminu Przetargu przyjętego w październiku 2000 r., podjęła wraz z innymi członkami komisji jednogłośną decyzję o zamknięciu przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert, pomimo spełnienia przez nie warunków narzuconych w Informatorze Przetargowym, czym wyrządziła gminie szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, w wysokości 9.491.277 zł,

tj. o popełnienie czynu z art. 296 § 1 i 3 k.k.;

3. A. W. oskarżonego o to, że: w dniu 14 grudnia 2000 r. w W., będąc powołanym na podstawie Uchwały Nr(...)Zarządu Gminy W.-B. z dnia 17 października 2000 r. do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy jako członek komisji przetargowej, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku wyboru oferenta w przetargu pisemnym nieograniczonym na oddanie w użytkowanie wieczyste na 99 lat nieruchomości gruntowej niezabudowanej, będącej własnością Gminy W.-B., położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu(...), i wbrew postanowieniom Regulaminu Przetargu przyjętego w październiku 2000 r., podjął wraz z innymi członkami komisji jednogłośną decyzję o zamknięciu przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert, pomimo spełnienia przez nie warunków narzuconych w Informatorze Przetargowym, czym wyrządził gminie szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, w wysokości 9.491.277 zł,

tj. o popełnienie czynu z art. 296 § 1 i 3 k.k.;

4. L. Z. (1) oskarżonego o to, że: w dniu 14 grudnia 2000 r. w W., będąc powołanym na podstawie Uchwały Nr (...)Zarządu Gminy W.-B. z dnia 17 października 2000 r. do zajmowania się sprawami majątkowymi gminy jako członek komisji przetargowej, nie dopełnił ciążącego na nim obowiązku wyboru oferenta w przetargu pisemnym nieograniczonym na oddanie w użytkowanie wieczyste na 99 lat nieruchomości gruntowej niezabudowanej, będącej własnością Gminy W.-B., położonej w W. przy ul. (...), stanowiącej działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu(...), i wbrew postanowieniom Regulaminu Przetargu przyjętego w październiku 2000 r., podjął wraz z innymi członkami komisji jednogłośną decyzję o zamknięciu przetargu bez wybrania którejkolwiek z ofert, pomimo spełnienia przez nie warunków narzuconych w Informatorze Przetargowym, czym wyrządził gminie szkodę majątkową w wielkich rozmiarach, w wysokości 9.491.277 zł,

tj. o popełnienie czynu z art. 296 § 1 i 3 k.k.

Nadto wyrokiem tym Sąd na podstawie art. 230 § 1 k.p.k. zwrócił Urzędowi D. B. m.st. W. rzeczy ujawnione w wykazie dowodów rzeczowych nr (...) (...) z k. 925-926 pod pozycjami od 1 do 26; zasądził od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. kwotę 840 zł podwyższoną o stawkę podatku VAT tytułem wynagrodzenia za obronę, udzieloną oskarżonemu A. W. z urzędu; zasądził od Skarbu Państwa na rzecz I. R. (1) kwotę 1920 zł tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy; kosztami postępowania obciążył Skarb Państwa.

Apelację od powyższego orzeczenia wniósł pełnomocnik oskarżyciela posiłkowego M. (...) W. skarżąc wyrok w całości na niekorzyść oskarżonych i zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych, będący wynikiem mającej wpływ na treść orzeczenia obrazy przepisów postępowania, który to błąd wyraża się w przyjęciu tezy, że zgromadzone w niniejszej sprawie materiały nie pozwalają na przyjęcie, iż oskarżeni zarzucanym im działaniem wyczerpali dyspozycję art. 296 § 1 i 3 k.k. a nadto obrazę przepisów postępowania, która miała istotny wpływ na treść wydanego w sprawie orzeczenia, a mianowicie:

a) art. 4, art.7, art. 424, art. 193 k.p.k., wyrażającą się w:

i. ocenie materiału dowodowego z przekroczeniem swobody przewidzianej w art. 7 k.p.k., polegającej na naruszeniu zasady obiektywizmu poprzez jednostronną interpretację zaistniałych okoliczności wyłącznie na korzyść oskarżonych;

ii. odmowie wiarygodności zeznań świadka G. O. (1), pomimo, że ich konfrontacja z innymi dowodami, w tym zeznaniami oskarżonych oraz świadka T. S. (1) w kontekście opinii biegłego sądowego D. G. (1) jak również ich logiczna ocena zgodnie z zasadami doświadczenia życiowego nie daje do tego podstaw;

iii. obrazie prawa procesowego, a konkretnie art. 424 § 1 pkt. 1 k.p.k. poprzez niewskazanie w jakiej części oraz dlaczego Sąd dał wiarę wyjaśnieniom oskarżonych, co do przyczyn zamknięcia przetargu z uwagi na niespełnianie oczekiwań komisji przetargowej co do koncepcji zagospodarowania nieruchomości, podczas gdy w sprawie nie wypowiadał się biegły z zakresu architektury planowania i zagospodarowania przestrzennego a dokumenty przetargowe nie zawierają jakichkolwiek konkretnych zastrzeżeń w tym zakresie;

iv. zaniechaniu powołania biegłego sądowego z zakresu architektury, planowania i zagospodarowania przestrzennego na okoliczność, czy oferty zgłoszone w przetargu ogłoszonym na podstawie uchwały nr (...)z dnia 17 października 2000 roku Zarządu Gminy W. - B. wypełniały warunek zawarty w ogłoszeniu o przetargach, co do opracowania koncepcji zagospodarowania nieruchomości w oparciu o wytyczne zamieszczone w informatorze przetargowym oraz zgodnie z obwiązującym Planem Ogólnym Zagospodarowania Przestrzennego na obszarze stanowiącym działkę ewidencyjną nr (...) z obrębu (...);

Naruszenie przepisów postępowania skutkowało błędem w ustaleniach faktycznych, przyjętych za podstawę orzeczenia i mających wpływ na jego treść, a konkretnie wadliwym ustaleniem, że brak było podstaw do wyboru przez oskarżonych najkorzystniejszej oferty w przetargu pisemnym nieograniczonym dotyczącym działki ewidencyjnej nr (...) z obrębu (...) dokonanym na podstawie uchwały nr (...) z dnia 17 października 2000 roku Zarządu Gminy W. - B., co w konsekwencji doprowadziło do wyrządzenia gminie szkody majątkowej w wielkich rozmiarach w wysokości 9.491.277,00 złotych.

W konkluzji skarżący wniósł o:

1. zmianę zaskarżonego wyroku oraz uznaniem za winnych S. P. (1), I. R. (1), A. W., L. Z. (1) zarzucanych im przestępstw;

alternatywnie

2. uchylenie wyroku i przekazanie sprawy Sądowi Okręgowemu do ponownego rozpoznania.

Dla porządku odnotować trzeba, iż apelacji nie wywiódł oskarżyciel publiczny, który nadto na rozprawie odwoławczej wniósł o nieuwzględnienie apelacji oskarżyciela posiłkowego podzielając stanowisko Sądu Okręgowego. Obrońcy osk. R. i S. P. złożyli odpowiedzi na apelację oskarżyciela posiłkowego.

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja jest niezasadna, a zatem nie można uwzględnić jej wniosków zmierzających do obalenia zaskarżonego orzeczenia.

Pierwszy z wniosków jest przy tym niedopuszczalny w świetle art. 454 § 1 k.p.k., gdyż „Sąd odwoławczy nie może skazać oskarżonego, który został uniewinniony w pierwszej instancji”, a do tego zmierzał skarżący, wnosząc o zmianę wyroku i uznanie oskarżonych za winnych.

Wniosek alternatywny o uchylenie orzeczenia i ponowienie postępowania pierwszoinstancyjnego jest niezasadny wobec – zdaniem Sądu Apelacyjnego – trafności rozstrzygnięcia Sądu meriti.

Apelacja oskarżyciela posiłkowego stanowi polemikę z ustaleniami Sądu Okręgowego, przy czym bazuje jedynie na fragmencie materiału dowodowego (zeznania św. G. O. i T. S.) w tym na zdyskwalifikowanej w postępowaniu sądowym opinii biegłego (w owym czasie) D. G..

Orzeczenie Sądu I instancji natomiast uwzględnia całość zebranego materiału dowodowego, ocenia go - przywołując argumenty co do wiarygodności lub jej braku w odniesieniu do wszystkich świadków (w tym T. S. i G. O.). Obszernie omawia i dokonuje merytorycznej oceny opinii autorstwa D. G. (1) mimo, iż wobec podważenia jej w toku rozprawy z udziałem tegoż biegłego Sąd zdecydował, uwzględniając wniosek prokuratora, o powołaniu innego biegłego. Oczywiście prezentuje też własną ocenę opinii drugiego biegłego J. C..

Należy też podzielić stanowisko wyrażone w odpowiedzi obrońcy I. R. na apelację, iż argumentując w zakresie zarzutów dotyczących formalnej strony przetargu skarżący przytacza jedynie fragmenty obowiązujących w tym względzie przepisów lub pomija milczeniem pozostałe uregulowania rozporządzenia Rady Ministrów z 13 stycznia 1998 r. w sprawie określenia szczegółowych zasad i trybu przeprowadzania przetargów ... (Dz. U. 1998.9.30). Ich uwzględnienie potwierdza zaś prawidłowość przebiegu przedmiotowego przetargu, nawet przy odnotowaniu braku w dokumentacji kart indywidualnych ocen członków Komisji przetargowej.

Lektura akt sprawy (w tym zwłaszcza protokołów licznych rozpraw) wskazuje jednocześnie na pasywność oskarżyciela posiłkowego, przede wszystkim istotną w toku przesłuchań autorów obu opinii ekonomicznych. Odnotowania wymaga też brak jego aktywności w postępowaniu piewszoinstancyjnym w kwestii potrzeby zasięgnięcia opinii biegłego z zakresu architektury, planowania i zagospodarowania przestrzennego (zarzut 1a IV), choć kwestię tę czyni istotnym elementem apelacji.

Konkludując, kwestionujący wyrok Sądu Okręgowego oskarżyciel posiłkowy – jak już wyżej stwierdzono – w apelacji swojej wdał się w polemikę z prawidłowym, trafnym i przekonywująco umotywowanym rozstrzygnięciem Sądu meriti, które w swych ustaleniach i wnioskach pozostaje pod ochroną art. 7 k.p.k. wobec spełniania wyrażonej w nim zasady.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny utrzymał w mocy zaskarżony wyrok.

Na podstawie art. 636 § 1 k.k. obciążył oskarżyciela posiłkowego kosztami sądowymi za postępowanie odwoławcze. Nadto zasądził do niego na rzecz oskarżonych S. P., I. R. i L. Z. po 600 zł tytułem zwrotu kosztów ustanowienia obrońcy w postępowaniu odwoławczym. Natomiast na rzecz obrońcy z urzędu osk. A. W. stosowną kwotę wynagrodzenia obrońcy w postępowaniu przed Sądem Apelacyjnym zasądził od Skarbu Państwa.