Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 23 listopada 2016 roku

Sąd Rejonowy dla Łodzi-Widzewa w Łodzi VIII Wydział Cywilny

w składzie:

Przewodniczący: Sędzia S.R. Anna Bielecka-Gąszcz

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Zuchora

po rozpoznaniu w dniu 9 listopada 2016 roku w Łodzi

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Spółki Akcyjnej z siedzibą we W.

przeciwko W. P.

o zapłatę 701,50 zł

oddala powództwo.

Sygn. akt VIII C 3502/15

UZASADNIENIE

W dniu 1 września 2015 roku powód (...) Spółka Akcyjna z siedzibą we W., reprezentowany przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, wytoczył przeciwko pozwanemu W. P. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 701,50 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 2 czerwca 2015 roku do dnia zapłaty, a także wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów sądowych oraz kosztów zastępstwa procesowego w kwocie 540 zł.

W uzasadnieniu powód podniósł, że na podstawie umowy cesji z 1 kwietnia 2015 roku przejął od (...) S.A. V. (...) prawa do wierzytelności wobec pozwanego z tytułu umowy ubezpieczenia zawartej dnia 10 września 2012 roku. Pozwany nie uregulował zadłużenia wynikającego z polisy (...) nr (...)-A-K1-A w wysokości 520 zł, której przedmiotem była odpowiedzialność cywilna kierującego samochodem marki J. (...) o nr rej. (...). Na kwotę dochodzoną pozwem składają się: nieopłacona rata składki ubezpieczeniowej w kwocie 520 zł oraz odsetki ustawowe naliczone od dnia 25 września 2012 roku (dzień przypadający po terminie płatności składki) do dnia poprzedzającego wniesienie pozwu w wysokości 181,50 zł. (pozew w elektronicznym postępowaniu upominawczym k. 2-4)

W dniu 17 czerwca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie wydał w przedmiotowej sprawie nakaz zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, którym zasądził od pozwanego na rzecz powoda dochodzoną wierzytelność wraz z kosztami procesu.

Nakaz ten zaskarżył sprzeciwem pozwany. W uzasadnieniu W. P. podniósł, że w dniu 22 maja 2011 roku dokonał zakupu przedmiotowego pojazdu, który był w stanie uszkodzonym. Z uwagi na fakt, iż sprzedawca nie przekazał mu dokumentu potwierdzającego zawarcie umowy ubezpieczenia, pozwany w dacie rejestracji pojazdu, tj. w dniu 2 czerwca 2011 roku, ubezpieczył pojazd w zakresie OC w (...). Dopiero po 15 miesiącach powód doręczył pozwanemu aneks do polisy dotyczący składki ubezpieczeniowej za okres od dnia 30 września 2011 roku do dnia 29 września 2012 roku.

Postanowieniem z dnia 31 lipca 2015 roku Sąd Rejonowy Lublin-Zachód w Lublinie stwierdził skuteczne wniesienie sprzeciwu i utratę mocy nakazu zapłaty w całości oraz przekazał rozpoznanie sprawy do Sądu Rejonowego dla Łodzi-Widzewa w Łodzi. (nakaz zapłaty k. 5, sprzeciw k. 6v.-7, postanowienie k. 13v.)

W sprzeciwie złożonym na urzędowym formularzu pozwany podtrzymał stanowisko w sprawie. (sprzeciw k. 46-48)

W odpowiedzi na sprzeciw powód, zajmując stanowisko jak dotychczas, wskazał, że pozwany nie wypowiedział spornej polisy, w konsekwencji umowa ubezpieczenia była kontynuowana. (odpowiedź na sprzeciw k. 55-57)

Na rozprawie w dniu 30 marca 2016 roku pełnomocnik powoda nie stawił się. Pozwany wniósł o oddalenie powództwa w całości kwestionując roszczenie tak co do zasady, jak i wysokości. (protokół rozprawy k. 66-67)

Sąd Rejonowy ustalił następujący stan faktyczny:

Na mocy umowy sprzedaży z dnia 22 maja 2011 roku pozwany W. P. nabył samochód marki J. (...) o nr rej. (...). Przedmiotowy pojazd pozwany kupił w stanie uszkodzonym, m.in. z niesprawnym dyferencjałem, który uniemożliwiał poruszanie się nim po drogach. Samochód ten pozwany miał zamiar odrestaurować, posiadał on bowiem oryginale części, a w przyszłości zarejestrować jako zabytek.

Po przetransportowaniu auta na lawecie sprzedający E. G. (1) przekazał pozwanemu posiadane dokumenty od pojazdu, wśród których nie było jednak polisy OC. Z uwagi na brak jakichkolwiek dokumentów, które wskazywałyby na fakt ubezpieczenia pojazdu, jak również jego stan techniczny (auto niesprawne – transport na lawecie), pozwany założył, że nie posiada on ubezpieczenia OC, dlatego też po zarejestrowaniu samochodu w dniu 2 czerwca 2011 roku, W. P. ubezpieczył go w w/w zakresie w (...) S.A.

W dacie zawierania umowy sprzedaży przedmiotowy samochód był ubezpieczony w zakresie odpowiedzialności cywilnej w (...) S.A. V. (...). (decyzja o zarejestrowaniu pojazdu k. 7v., umowa sprzedaży k. 8v., umowa ubezpieczenia komunikacyjnego w (...) k. 9-9v., wydruk z (...) k. 58, okoliczności bezsporne)

W dniu 3 sierpnia 2012 roku pierwotny wierzyciel został zawiadomiony o sprzedaży pojazdu, o którym mowa wyżej.

W dniu 10 września 2012 roku (...) S.A. V. (...) wystawił na pozwanego dokument zatytułowany „Aneks do polisy (...)- (...)-A-K1 potwierdzający zawarcie obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem pojazdu”, w treści którego wskazał, że w związku z przeniesieniem na pozwanego prawa własności pojazdu o nr rej. (...), na pozwanego przeszły wszelkie prawa i obowiązki wynikające z zawartej umowy ubezpieczenia OC. Jednocześnie w treści pisma ubezpieczyciel wskazał, że ochrona ubezpieczeniowa obejmuje okres od dnia 30 września 2011 roku do dnia 29 września 2012 roku. (pismo k. 20, okoliczności bezsporne)

W załączonym do akt sprawy wydruku z dnia 19 sierpnia 2015 roku zatytułowanym „Dane polisy (...)-A” wskazano, że polisa ta, dotycząca przedmiotu ubezpieczenia oznaczonego jako (...), nie została wznowiona, przy czym jako datę zawarcia umowy został wskazany dzień 10 września 2012 roku. Polisa obejmowała okres ubezpieczenia od dnia 30 września 2011 roku do dnia 29 września 2012 roku. Termin płatności składki za ubezpieczenie w kwocie 520 zł został oznaczony na dzień 24 września 2012 roku. (wydruk k. 17, okoliczności bezsporne)

W dniu 1 kwietnia 2015 roku (...) S.A. V. (...) zawarł z (...) Sp. z o.o. we W. umowę o przelew wierzytelności m.in. wobec dłużnika W. P..

W częściowym wykazie wierzytelności do umowy o przelew wierzytelności z dnia 1 kwietnia 2015 roku wskazano, że wysokość zobowiązania dłużnika wynosi 520 zł.

W dniu 2 czerwca 2015 roku powód wystawił na pozwanego wezwanie do zapłaty, w którym wysokość zadłużenia W. P., oznaczonego jako wynikającego z polisy (...)-A wystawionej w dniu 10 września 2012 roku, została oznaczona na kwotę 701,69 zł. (umowa przelewu wierzytelności z dn. 1.04.2015 r. k. 25-31, potwierdzenie wykonania operacji k. 32, częściowy wykaz wierzytelności do umowy o przelew wierzytelności z dn. 1.04.2015 r. – plik o rozszerzeniu „.xls” na płycie CD k. 59, wezwanie do zapłaty k. 19, okoliczności bezsporne)

Powyższy stan faktyczny Sąd ustalił bądź jako bezsporny, bądź w oparciu o dowody z powołanych dokumentów, które nie były kwestionowane przez strony.

Sąd Rejonowy zważył, co następuje:

Powództwo jako niezasadne podlega oddaleniu.

W sprawie znajdują zastosowanie przepisy Księgi pierwszej – części ogólnej Kodeksu cywilnego, przepisy Księgi trzeciej dotyczące umowy ubezpieczenia oraz przepisy ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, zwanej dalej ustawą, w brzmieniu przed wejściem w życie ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 roku o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2011, Nr 205, poz. 1210, data wejścia w życie – 11 lutego 2012 roku).

Zgodnie z treścią przepisu art. 805 § 1 k.c., przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swojego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę. Ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia (art. 809 § 1 k.c.).

Stosownie zaś do treści art. 23 ust. 1 i art. 26 ust. 1 ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych, posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu. Umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych zawiera się (co do zasady) na okres 12 miesięcy.

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy, jeżeli posiadacz pojazdu mechanicznego nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych została zawarta, nie powiadomi na piśmie zakładu ubezpieczeń o jej wypowiedzeniu, uważa się, że została zawarta następna umowa na kolejne 12 miesięcy.

Jednocześnie w myśl art. 31 ust. 1 ustawy, w razie zbycia pojazdu mechanicznego, którego posiadacz zawarł umowę ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych, na nabywcę pojazdu przechodzą prawa i obowiązki zbywcy wynikające z tej umowy. Umowa ubezpieczenia ulega rozwiązaniu z upływem okresu, na który została zawarta, chyba że nabywca wypowie ją przed upływem 30 dni od dnia nabycia pojazdu mechanicznego. W przypadku wypowiedzenia umowy, rozwiązuje się ona z upływem 30 dni następujących po dniu nabycia pojazdu mechanicznego. Przepisy art. 28 stosuje się odpowiednio.

W przedmiotowej sprawie bezspornym było, że na pozwanego W. P., jako na nabywcę pojazdu marki J. (...) o nr rej. (...), przeszły prawa i obowiązki poprzedniego posiadacza wynikające z polisy nr (...)-A. Sąd przyjął przy tym, że pozwany nie miał świadomości, iż przedmiotowy pojazd miał wykupione ubezpieczenie OC, niespornie bowiem posiadając taką wiedzę pozwany nie zawarłby umowy ubezpieczenia OC z (...) S.A. w dniu 2 czerwca 2011 roku. Poza sporem pozostawało ponadto, że pozwany nie wypowiedział spornej polisy.

Zgodnie z treścią przepisu art. 6 k.c., ciężar udowodnienia twierdzenia faktycznego spoczywa na tej stronie, która z tego twierdzenia wywodzi skutki prawne. W konsekwencji w przedmiotowej sprawie to powód winien udowodnić, że pozwany powinien zapłacić mu należność w wysokości 701,50 zł z odsetkami od daty wskazanej w pozwie w związku z zawartą umową ubezpieczenia. Stosownie bowiem do treści art. 232 k.p.c., strony są obowiązane wskazywać dowody dla stwierdzenia faktów, z których wywodzą skutki prawne. Oznacza to, że obecnie Sąd nie jest odpowiedzialny za wynik postępowania dowodowego, a ryzyko nieudowodnienia podstawy faktycznej żądania ponosi powód. Sąd orzekający w przedmiotowej sprawie w pełni podziela zaś stanowisko Sądu Najwyższego, wyrażone w wyroku z dnia 17 grudnia 1996 roku (I CKU 45/96, OSNC 1997/6-7/76), że rzeczą sądu nie jest zarządzenie dochodzeń w celu uzupełnienia lub wyjaśnienia twierdzeń stron i wykrycia środków dowodowych pozwalających na ich udowodnienie ani też sąd nie jest zobowiązany do przeprowadzenia z urzędu dowodów zmierzających do wyjaśnienia okoliczności istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, w szczególności jeżeli strona jest reprezentowana przez profesjonalnego pełnomocnika (art. 232 k.p.c.). Obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 k.p.c.), a ciężar udowodnienia faktów mających dla rozstrzygnięcia sprawy istotne znaczenie (art. 227 k.p.c.) spoczywa na stronie, która z faktów tych wywodzi skutki prawne (art. 6 k.c.).

Przenosząc powyższe na grunt rozpoznawanej sprawy podnieść należy, iż powód nie przedłożył żadnych dokumentów, które uzasadniałyby żądanie pozwu. W szczególności do akt sprawy nie została załączona umowa ubezpieczenia OC łącząca pierwotnego właściciela samochodu marki J. z (...) S.A. V. (...), jak też umowa, zawarta – stosownie do twierdzeń powoda – w dniu 10 września 2012 roku. Powód poprzestał wyłącznie na złożeniu wydruku z dnia 19 sierpnia 2015 roku zatytułowanego „Dane polisy (...)-A”, który to wydruk jednak nie może być nawet potraktowany jako dowód z dokumentu prywatnego wobec tego, że nie jest opatrzony żadnym podpisem, ani pieczątką, nie ma zatem żadnej wartości dowodowej, wobec kwestionowania przez pozwanego roszczenia dochodzonego pozwem. Z całą stanowczością podkreślić należy, że złożony przez powoda wydruk niczego nie wyjaśnia i nie udowadnia. Ma on charakter wyłącznie wydruku komputerowego, który przy tym ma stanowić główny i w zasadzie wyłączny dowód na poparcie zasadności twierdzeń powoda dotyczących zasadności oraz wysokości roszczenia. Jego treść jest przy tym bardzo ogólnikowa, nie wynika z niego bowiem w oparciu o jakie przesłanki (m.in. przy zastosowaniu jakich zniżek i zwyżek) została wyliczona składka za ubezpieczenie. W tym miejscu podkreślenia wymaga, co jest wiedzą powszechną, że na wysokość składki za ubezpieczenie ma wpływ szereg czynników, nie tylko w postaci przyznanych ubezpieczonemu zniżek/zwyżek, ale także dotyczących sposobu użytkowania pojazdu, zastosowanych w nim zabezpieczeń, miejsca jego parkowania itp.

Zasadności żądania pozwu nie dowodzi również wezwanie do zapłaty z dnia 2 czerwca 2015 roku oraz aneks do polisy (...)-A-K. Są to tzw. dokumenty prywatne, których formalna moc dowodowa, jak stanowi art. 245 k.p.c., ogranicza się do domniemania, że autor dokumentu złożył oświadczenie nim objęte. Tylko w takim zakresie dokumenty te nie budzą wątpliwości Sądu. Materialna moc dowodowa tych dokumentów, bez poparcia ich odpowiednimi dokumentami źródłowymi, tj. umową ubezpieczenia, a także wobec stanowiska pozwanego kwestionującego pozew co do zasady i wysokości, jest nikła. Jednocześnie przypomnienia wymaga, że treść oświadczenia zawartego w dokumencie prywatnym nie jest objęta domniemaniem zgodności z prawdą zawartych w nim twierdzeń. Zatem dokument prywatny nie jest dowodem rzeczywistego stanu rzeczy (por. wyrok SN z dnia 25 września 1985 r., IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84).

Uwadze Sądu nie uszła również okoliczność, że jako podstawę dochodzonego roszczenia powód w pozwie wprost wskazał umowę ubezpieczenia OC z dnia 10 września 2012 roku, taka data zawarcia umowy widnieje również na przywoływanym wyżej wydruku komputerowym. Jednocześnie z przedłożonych przez powoda dokumentów jednoznacznie wynika, że na mocy powyższej umowy ochrona ubezpieczeniowa miała być świadczona w okresie od dnia 30 września 2011 roku do dnia 29 września 2012 roku. Już przy tym w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania zdaniem Sądu mocno wątpliwym byłoby, aby ubezpieczyciel udzielał pozwanemu jakiejkolwiek realnej ochrony ubezpieczeniowej za okres sprzed dnia 10 września 2012 roku, zwłaszcza jeśli uwzględnić okoliczność, że umowa ubezpieczenia nie może obejmować swoją mocą okresu sprzed daty jej zawarcia (art. 10 ust. 1 a ustawy z dnia z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych…, w brzmieniu na dzień 10 września 2012 roku, stanowił, że umowa ubezpieczenia obowiązkowego nie może obejmować ubezpieczeniem okresu poprzedzającego zawarcie tej umowy). Dodatkowo należy tu przywołać treść przepisu art. 809 § 2 k.c., w myśl którego, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia, w sprawie zaś nie zostało również wykazane, by pozwany otrzymał jakikolwiek dokument ubezpieczenia, przy czym za niesporne uznać należy, że w kategoriach dokumentu ubezpieczenia nie mieszczą się omówione wyżej wydruk komputerowy i aneks do polisy. Truizmem jest przy tym stwierdzenie, że co do zasady żądanie zapłaty składki następuje w początkowym okresie ubezpieczenia, zazwyczaj w dniu podpisania umowy, bądź w ciągu kilku - kilkunastu dni później. Uwadze Sądu nie uszło ponadto, że ubezpieczyciel wiedzę o nowym właścicielu pojazdu marki J. (...) powziął dopiero w dniu 3 sierpnia 2012 roku. W świetle powyższej okoliczności, jako oczywisty jawi się wniosek, że pierwotny wierzyciel nie mógł udzielać ochrony ubezpieczeniowej osobie, co do której nie miał żadnej wiedzy, iż weszła ona w prawa i obowiązki dotychczasowego właściciela polisy. Podkreślić przy tym należy, że pierwotnie do zapłaty składki w kwocie 520 zł ubezpieczyciel wezwał E. G. (2), a więc sprzedającego pojazd marki J., a uczynił to pismem z dnia 18 lipca 2012 roku.

W ocenie Sądu, w świetle omówionego wyżej wydruku komputerowego, wątpliwości budzi nadto okoliczność, jaki charakter miała mieć umowa ubezpieczenia, o której powód twierdzi, iż została zawarta przez pozwanego w dniu 10 września 2012 roku. W wydruku tym, w pozycji „wznowiona”, widnieje bowiem zapis (...), który w świetle zasad doświadczenia życiowego oraz logicznego rozumowania należy odczytywać jako skrót od słowa (...). Gdyby przyjąć takie założenie należałoby uznać, że umowa stanowiąca źródło żądania powoda nie została zawarta w trybie art. 28 ust. 1 w zw. z art. 31 ust. 1 ustawy o ubezpieczenia obowiązkowych…, a jako „normalna” (w rozumieniu pierwotna) umowa ubezpieczenia. O czym była już mowa wyżej, w aktach sprawy brak jest jednak jakiegokolwiek dokumentu, który dawałby podstawy do chociażby supozycji, iż pozwanego łączył z pierwotnym wierzycielem stosunek zobowiązaniowy.

Mając powyższe na uwadze Sąd oddalił powództwo w całości.