Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 listopada 2013r.

Sąd Okręgowy w Świdnicy, II Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSO Jerzy Dydo

Sędziowie: SO Maria Kołcz

SO Aleksandra Żurawska

Protokolant: Bogusława Mierzwa

po rozpoznaniu w dniu 7 listopada 2013r. w Świdnicy

na rozprawie

sprawy z powództwa I. S.

przeciwko (...) SA w W.

o zapłatę 45.000 zł

na skutek apelacji strony pozwanej

od wyroku Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich

z dnia 2 lipca 2013 r., sygn. akt I C 175/13

I.  oddala apelację;

II.  zasądza od strony pozwanej na rzecz powoda 1.200 zł kosztów postępowania apelacyjnego.

UZASADNIENIE

Zaskarżonym wyrokiem Sąd Rejonowy w Ząbkowicach Śląskich zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 45.000 zł z ustawowymi odsetkami od dnia 28 sierpnia 2010 r. do dnia zapłaty (pkt I), zasądził od pozwanego na rzecz powoda kwotę 4.650 zł tytułem zwrotu kosztów procesu (pkt II) oraz nakazał pozwanemu, aby uiścił na rzecz Skarbu Państwa Sądu Rejonowego w Ząbkowicach Śląskich kwotę 354,97 zł tytułem kosztów sądowych (pkt III).

Sąd Rejonowy ustalił, że w dniu 05 marca 2010r. ojciec powoda - K. S. - został potrącony przez kierującego samochodem marki F. (...) i w wyniku odniesionych obrażeń zmarł 09 marca 2010r. Sprawca wypadku, kierujący samochodem marki F. (...), w chwili zajścia miał wykupioną polisę obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów mechanicznych w pozwanym (...) S.A. w W..

Powód I. S. ma 44 lata. Mieszkał z rodzicami, a od śmierci ojca tylko z matką. Powód mógł zawsze liczyć na swojego ojca, na jego pomoc, ojciec był dla niego wsparciem, partnerem do rozmów. Wspólnie spędzali czas, razem pracowali w warsztacie stolarskim K. S., razem przeprowadzali remonty domu. Relacje między nimi były dobre, szanowali się, powód zawsze pozytywnie wyrażał się o ojcu, liczył się z jego zdaniem, cenił jego rady. Powód odczuwał ból po stracie ojca, był przygnębiony, brakuje mu ojca do chwili obecnej. Pozwana, po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego, wypłaciła powodowi w związku ze śmiercią ojca kwotę 10.000 zł tytułem zadośćuczynienia za krzywdę.

U powoda rozpoznano przebytą żałobę po śmierci ojca. Zgon ojca wpłynął na stan jego zdrowia psychicznego w sposób przejściowy, to jest mieszczący się w granicach naturalnej, niepowikłanej reakcji żałoby po śmierci osoby najbliższej. Czas trwania żałoby, jak też jej rozmiary nie osiągnęły nasilenia depresji. Powód nie był leczony psychiatrycznie i nie korzystał z pomocy psychologa. Jego funkcjonowanie nie uległo dezorganizacji, nie doszło do załamania linii życiowej i wycofania z aktywności społecznej.

Przy tak ustalonym stanie faktycznym Sąd Rejonowy uznał powództwo za uzasadnione. Wobec faktu obowiązywania pomiędzy sprawcą wypadku a pozwanym umowy ubezpieczenia OC w czasie zaistnienia przedmiotowego wypadku, powód mógł dochodzić zadośćuczynienia od ubezpieczyciela zgodnie z art. 34 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych. Podstawą prawną żądania wypłaty zadośćuczynienia jest przepis art. 446 § 4 k.c., zgodnie z którym Sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Powód po śmierci ojca niewątpliwie przeżył szok, ból i cierpienie, odczuwał poczucie straty, głębokiego smutku i żalu. Stracił on najbliższą mu osobę, na której zawsze mógł polegać, która zawsze go wspierała i doradzała. Po śmierci ojca nadal odczuwa on jego brak, czuje przygnębienie i smutek. W ocenie Sadu I instancji pomimo wypłaty przez pozwanego kwoty 10.000 zł zasądzenie dalszego dochodzonego pozwem zadośćuczynienia jest uzasadnione.

Powyższy wyrok w części uwzględniającej powództwo ponad kwotę 15.000 zł wraz z ustawowymi odsetkami od tej części należności głównej oraz w zakresie kosztów procesu zaskarżył pozwany zarzucając mu :

1. sprzeczność istotnych ustaleń Sądu z treścią zebranego w sprawie materiału dowodowego poprzez przyjęcie, iż rozmiar krzywdy powoda związanej ze śmiercią ojca uzasadniał przyznanie zadośćuczynienia po śmierci osoby bliskiej w kwocie łącznie 55.000 zł,

2. naruszenie art. 446 § 4 k.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie i przyznanie powodowi na poczet zadośćuczynienia kwoty rażąco nieodpowiedniej w stosunku do rozmiaru doznanej przez niego krzywdy.

Biorąc pod uwagę powyższe wniósł o zmianę wyroku i oddalenie powództwa w zaskarżonej części, ewentualnie jego uchylenie i przekazanie do ponownego rozpoznania Sądowi I instancji.

Sąd Okręgowy rozpoznając apelację oparł się na ustaleniach faktycznych Sądu Rejonowego mających oparcie w materiale dowodowym sprawy, które przyjął za własne i zważył, co następuje :

Apelacja nie zasługiwała na uwzględnienie.

Pozwany nie kwestionuje stanu faktycznego ustalonego przez Sąd I instancji, jak również podstawy prawnej wydanego orzeczenia, a jego zarzuty sprowadzają się jedynie do wygórowanej – jego zdaniem – wysokości zadośćuczynienia przyznanego powodowi.

Sąd Okręgowy w ramach przeprowadzonej kontroli instancyjnej nie doszukał się jednak naruszenia art. 446 § 4 k.c. polegającego, według skarżącego, na przyznaniu powodowi kwoty „rażąco nieodpowiedniej w stosunku do rozmiaru krzywdy”. Przeżywanie traumy po stracie osoby bliskiej jest indywidualną sprawą każdego człowieka. Nie ma możliwości zmierzenia rozmiaru takiego cierpienia, stąd niewątpliwie każdorazowa wysokość należnego zadośćuczynienia będzie oparte na subiektywnej ocenie każdej ze stron, jak i sądu orzekającego.

Sąd Okręgowy rozpoznający przedmiotową apelację nie może podzielić poglądu apelacji, z którego wynika, że krzywda po śmierci osoby bliskiej jest mniejsza niż krzywda związana z uszczerbkiem na zdrowiu doznanym w wyniku uszkodzenia ciała. Nie można bowiem porównywać stopnia cierpienia fizycznego z cierpieniem psychicznym, przy czym niejednokrotnie to ostatnie jest właśnie bardziej dolegliwe dla pokrzywdzonych.

Zarzut naruszenia art. 446 § 4 k.c. może być skuteczny w wypadku pominięcia ogólnie uznawanych kryteriów ustalania zadośćuczynienia, jak też wówczas gdy występuje dysonans między poprawnie sformułowanymi przesłankami w ujęciu ogólnym a zindywidualizowanymi przesłankami, dotyczącymi sytuacji konkretnej osoby pokrzywdzonej (vide : wyrok Sądu Apelacyjnego w Łodzi z dnia 23 lipca 2013r., I Aca 274/13, LEX nr 1363281). Pozwany nie wykazał jednak, aby przyznana powodowi kwota zadośćuczynienia, w kontekście zgromadzonego materiału dowodowego, była wygórowana. Sąd Rejonowy wyczerpująco przedstawił motywy wydanego orzeczenia, rzeczowo uzasadnił przy tym przesłanki, jakimi kierował się przy ocenie krzywdy. Sąd Okręgowy podziela zaprezentowane stanowisko uznając je tym samym za trafne. Z uwagi na zarzuty apelacji należy zatem ponownie wskazać, że powód jest osobą samotną. Nie założył własnej rodziny, mieszkał z rodzicami, tym samym relacje między nimi, mimo wieku powoda, były zdecydowanie bardziej intensywne. Jak wynika z opinii biegłego sądowego z zakresu psychologii powód był związany z ojcem i bardzo przeżył jego niespodziewaną śmierć. Zupełnie nieuprawnione są dywagacje skarżącego co do wieku zmarłego oraz prawdopodobnej długości jego życia, gdy nie nastąpił wypadek. Ojciec powoda był osobą sprawną, nikt nie spodziewał się jego śmierci. Tym bardziej zatem cierpienie po zgonie osoby najbliższej, który nastąpił w niespodziewanych okolicznościach, uznać trzeba za wyjątkowo dolegliwe. Nie można bowiem porównywać sytuacji śmierci osoby z przyczyn naturalnych, związanych z wiekiem czy też długotrwałą chorobą, z nagłym wypadkiem.

Jak wynika przy tym z przywołanego w apelacji orzeczenia Sądu Apelacyjnego w Łodzi z uwagi na ciężar gatunkowy dobra osobistego w postaci prawa do życia w rodzinie, wywodzonego z art. 446 § 4 k.c. powinno ono w hierarchii wartości zasługiwać na wzmożoną w porównywaniu z innymi dobrami ochronę. Naruszenie tego dobra stanowi dalece większą dolegliwość psychiczną dla członka rodziny zmarłego, niż w przypadku innych dóbr, a jej skutki rozciągają się na całe życie osób bliskich. Fakt, iż powód jest osobą dorosłą nie możne być argumentem, że jego krzywda po śmierci ojca powinna być mniejsza. Do chwili obecnej powód nie poradził sobie ze śmiercią ojca, przeżywa jego stratę. Dalsza kwota 45.000 zł tytułem zadośćuczynienia jest zdaniem Sądu Okręgowego adekwatna do rozmiaru krzywdy powoda i nie narusza treści art. 446 § 4 k.c

Z uwagi na powyższe apelacja została oddalona w myśl art. 385 k.p.c.

O kosztach postępowania apelacyjnego orzeczono w oparciu o art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. w zw. z art. 391 § 1 k.p.c., a obejmują one koszty zastępstwa procesowego powoda ustalone zgodnie z § 6 pkt 5 i § 12 ust. 1 pkt 1 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz. 1349 ze zm.).