Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 26 października 2016r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA - Marek Czecharowski

Sędziowie: SA - Jarosław Góral (spr.)

SA - Dorota Tyrała

Protokolant: – sekr. sąd. Łukasz Jachowicz

przy udziale Prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 26 października 2016r.

sprawy P. Ż., s. E. i H. z domu B., urodz. (...) w K.,

oskarżonego z art. 286§1kk w zw z art. 294§1kk w zb z art. 270§1kk, art. 270§1kk

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę oskarżonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 21 marca 2016 r. sygn. akt XII K 3/15

utrzymuje w mocy zaskarżony wyrok;

zwalnia oskarżonego P. Ż. od ponoszenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze, obciążając nimi Skarb Państwa.

UZASADNIENIE

I.  w dniu 31 marca 2008 roku w (...) (...).
z o.o. przy ul. (...) w S., działając w imieniu i na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G. w celu osiągnięcia korzyści majątkowej i w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, doprowadził (...) Sp. z o.o. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w postaci dwóch ciągników siodłowych marki M. (...) o nr nadwozia (...) i (...) o wartości 353.124,49 zł każdy oraz dwóch naczep platformowych z bocznymi kurtynami marki K. (...) o nr nadwozia (...) i (...) o wartości 111.996,00 zł każda w ten sposób, że zawierając umowy leasingu o nr (...) wskazanych powyżej przedmiotów z (...) sp. z o.o., wprowadził w błąd pokrzywdzonego, co do zamiaru i możliwości wywiązania się z zawartych umów, co do sytuacji majątkowej spółki, którą reprezentował, przedkładając w tym celu poświadczające nieprawdziwe dane zeznanie o wysokości osiągniętego przez spółkę dochodu za 2006 rok (...), a nadto także, co do swojej tożsamości, posługując się podrobionym dowodem osobistym serii i nr (...) na nazwisko J. G.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zb. z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 1 1 § 2 k.k.

II.  w dniu 3 września 2007 roku w G. przy ul. (...), działając w imieniu i na rzecz (...) Sp. z o.o. z siedzibą w G., posłużył się podrobionym dowodem osobistym serii i nr (...) na nazwisko J. G. zawierając z A. W. umowę najmu lokalu użytkowego przy ul. (...) w G.,

tj. o czyn z art. 270 § 1 k.k. w zb. z art. 275 § 1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k.

Wyrokiem z dnia 21 marca 2016 r. Sąd Okręgowy w Warszawie sygn. akt XII K 3/15:

I.  oskarżonego P. Ż. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie 1 aktu oskarżenia, przy czym ustalił, iż oskarżony doprowadził do powstania szkody w łącznej wysokości 741.934,94 zł, i tak zmodyfikowany czyn zakwalifikował z art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w zbiegu z art. 270 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w zbiegu z art. 270 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 2 k.k. skazał go, a na podstawie art. 286 § 1 k.k. w związku z art. 294 § 1 k.k. w związku z art. 11 § 3 k.k. wymierzył mu karę 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

II.  oskarżonego P. Ż. uznał za winnego popełnienia czynu zarzucanego mu w punkcie II aktu oskarżenia, z tym że czyn ten zakwalifikował z art. 270 § 1 k.k. i za to na podstawie art. 270 § 1 k.k. skazał go na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności;

III.  na podstawie art. 85 k.k. i art. 86 § 1 k.k. - przy zastosowaniu art. 4
§ 1 k.k. - wymierzył oskarżonemu karę łączną w rozmiarze 3 (trzech) lat pozbawienia wolności;

IV.  na podstawie art. 46 § 1 k.k. - przy zastosowaniu art. 4 § 1 k.k. zobowiązał oskarżonego P. Ż. do naprawienia szkody w części poprzez zapłatę na rzecz pokrzywdzonego - (...) spółka z o. o. z siedzibą w W. kwoty 200.000 (dwieście tysięcy) złotych;

V.  na podstawie art. 44 § 2 k.k. orzekł przepadek - poprzez pozostawienie w aktach - dowodów rzeczowych opisanych w wykazie Drz (...)- (...) poz. 1-12 i Drz (...) poz.1;

VI.  zasądził od oskarżonego na rzecz Skarbu Państwa 400 (czterysta) złotych tytułem opłaty oraz pozostałe koszty sądowe w wysokości 2.681,30 (dwa tysiące sześćset osiemdziesiąt jeden 30/100) złotych.

Z powyższym rozstrzygnięciem nie zgodził się obrońca oskarżonego i zaskarżył wyrok w całości na korzyść P. Ż..

Na podstawie art. 438 k.p.k. powyższemu wyrokowi zarzucił:

1.  obrazę przepisów prawa materialnego tj.:

art. 12 k.k. poprzez przyjęcie, że czyn oskarżonego, za który został on skazany wyrokiem z dnia 21 marca 2016 roku stanowi odrębne przestępstwo od tego, za które, został on skazany wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wlkp. z dnia 24 sierpnia 2009 r. sygnatura akt II K 103/09, a w konsekwencji prowadzenie postępowania w warunkach stanu powagi osądzonej i naruszenie zasady ne bis in idem, podczas gdy w przedmiotowej sprawie zachodzą okoliczności do stypizowana postępowania oskarżonego zgodnie z art. 12 k.k., gdyż popełnił on dwa lub więcej przestępstw w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w krótkich odstępach czasu, a przestępstwa te popełniane były od 14 września 2007 r. do 05 sierpnia 2008 r., co w konsekwencji sprawia, że w sprawie pojawiła się bezwzględna przyczyna odwoławcza,

art. 46 k.k. poprzez orzeczenie wobec oskarżonego częściowego naprawienia szkody wobec pokrzywdzonego w sytuacji, gdy pokrzywdzonemu przysługuje roszczenie do ubezpieczyciela tytułem polisy AC, a więc zwrotu wartości pojazdu z chwili zaboru, co sprawia, że pokrzywdzony przyczynił się do szkody, nie egzekwując roszczenia.

2.  Obrazę przepisów prawa procesowego tj.:

art. 7 k.p.k. poprzez dokonanie błędnej oceny wiarygodności zgromadzonych dowodów, ich wybiórcze potraktowanie i zastosowanie, a w konsekwencji nieuwzględnienie faktu, iż oskarżony w innym postępowaniu został już skazany za przestępstwo analogiczne do przedmiotowych.

art. 6 k.p.k. poprzez naruszenie prawa do obrony oskarżonego i niezapewnienie mu udziału w toczącym się postępowaniu, w rozprawie w dniu 23 lipca 2015 r., w sytuacji, gdy oskarżony przebywał w A. (...) w P. w związku ze zastosowaniem wobec niego tymczasowego aresztowania, a tym samym nie mógł się stawić na rozprawie, bowiem nie został o niej skutecznie zawiadomiony. Ponadto nieodroczenie rozprawy w dniu 15 maja 2015 r. w sytuacji, gdy wnosił o to obrońca oraz prokurator, zaś oskarżony nie mógł się stawić na rozprawie z uwagi na przebywanie w A. (...) w P. w związku ze stosowanymi wobec niego środkami zapobiegawczymi,

art. 374 § 1 k.p.k. w zw. z art. 387 k.p.k. poprzez rozpoczęcie przewodu sądowego w dniu 15 maja 2015 r. pod nieobecność oskarżonego w sytuacji, gdy jego obecność na rozprawie była obowiązkowa zaś postępowanie toczyło się w trybie zwyczajnym, co uniemożliwiło oskarżonemu skorzystanie z instytucji dobrowolnego poddania się odpowiedzialności karnej, zaś oskarżony przebywał wtedy (...) w P. w związku ze stosowanymi wobec niego środkami zapobiegawczymi,

3. rażącą niewspółmierność kary wymierzonej oskarżonemu w stosunku do stopnia społecznej szkodliwości oraz winy, wynikającą z orzeczenia zbyt wysokiej kary, zwłaszcza mając na uwadze karę wymierzoną oskarżonemu za identyczne czyny w postępowaniu zakończonym prawomocnym wyrokiem z dnia 24 siepania 2009 r. przez Sąd Okręgowy w Gorzowie Wlkp. sygn. akt II K 103/09 w której to sprawie Sąd za ten sam czyn wymierzył oskarżonemu karę z warunkowym zawieszeniem jej wykonania, za więcej czynów i przy większej kwocie wartości wyłudzonych pojazdów (6 czynów na kwotę łączną 1.500.000 zł).

I mając na uwadze powyższe, wnosił o:

1.  uchylenie zaskarżonego wyroku w całości i o przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi Okręgowemu w Warszawie,

ewentualnie z ostrożności procesowej o:

2.  zmianę wyroku i orzeczenie wobec oskarżonego na podstawie
art. 37 a k.k. w zw. z art. 37 b k.k. kary mieszanej tj. 6 miesięcy pozbawienia wolności połączonej z karą 18 miesięcy ograniczenia wolności - dozór elektroniczny.

Jednocześnie wnosił o zwolnienie oskarżonego od obowiązku ponoszenia kosztów sądowych w całości z uwagi na trudną sytuację majątkową,

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja obrońcy okazała się nieuzasadniona, jako że podniesione w niej zarzuty nie potwierdziły się w trakcie kontroli odwoławczej.

Odnośnie obrazy przepisu prawa materialnego tj. art. 12 k.k.

Obrońca wywodzi potrzebę zastosowania powyższego przepisu ze skazania oskarżonego wyrokiem Sądu Okręgowego w Gorzowie Wielkopolskim w dniu 24 sierpnia 2009 r. w sprawie IIK 103/09 i wskazując na daty popełnionych przestępstw sugeruje, że ów wyrok pochłonął przestępstwa sądzone w niniejszej sprawie.

Z tak uproszczonym podejściem do instytucji czynu ciągłego Sąd Apelacyjny nie może się zgodzić z powodów oczywistych.

Dwa lub więcej zachowań podjętych w krótkich odstępach czasu uważa się rzeczywiście za jeden czyn zabroniony przy spełnieniu jeszcze jednego wymogu o którym obrońca, poza mechanicznym jego przytoczeniem, zdaje się zapominać. Owe zachowania muszą być podjęte w wykonaniu z góry powziętego zamiaru. Czyli, zanim „popełnione” zostanie pierwsze zachowanie, zamiarem popełnienia winno być objęte kolejne, aż do ostatniego. Tego z góry powziętego zamiaru nie wolno domniemywać, musi być on w sposób oczywisty udowodniony. Taka powinność nie została w niniejszej sprawie dopełniona. Nie świadczy o niej przyznanie przez oskarżonego takiego zamiaru dopiero po ujawnieniu kolejnego przestępstwa i po wydaniu wyroku w sprawie, w której czasokres przypisanych czynów obejmuje nowo zarzucone.

Odnośnie obrazy przepisu prawa materialnego tj. art. 46 k.k.

Zarzut ten Sąd uznaje za mało czytelny. Skarżący zdaje się proponować swoiste ukaranie pokrzywdzonego za nieegzekwowanie roszczenia od ubezpieczyciela. Sugerowanie, że pokrzywdzony nie egzekwując roszczenia przyczynił się do powstania szkody, należy uznać, najdelikatniej mówiąc, za nieporozumienie. Szkoda powstała w czasie przestępczej aktywności oskarżonego, nie zaś w okresie przewidzianym do jej naprawienia.

Za całkowicie nieczytelny należy wręcz uznać zarzut obrazy art. 7 k.p.k. wydaje się mający „wzmacniać” zarzut obrazy art.12 k.k. oraz zarzut rażącej surowości kary.

Odnośnie obrazy art. 6 k.p.k.

Sąd Apelacyjny stwierdza, że prawo do obrony oskarżonego nie zostało naruszone, co jednoznacznie wynika z protokołów rozpraw oddających przebieg postępowania przed Sądem Okręgowym.

I tak na rozprawę w dniu 24 marca 2015r oskarżony stawił się i został poinformowany o kolejnym terminie rozprawy zaplanowanym na dzień 15 maja 2015r /k.900 tom VI/, na który już się nie stawił. Uznając jego nieobecność za nieusprawiedliwioną Sąd prowadził postępowanie pod nieobecność oskarżonego na podstawie art. 377 § 3 k.p.k., także w dniu 23 lipca 2015 r. Obrońca na tę okoliczność podnosił, że P. Ż. nie stawił się na oba terminy, gdyż w tym okresie przebywał w(...).

Argument powyższy sam w sobie nie dowodzi obrazy przepisu art. 6 k.p.k. Ani oskarżony ani jego obrońca nie wskazali powodów, dla których nie został powiadomiony Sąd o pobycie P. Ż. w areszcie, która to czynność w prosty sposób usprawiedliwiłaby nieobecność oskarżonego na rozprawie.

Przesądzające znaczenie dla badanej kwestii ma jednak treść protokołu z rozprawy z dnia 6 października 2015r. Otóż Sąd świadomy złożonej pozycji oskarżonego /sygnalizowanie na pierwszej rozprawie woli skorzystania z trybu przewidzianego art.387 k.p.k./ podjął próbę sanacji jego wyjściowej sytuacji, należy rozumieć z wszelkimi wynikającymi z tej okoliczności konsekwencjami. Oskarżony oświadczył, że nie chce w niniejszej sprawie składać wyjaśnień i korzysta z prawa odmowy odpowiedzi na pytania. Powyższe okoliczności jednoznacznie wskazują, że prawo do obrony P. Ż. było przestrzegane.

Wymiar orzeczonej kary odpowiada zasadom jej orzekania zawartym w art. 53 k.k. Tej oceny nie było w stanie podważyć proste porównanie dolegliwości z karą orzeczoną w zapadłym wcześniej wyrokiem odnoszącym się do podobnych przestępstw popełnionych przez oskarżonego. Wskazuje ono jednak czytelnie, że P. Ż. z naruszania norm kodeksu karnego uczynił sposób na zdobywanie środków finansowych w rozmiarach skutkujących kwalifikacją kumulatywną z art. 294 § 1 k.k. Skali jego aktywności w tym obszarze nie znał Sąd ferujący pierwsze rozstrzygnięcie i dlatego kara orzeczona niniejszym wyrokiem nie razi surowością.

Mając powyższe na uwadze Sąd Apelacyjny orzekł jak w wyroku.