Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 9 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Siedlcach IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 9 grudnia 2016 r. w S.

odwołania S. B.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

z dnia 31 marca 2016 r. Nr (...)

w sprawie S. B.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy

zmienia zaskarżoną decyzję i przyznaje S. B. prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 01 kwietnia 2016 roku do dnia 03 października 2018 roku.

Sygn. akt IV U 411/16

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 31 marca 2016 r. Nr (...) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S., na podstawie przepisów ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, ustalił wnioskodawcy S. B. prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1 kwietnia 2016r. do 9 czerwca 2019r., powołując się na orzeczenie Komisji Lekarskiej z dnia 29 marca 2016r.

Odwołanie od w/w decyzji złożył ubezpieczony S. B., wnosząc o jej zmianę i ustalenie mu prawa do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy. W uzasadnieniu zwrócono uwagę, że lekarz orzecznik w orzeczeniu z dnia 11 marca 2016r. uznał wnioskodawcę za całkowicie niezdolnego do pracy do dnia 9 czerwca 2019r., a dopiero komisja lekarska zmieniła to orzeczenie i ustaliła częściową niezdolność do pracy (odwołanie, k. 1 a.s.).

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie, powołując argumentację zawartą w zaskarżonej decyzji (odpowiedź organu rentowego na odwołanie, k. 2-3 a.s.).

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Ubezpieczony S. B., ur. (...), w dniu 24 lutego 2016r. wystąpił do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. z wnioskiem o ponowne ustalenie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy (wniosek, k. 402 a.r.). W chwili złożenia w/w wniosku ubezpieczony miał ustalone prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 31 marca 2016r. na mocy decyzji organu rentowego z dnia 3 kwietnia 2013r. (decyzja z dnia 03.04.2013r., k. 386 a.r.).

Rozpoznając wniosek, organ rentowy skierował S. B. na badanie przez Lekarza Orzecznika ZUS, który w orzeczeniu z dnia 11 marca 2016r. stwierdził, że ubezpieczony jest nadal całkowicie niezdolny do pracy do dnia 9 czerwca 2019r. (k. 404 a.r.). Na skutek zgłoszenia przez organ rentowy zarzutu wadliwości orzeczenia lekarza orzecznika sprawa została przekazana Komisji Lekarskiej Zakładu, która po przeprowadzeniu badania stwierdziła u ubezpieczonego: krótkowzroczność obu oczu z niedowidzeniem oka lewego i zwężeniem pola widzenia, bardziej w oku lewym; praktyczną jednooczność, jaskrę, zaćmę, niedosłuch obustronny zmysłowo-nerwowy średniego stopnia; w aparatach słuch wydolny socjalnie; szumy uszne; przewlekły zespół bólowy kręgosłupa lędźwiowego, zmianę zwyrodnieniową prawego stawu kolanowego; przebyte w 1974r. złamanie prawej kości piszczelowej powikłane procesem zapalnym. Orzeczeniem z dnia 29 marca 2016r. Komisja Lekarska ZUS uznała ubezpieczonego za częściowo niezdolnego do pracy do dnia 9 czerwca 2019r. z uwagi na stan narządu wzroku (k. 407 a.r.). Powołane orzeczenie stało się podstawą wydania zaskarżonej decyzji z dnia 31 marca 2016r., przyznającej ubezpieczonemu prawo do renty z tytułu częściowej niezdolności do pracy w okresie od 1 kwietnia 2016r. do 9 czerwca 2019r. (k. 408 a.r.).

Zgodnie z art. 57 ust. 1 i 2 ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2015 r., poz. 748 t.j.) renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje ubezpieczonemu, który spełnił łącznie następujące warunki: jest niezdolny do pracy, ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy, a niezdolność do pracy powstała w okresach, o których mowa w przepisach ustawy, albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania tych okresów, przy czym ostatniego wymogu nie stosuje się do ubezpieczonego, który udowodnił okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiety lub 25 lat dla mężczyzny oraz jest całkowicie niezdolny do pracy. W myśl art. 12 ust. 1, 2 i 3 w/w ustawy niezdolną do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu naruszenia sprawności organizmu i nie rokuje odzyskania zdolności do pracy po przekwalifikowaniu, przy czym całkowicie niezdolną do pracy jest osoba, która utraciła zdolność do wykonywania jakiejkolwiek pracy, a częściowo niezdolną do pracy jest osoba, która w znacznym stopniu utraciła zdolność do pracy zgodnej z poziomem posiadanych kwalifikacji.

Rozstrzygnięcie o zasadności odwołania wnioskodawcy od decyzji organu rentowego z dnia 31 marca 2016r. wymagało ustalenia, czy ubezpieczony po dniu 31 marca 2016r. jest osobą częściowo czy też całkowicie niezdolną do pracy. Pozostałe przesłanki do przyznania prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy zostały przez niego spełnione, czego organ rentowy nie kwestionował. Do końca marca 2016r. ubezpieczony pobierał rentę z tytułu całkowitej niezdolności do pracy, zaś zaskarżoną decyzją z dnia 31 marca 2016r. organ rentowy od dnia 1 kwietnia 2016r. przyznał mu prawo do renty z tytułu tylko częściowej niezdolności do pracy.

Badając sporną okoliczność orzeczonego stopnia niezdolności do pracy Sąd dopuścił dowód z opinii biegłego lekarza okulisty, bowiem dotychczas orzekana od grudnia 2000r. całkowita niezdolność do pracy wnioskodawcy wynikała ze stopnia zaawansowania schorzenia narządu wzroku (praktyczna jednooczność, z krótkowzrocznością obu oczu, zwyrodnieniem siatkówek obu oczu, zawężeniem pól widzenia). Powołana w sprawie biegła okulista stwierdziła u S. B.: zez rozbieżny i głębokie niedowidzenie oka lewego, krótkowzroczność z astygmatyzmem oka prawego, zaćmę początkową obu oczu, jaskrę prostą obu oczu, zawężenie pola widzenia, zwyrodnienie siatkówek. Wskazano, że wnioskodawca leczy się u okulisty od dzieciństwa z powodu niedowidzenia i zeza rozbieżnego oka lewego, obecnie przyjmuje krople z powodu jaskry, posiada znacznie upośledzone widzenie okiem lewym do 0,03 i obniżone prawym do 0,5 w okularach. Ubezpieczony używa okularów do dali i bliży. Na dnie oczu stwierdzono rozległe ogniska degeneracyjne z barwnikiem. Pole widzenia obu oczu ma znacznie zawężone. W ocenie biegłej okulisty aktualny stan narządu wzroku w dalszym ciągu sprowadza całkowitą niezdolność do pracy do dnia 3 października 2018r., jednocześnie nie stwierdzono poprawy stanu narządu wzroku (opinia biegłej okulisty, k. 11-11v a.s.).

W postępowaniu, którego przedmiotem jest przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, koniecznym jest ustalenie stanu zdrowia osoby ubezpieczonej, z którym to stanem związana jest przedmiotowa niezdolność do pracy. Bezsprzecznie jest to okoliczność, dla ustalenia której niezbędne są wiadomości specjalne, wymagające udziału w procesie biegłych lekarzy. Kluczowa dla tego rodzaju spraw okoliczność stanu zdrowia oraz związana z nią niezdolność do pracy – w przypadku sporu co do tej okoliczności - nie może być ustalana przez Sąd samodzielnie lub wyłącznie na podstawie innych dowodów zgłoszonych przez strony postępowania. Ocena niezdolności do pracy w zakresie wymagającym wiadomości specjalnych musi znaleźć oparcie w dowodzie z opinii biegłych posiadających odpowiednią wiedzę medyczną adekwatną do rodzaju schorzeń osoby ubezpieczonej.

Analizując sporządzoną opinię biegłej okulisty Sąd doszedł do przekonania, że stanowi ona miarodajny dowód w sprawie, jest spójna, logiczna i należycie uzasadniona. Nadto opinia została wydana przez biegłego lekarza o specjalności odpowiadającej zasadniczemu schorzeniu wnioskodawcy. Biegła zauważyła, że wnioskodawca od 2000r. był uprawniony do renty z tytułu całkowitej niezdolność do pracy w związku ze stanem narządu wzroku, który to nie uległ poprawie. Należało mieć również na uwadze, że wraz z upływem lat stan narządu wzroku danej osoby zawsze ulega stopniowemu pogorszeniu. Wobec tego zasadnym było orzeczenie w dalszym ciągu całkowitej niezdolności do pracy do dnia 3 października 2018r. Ubezpieczony nie kwestionował w/w opinii, ani też okresu, na jaki została stwierdzona niezdolność do pracy. Zastrzeżenia zgłoszone do opinii przez organ rentowy (k. 19 a.s.) również nie podważyły płynących z niej wniosków. Podnoszono, że stwierdzona ostrość wzroku ubezpieczonego, nawet przy istnieniu wskazanych ograniczeń w polu widzenia, nie uniemożliwia zatrudnienia na stanowisku pracownika umysłowego. Zdaniem organu rentowego, brak całkowitej niezdolności do pracy potwierdza również przebieg zatrudnienia – wnioskodawca stale od wielu lat zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy – co potwierdza częściową niezdolność do pracy. Oceniając zasadność powyższych zastrzeżeń, Sąd wziął pod uwagę, że S. B. pracuje w zakładzie pracy chronionej w (...) Usługowej Spółdzielni (...) w S., zatrudniony jest w niepełnym wymiarze czasu pracy (jeden dzień w tygodniu ma wolny i pracuje po 7 godzin dziennie), jak również nie wykonuje pracy przy komputerze. Ocena niezdolności do pracy powinna zaś być odnoszona do pracy świadczonej w warunkach normalnych w pełnym wymiarze czasu pracy. Zachowanie zdolności do pracy w warunkach i na stanowiskach specjalnie do tego przystosowanych nie stoi na przeszkodzie uznaniu osoby za całkowicie niezdolną do pracy. Wobec powyższego – za dowodem z opinii biegłej okulisty – należało uznać, że wnioskodawca w dalszym ciągu jest całkowicie niezdolny do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 1998r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zaś obecnie jest zatrudniony w zakładzie pracy chronionej w niepełnym wymiarze czasu, na który pozwala mu aktualny stopień zaawansowania schorzenia narządu wzroku. Nie przesądza to jednak o tym, że jest osobą tylko częściowo niezdolną do pracy. Całkowita niezdolność do pracy polega na utracie zdolności do wykonywania jakiejkolwiek pracy i musi to być praca wykonywana w normalnych (typowych) warunkach. Stosownie bowiem do treści art. 13 ust. 4 w/w ustawy, zachowanie zdolności do pracy w warunkach określonych w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych nie stanowi przeszkody do orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy. Obecny stopień zaawansowania wad narządu wzroku wnioskodawcy niewątpliwie uniemożliwia mu wykonywanie jakiejkolwiek pracy w normalnych warunkach w pełnym wymiarze czasu pracy. Organ rentowy podnosząc, że ubezpieczony stale od wielu lat jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy zdaje się nie zauważać, iż jest to praca wykonywana w zakładzie pracy chronionej i na stanowisku specjalnie dostosowanym do stanu zdrowia S. B.. Tym samym wniosek organu rentowego o powołanie nowego biegłego lekarza okulisty nie zasługiwał na uwzględnienie.

Przeprowadzone postępowanie dowodowe w postaci opinii biegłej okulisty dało zatem podstawy do uznania S. B. po dniu 31 marca 2016r. za osobę całkowicie niezdolną do pracy w rozumieniu art. 12 ust. 2 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Co za tym idzie, Sąd przyznał wnioskodawcy prawo do renty z tytułu całkowitej niezdolności do pracy od dnia 1 kwietnia 2016r. do dnia 3 października 2018r.

Mając na uwadze powyższe, na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 kpc, zmieniono zaskarżoną decyzję i orzeczono jak w sentencji wyroku.