Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy Warszawa-Praga w Warszawie VI Wydział Karny Odwoławczy w składzie :

Przewodniczący: SSO Maciej Schulz

Sędziowie: SO Anna Zawadka

SO Ludmiła Tułaczko (spr.)

protokolant: p.o. protokolant sądowy Agnieszka Karpińska

przy udziale prokuratora Anny Lewandowskiej

po rozpoznaniu dnia 16 listopada 2016 r. w Warszawie

sprawy R. Ż. (1), syna J. i I., ur. (...) w W.

skazanego wyrokiem łącznym

na skutek apelacji wniesionej przez obrońcę skazanego

od wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi - Południe w Warszawie

z dnia 14 marca 2016 r. sygn. akt IV K 1144/14

zaskarżony wyrok zmienia w ten sposób, że:

-uchyla rozstrzygnięcie z punku IV o umorzeniu postępowania o wydanie wyroku łącznego i w tym zakresie sprawę przekazuje Sądowi Rejonowemu dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie do ponownego rozpoznania;

-w pozostałej części zaskarżony wyrok utrzymuje w mocy;

-zwalnia skazanego R. Ż. (1) od uiszczenia kosztów sądowych za postępowanie odwoławcze przejmując wydatki na rachunek Skarbu Państwa.

SSO Anna Zawadka SSO Maciej Schulz SSO Ludmiła Tułaczko

Sygn. akt VI Ka 758/16

UZASADNIENIE

R. Ż. (1) został skazany następującymi prawomocnymi wyrokami:

1.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 6 czerwca 2008 r. w sprawie o sygn. akt IV K 419/08 za przestępstwo z art. 178a § 1 kk na karę 12 (dwunastu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego do wykonywania w tym czasie nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie, ponadto oddano oskarżonego pod dozór kuratora, zobowiązano do powstrzymywania się do zażywania alkoholu i środków odrzucających, orzeczono zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 3 (trzech) lat oraz orzeczono świadczenie pieniężne, gdzie postanowieniem Sadu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie IV Wydział karny z dnia 4 listopada 2008 r. sygn. akt IV Ko 1619/08 zamieniono skazanemu orzeczoną karę ograniczenia wolności na karę zastępczą grzywny w wysokości 360 (trzystu sześćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych;

2.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie o sygn. akt IV K 1410/08 za przestępstwo z art. 190 § 1 kk popełnione w dniu 09 listopada 2008 r. na karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, określając wysokość jednej stawki na kwotę 10 (dziesięciu) złotych; gdzie postanowieniem Sadu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe IV Wydział Karny z dnia 19 marca 2013 r. w sprawie IV Ko 1714/12 zamieniono nie wykonaną karę grzywny w wysokości 20 (dwudziestu) stawek dziennych na karę zastępczą 10 (dziesięciu) dni pozbawienia wolności;

3.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 26 listopada 2009 r. sygn. akt. IV K 496/09 za przestępstwo z art. 288 § 1 kk popełnione w dniu 26 lutego 2009 r. na karę jednostkową 6 (sześciu) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej, kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie; oraz za przestępstwo z art. 190 § 1 kk popełnione w dniu 26.02.2009 r. na karę 4 (czterech) miesięcy ograniczenia wolności, zobowiązując oskarżonego w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie, gdzie orzeczono wobec skazanego karę łączną w wymiarze 8 (ośmiu) miesięcy pozbawienia wolności zobowiązując oskarżonego w tym czasie do wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 30 (trzydziestu) godzin miesięcznie oraz zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody w całości;

4.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, IV Wydział Karny z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. akt. IV K 659/10 za przestępstwo z art. 244 kk popełnione w 24 maja 2010 r. na karę 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem wykonania owej kary na okres 5 (pięciu) lat tytułem próby, gdzie na podstawie art. 71 § 1 kk wymierzono oskarżonemu karę grzywny w wysokości 50 (pięćdziesięciu) stawek dziennych, ustalając wysokość jednej stawki na kwotę 20 (dwudziestu) złotych; gdzie postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 19 kwietnia 2013 r. orzeczono wobec skazanego wykonanie kary 5 (pięciu) miesięcy pracy społecznie użytecznej z obowiązkiem wykonywania nieodpłatnej kontrolowanej pracy na cele społeczne w wymiarze 20 (dwudziestu) godzin w stosunku miesięcznym za pozostałą do wykonania karę grzywy, gdzie postanowieniem Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 2 lutego 2015 r. sygn. akt IV Ko 2042/14 zarządzono wobec skazanego wykonanie warunkowo zawieszonej kary pozbawienia wolności oraz orzeczono, iż kara grzywny nie podlega wykonaniu;

5.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 27 czerwca 2011 r. sygn. akt. IV K 1057/10 za przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 kk w zb. z art. 244 kk w zw, z art. 11 § 2 kk popełnione w dniu 23 sierpnia 2010 r. na karę 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności, z warunkowym zawieszeniem jej wykonania na okres próby 5 (pięciu) lat, gdzie orzeczono wobec oskarżonego zakaz prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 5 (pięciu) lat oraz oddano oskarżonego w okresie próby pod dozór kuratora; gdzie postanowieniem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Północ w Warszawie, VIII Wydział Karny 7 sierpnia 2015 r. w sprawie IV Ko 671/15 zarządzono wykonanie warunkowo zawieszonej kary 2 (dwóch) lat pozbawienia wolności

6.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 27 października 2011 r. sygn. akt. IV K 753/10 za przestępstwo z art.. 13 §1 k.k. w zw. z art. 280 §1 k.k. w zb. z art. 157 §1 k.k. w zw. z art. 11 § 2 k.k popełnione w dniu 5 kwietnia 2010 r. na karę 2 (dwóch) lat i 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności z zaliczeniem na poczet owej kary okresu rzeczywistego pozbawienia wolności w dniach 5 i 6 kwietnia 2010 r.;

7.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 14 grudnia 2012 r. sygn. akt. IV K 1447/08 za przestępstwo z 157 § 2 kk w zw. z art. 64 § 1 kk popełnione w dniu 23 września 2008 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz orzeczono wobec oskarżonego nawiązkę;

8.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 18 listopada 2013 r. sygn. akt. IV K 1050/12 za przestępstwo z art. 178a § 1 i 4 kk popełnione w dniu 5 lipca 2012 r. na karę 1 (jednego) roku pozbawienia wolności, ponadto orzeczono wobec oskarżonego środek karny w postaci zakazu prowadzenia wszelkich pojazdów mechanicznych na okres 6 (sześciu) lat;

9.  Wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 25 lipca 2014 r. sygn. akt. IV K 1478/11 za przestępstwo z art. 157 § 1 kk popełnione w dniu 22 września 2011 r. na karę jednostkową 1 (jednego) roku pozbawienia wolności oraz za przestępstwo z art. 275 § 1 kk za przestępstwo popełnione w dniu 22 września 2011 r. na karę jednostkową 6 (sześciu) miesięcy pozbawienia wolności, gdzie orzeczono wobec oskarżonego karę łączną w wymiarze 1 (jednego) roku i 3 (trzech) miesięcy pozbawienia wolności, na poczet kary łącznej zaliczono oskarżonemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie w dniu 23 września 2011 r. oraz zobowiązano oskarżonego do naprawienia szkody;

Wyrokiem łącznym z dnia 14 marca 2016r. Sąd Rejonowy dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie w sprawie o sygn. IV K 1144/14 orzekł:

I.  na podstawie art. 85 k.k. w zw. z art. 86 § 1 k.k. w brzmieniu ustawy na dzień 30.06.2015r. połączył kary pozbawienia wolności orzeczone wyrokami: Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 27 października 2011 r. sygn. akt. IV K 753/10 (pkt. 6), Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy, IV Wydział Karny z dnia 10 lutego 2011 r. sygn. akt. IV K 659/10 (pkt. 4) oraz Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 27 czerwca 2011 r. sygn. akt. IV K 1057/10 (k. 5) i wymierzył skazanemu R. Ż. (1) w ich miejsce karę łączną 4 (czterech) lat i 4 (cztery) miesięcy pozbawienia wolności;

II.  na podstawie art. 577 kpk na poczet orzeczonej w pkt I wyroku łącznego kary łącznej pozbawienia wolności zaliczył skazanemu okres rzeczywistego pozbawienia wolności w sprawie IV K 753/10 w dniach od 05.04.2010 r. do 06.04.2010 r. oraz od 02.04.2014 r. do 14.03.2016 r.

III.  w pozostałym zakresie połączone wyroki podlegają odrębnemu wykonaniu;

IV.  na podstawie art. 572 k.p.k. w zw. z art. 85 kk w brzmieniu ustawy na dzień 30.06.2015 umorzył postępowania w zakresie połączenia kary pozbawienia wolności orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 14 grudnia 2012 r. sygn. akt. IV K 1447/08 (pkt. 7), kary grzywny orzeczonej wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie IV Wydział Karny z dnia 11 lutego 2009 r. w sprawie o sygn. akt IV K 1410/08 (pkt. 2) , kary ograniczenia wolności o jakiej mowa w wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 26 listopada 2009 r. sygn. akt. IV K 496/09 (pkt. 3), kary pozbawienia wolności o jakiej mowa w wyroku Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 24 lipca 2014 r. sygn. akt. IV K 1478/11 (pkt. 9), kary pozbawienia wolności oraz środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonych wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 18 listopada 2013 r. sygn. akt. IV K 1050/12 (pkt. 8), kary ograniczenia wolności oraz środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi – Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 6 czerwca 2008 r. w sprawie o sygn. akt IV K 419/08 (pkt. 1) , środka karnego zakazu prowadzenia pojazdów orzeczonego wyrokiem Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi- Południe w Warszawie, IV Wydział Karny z dnia 27 czerwca 2011 r. sygn. akt. IV K 1057/10 (pkt. 5) ;

V.  na podstawie art. 624 § 1 k.p.k. zwolnił skazanego od ponoszenia kosztów sądowych, które przejmuje na rachunek Skarbu Państwa.

Apelację od powyższego wyroku wniósł obrońca skazanego, który zaskarżył wyrok w pkt I w części dotyczącej wymierzenia skazanemu kary łącznej w wymiarze 4 lat i 4 miesięcy pozbawienia wolności, na jego korzyść. Na podstawie art. 427 k.p.k. oraz art. 438 pkt 2 k.p.k. powyższemu wyrokowi zarzucił w zaskarżonej części obrazę przepisów prawa procesowego, która miała wpływ na treść wydanego orzeczenia, tj.:

- art. 92 k.p.k., art. 2 § 2 k.p.k. oraz art. 410 k.p.k. – poprzez niewzięcie pod uwagę całości zgromadzonego materiału dowodowego w sprawie, mającego znaczenie dla rozstrzygnięcia, dotyczących sytuacji rodzinnej skazanego, a w szczególności choroby jego żony;

- art. 4 k.p.k. oraz art. 7 k.p.k. – przez dowolną, a nie swobodną ocenę materiału dowodowego i tym samym naruszenie przez Sąd I instancji zasady obiektywizmu, co objawiło się uwzględnieniem jedynie okoliczności obciążającej jaką jest odmienność zachowań sprawczych podejmowanych przez skazanego oraz różnorodność motywacji – z pominięciem jego ułomności psychicznej pogłębionej uzależnieniem alkoholowym, na które w czasie popełniania czynów cierpiał.

W konkluzji obrońca skazanego wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku w zaskarżonej części i wymierzenie skazanemu R. Ż. (1) w pkt I wyroku, kary łącznej zbliżonej do zasady absorpcji.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja wniesiona przez obrońcę skazanego nie zasługuje na uwzględnienie. Kontrola instancyjna zaskarżonego wyroku nie potwierdziła zasadności zarzutu rażącej niewspółmierności kary łącznej pozbawienia wolności i potrzeby jej złagodzenia do wysokości określnej zasadą absorpcji. Należy wskazać, że zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 20 lutego 2015r. o zmianie ustawy- Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw /Dz. U. z 20 marca 2015r, poz. 396/ Sąd rejonowy zastosował zasady wymiaru kary łącznej określone przez przepisy art. 85 k.k. i art . 86 k.k. w brzmieniu sprzed dnia 1 lipca 2015r. „Wymiar kary łącznej opiera się na stopniu związku podmiotowo-przedmiotowego pomiędzy poszczególnymi przestępstwami. Związek przedmiotowy wynika z tożsamości pokrzywdzonych, ilości i rodzaju naruszonych dóbr prawnych, sposobu działania sprawcy, bliskości czasowej poszczególnych przestępstw. W związku podmiotowym chodzi o pobudki, jakimi kierował się sprawca, podobieństwo rodzajów winy, zamiarów. Kara łączna stanowi syntetyczną, całościową ocenę zachowań sprawcy i musi być postrzegana, jako instytucja gwarantująca racjonalność karania w stosunku do sprawcy wielu przestępstw. Popełnienie przez sprawcę dwóch lub więcej przestępstw jest elementem prognostycznym, przemawiającym za wymierzeniem kary łącznej surowszej od wynikającej z zastosowania absorpcji.”/ Wyrok Sądu Apelacyjnego w Krakowie, sygn. II AKa 181/13 z dnia 30 października 2013r. / Kierując się tymi przesłankami Sąd I instancji mógł orzec karę łączną od 2 lat i 6 miesięcy do 5 lat pozbawienia wolności. Wymierzył karę łączną 4 lat i 4 miesięcy. Wymiar kary na zasadzie asperacji jest sprawiedliwy i realizuje przesłanki z art. 53 § 1 i 2 k.k. Uwzględnia następujące okoliczności: wszystkie przestępstwa pozostające w realnym zbiegu zostały popełnione przez R. Ż. (1) w od kwietnia do sierpnia 2010r. Zachodzi, więc bliski związek czasowy pomiędzy nimi. Naruszają jednak różne dobra prawne, skierowane są przeciwko mieniu, przeciwko wymiarowi sprawiedliwości i przeciwko bezpieczeństwu w ruchu drogowym. Sąd I instancji przy wymiarze kary łącznej wziął także pod uwagę ilość popełnionych przestępstw, jako okoliczność obciążającą. Wbrew zarzutom obrońcy na wymiar kary łącznej miały także wpływ pozytywne opinie o zachowaniu skazanego w czasie odbywania kary. Orzeczona wobec niego kara łączna pozbawienia wolności w wymiarze 4 lat i 4 miesięcy jest o 6 miesięcy niższa od kumulacji. Zdaniem Sądu odwoławczego tak ukształtowania kara uwzględnia pozytywny przebieg procesu resocjalizacji, na który powołuje się obrońca w apelacji. Niewątpliwie, do takich okoliczności należy odbycie terapii uzależnienia od alkoholu, właściwe wywiązywanie się z obowiązków pracowniczych w zakładzie karnym, brak uczestnictwa w strukturach nieformalnych, ukończenie programów readaptacji społecznej. Jednak ilość popełnionych przestępstw skierowanych przeciwko różnym dobrom prawnym stoi na przeszkodzie dalszemu złagodzeniu kary łącznej. Okoliczności takie jak niepełnosprawność psychiczna skazanego R. Ż. (1) oraz trudna sytuacja rodzinna mogą być rozważane jedynie w kontekście przerwy w odbywaniu kary lub warunkowego przedterminowego zwolnienia. Z tych powodów Sąd odwoławczy nie uwzględnił apelacji obrońcy skazanego.

Na podstawie art. 440 k.p.k. uchylił jednak wyrok w części dotyczącej umorzenia postępowania o wydanie wyroku łącznego. Sąd I instancji stwierdził, że czyny objęte wyrokami IV K 496/09; IV K 1478/11; IV K 1050/12; IV K 419/08 nie tworzyły realnego zbiegu przestępstw, o jakim mowa w art. 85 k.k. Z tym stanowiskiem nie można się zgodzić. Analiza danych z karty karnej oraz wyroków wydanych w sprawach Sądu Rejonowego dla Warszawy Pragi Południe w Warszawie sygn. IV K 1050/12 i IV K 1478/11 prowadzi do wniosku, że istnieje możliwość rozważenia drugiego realnego zbiegu przestępstw. Sąd I instancji nie wskazał, dlaczego umorzył postępowanie w tym zakresie. Sąd odwoławczy uchylił zaskarżony wyrok w tej części i sprawę przekazał Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania. W toku postępowania ponownego należy rozważyć kwestie z art. 85 k.k. i zdecydować, czy zachodzi drugi realny zbieg przestępstw ewentualnie, które przepisy będą dla skazanego względniejsze.

Mając powyższe na uwadze Sąd odwoławczy orzekł jak w wyroku.

SSO Ludmiła Tułaczko SSO Maciej Schulz SSO Anna Zawadka