Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 lutego 2016 roku

Sąd Rejonowy w Piotrkowie Trybunalskim IV Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 lutego 2016 roku w Piotrkowie Trybunalskim

na rozprawie

sprawy z odwołania: E. Ł. (1)

przeciwko Zakładowi (...) w W.

o zasiłek chorobowy

na skutek odwołania: E. Ł. (1)

od decyzji Zakładu (...) w W.

z dnia 19 października 2015 roku, sygn. (...)

1.zmienia zaskarżoną decyzję w ten sposób, że uchyla obowiązek zwrotu przez E. Ł. (1) zasiłku chorobowego pobranego przez R. P. (1) za okres od 13 września 2014 roku do 26 września 2014 roku z odsetkami,

2. zasądza od Zakładu (...) w W. na rzecz E. Ł. (1) kwotę 360,00( trzysta sześćdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

IV U 398/15 U Z A S A D N I E N I E

ZUS (...)w W. decyzją z dnia 19.X.15r. sygn.(...) 1) uznał, że wszystkie okresy niezdolności do pracy R. P. (1) orzeczonej od 2.XII.13r. do 31.XII.13r., od 5.I.14r. do 26.I.14r., od 29.I.14r. do 14.II.14r., od 16.II.14r. do 21.II.14r., od 24.II.14r. do 31.III.14r., od 31.V.14r. do 30.VI.14r., od 15.VII.14r. do 31.VII.14r., od 21.VIII.14r. do 26.IX.14r. podlegają zliczeniu do jednego okresu zasiłkowego, 2) odmówił R. P. (1) prawa do zasiłku chorobowego za okres od 13.IX.14r. do 26.IX.14r. z powodu wyczerpania okresu zasiłkowego w wymiarze 182 dni z dniem 12.IX.14r ., 3) uznał, że lekarz E. Ł. (1) niewłaściwie wystawiła zaświadczenie lekarskie (...) seria (...) na okres od 29.I.14r. do 7.II.14r. i seria (...)bna okres od 21.VIII.14r. do 25.VIII.14r. nie umieszczając w nich kodów literowych (...) 4) zobowiązał E. Ł. (1) do zwrotu nienależnie pobranego przez R. P. (1) zasiłku chorobowego za okres od 13.IX.14r. do 26.IX.14r. wraz z odsetkami w łącznej kwocie 665.15zł.

W uzasadnieniu decyzji wskazał, że R. P. (1) w okresie zatrudnienia w firmie (...) sp. z o.o. przedłożyła zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy w okresach : od 2.XII.13r. do 31.XII.13r., od 5.I.14r. do 26.I.14r., od 29.I.14r. do 14.II.14r., od 16.II.14r. do 21.II.14r., od 24.II.14r. do 31.III.14r., od 31.V.14r. do 30.VI.14r., od 15.VII.14r. do 31.VII.14r., od 21.VIII.14r. do 26.IX.14r. W postępowaniu wyjaśniającym ustalono, że wszystkie te okresy podlegają zliczeniu do jednego okresu zasiłkowego. A tak ustalony okres zasiłkowy upłynął z dniem 12.IX.14r.

Zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy za okresy : 25.XII.13r. -31.XII.13r. i 29.I.14r.-7.II.14r. zostały wystawione przez lekarza E. Ł. (1) z powodu tej samek choroby. Dlatego wystawiając zaświadczenie za okres od 29.I.14r. do 7.II.14r., a więc za okres po przerwie trwającej krócej niż 60 dni winna umieścić na nim kod literowy (...) Poza tym niezdolność do pracy R. P. orzeczona na okresy od 15.VII.14r. do 20.VII.14r., od 21.VII.14r. do 31.VII.14r. i od 21.VIII.14r. do 25.VIII.14r. została spowodowana tą samą chorobą, a więc wystawiając zaświadczenie lekarskie w dniu 21.VIII.14r. lekarz winna umieścić na nim kod literowy(...)

Z uwagi na brak kodu literowego (...)płatnik zasiłku nieprawidłowo ustalił uprawnienia do świadczeń za czas choroby w ramach nowego okresu zasiłkowego i bezpodstawnie wypłacił zasiłek chorobowy za okres dłuższy niż 182 dni, tj. do dnia 26.IX.14r.

Dlatego organ rentowy zobowiązał lekarza E. Ł. (1) do zwrotu nienależnie wypłaconego z jej winy zasiłku chorobowego dla R. P. (1) za okres od 13.IX.14r. do 26.IX.14r.

Od decyzji tej odwołała się E. Ł. (1). W odwołaniu podniosła, że podstawa żądania zwrotu przez nią zasiłku wskazana przez ZUS, a więc art.84 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych jest błędna i nie dotyczy jej.

ZUS żąda 57.41zł odsetek, a w tym zakresie decyzja jest bezpodstawna. Wskazała na orzeczenie Sądu Najwyższego (wyrok z 13.II.10r. sygn.. I UK 210/09), iż nie można utrzymywać, że świadczenia wypłacone na podstawie pozostającej w obrocie prawnym decyzji administracyjnej jako nienależne, podlegały zwrotowi w dacie ich wypłaty, choćby przesłanki przyznania świadczenia w rzeczywistości nie istniały lub odpadły. Organ rentowy winien więc naliczać odsetki od daty doręczenie decyzji obligującej do zwrotu świadczenia, gdyż dopiero od tej daty osoba ta jest w zwłoce ze spełnieniem świadczenia.

Odwołująca podniosła, że pracuje w wiejskim ośrodku zdrowia, przez okres swej pracy zawodowej wystawiła tysiące zwolnień lekarskich i zawsze czyniła to z należytą starannością. Specyfika pracy, ilość przyjmowanych dziennie pacjentów, zmęczenie mogły być przyczyną „niewłaściwego” wystawienia zaświadczenia lekarskiego ( nie umieszczenia kodu literowego). Takie uchybienie nie może być traktowane jako podanie nieprawdziwych danych i tym samym spełnienie przesłanek odpowiedzialności opisanych w art.84 ust. 6 ustawy sus. W zakresie pojęcia nieprawdziwe dane nie mieszczą się dane niekompletne.

ZUS nie uznał odwołania i wniósł o jego oddalenie.

Sąd ustalił i zważył, co następuje :

Stan faktyczny w sprawie nie jest pomiędzy stronami sporny. E. Ł. (1) jest lekarzem zatrudnionym w Gminnym (...) w U..

Pacjentką tego Ośrodka (...) była R. P. (1). Miała ona wystawiane zaświadczenia lekarskie na okresy niezdolności do pracy : 2.XII.13r. do 31.XII.13r., od 5.I.14r. do 26.I.14r., od 29.I.14r. do 14.II.14r., od 16.II.14r. do 21.II.14r., od 24.II.14r. do 31.III.14r., od 31.V.14r. do 30.VI.14r., od 15.VII.14r. do 31.VII.14r., od 21.VIII.14r. do 26.IX.14r. Lekarz E. Ł. (1) wystawiła pacjentce zaświadczenia lekarskie o niezdolności do pracy m.in. w okresach : 25-31.XII.13r., 20-26.I.14r. i 29.I.-7.II.14r. Za okres od 5 do 19 stycznia 2014r. zaświadczenie lekarskie wystawił lekarz neurolog W. K. z Prywatnego (...) w T. M.

E. Ł. (1) wystawiła dla pacjentki zaświadczenia lekarskie również na okresy21-25.VIII.14r., 26-31.VIII.14r.

Na okres od 1.IX.14r. do 14.IX.14r. i od 15.IX.14r. do 26.IX.14r. zaświadczenie lekarskie wystawił lekarz R. Centrum Medycznego (...) w T. M.

W Gminnym (...)w U. zaświadczenia lekarskie dla R. P. wystawiali oprócz E. Ł. również inni zatrudnieni tam lekarze.

Zgodnie z art. 57 ust. 1 ustawy zasiłkowej w zaświadczeniu lekarskim o czasowej niezdolności do pracy informacje o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłku lub jego wysokość …. podaje się z zastosowaniem następujących kodów literowych : 1) kod A- oznacza niezdolność do pracy powstałą po przerwie nieprzekraczającej 60 dni-spowodowaną tą samą chorobą, która była przyczyną niezdolności do pracy przed przerwą, 2) kod B - oznacza niezdolność do pracy przypadającą w okresie ciąży, 3) kod C –oznacza niezdolność do pracy spowodowaną nadużyciem alkoholu…..

W sprawie jest niesporne, że lekarz E. Ł. (1) w zaświadczeniach lekarskich nie wpisała kodu „(...)

Zgodnie z art. 58 ust. 1 ustawy zasiłkowej zaświadczenie o niezdolności do pracy wystawia się z 2 kopiami, oryginał zaświadczenia lekarskiego wystawiający zaświadczenie przesyła w ciągu 7 dni do jednostki ZUS, pierwszą kopie otrzymuje ubezpieczony, drugą kopię przechowuje wystawiający przez okres 3 lat.

Tak więc jednostki ZUS są tymi, które otrzymują pełną dokumentację zwolnień lekarskich danego ubezpieczonego, do nich spływają zaświadczenia o niezdolności do pracy od każdego lekarza, do którego uda się ubezpieczony.

Ubezpieczony ma prawo zmieniać lekarzy, ma też prawo korzystać z opieki poradni specjalistycznych. Dokumentacja lekarska jest prowadzona na okres, kiedy jest pod opieką danej jednostki, a za okresy inne możliwe jest tylko uzyskanie informacji od ubezpieczonego w ramach wywiadu lekarskiego. Przychodnie nie mają ani prawa, ani obowiązku przesyłania sobie nawzajem danych o okresach niezdolności do pracy swych pacjentów. Jeśli pacjent nie poda informacji o swych wcześniejszych okresach niezdolności do pracy, to otrzyma zwolnienie od lekarza, do którego zgłosił się w danym momencie. I nie ma ten lekarz żadnej możliwości sprawdzenia, czy pacjent przed wizytą u niego był na zwolnieniu lekarskim i jak długim.

Zasiłek chorobowy jest świadczeniem nienależnym, o ile zachodzą wszystkie okoliczności konieczne dla uznania go za takie świadczenie, a określone w art. 84 ust. 2 ustawy z dnia 13.X.98r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz. U. 1442 z 2013r. ze zm.). A przepis ten brzmi „ Za kwoty nienależnie pobranych świadczeń uważa się:

1)świadczenia wypłacone mimo zaistnienia okoliczności powodujących ustanie prawa do świadczeń albo wstrzymanie ich wypłaty w całości lub w części, jeżeli osoba pobierająca świadczenie była pouczona o braku prawa do ich pobierania;

2) świadczenia przyznane lub wypłacone na podstawie nieprawdziwych zeznań lub fałszywych dokumentów albo w innych przypadkach świadomego wprowadzania w błąd organu wypłacającego świadczenia przez osobę pobierającą świadczenia.”

Z definicji tej wynika, że o świadczeniu nienależnym co do zasady można mówić co do świadczenia wypłaconego danej osobie pobierającej świadczenie. Osoba ta winna być też pouczona o sytuacjach, w których nie ma ona prawa do świadczenia lub to prawo utraciła.

Co do zasady obowiązek zwrotu świadczenia obciążą osobę pobierającą to świadczenie. Jednak zgodnie z ust. 6 art. 84 ustawy jeżeli pobranie nienależnych świadczeń zostało spowodowane przekazaniem przez płatnika składek lub inny podmiot nieprawdziwych danych mających wpływ na prawo do świadczeń lub na ich wysokość, obowiązek zwrotu tych świadczeń wraz z odsetkami, o których mowa w ust. 1 obciąża odpowiednio płatnika składek lub inny podmiot.

W ocenie Sądu nie ma podstaw do przyjęcia, ze lekarz E. Ł. (1) podała nieprawdziwe dane do ZUS. Wskazała w zaświadczeniu lekarskim dane konieczne dla ustalenia okresu niezdolności do pracy. Nie można czynić zarzutu świadomego zatajenia informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do świadczenia, jeżeli lekarz wystawiła zaświadczenie lekarskie o niezdolności do pracy, a jest jednym z kilku lekarzy z różnych jednostek służby zdrowia, które „obsługują” danego pacjenta. Pełną wiedzę o okresach niezdolności do pracy i ich przyczynach przy braku obowiązku wskazywania kodu liczbowego danej choroby posiada pacjent i organ rentowy. Jak wyżej wskazano pacjentka miała wystawiane zaświadczenia lekarskie od 5 do 19 stycznia 2014r. prze lekarza neurologa z innej przychodni niż ta, w której pracuje E. Ł.. Przed 21.VIII.14r. zaświadczenia lekarskie dla tej pacjentki wystawiał za okres od końca czerwca 2014r. również inny lekarz, choć z Gminnego (...) w U..

W sytuacji istnienia okoliczności, które obciążają ubezpieczonego i organ rentowy w pierwszej kolejności, bo to oni dysponują danymi, wiedza o których ma wpływ na prawo do świadczenia obciążanie obowiązkiem zwrotu lekarza wystawiającego zaświadczenie lekarskie nie jest właściwym, nie zachodzą bowiem okoliczności z art. 84 ust. 6 ustawy, a więc świadomego wskazania nieprawdziwych danych.

Z tych względów Sąd uznał decyzję ZUS za niewłaściwą, a to skutkowało jej zmianą i zwolnieniem E. Ł. od obowiązku zwrotu zasiłku chorobowego pobranego przez ubezpieczoną (art.477 ¹⁴§2kpc)

Z uwagi na wynik procesu Sąd na zasadzie art.98 kpc zasądził na rzecz E. (...) kwotę 360.00zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.