Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 10 października 2016r.

Sąd Apelacyjny w Warszawie II Wydział Karny w składzie:

Przewodniczący: SSA – Maria Mrozik-Sztykiel

Sędziowie: SA – Ewa Jethon

SA – Józef Ciurko (spr.)

Protokolant: – sekr. sąd. Łukasz Jachowicz

przy udziale oskarżyciela posiłkowego A. B.,

Prokuratora Jacka Pergałowskiego

po rozpoznaniu w dniu 10 października 2016 r.

sprawy J. S. (1) urodz. (...) w W. s. S. i U. z d. S.

i T. M. (1) urodz. (...) w Ż. s. B. i M. z d. A.

oskarżonych z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

na skutek apelacji, wniesionych przez prokuratora co do obu oskarżonych i obrońcę oskarżonego J. S. (1)

od wyroku Sądu Okręgowego w Warszawie

z dnia 4 kwietnia 2016 r. sygn. akt VIII K 6/14

uchyla zaskarżony wyrok wobec oskarżonych J. S. (1) i T. M. (1) i sprawę przekazuje Sądowi Okręgowemu w Warszawie do ponownego rozpoznania;

zasądza od Skarbu Państwa na rzecz adw. A. K. Kancelaria Adwokacka w W. kwotę 738 zł łącznie z 23% VAT, tytułem wynagrodzenia za obronę z urzędu oskarżonego T. M. (1) wykonywaną w postępowaniu odwoławczym.

UZASADNIENIE

Prokurator oskarżył J. S. (1) o to, że:

w krótkich odstępach czasu w okresie od 14 listopada 2002 roku do 31 grudnia 2004 roku w W. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z T. M. (1) doprowadził A. B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.651.000 zł poprzez wprowadzenie go w błąd co do możliwości wywiązania się z zobowiązania pozyskania pomocy finansowej do przeprowadzenia inwestycji polegającej na wybudowaniu hotelu z aquaparkiem w N.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

T. M. (1) o to, że:

w krótkich odstępach czasu w okresie od 14 listopada 2002 roku do 31 grudnia 2004 roku w W. w wykonaniu z góry powziętego zamiaru w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, działając wspólnie i w porozumieniu z J. S. (1) doprowadził A. B. do niekorzystnego rozporządzenia mieniem w kwocie 1.651.000 zł poprzez wprowadzenie go w błąd co do możliwości wywiązania się z zobowiązania pozyskania pomocy finansowej do przeprowadzenia inwestycji polegającej na wybudowaniu hotelu z aquaparkiem w N.,

tj. o czyn z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k.

Sąd Okręgowy w Warszawie wyrokiem z dnia 04 kwietnia
2016 r. sygn. akt VIII K 6/14:

oskarżonego T. M. (1) uniewinnił od popełnienia zarzucanego mu czynu,

oskarżonego J. S. (1) w ramach zarzucanego mu czynu uznał za winnego tego, że: w okresie od 14 listopada 2002 r. do 9 marca 2003 r. w W., działając w imieniu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, po uprzednim wprowadzeniu w błąd, doprowadził A. B. do zawarcia z (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W. umowy z dnia 14 listopada 2002 r. której przedmiotem było pozyskanie środków inwestycyjnych na realizację projektu budowy w N. aquaparku wraz z hotelem oraz umowy z dnia 4 grudnia 2002 r., której przedmiotem było pozyskanie środków inwestycyjnych na realizację projektu budowy w P. fabryki (...) i doprowadzi! w ten sposób pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem w kwocie łącznej 800.000 zł. przekazanej (...) Sp. z. o.o. tytułem kaucji gwarancyjnych, przy czym nie miał on zamiaru wywiązać się z zaciągniętych zobowiązań dotyczących pozyskania środków inwestycyjnych i zwrotu kaucji, to jest popełnienia czynu z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. i za to na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. skazał oskarżonego, a na podstawie art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294 § 1 k.k. wymierzył mu karę 2 lat pozbawienia wolności,

na podstawie art. 46 § 1 k.k. (sprzed zmian wprowadzonych ustawą z dnia 5 listopada 2009 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postepowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw – Dz. U. Nr 206, poz. 1589) w zw. z art. 4 § 1 k.k. orzekł wobec oskarżonego J. S. (1) środek karny w postaci obowiązku naprawienia wyrządzonej przestępstwem szkody, w całości, poprzez zapłatę na rzecz A. B. kwoty 800.000 zł.

Apelacje od wyroku wywiedli: prokurator na niekorzyść obu oskarżonych oraz obrońca oskarżonego J. S. (1).

Prokurator zaskarżył wyrok w całości zarzucając błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia mający wpływ na treść orzeczenia, polegający na błędnym przyjęciu, iż zebrany w sprawie materiał dowodowy jest niejednoznaczny i nie pozwala na uznanie oskarżonego T. K. za winnego popełnienia oszustwa na szkodę A. B., a także nie pozwala na uznanie, że oskarżeni T. M. (1) i J. S. (1) dokonali oszustwa na szkodę A. B. działając wspólnie i w porozumieniu; błędne ustalenia faktyczne dokonane przez Sąd w zakresie wskazanych czynów wyniknęły z tego, że Sąd nadmierną wagę przywiązał do okoliczności mogących wzbudzać wątpliwości co do przebiegu zdarzeń, jednocześnie umniejszając znaczenie pozostałych, które przy prawidłowej interpretacji rozwiewały zaistniałe wątpliwości, dlatego wniósł o uchylenie zaskarżonego wyroku w części dotyczącej uniewinnienia oskarżonego T. M. (1) od popełnienia zarzuconego mu czynu i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania, zmianę wyroku w części dotyczącej uznania oskarżonego J. S. (1) za winnego dokonania oszustwa na szkodę A. B. poprzez zmianę opisu czynu, którego popełnienie Sąd przypisał oskarżonemu J. S. (1), przez wskazanie, że oskarżony popełnił czyn działając wspólnie i w porozumieniu z T. M. (1), a także poprzez dodanie tego, iż wprowadził A. B. w błąd co do faktycznej możliwości pozyskania finansowania planowanej przez ww. inwestycji oraz zamiaru wywiązania się z zobowiązania, a w przypadku braku możliwości zmiany opisu czynu uchylenie wyroku w części dotyczącej oskarżonego J. S. (1) i przekazanie sprawy w tym zakresie Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Na rozprawie prokurator zmodyfikował swój wniosek, że w przypadku zmiany wyroku wniósł o uzupełnienie przypisanego czynu J. S. (1) „o współdziałanie z inną osobą”.

Obrońca oskarżonego J. S. (1) zaskarżył wyrok w całości co do niego, zarzucając:

1)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., poprzez dowolną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zeznań pokrzywdzonego A. B., która miała wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe uznanie za niewiarygodne zeznań pokrzywdzonego w tej części, w której podał on, że warunki umów dotyczących pozyskania finansowania oraz termin ich zawarcia ustalił on z I. K. (1) i T. M. (1) podczas pierwszego spotkania, podczas gdy prawidłowa ocena zeznań tego świadka powinna prowadzić do uznania jego wyjaśnień za wiarygodne i prowadzić do uznania ich za podstawę ustaleń faktycznych w sprawie albowiem wielokrotnie, na przestrzeni kilku lat, świadek ten relacjonował w sposób szczegółowy (z podaniem dat i miejsc) przebieg negocjacji, wskazywał osoby, które z nim negocjowały i zakres negocjacji, a jego zeznania w tym zakresie są spójne z pozostałym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym,

2)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., poprzez dowolną i sprzeczną z zasadami logiki i doświadczenia życiowego ocenę zeznań świadka S. R., która miała wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe uznanie za wiarygodne zeznań świadka R. w tej części, w której podał on, że warunki umów dotyczących pozyskania finansowania oraz termin ich zawarcia A. B. ustalił podczas kilkunastu spotkań, w których uczestniczyli A. B., S. R., T. M. (1), I. K. (1) oraz J. S. (1) podczas gdy z treści zeznań świadka S. R. nie można wyprowadzić takiego wniosku zgodnie z zasadami logiki, a ponadto zeznania S. R. uznać należało w tym zakresie za niewiarygodne albowiem świadek ten zeznawał w sposób ogólnikowy, podawał błędne daty, nie wskazywał szczegółów przebiegu negocjacji, a jego zeznania są sprzeczne w treści z zeznaniami pokrzywdzonego A. B. oraz wyjaśnieniami oskarżonych T. M. (1) i J. S. (1), a jednocześnie nie znajdują oparcia w żadnym innym przeprowadzonym dowodzie,

3)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. 391 § 1 k.p.k. oraz art. 390 § 1 k.p.k. poprzez nieprzesłuchanie na rozprawie świadka S. R. i ograniczeniu się jedynie do odczytania zeznań tego świadka złożonych w K. G. RP w K. bez poczynienia uprzednio jakiejkolwiek próby przesłuchania bezpośrednio tego świadka i przyjęciu a priori, że świadek przebywa za granicą chociaż oskarżony T. M. (1) wskazywał, iż świadek ten często bywa w P. ponieważ prowadzi w P. rozległe interesy, co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez dokonanie istotnych ustaleń faktycznych co do sprawstwa J. S. (1) w oparciu o zeznania świadka S. R. z naruszeniem zasady bezpośredniości, w sytuacji gdy zeznania te były ogólnikowe, nie odpowiadały nawet na pytania skierowane w odezwie prokuratora, rażąco sprzeczne z innym zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a w trakcie ich składania obecny był jedynie pokrzywdzony A. B., na co zwracał uwagę obrońca oskarżonego J. S. (1) na rozprawie w dniu 09 marca 2016 r. (k. 2499, co nie znalazło pełnego odzwierciedlenia w protokole rozprawy), popierając wniosek oskarżonego T. M. (1) o bezpośrednie przesłuchanie świadka S. R.,

4)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., poprzez dowolną i nie znajdującą oparcia w pozostałym zgromadzonym materiale dowodowym ocenę wyjaśnień oskarżonego J. S. (1) co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez odmowę wiarygodności wyjaśnieniom J. S. (1) w części w jakiej zaprzeczył on aby negocjował warunki umów zawartych następnie pomiędzy reprezentowaną przez niego spółką (...) a A. B. i stwierdzeniu, że zeznania te są sprzeczne z zeznaniami A. B., podczas gdy wyjaśnienia J. S. (1) w tym zakresie były zgodne z zeznaniami A. B. oraz wyjaśnieniami T. M. (2), a także zeznaniami świadka J. G. (1),

5)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne ustalenie, że podmiotami które w rzeczywistości miały pozyskać finansowanie na planowaną budowę ośrodka wypoczynkowo - rehabilitacyjnego w N. dla A. B. i wywiązać się z umów zawartych w dniach 14 listopada 2002 r. oraz 4 grudnia 2002 r. była spółka (...) sp. z o.o. oraz osobiście oskarżony J. S. (1) co w efekcie doprowadziło do przypisania oskarżonemu J. S. (1) zamiaru niewywiązania się z tych umów, podczas gdy z korespondujących ze sobą zeznań świadków S. R., J. G. (1), pokrzywdzonego A. B., wyjaśnień oskarżonego T. M. (1) oraz wyjaśnień oskarżonego J. S. (1) wynika, że spółka (...) sp. z o.o. reprezentowana przez J. S. (1) była tylko formalnie zobowiązana do wykonania tych umów, natomiast osobami które deklarowały, iż faktycznie pozyskają takie finansowanie byli T. M. (1), E. S. (1) oraz I. K. (1), a okoliczność co do tożsamości rzeczywistych wykonawców umowy była wiadoma pokrzywdzonemu A. B. i na to pokrzywdzony się godził zawierając w/w umowy z M. S. w związku z czym nie mógł być w błędzie co do braku zamiaru wykonania przez J. S. (1) tych umów,

6)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe i nie znajdujące oparcia w zgromadzonym materiale dowodowym ustalenie, że J. S. (1) w okresie od 14 listopada 2002 r. do 9 marca 2003 r. w W., działając w imieniu (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w W., w krótkich odstępach czasu, w wykonaniu z góry powziętego zamiaru wprowadził A. B. w błąd co do zamiaru wywiązania się z zaciągniętych zobowiązań dotyczących pozyskania środków inwestycyjnych i zwrotu kaucji oraz że J. S. (1) podejmował w/w działania zgodnie z góry przyjętym planem i z zamiarem bezpośrednim doprowadzenia pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia własnym mieniem, podczas gdy zgromadzony w sprawie materiał dowodowy wskazuje, iż okoliczności takie nie miały miejsca, w szczególności, że negocjacje co do kształtu umów i zapewnienia pokrzywdzonego co do zamiaru i możliwości wykonania umów podejmował nie J. S. (1), a inne osoby, tj. T. M. (1), I. K. (1) oraz E. S. (1), a J. S. (1) nigdy takich działań nie podejmował i nie wprowadził swoim postępowaniem nigdy w błąd pokrzywdzonego lub błędu takiego nie wyzyskał,

7)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez brak ustalenia, że w ramach współpracy S. R. oraz E. S. (1) w zakresie pozyskania finansowania na uruchomienie w P. fabryki (...), która to współpraca została nawiązana i była realizowana przynamniej do roku 2004 r. (do czasu zatrzymania oskarżonego T. M. (1)) realizowano także jednocześnie zobowiązania wynikające z umów zawartych przez (...) sp. z o.o. z pokrzywdzonym A. B., a środki które miały zostać pozyskane na rzecz A. B. zawierały się w puli środków pozyskiwanych na rzecz S. R., która to okoliczność wynika bezpośrednio z treści wyjaśnień oskarżonego T. M. (1), wyjaśnień oskarżonego J. S. (1), zeznań świadka J. G. (1) oraz zeznań świadka S. R.,

8)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k., poprzez dowolną i sprzeczną ze zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym, a ponadto z zasadami doświadczenia życiowego odmowę wiarygodności wyjaśnieniom oskarżonego J. S. (1) w zakresie w jakim wyjaśniał on co zrobił z pieniędzmi przekazanymi przez A. B. na rachunek (...) Sp. z o.o. co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne ustalenie, że J. S. (1) przywłaszczył sobie te pieniądze, podczas gdy już na etapie postępowania przygotowawczego jako świadek, a następnie jako oskarżony, J. S. (1) konsekwentnie i logicznie wyjaśniał, że przekazał pieniądze przelane przez A. B. na rachunek (...) sp. z o.o. T. M. (1) oraz I. K. (1), a okoliczność przekazania pieniędzy, jakkolwiek mało precyzyjnie, częściowo potwierdzili świadkowie G. G., W. B.,

9)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 410 poprzez pominięcie zeznań świadka I. R., co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe ustalenie, że oskarżony J. S. (1) nie przekazał pieniędzy przelanych przez A. B. na rachunek (...) sp. z o.o. T. M. (1) oraz I. K. (1), podczas gdy z zeznań w/w świadka wynika, że T. M. (1) stosował mechanizm polegający na zawieraniu umów z klientami na pozyskanie finansowania za pośrednictwem innych podmiotów lub osób (dzięki czemu T. M. (3) nie był prawnie zobowiązany do ich wykonania) i pobierania od nich następnie gotówki otrzymanej od klientów tytułem kaucji/zaliczek, które to zeznania w znacznej mierze uwiarygadniają wyjaśnienia oskarżonego J. S. (1) w zakresie w jakim wyjaśniał on co stało się z pieniędzmi przekazanymi przez pokrzywdzonego na rachunek M. S. sp. z o. o,, a którym to wyjaśnieniom sąd odmówił wiarygodności,

10)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. poprzez dowolną, nieprawidłową i sprzeczną z zasadami logiki oraz zgromadzonym w sprawie materiałem dowodowym ocenę wyjaśnień oskarżonego J. S. (1) co miało wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe ustalenie, że J. S. (1) nie miał zamiaru podejmować żadnych czynności zmierzających do pozyskania finansowania na realizację przedsięwzięć gospodarczych określonych umowami z dnia 14 listopada 2002 r. oraz 4 grudnia 2002 r. oraz nie miał zamiaru wywiązania się z w/w umów, którą to okoliczność sąd ustalił jedynie na podstawie lakonicznego wyjaśnienia oskarżonego J. S. (1), w którym podał on, iż nie podejmował żadnych rozmów z instytucjami zagranicznym w celu pozyskania finansowania, co w efekcie doprowadziło do poczynienia błędnych ustaleń faktycznych co do popełnienia przez oskarżonego J. S. (1) przestępstwa z art. 286 § 1 k.k. w zw. z art. 294
§ 1 k.k. w zw. z art. 12 k.k. poprzez wprowadzenie w błąd A. B. co do zamiaru wywiązania się z umów zawartych w dniach 14 listopada i 4 grudnia 2002 r. w zakresie pozyskania środków inwestycyjnych oraz zwrotu pokrzywdzonemu wpłaconych kaucji, podczas gdy z całokształtu zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, a w szczególności z zeznań A. B. oraz S. R. wynika, że wykonanie tych umów w zakresie rozmów z instytucjami zagranicznymi w celu pozyskania finansowania miało być realizowane przez T. M. (1), E. S. (1) oraz I. K. (1) a nie przez J. S. (1), o czym osoby te zapewniały pokrzywdzonego A. B., a sam oskarżony J. S. (1) nigdy nie deklarował pokrzywdzonemu A. B. łub innym osobom, że będzie osobiście wykonywał zobowiązania z w/w umów w tym zakresie,

11)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 7 k.p.k. oraz 410 k.p.k. poprzez przekroczenie granic swobodnej oceny dowodów i zasad logiki oraz pominięcie zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez nieprawidłowe uznanie przez Sąd, że zgromadzony w sprawie materiał dowodowy nie pozwala podważyć wiarygodności wyjaśnień T. M. (1), z których wynika, iż rzekome przywłaszczenie przez współoskarżonego J. S. (1) pieniędzy pochodzących z kaucji, uniemożliwiło T. M. (1) podjęcie działań zmierzających do uzyskania dla pokrzywdzonego środków inwestycyjnych dla pokrzywdzonego A. B., podczas gdy ze zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w tym wyjaśnień samego oskarżonego T. M. (1), zeznań świadka J. G. (1), zeznań świadka S. R. w sposób jednoznaczny wynika, że oskarżony T. M. (1) zajmował się realizacją umów z pokrzywdzonym jeszcze w roku 2004 r. aż do czasu jego zatrzymania przez Policję, co wskazuje, że niewiarygodne są wyjaśnienia oskarżonego M., w których uzależnia ona możliwość wykonania przez siebie umów z pokrzywdzonym B. od posiadania wpłaconych przez pokrzywdzonego do M. S. pieniędzy, a które za wiarygodne uznaje Sąd I instancji i czyni podstawą uniewinnienia oskarżonego T. M. (1),

12)  na podstawie art. 438 pkt 2 k.p.k. obrazę przepisów postępowania, tj. art. 6 k.p.k. w zw. 399 § 1 k.p.k. mającą wpływ na treść orzeczenia poprzez ograniczenie prawa do obrony, co wynika z nie uprzedzenie przez Sąd oskarżonego o możliwości daleko idącej zmiany opisu czynu w ten sposób, że z pierwotnego zarzutu wprowadzenia pokrzywdzonego w błąd co do „możliwości wykonania umów” skazano oskarżonego J. S. (1), bazując w tym zakresie wyłącznie na jego wyjaśnieniach złożonych po ponownym otwarciu przewodu sądowego, za wprowadzenie w błąd pokrzywdzonego co do „zamiaru wykonania umów”, podczas gdy uprzedzony o możliwości dokonania takiej modyfikacji opisu czynu oskarżony miałby sposobność przygotowania odpowiedniej linii obrony, w szczególności przesłuchiwania świadków na okoliczność ustalenia osób rzeczywiście zobowiązanych do wykonania umów z dnia 14 listopada oraz 4 grudnia 2002 r. oraz złożenia własnych wyjaśnień w tym zakresie,

13)  na podstawie art. 438 pkt 3 k.p.k. błąd w ustaleniach faktycznych przyjętych za podstawę orzeczenia, mający wpływ na treść orzeczenia poprzez błędne i nie znajdujące potwierdzenia w zgromadzonym materiale dowodowym ustalenie, że oskarżony J. S. (1) był uprzednio karany co w ocenie sądu jest okolicznością obciążającą przy ustalaniu wysokości kary, podczas gdy J. S. (1) w czasie popełnienia zarzuconego mu czynu nie był karany,

14)  na podstawie art. 438 pkt 4 k.p.k. rażącą niewspółmierność kary w wymiarze 2 lat pozbawienia wolności.

W oparciu o tak sformułowane zarzuty wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku i uniewinnienie oskarżonego od popełnienia przypisanego mu czynu, ewentualnie o zmianę wyroku i orzeczenie kary pozbawienia wolności z warunkowym zawieszeniem jej wykonania.

Ponadto wniósł o dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z dokumentów stanowiących wyciąg z prywatnego rachunku bankowego J. S. (1), na który przekazywał on środki z rachunku (...) sp. z o.o. na okoliczność ustalenia, że oskarżony J. S. (1) wypłacał następnie z tego rachunku środki, które przekazywał innym osobom, tj. T. M. (1) oraz I. K. (1).

Sąd Apelacyjny zważył, co następuje:

Apelacja prokuratora okazała się zasadna i spowodowała uchylenie wyroku co do obu oskarżonych i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania.

W świetle ujawnionego w sprawie materiału dowodowego Sąd dokonał prawidłowych ustaleń faktycznych dotyczących kontaktów pokrzywdzonego A. B. z oskarżonymi J. S. (1) i T. M. (1), umów zawartych między (...) sp. z o.o. i pokrzywdzonym A. B., zobowiązań wekslowych, a także tego, że zawarte umowy nigdy nie miały zostać wykonane.

Natomiast zastrzeżenia budzi ocena dowodów dokonana przez Sąd I instancji, że ów materiał nie potwierdza tego, że oskarżony T. M. (1) działając wspólnie i w porozumieniu z oskarżonym J. S. (1) dopuścił się oszustwa na szkodę pokrzywdzonego A. B..

Sąd I instancji zaprezentował stanowisko, że materiał dowodowy zgromadzony w sprawie nie potwierdził tego, że obaj oskarżeni wprowadzili pokrzywdzonego w błąd co do możliwości oraz zamiaru wywiązania się z zobowiązania pozyskania pomocy finansowej do przeprowadzenia inwestycji polegającej na wybudowaniu hotelu z aquaparkiem w N.. Z takim stanowiskiem trudno się zgodzić, gdy się weźmie pod uwagę, że pokrzywdzony w pierwszej kolejności spotkał się z oskarżonym T. M. i towarzyszącą mu wówczas I. K. (1), które to osoby zapewniały pokrzywdzonego, że mogą uzyskać dofinansowanie jego przedsięwzięć. Następnie skierowali go do oskarżonego J. S.. Kolejne spotkania odbywały się zawsze przy udziale co najmniej obu oskarżonych, zapewniających go o możliwości zdobycia pieniędzy, co potęgowało u pokrzywdzonego przekonanie, że są w stanie mu pomóc finansowo. Obaj oskarżeni prezentowali w trakcie spotkań sposób w jaki będą pozyskiwać środki i przedstawiali konkretne instrumenty, które miały być użyte do pozyskania kredytu (gwarancja bankowa).

W kontaktach z pokrzywdzonym oskarżony J. S. występował jako prezes spółki, a oskarżony T. M. jako jego bliski partner w biznesie dysponujący dużymi wpływami w instytucjach finansowych, urzędach mający rozlegle znajomości mogący załatwić finansowanie tak dużych inwestycji, gdy tymczasem świadek I. K. zeznała, że żadnych pieniędzy nie widziała u T. M., jeździł pożyczonym samochodem, chodził w jednej koszuli, nie płacił czynszu.

Rozmowy prowadzone przez oskarżonych z pokrzywdzonym miały na celu przekonanie go o posiadaniu przez nich faktycznej możliwości pozyskania środków inwestycyjnych, tak samo jak poręczenie przez oskarżonego T. M. weksli w celu przekonania pokrzywdzonego, że może bezpiecznie powierzyć im pieniądze i podpisać umowy.

Oskarżony T. M. intensywnie zabiegał, aby pokrzywdzony zawarł umowę z M. S. z o.o. i wpłacił pieniądze na jej konto, chociaż formalnie nie łączyła go żadna więź prawna (prezesem spółki był oskarżony J. S.).

Oskarżony T. M. w rozmowach z pokrzywdzonym powoływał się na znajomości m.in. ze świadkiem E. S. (1), nie czynił nic w celu wykonania obietnic złożonych pokrzywdzonemu, zresztą świadek E. S. zaprzeczył jakoby znał pokrzywdzonego i planowane przez niego inwestycje.

Z kolei świadek J. G. zeznał, że oskarżony T. M. nie znał nawet nazwy banku, który miał udzielić pokrzywdzonemu kredytu.

Oskarżony T. M. wiedział, że na rachunku M. S. z o.o. nie ma pieniędzy wpłaconych przez pokrzywdzonego, a rozdysponowanych przez oskarżonego J. S. i nie poinformował o tym pokrzywdzonego.

Z wyjaśnień oskarżonego J. S. wynika, że pieniądze przekazał oskarżonemu T. M. i I. K..

Sąd I instancji dysponując powyższymi dowodami nie rozważył czy oskarżeni już w czasie prowadzonych rozmów poprzedzających zawarcie umów nie mieli zamiaru, ani możliwości wywiązania się z zawartych umów, a prowadzone przez nich rozmowy miały charakter fikcyjny i zmierzały do skłonienia pokrzywdzonego do przelania pieniędzy, w celu szybszego i sprawniejszego uzyskania finansowania inwestycji ze środków zagranicznych (szwajcarskich).

Na działanie wspólnie i w porozumieniu obu oskarżonych wskazuje zaangażowanie oskarżonego T. M. w rozmowach z pokrzywdzonym od ich pierwszego spotkania, poprzedzających zawarcie umów ze specjalnie założoną przez oskarżonego J. S. spółką (...) z o.o. i zaangażowanie się w zobowiązania wekslowe. Obaj oskarżeni postępując w ten sposób skutecznie doprowadzili pokrzywdzonego do niekorzystnego rozporządzenia mieniem.

Nie ulega wątpliwości, że powstała spółka nie podjęła działań w celu pozyskania finansowania inwestycji planowanych przez pokrzywdzonego. Sąd I instancji nie ocenił tego faktu pod kątem zamiaru działania oskarżonych jako oszustwa na szkodę pokrzywdzonego.

Z tych wszystkich względów zaskarżony wyrok nie mógł się ostać, dlatego został uchylony, a sprawa przekazana Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

Sąd Okręgowy ponownie rozpoznając sprawę po przeprowadzeniu przewodu sądowego winien poddać wnikliwej i wszechstronnej analizie całokształt dowodów zebranych w sprawie a następnie dokona oceny materiału dowodowego zgodnie z zasadami logicznego myślenia i regułami doświadczenia życiowego. Oceniając zamiar działania oskarżonych, swoją uwagę winien skoncentrować na momencie rozmów poprzedzających podpisanie przez pokrzywdzonego umów z (...) sp. z o.o., wprowadzeniu w błąd poprzez zapewnienie pokrzywdzonego o posiadanych faktycznych możliwościach pozyskania finasowania inwestycji oraz wywołania u pokrzywdzonego przeświadczenia o rzeczywistej woli wywiązania się z zawartych z nim umów.

Sąd Apelacyjny uchylił zaskarżony wyrok co do obu oskarżonych wobec objętego zarzutem aktu oskarżenia ich działania wspólnie i w porozumieniu z góry powziętym zamiarem, czym doprowadzili do niekorzystnego rozporządzenia mieniem przez pokrzywdzonego. Ujawniony materiał dowodowy nie pozwala różnicować zamiaru oskarżonych. W tej sytuacji ocena apelacji obrońcy oskarżonego J. S. (1) jest przedwczesna.