Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 17 listopada 2016 roku

Sąd Okręgowy w Lublinie VIII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący – Sędzia SO Lucyna Stąsik-Żmudziak

Protokolant sądowy A. G.

po rozpoznaniu w dniu 17 listopada 2016 roku w Lublinie

sprawy D. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

o prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy

na skutek odwołania D. K.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L.

z dnia 23 października 2014 roku znak (...)

I.  zmienia zaskarżoną decyzję i ustala D. K. prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 16 lipca 2014 roku do 31 grudnia 2016 roku;

II.  stwierdza, że (...) Oddział w L. ponosi odpowiedzialność za nieustalenie prawa do świadczenia w terminie.

Sygn. akt VIII U 1642/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 23 października 2014 roku, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w L. na podstawie art. 57 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2013 roku, poz. 1440 z zm.), odmówił D. K. prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, ponieważ Komisja Lekarska ZUS nie uznała ubezpieczonego za osobę niezdolną do pracy (decyzja – k. 33 akt rentowych).

W odwołaniu D. K. nie zgodził się z rozstrzygnięciem odmawiającym prawa do renty, wnosząc o zmianę decyzji, przy czym błędnie wskazał datę 10.10.2014r. – która to data dotyczyła rozstrzygnięcia wydanego przez Komisję Lekarską ZUS. Ostatecznie wnioskodawca sprecyzował odwołanie wskazując na decyzję ZUS z dnia 23.10.2014r. Domagał się przyznania mu prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. (odwołanie – k. 2 akt sądowych).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wnosił o jego odrzucenie argumentując, że odwołanie nie dotyczy decyzji, ale orzeczenia Komisji lekarskiej ZUS k. 3 a.s.). Ostatecznie ZUS domagał się oddalenia odwołania.

Sąd Okręgowy ustalił, co następuje:

D. K. w dniu 16 lipca 2014 roku złożył wniosek o ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy. Ubezpieczony był uprzednio uprawniony do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności o pracy od dnia 14 kwietnia 1999r. do 30.06.2005roku.

W kolejnych latach wnioskodawca ubiegał się o rentę, ale ZUS odmawiał mu przyznania prawa ustalając, iż D. K. nie jest niezdolny do pracy. Znajdowało to potwierdzenie w wyrokach sądowych oddalających jego odwołania. Legitymuje się wykształceniem wyższym, licencjackim, jest magistrem administracji. Po utracie prawa do renty był zarejestrowany jako bezrobotny a następnie opłacał składki związane z objęciem ubezpieczeniem społecznym z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej w ramach działalności gospodarczej prowadzonej przez syna.

W związku z rozpoznaniem wniosku lekarz orzecznik ZUS dokonał oceny niezdolności do pracy ubezpieczonego i w orzeczeniu z dnia 31 lipca 2014 roku uznał wnioskodawcę za zdolnego do pracy. (k.42 akt orzeczniczych)

Na skutek złożonego przez wnioskodawcę sprzeciwu (k.18 ar) został skierowany na badania wykonane przez Komisję Lekarską ZUS. Pierwsze badanie, które odbyło się w dniu 02.09.2014r. nie zakończyło się wydaniem orzeczenia. Komisja odroczyła sprawę celem zapoznania się z opinią lekarza konsultanta neurologa ZUS oraz w celu zapoznania się z dokumentacją medyczną z leczenia neurologicznego. (k.45 akt orzeczniczych) Lekarz konsultant neurolog w dniu 15.09.2014r. uznał, że wnioskodawca jest osobą częściowo niezdolną do pracy. (k.47ao) W oparciu o to orzeczenia Komisja Lekarska ZUS orzeczeniem z dnia 18.09.2014r. uznała wnioskodawcę za częściowo niezdolną do pracy. (k.45)

Naczelny Lekarz ZUS w ramach nadzoru sprawę przekazał ponownie do oceny Komisji Lekarskiej ZUS, która orzeczeniem z 10.10.2014r. w oparciu o te same co poprzednio dokumenty medyczne, wbrew ocenie dokonanej przez konsultanta neurologa ZUS uznała wnioskodawcę za zdolnego do pracy. (k. 67ao)

W oparciu o powołane orzeczenie Komisji organ rentowy wydał w dniu 23 października 2014 roku zaskarżoną decyzję (okoliczności bezsporne).

Celem zbadania zasadności odwołania i prawidłowości wydanej decyzji Sąd dopuścił dowód z opinii biegłych lekarzy sądowych o specjalności z zakresu kardiologii, neurologii, neurochirurgii, ortopedii, pulmonologii gastrologii, psychiatry i psychologa. (postanowienie - k. 6 a.s.).

W opinii z dnia 23.03.2015r. biegli uznali, że D. K. cierpi na (...) (...), stabilną (...)na co wskazuje badanie (...) z 30.08.2014r. oraz (...)
(...) (...) w wywiadzie, zmiany (...)w obserwacji, cechy (...)

Zdaniem biegłych wyrażonym w tej opinii wnioskodawca był niezdolny do pracy od 09.10.2014r. przez rok od daty badania, tj. do 31.03.2016r. Jako datę powstania niezdolności biegli wskazali datę wpływu wniosku N-9. W uzasadnieniu opinii biegli podali, że po przeprowadzeniu badania i zapoznaniu się ze zgromadzoną dokumentacją nie podzielili orzeczenia Komisji Lekarskiej ZUS z dnia 10.10.2014r. a przychylili się do orzeczenia konsultanta ZUS uznającego wnioskodawcę za okresowo częściowo niezdolnego do pracy. Podali, że opiniowany od wielu lat jest leczony z powodu (...) Systematycznie przyjmuje leki hypotensyjne.(...) wymagają systematycznej farmakoterapii i okresowych kontroli lekarskich, nie sprowadzają przeciwwskazań do zatrudnienia zgodnego z posiadanymi przez wnioskodawcę kwalifikacjami zawodowymi. W ocenie kardiologicznej opiniowany jest zdolny do pracy. Leczy się neurologicznie od dawna, z powodu dolegliwości (...)Przeprowadzone badanie neurologiczne z oceną neurochirurgiczną potwierdza obecność cech (...)Wynik obecnego badania pozostaje w pełni zgodny z wynikiem badania konsultanta ZUS z dnia 10.09.2014r. (k. 46 akt ZUS). Skargi zgłaszane przez wnioskodawcę tworzą spójny obraz (...)którą potwierdza obecne badanie oraz wynik obrazowania ostatniego badania (...). Opiniowany już przed laty był informowany o potrzebie leczenia operacyjnego i odbarczeniu(...) Dotychczas nie poddał się leczeniu. Biegły neurolog i biegły neurochirurg podzielili stanowisko konsultanta neurologa ZUS i uznali opiniowanego za okresowo częściowo niezdolnego do pracy od daty złożenia wniosku przez rok czasu od daty badania. Zdaniem biegłych powyższy okres czasu jest wystarczający do przeprowadzenia niezbędnego leczenia operacyjnego. Po upływie tego czasu opiniowany powinien być ponownie poddany ocenie stanu zdrowia w ZUS pod kątem odzyskania zdolności do pracy. Wnioskodawca zgłasza(...)Nie był wówczas leczony szpitalnie. Jako inne (...) Na obecne badanie ortopedyczne nie dostarczył zdjęć RTG. W ocenie ortopedycznej nie stwierdza się niezdolności do pracy z tytułu sprawności narządów ruchu. Ocena wpływu stenozy(...) na stan zdrowia opiniowanego pozostaje w gestii neurologa i neurochirurga. Wywiad ujawnia u opiniowanego obecność (...)z okresowymi zaostrzeniami wiosną i jesienią, dotychczas nie obserwowano powikłań. Przewlekłe stosowanie (...) zaostrzało objawy (...)Badany stosuje C. jako leczenie profilaktyczne. Z powodu obciążenia wywiadem rodzinnym - (...) u ojca, miał wykonywane badanie profilaktyczne kolonoskopowe, w którym nie stwierdzono istotnych zmian organicznych. W ocenie gastrologicznej, opiniowany wymaga okresowego leczenia przy zaostrzeniu(...) jednak stan zdrowia nie czyni wnioskodawcy niezdolnym do pracy z przyczyn gastrologicznych. Opiniowany leczy się w poradni pulmonologicznej z powodu (...) o lekkim przebiegu, bez (...) Ponadto w badaniu (...)W opinii biegłej pulmonolog wnioskodawca nadal powinien być leczony poradni pulmonologicznej, ale obecny przebieg schorzeń pulmonologicznych nie powoduje niezdolności do pracy. W opinii biegłej specjalisty chorób płuc brak jest niezdolności do pracy,

Jak wynika z wywiadu, opiniowany w przeszłości leczony był (...) w (...) w L., Obecnie od ok. 3 lat nie kontynuuje tego leczenia, przyjmuje natomiast S. 50 mg/dobę. Nie był ponadto leczony (...) W przeszłości używał w sposób (...) co spowodowało uzależnienie się od tej substancji psychoaktywnej, jednakże obecnie od kilku lat deklaruje całkowitą (...) Podczas obecnych badań: sądowo - psychiatrycznego i psychologicznego nie stwierdzono cech upośledzenia umysłowego, diagnozowano jedynie cechy organicznych zaburzeń osobowości, bez leczenia u psychiatry. Brak zatem całkowitej i częściowej niezdolności do pracy ze względu na stan psychiczny -zarówno obecnie, jak i w przeszłości.

Jednakże w zespołowej ocenie stanu zdrowia biegli zgodnie uznali wnioskodawcę za okresowo częściowo niezdolnego do pracy. (k.42-43as)

Zastrzeżenia do opinii złożył ZUS i domagał się dopuszczenia dowodu z opinii uzupełniającej specjalisty z zakresu neurologii i neurochirurgii. (k.58-59as)

W opinii uzupełniającej z 29.02.2016r., dowód z której Sąd dopuścił, biegli neurolog i neurochirurg podtrzymali swoją opinię podstawową. Podkreślili, że nie uznali wnioskodawcy za całkowicie niezdolnego do pracy a jedynie częściowo niezdolnego do pracy stosownie do stopnia naruszenia sprawności organizmu wnioskodawcy w nawiązaniu do jego kwalifikacji. Podali, że nie tyle oparli się na ocenie Lekarza konsultanta ZUS, ile podzielili jego ocenę. Ze względu na upływ czasu biegli wskazali, że okres trwania czasowej częściowej niezdolności do pracy należy ustalić do 31.12.2016r. (opinia uzupełniająca k. 72as)

Organ rentowy nadal kwestionował opinię biegłych domagając się przedstawienia przez wnioskodawcę dodatkowych wyników badań lekarskich i dopuszczenia dowodu z opinii innego zespołu biegłych z zakresu neurologii i neurochirurgii. (k. 79-80as)

Wnioskodawca oponował przeciwko składaniu dodatkowych dokumentów medycznych. Podał, że jest pod kontrolą lekarza rodzinnego, który zleca mu przyjmowanie leków przeciwbólowych. Przyznał, iż nie przeprowadził leczenia operacyjnego, jednakże jest do niego sceptycznie nastawiony ze względu na niewielką skuteczność takiego zabiegu.

Sąd oddalił wniosek o dopuszczenie dowodu z opinii innego zespołu biegłych po uprzednim zgromadzeniu dokumentacji medycznej, gdyż jak wynikało z twierdzeń wnioskodawcy nie posiadał on żadnej nowej dokumentacji. Zresztą taka dokumentacja byłaby bez znaczenia dla sprawy. Podnieść należy, że przedmiotem oceny Sądu jest prawidłowość decyzji ZUS października 2014r. w nawiązaniu do stanu zdrowia z tego okresu. W dacie złożenia wniosku wnioskodawca przedstawił obszerną dokumentację medyczną, związaną z podjętym leczeniem i obrazującą stan jego zdrowia.

Jednakże Sąd dostrzegł, konieczność ponownego uzupełnienia opinii przez dotychczasowych biegłych w zakresie dotyczącym wskazanej daty początkowej ustalonej częściowej niezdolności do pracy. Sąd domagał się wyjaśnienia na jakiej podstawie biegli przyjęli datę początkową na dzień 09.10.2014 roku. Analiza całości akt rentowych wnioskodawcy mogła prowadzić do wniosku, że tak podana data była wynikiem omyłki biegłych, którzy dzień złożenia zaświadczenia N-9 błędnie odnieśli do poprzedniego wniosku z 2013r.

Istotnie biegli pomyłkowo wskazali dzień 09.10. jako datę początkową, co wyjaśnili w opinii uzupełniającej z 17.10.2016r. Przyznali, że ich intencja związana z określeniem daty początkowej ustalonej niezdolności do pracy związana była ze złożeniem zaświadczenia o stanie zdrowia w wyniku wniosku powiązanego ze skarżoną decyzją. Tak więc prawidłowo wskazana data powstania częściowej niezdolności do pracy to dzień 16.07.2014r., która to niezdolność określona została do dnia 31.03.2016r., co związane było z koniecznością leczenia operacyjnego i niezbędnego po tym leczenia rehabilitacyjnego, które przekracza okres możliwości leczenia w ramach zasiłku chorobowego i świadczenia rehabilitacyjnego. Dodatkowo biegli wyjaśnili, że celem leczenia operacyjnego jest zatrzymanie procesu uszkodzenia rdzenia kręgowego, zaś osiągnięcie poprawy obecnego stanu zdrowia jest przy tym drugoplanowe chociaż możliwe. Oczywiście zgoda na leczenie operacyjne zależy od woli wnioskodawcy, jednakże brak tej zgody z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością wcześniej czy później doprowadzi do szybko narastającego znacznego deficytu neurologicznego. (opinia uzupełniająca k. 87as)

Do opinii tej żadna ze stron nie składała zastrzeżeń. Nie było nowych wniosków dowodowych. (k. 93as)

Powyższy stan faktyczny Sąd Okręgowy ustalił w oparciu o przytoczone dowody z opinii biegłych lekarzy sądowych, dowody z dokumentów znajdujących się w aktach sprawy oraz organu rentowego, które obdarzono wiarą w całości. Zostały one sporządzone w przepisanej formie, w oparciu o obowiązujące w dacie ich wydania przepisy prawne, przez kompetentne osoby w ramach przysługujących im uprawnień.

Rozstrzygając w sprawie Sąd oparł się na wnioskach zawartych w opinii biegłych neurologa i neurochirurga, następnie uzupełnionej. Biegli przeprowadzili bezpośrednie badanie ubezpieczonego, wnikliwie przeanalizowali dokumentację medyczną i szczegółowo omówili wpływ zdiagnozowanych schorzeń i dolegliwości na zdolność do pracy – przy uwzględnieniu dotychczasowego doświadczenia zawodowego i posiadanych kwalifikacji. Wnioski zawarte w powołanych opiniach są wystarczająco uzasadnione i z tych względów opinie Sąd uznał za wiarygodną, miarodajną i wyczerpującą, a przez to przedstawiającą wystarczające wiadomości specjalne, niezbędne do merytorycznego rozstrzygnięcia zarzutów zawartych w odwołaniu (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 września 1999 roku, sygn. II UKN 96/99).

Biegli trzykrotnie analizowali dokumentację medyczną wnioskodawcy, w tym dodatkowo na skutek prezentowanych zastrzeżeń organu rentowego. Dokumentacja ta zawierała wyniki wykonanych w 2014 roku badań, dowody rekonwalescencji, podejmowanej rehabilitacji, które potwierdzały poprzednie rozpoznanie i ocenę biegłych. Jak wynika z opinii biegłych prowadzone leczenie oraz rehabilitacja nie pozwoliły na poprawę stanu zdrowia wnioskodawcy ale jego schorzenia oraz stopień naruszenia organizmu powodowały, że jest on osobą częściowo niezdolną do pracy, wymagającą przeprowadzenia zabiegu operacyjnego zatrzymującego proces uszkodzenia rdzenia kręgowego. Takiej samej oceny dokonał Lekarz konsultant ZUS i pierwsza Komisja Lekarska w okresie gdy o prawo do renty ubiegał się wnioskodawca.

Kierując się powyższymi wskazaniami Sąd Okręgowy w całości podzielił wnioski biegłych neurologa i neurochirurga w zakresie ustalenia stopnia niezdolności do pracy ubezpieczonego oraz daty jej powstania i okresu jej trwania.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Odwołanie D. K. jest zasadne i zasługuje na uwzględnienie .

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2013 roku, póz. 1440 ze zm.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki:

1)  jest niezdolny do pracy,

2)  ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy,

niezdolność do pracy powstała w czasie zatrudnienia lub w okresie równorzędnym z okresem zatrudnienia albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów.

Stosownie do treści przepisu art. 12 ust. 1 cytowanej ustawy niezdolną do pracy w rozumieniu ustawy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu. Stosownie do ust. 2 cytowanego przepisu całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy. Zgodnie zaś z ust. 3 tego przepisu częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Przy dokonywaniu oceny stopnia niezdolności do pracy należy kierować się wskazaniami określonymi w art. 13 ust. 1 cytowanej ustawy, zgodnie z którym przy ocenie stopnia i przewidywanego okresu niezdolności do pracy oraz rokowania co do odzyskania zdolności do pracy uwzględnia się:

1)stopień naruszenia sprawności organizmu oraz możliwości przywrócenia niezbędnej sprawności w drodze leczenia i rehabilitacji;

2)możliwość wykonywania dotychczasowej pracy lub podjęcia innej pracy oraz celowość przekwalifikowania zawodowego, biorąc pod uwagę rodzaj i charakter dotychczas wykonywanej pracy, poziom wykształcenia, wiek i predyspozycje psychofizyczne.

W rozpoznawanej sprawie Sąd badał przesłankę ustalenia ubezpieczonemu prawa do świadczenia, tj. czy D. K. był niezdolny do pracy od daty złożenia w tym zakresie wniosku. W związku z opłacaniem przez wnioskodawcę składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej spełnione są pozostałe przesłanki zawarte w art. 57 i 58 ustawy emerytalno-rentowej.

Kierując się wynikami postępowania dowodowego przeprowadzonego w sprawie, a w szczególności wnioskami wywołanych w sprawie opinii biegłych, oraz treścią cytowanych przepisów Sąd Okręgowy ustalił D. K. prawo do okresowej renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy od dnia 16 lipca 2014 roku do dnia 31 grudnia 2016 roku, tj. na okres określony przez biegłych.

Z tych względów Sąd Okręgowy zmienił zaskarżoną decyzję i na podstawie powołanych przepisów oraz artykułu 477 ¹⁴ § 2 k.p.c. orzekł jak w sentencji.

Z uwagi na to, że dokumentacja medyczna znajdująca się w aktach rentowych pozwalała organowi ustalić prawo do renty w 2014 roku, co wynikało z oceny orzeczniczej neurologa lekarza konsultanta ZUS, a mimo to wbrew ocenie specjalisty odmówiono tego prawa, Sąd uznał, że organ rentowy ponosi odpowiedzialność za nieustalenia prawa do świadczenia w terminie na mocy art. 118 ust1a ustawy emerytalnej.