Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 11 października 2016 r.

Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie I Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 11 października 2016 r. w Wąbrzeźnie

sprawy z powództwa (...) S.A. w Ł.

przeciwko Z. P.

o zapłatę

1.  oddala powództwo,

2.  nie obciąża pozwanego obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania na rzecz powoda.

Sędzia SR

Hanna Woźniak

Sygn. akt I C 237/16 upr

UZASADNIENIE

W dniu 25 września 2015r. powód (...) S.A. z siedzibą w Ł. działający przez pełnomocnika będącego radcą prawnym, skierował do Sądu Rejonowego L. pozew, w którym wniósł o wydanie nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym i zasądzenie na swoją rzecz od pozwanego Z. P. kwoty 1.371,62 zł wraz z odsetkami ustawowymi za okres od dnia 25 września 2015r. do dnia zapłaty, a także zwrotu kosztów sądowych – 30zł, kosztów zastępstwa procesowego – 180zł i zwrotu innych kosztów – 0,30zł. Uzasadniając swoje żądanie powód wskazał, iż dochodzona wierzytelność powstała w wyniku niezapłacenia składki ubezpieczeniowej wynikającej z zawartej przez pozwanego z (...) S.A. umowy ubezpieczenia. Według powoda na dochodzoną kwotę składa się 1.025zł należności głównej wynikającej z polisy nr (...) zawartej na okres od 03 sierpnia 2012r. do dnia 02 sierpnia 2013r., której termin płatności wyznaczony był na dzień 03 listopada 2012r oraz 346,62zł tytułem skapitalizowanych odsetek za opóźnienie naliczanych od dnia 04 listopada 2012r. do dnia 24 września 2015r. Powód podał, iż 02 lutego 2015r. wezwał pozwanego do jednorazowej wpłaty niezapłaconych rat składki, lecz pozwany nie uregulował zobowiązania. (k.5-11)

W dniu 10 listopada 2015r. Sąd Rejonowy L. w elektronicznym postępowaniu upominawczym VI Nc-e (...) wydał nakaz zapłaty zgodnie z żądaniem pozwu. (k.12)

Od wskazanego nakazu zapłaty pozwany Z. S. złożył sprzeciw, w którym wniósł o oddalenie powództwa w całości, zaprzeczył twierdzeniom zawartym w pozwie, a żądanie zapłaty uznał za bezzasadne, ponieważ pojazd, którego dotyczy ubezpieczenie został przez niego sprzedany. (k.15-16)

Na skutek wniesienia sprzeciwu i utraty mocy nakazu w całości, postanowieniem z dnia 08 stycznia 2016r. przekazano rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w G. D. (k.19)

Postanowieniem Sądu Okręgowego w T. z dnia 22 marca 2016r. wydanym w sprawie I Co (...)do rozpoznania sprawy wyznaczono Sąd Rejonowy w Wąbrzeźnie. (k.30)

W dniu 04 lipca 2016r. powód złożył pozew na urzędowym formularzu i podtrzymał swoje roszczenie. (k.42-43v)

Pozwany przed Sądem na rozprawie w dniu 11 października 2016r. wskazał, że poprzedni właściciel samochodu J. O. posiadał umowę OC zawartą z powodem i nie potwierdził okoliczności wystąpienia do powoda z wnioskiem o ubezpieczenie przedmiotowego samochodu. Ponadto podniósł, że po kontakcie z firmą windykacyjną domagającą się od niego spłaty zadłużenia dotyczącego ubezpieczenia przedmiotowego pojazdu, próbował wyjaśnić sprawę, lecz nie był w stanie uzyskać od powoda i firmy windykacyjnej żadnych informacji. Pozwany kwotę dochodzona pozwem uważał za bardzo wysoką i nieuwzględniającą zniżek ubezpieczeniowych, które posiada. (k.65-65v)

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

w okresie od 03 sierpnia 2011r. do 02 sierpnia 2013r. (...) S.A. w Ł. udzielało ochrony ubezpieczeniowej w zakresie odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych na rzecz J. O. będącego właścicielem samochodu R. (...) rocznik (...), o nr rej. (...) i nr nadwozia (...), stwierdzonej polisą nr (...)- (...) wystawiona w dniu 12 lipca 2011r.

dowód: - polisa nr (...)- (...) kopia (k.46-47)

W dniu 06 marca 2012r. pomiędzy J. O., a Z. P. została zawarta umowa kupna-sprzedaży samochodu marki R. (...) nr rej. (...) i nr nadwozia (...), rok produkcji (...).

dowód: - umowa kupna-sprzedaży samochodu (k.48)

Pozwany w ramach prowadzonej Firmy Handlowo-Usługowej (...) w G.-D. w dniu 11 sierpnia 2012r. wystawił fakturę VAT nr (...) dokumentującą sprzedaż na rzecz M. Ś. i K. Ś. samochodu marki R. (...) nr rej. (...) i nr nadwozia (...), rok produkcji (...).

dowód: - faktura VAT kopia nr 42/12 (k.64)

Powód (...) S.A. w Ł. wystawił potwierdzenie zawarcia ubezpieczenia – polisę o nr (...), w której wskazał, że dotyczy ona ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu samochodu osobowego R. (...) o nr rej. (...) i nr VIN (...), zawartego w oparciu o wniosek z dnia 04.10.2012r. Jako właściciela ubezpieczonego pojazdu podano w polisie pozwanego Z. P.. Okres ubezpieczenia określono na: 03-08-2012 godzina 00:00 – 02-08-2013, natomiast wysokość składki na kwotę 1.025zł.

dowód: - polisa nr (...) (k.47)

W piśmie z dnia 26 maja 2014r. (...) S.A. powołujący się na działanie w imieniu i na rzecz powoda wystosował do pozwanego przedsądowe wezwanie do zapłaty, w którym domagał się, z tytułu polisy nr (...), zapłaty kwoty 1.232,72 zł, w tym kwoty głównej – 1.025zł i 207,72zł odsetek ustawowych.

dowód: - przedsądowe wezwanie do zapłaty (k.44-44v)

Sąd zważył, co następuje:

powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie.

Art. 4 i art. 23 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2013.392 j.t. z późn.zm.) przewidują obowiązek zawarcia umowy ubezpieczenia dla posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem tych pojazdów. Z art. 10 wskazanej ustawy, wynika, że obowiązek ubezpieczenia uważa się za spełniony, jeżeli zawarta została umowa ubezpieczenia.

Zgodnie z art. 805 § 1 kc, przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Źródłem powstania stosunku prawnego ubezpieczenia jest umowa zawarta między zakładem ubezpieczeń a ubezpieczającym. Umowa ubezpieczenia jest umową konsensualną, co oznacza, iż zawarcie jej następuje przez złożenie zgodnego oświadczenia woli przez strony (solo consensu). Przyjmuje się, że umowa taka zawierana jest przez złożenie przez ubezpieczającego oferty (wniosku ubezpieczeniowego) określającej warunki ochrony ubezpieczeniowej i jej przyjęcie przez zakład ubezpieczeń. Zatem treść umowy ubezpieczenia należy interpretować w oparciu o złożony wniosek stanowiący ofertę zawarcia umowy określonej treści i polisę (vide: wyrok SN z dnia 14 lipca 2006 r. II CSK 64/06, Lex nr 445263). Do zawarcia umowy może dojść także w sposób tzw. milczący, kiedy zakład ubezpieczeń po otrzymaniu oferty zawarcia takiej umowy nie udzielił w ciągu 14 dni odpowiedzi (art. 5a ustawy), a także w sytuacji w której posiadacz pojazdu nie powiadomi zakładu o wypowiedzeniu umowy (art. 28 i 31 ustawy).

W świetle art. 809 § 1 i 2 kc, ubezpieczyciel zobowiązany jest potwierdzić zawarcie umowy dokumentem ubezpieczenia, z zastrzeżeniem wyjątku przewidzianego w art. 811, w razie wątpliwości umowę uważa się za zawartą z chwilą doręczenia ubezpieczającemu dokumentu ubezpieczenia .

Strony postępowania nie kwestionowały, iż w dniu 06 marca 2012r. pozwany kupił od J. O.pojazd marki R. (...)rocznik (...), o nr rej. (...), nr VIN (...)i wraz z nim nabył polisę OC powoda o numerze (...), która obowiązywała od 03 sierpnia 2011r. do 02 sierpnia 2012r. Tym samym należy przyjąć, iż w tym okresie powoda i pozwanego łączyła umowa obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych. Poza sporem pozostawała też okoliczność, iż pozwany nie wypowiedział umowy ubezpieczenia zawartej przez poprzedniego właściciela pojazdu, zaś powód wystawił kolejną polisę (...) o nr (...)potwierdzającą zawarcie z pozwanym umowy ubezpieczenia przedmiotowego samochodu na okres od 03 sierpnia 2012r. do 02 sierpnia 2013r. W treści polisy widnieje zapis, iż „ ubezpieczenie zostało zawarte w oparciu o wniosek z dnia 2012.10.04”. Polisa ta nie zawiera zarówno daty jej sporządzenia, jak i podpisu żadnej ze stron. Na gruncie rozważanej sprawy kwestią sporną pozostawało ustalenie, czy doszło do wznowienia umowy ubezpieczenia stwierdzonej polisą nr (...)- (...)w stosunku do pozwanego, a co za tym idzie mocy wiążącej umowy stwierdzonej polisą nr (...).

Pozwany zakwestionował zasadność roszczenia powoda i nie potwierdził okoliczności wystąpienia do niego z wnioskiem o zawarcie umowy ubezpieczenia dot. samochodu R. (...) rocznik (...) o nr rej. (...) i nr VIN (...).

W tej sytuacji kluczowe znaczenia miała okoliczność wynikająca z polisy nr (...), na którą powołuje się powód, tj. czy doszło do złożenia przez pozwanego w dniu 04 października 2012r. wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia.

Zgodnie z zasadami obowiązującymi w prawie cywilnym i w procedurze cywilnej, obowiązek przedstawienia dowodów spoczywa na stronach (art. 3 kpc), a ciężar udowodnienia faktu na osobie, która z faktu tego wywodzi skutki prawne (art. 6 kc). Zatem w myśl ogólnych zasad, to na powodzie spoczywał ciężar udowodnienia okoliczności, iż skutecznie zawarł z pozwanym umowę ubezpieczenia OC pojazdu i tym samym pozwany był zobowiązany do uiszczenia na jego rzecz dochodzonej składki.

Powód oprócz wygenerowanej przez siebie polisy nr (...) – dokumentu, który nie zawiera podpisu pozwanego, nie przedłożył wniosku pozwanego o zawarcie umowy ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych.

Wystawienie polisy jest obowiązkiem zakładu ubezpieczeń ustanowionym w interesie ubezpieczającego, w celu zagwarantowania mu pisemnego potwierdzenia zawarcia umowy. Z pewnością nie jest więc tak, że wystawienie tego rodzaju dokumentu wystarcza do powstania stosunku ubezpieczenia. W istocie dokument ten potwierdza, że zakład ubezpieczeń zgodził się zawrzeć umowę o określonej treści. Niezbędnym warunkiem do wystawienia polisy jest więc uprzednie oświadczenie woli ubezpieczającego, co do zawarcia umowy.

Skoro pozwany, będący podmiotem wymienionym w polisie, nie potwierdza złożenia wniosku o zawarcie umowy ubezpieczenia i neguje istnienie obowiązku uiszczenia składki OC, za niewystarczające pod względem dowodowym należy uznać przedłożenie polisy, która jest dokumentem pochodzącym od drugiej strony umowy, mającym potwierdzać złożenie określonego oświadczenia woli przez ubezpieczyciela. W przypadku istnienia wątpliwości – tak jak w niniejszej sprawie - co do tego, czy osoba wskazana w polisie jako ubezpieczający wyraziła wolę zawarcia umowy, dokument ten nie może stanowić dowodu na potwierdzenie tego faktu. Oświadczenie woli ubezpieczającego powinno być bowiem złożone jeszcze przed wystawieniem polisy. Jeśli kwestia ta jest sporna, powód, który wywodzi określone skutki prawne z istnienia takiego oświadczenia, powinien wykazać, że zostało ono złożone, czego jednak nie uczynił. Co więcej wątpliwości budzi zasadność ewentualnego występowania przez pozwanego z tego rodzaju wnioskiem do powoda w dniu 04 października 2012r. w sytuacji, gdy już od dnia 11 sierpnia 2012r. przestał być właścicielem przedmiotowego pojazdu.

Sąd wykluczył także możliwość, aby do zawarcia umowy ubezpieczenia pomiędzy powodem, a pozwanym doszło na skutek jej automatycznego przedłużenia w związku z nabyciem samochodu. Przed dniem wejścia w życie w dniu 11 lutego 2012r. ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U.2011.205.1210), art. 31 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U.2003.124.1152) przewidywał odpowiednie stosowanie art. 28 do sytuacji, w której nastąpiło zbycie pojazdu ubezpieczonego i nowy właściciel nie wypowiedział umowy ubezpieczenia. Na nowym posiadaczu pojazdu ciążył wówczas obowiązek powiadomienia ubezpieczyciela o wypowiedzeniu umowy nie później niż na jeden dzień przed upływem okresu 12 miesięcy, na który umowa ubezpieczenia została zawarta. W przeciwnym razie przyjmowało się, że umowa uległa przedłużeniu na następne 12 miesięcy. Zmiany, które weszły w życie w wyniku wskazanej nowelizacji wykluczyły zastosowanie art. 28 do sytuacji normowanych przepisem art. 31 ust. 1 ustawy, a tym samym wyłączona została możliwość automatycznego przedłużenia umowy w przypadku przejścia lub przeniesienia prawa własności pojazdu. Zgodnie z art. 6 przywołanej ustawy z dnia 19 sierpnia 2011r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych oraz niektórych innych ustaw, do umów ubezpieczenia zawartych przed dniem wejścia w życie tej ustawy należało stosować przepisy dotychczasowe. Należy jednak zauważyć, iż na gruncie niniejszej sprawy wprawdzie umowa ubezpieczenia z poprzednim właścicielem pojazdu została zawarta przed dniem wejścia w życie nowelizacji, to jednak wiązała ona strony do 02 sierpnia 2012 roku, a zatem do dnia, w którym już nie obowiązywał przepis o odpowiednim stosowaniu art. 28 do sytuacji opisanej w art. 31 ust. 1 ustawy. Tym samym należy przyjąć, iż art. 6 ustawy zmieniającej dotyczy wyłącznie oceny skutków prawnych umów zawartych przed 11 lutego 2012r., natomiast przepisy odnoszące się do ewentualnego przedłużenia umowy stosowane powinny być w brzmieniu obowiązującym w czasie zakończenia poprzedniej umowy.

Mając powyższe na uwadze, Sąd uznał, że strona powodowa nie wywiązała się z ciążącego na niej obowiązku udowodnienia zasadności zgłoszonego roszczenia, bowiem będąc przedsiębiorcą, zastępowanym przez zawodowego pełnomocnika, nie udźwignęła ciężaru prowadzenia procesu i prezentacji materiału dowodowego.

Skoro zgłoszone w pozwie żądanie nie zostało należycie udowodnione, nie mogło zostać uwzględnione, dlatego w pkt 1 wyroku Sąd oddalił powództwo.

O kosztach procesu postanowiono po myśli art. 108 § 1 kpc w zw. z art. 98 kpc, zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu. Z uwagi na okoliczność, iż stroną przegrywającą niniejsze postępowanie był powód, Sąd w pkt 2 wyroku nie obciążył pozwanego poniesionymi przez niego kosztami procesu.

Sędzia

Hanna Woźniak