Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 5 grudnia 2016r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 5 grudnia 2016r. w S.

odwołania R. W.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 29 lipca 2015 r. (Nr (...))

w sprawie R. W.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość emerytury

I.  zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że przelicza ubezpieczonemu R. W. emeryturę i ustala jej wysokość od dnia 01 lipca 2015 r. na kwotę 2092,69 (dwa tysiące dziewięćdziesiąt dwa 69/100) złotych brutto;

II.  wniosek ubezpieczonego R. W. z dnia 01 grudnia 2016 r. o ponowne przeliczenie emerytury przekazuje Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. do rozpoznania.

Sygn. akt IV U 1080/15

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 29 lipca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., działając na podstawie art. 111 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, odmówił R. W. prawa do ponownego ustalenia wysokości świadczenia emerytalnego, wskazując, że nadal najkorzystniejszy pozostaje wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, na podstawie którego ustalono wysokość emerytury, wyliczony z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych tj. 1959-1990 wynoszący 139,75%.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony R. W., wnosząc o ponowne ustalenie wysokości emerytury, przyjmując do obliczeń wskaźnik z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, tj. 1958-1990. Zdaniem wnioskodawcy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru powinien wynosić 144,21%, co potwierdzają przeprowadzone przez niego wyliczenia zawarte w odwołaniu (odwołanie, k. 1 akt sprawy).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując się na przepisy prawa i argumentację zawarte w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 2-4 akt sprawy).

Sąd ustalił, co następuje:

Decyzją z dnia 11 września 1991r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. przyznał R. W. prawo do emerytury od dnia 1 września 1991r. Do ustalenia podstawy wymiaru przyjęto wynagrodzenie z 3 lat kalendarzowych, tj. od 01.01.1988r. do 31.12.1990r., a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wyniósł 126,22%. Następnie decyzją z dnia 12 sierpnia 1999r. na wniosek ubezpieczonego dokonano przeliczenia emerytury. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczono z 20 najkorzystniejszych lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, tj. z lat 1959-1990 i wyniósł 139,75% (decyzja z 11.09.1991r., k. 8-9 akt emerytalnych; decyzja z 12.08.1999r., k. 46 akt emerytalnych).

W dniu 10 lipca 2015r. ubezpieczony R. W. wystąpił do organu rentowego o ponowne ustalenie wysokości świadczenia emerytalnego (wniosek, k. 73-76 akt emerytalnych). Zaskarżoną decyzją z dnia 29 lipca 2015r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. odmówił wnioskodawcy ponownego ustalenia wysokości świadczenia (decyzja z 29.07.2015r., k. 80 akt emerytalnych).

Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru emerytury należnej ubezpieczonemu wyliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu z uwzględnieniem roku 1958r. wyniósł 143,43% i jest to wariant najkorzystniejszy dla R. W.. Przy uwzględnieniu w/w wskaźnika wysokość świadczenia emerytalnego ubezpieczonego od dnia 1 lipca 2015r. została ustalona na kwotę 2.092,76 zł. Wysokość emerytury została obliczona bez użycia systemu komputerowego RENTIER, dlatego może nieco odbiegać od wysokości ustalonej przez organ rentowy z powodu zaokrągleń poszczególnych kwot na przestrzeni przeliczanych 19 lat. Do wyliczeń przyjęto kwotę bazową obowiązującą na dzień 31 sierpnia 1996r. wynoszącą 666,96 zł oraz okres składkowy w wymiarze 41 lat i 21 dni, czyli 492 miesiące. Przeciętne wynagrodzenie w gospodarce narodowej za rok 1990 zostało przyjęte zgodnie z obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 8 lutego 1991r. (M.P. nr 5 poz. 35) i wynika z wyliczenia 12 miesięcy x 1.029.637 zł (przeciętne miesięczne wynagrodzenie zgodnie z komunikatem GUS) = 12.355.644 zł. Do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zaliczono wypłacone ubezpieczonemu świadectwa rekompensacyjne i „13” pensje wypłacone w 1991r. (w tym za rok 1990), nie zaliczono zaś nagrody jubileuszowej wypłaconej 28 września 1991r. (opinia biegłej z zakresu księgowości, k. 23-27 akt sprawy; opinia uzupełniająca, k. 60-63 akt sprawy). Wysokość emerytury ubezpieczonego, przy uwzględnieniu wskaźnika wysokości podstawy wymiaru stanowiącego 143,43%, po kolejnych waloryzacjach od 1 lipca 2015r. wynosi 2092,69 zł (stanowisko komórki merytorycznej organu rentowego z 29.11.2016r., k. 76 akt sprawy).

Sąd zważył, co następuje:

Odwołanie ubezpieczonego R. W. zasługiwało na uwzględnienie.

Zgodnie z art. 111 ust. 1 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2016r. poz. 887), wysokość emerytury lub renty oblicza się ponownie od podstawy wymiaru ustalonej w myśl art. 15, jeżeli do jej obliczenia wskazano podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne lub ubezpieczenia emerytalne i rentowe na podstawie przepisów prawa polskiego (1) z liczby kolejnych lat kalendarzowych i w okresie wskazanym do ustalenia poprzedniej podstawy wymiaru świadczenia albo (2) z kolejnych 10 lat kalendarzowych wybranych z 20 lat kalendarzowych, poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym zgłoszono wniosek o przyznanie emerytury lub renty albo o ponowne ustalenie emerytury lub renty albo (3) z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, przypadających przed rokiem zgłoszenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury lub renty, a wskaźnik wysokości podstawy wymiaru jest wyższy od poprzednio obliczonego. Stosownie do treści ustępu 2 powołanego przepisu wskaźnik wysokości podstawy wymiaru, obliczony na zasadach określonych w art. 15, mnoży się przez kwotę bazową ostatnio przyjętą do obliczenia świadczenia.

Ubezpieczony wnosił o przeliczenie wysokości emerytury według najkorzystniejszych 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu, tj. z lat 1958-1990, podnosząc, że przyjęty przez organ rentowy wskaźnik wysokości podstawy wymiaru wynoszący 139,75% jest zaniżony. Decydującą kwestią było zatem ustalenie, czy z lat zgłoszonych przez ubezpieczonego wskaźnik wysokości podstawy wymiaru będzie wyższy niż 139,75%. Na tę okoliczność Sąd dopuścił dowód z opinii biegłej z zakresu księgowości, która wyliczyła wskaźnik wysokości podstawy wymiaru we wszystkich możliwych wariantach. Ze sporządzonej opinii wynika, że wskaźnik podstawy wymiaru z trzech kolejnych lat poprzedzających rok złożenia wniosku o emeryturę, czyli z lat 1988-1990, wyniósł 126,22% (zestawienie nr 2 w opinii z dnia 14.08.2016r.). Taki wskaźnik został przyjęty przez organ rentowy do wyliczenia podstawy wysokości świadczenia decyzją z 11 sierpnia 1991r. Wskaźnik wysokości podstawy wymiaru obliczony z kolejnych 10 lat wybranych z 20 lat kalendarzowych poprzedzających bezpośrednio rok kalendarzowy, w którym złożono wniosek o ponowne przeliczenie emerytury, czyli lata 1982-1991, wyniósł 115,26% (zestawienie nr 3). Natomiast wskaźnik ten obliczony z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu podlegania ubezpieczeniu przypadających przed rokiem złożenia wniosku o ponowne ustalenie emerytury z uwzględnieniem wynagrodzenia osiągniętego za 1958r., którego organ rentowy wcześniej nie uznał, stanowił 143,43% (zestawienie nr 4). Biegła wyliczyła również wskaźnik wysokości podstawy wymiaru z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu zatrudnienia, ale z wyłączeniem roku 1958 i jest to wskaźnik w wysokości 139,75%, który dotychczas był przyjęty przez organ rentowy od 1999 roku, kiedy to ponownie przeliczono ubezpieczonemu wysokość świadczenia emerytalnego. Wpis w legitymacji ubezpieczeniowej R. W. dotyczący faktu zatrudnienia w 1958r. i uzyskiwanego przez niego wynagrodzenia nie budził wątpliwości Sądu, a dokonana korekta wpisu nie wpływa na jego wiarygodność. Co za tym idzie, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru powinien być obliczony z uwzględnieniem roku 1958 zgodnie z zestawieniem nr 4 zawartym w opinii biegłej z zakresu księgowości z dnia 14.08.2016r. i winien wynosić 143,43%. Niewątpliwie tak obliczony wskaźnik jest wyższy od dotychczas przyjętego przez organ rentowy, a tym samym zachodziły podstawy do ponownego przeliczenia świadczenia emerytalnego wnioskodawcy. Wobec powyższego Sąd zobowiązał biegłą do przeliczenia wysokości świadczenia emerytalnego przy przyjęciu do ustalenia podstawy wymiaru wysokości wynagrodzeń z 20 lat kalendarzowych wybranych z całego okresu ubezpieczenia wskazanych w zestawieniu nr 4 opinii głównej. Wysokość świadczenia ubezpieczonego od 1 lipca 2015r., z uwzględnieniem wyliczenia przeprowadzonego przez organ rentowy złożonego na rozprawie w dniu 5 grudnia 2016r. (k. 76 akt sprawy), wynosi zatem 2092,69 zł brutto. W takiej też kwocie Sąd ustalił wysokość świadczenia emerytalnego R. W. od dnia 1 lipca 2015r. Do tak ustalonej emerytury wnioskodawcy przysługują również stosowne dodatki, do których uprzednio nabył prawo.

Ubezpieczony kwestionował zastosowane przez biegłą przeciętne miesięczne wynagrodzenie za rok 1990, wskazując, że powinna zostać wzięta pod uwagę dużo wyższa kwota ze względu na treść informacji prasowej, którą wnioskodawca dołączył do akt sprawy (k. 45 akt sprawy). Niemniej jednak w przedłożonym wycinku prasowym zostało ujęte przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracowników w gospodarce uspołecznionej tylko za miesiąc czerwiec 1990r. w wymiarze 900.685 zł, zatem kwota ta nie może być uwzględniona przy wyliczaniu wysokości emerytury. Co więcej taka kopia informacji prasowej nie zasługuje na walor wiarygodności. Nie można zatem przyjąć, że wskazana przez ubezpieczonego kwota zawarta w artykule prasowym stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za rok 1990. Wobec tego Sąd uznał, że biegła z zakresu księgowości wzięła pod uwagę prawidłową wielkość do wyliczenia przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej za rok 1990 w wymiarze 12.355.644 zł, posługując się przy tym obwieszczeniem Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 8 lutego 1991r. (Monitor Polski nr 5, poz. 35), z którego wynika, że przeciętne miesięczne wynagrodzenie za w/w rok wynosiło 1.029.637 zł, które następnie podlegało pomnożeniu przez 12 miesięcy (12 miesięcy x 1.029.637 zł = 12.355.644 zł). Kolejny zarzut ubezpieczonego dotyczył nagrody jubileuszowej wypłaconej 28 września 1991r., której biegła nie zaliczyła do podstawy wymiaru składek. Podkreślenia wymaga, że w okresie od 1 stycznia 1990r. do 31 grudnia 1998r. obowiązywało rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 29 stycznia 1990r. w sprawie wysokości i podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, zgłaszania do ubezpieczenia społecznego oraz rozliczania składek i świadczeń z ubezpieczenia społecznego (Dz. U. z 1990 Nr 7 poz. 41 zm.). W myśl § 7 ust. 1 w/w rozporządzenia podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne pracowników stanowi dochód w gotówce i w naturze z tytułu wykonywania pracy w ramach stosunku pracy z wyjątkiem m.in. gratyfikacji (nagród jubileuszowych), odpraw, ekwiwalentów, odszkodowań, nagród okolicznościowych. Co za tym idzie, brak było podstaw do uwzględnienia nagrody jubileuszowej przy ustalaniu podstawy wymiaru emerytury. Dlatego też wyliczenia biegłej są prawidłowe. Organ rentowy nie zgłaszał zastrzeżeń do opinii biegłej, a jedynie na rozprawie w dniu 5 grudnia 2016r. złożył stanowisko, w którym wyliczono wysokość emerytury przy uwzględnieniu wskaźnika podstawy wymiaru zgodnie z zestawieniem nr 4 wskazanym przez biegłą w opinii głównej.

Wobec tego Sąd, podzielając stanowisko biegłej z zakresu księgowości oraz przy uwzględnieniu wyliczeń poczynionych przez organ rentowy w piśmie złożonym na rozprawie w dniu 5 grudnia 2016r., przeliczył wnioskodawcy emeryturę i ustalił jej wysokość od dnia 1 lipca 2015r. na kwotę 2092,69 zł brutto.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, orzeczono jak w punkcie I sentencji wyroku.

Wniosek ubezpieczonego z dnia 1 grudnia 2016r. o ponowne przeliczenie emerytury, zgodnie z oświadczeniem wnioskodawcy, należało potraktować jako kolejny wniosek o przeliczenie emerytury z uwzględnieniem nagród jubileuszowych uzyskanych przez niego po przepracowaniu 30, 35 i 40 lat pracy i świadectw rekompensacyjnych, odprawy emerytalnej oraz okresu zatrudnienia w 1994r. i 1995r., kiedy pracował po kilka miesięcy, i wynagrodzenia za 1991r. Wniosek ten stanowił nowe żądanie, które na podstawie art. 477 ¹⁰ § 2 kpc podlegało przekazaniu organowi rentowemu celem rozpoznania.

Wobec całokształtu okoliczności sprawy orzeczono jak w sentencji wyroku.