Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 25 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Płocku Wydział IV Cywilny Odwoławczy

w składzie:

Przewodnicząca SSO Renata Wanecka

po rozpoznaniu 25 listopada 2016 r. w P. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko W. W.

o zapłatę

na skutek apelacji powoda

od wyroku Sądu Rejonowego w Płońsku z 28 czerwca 2016 r.

sygn. akt I C 1279/14

oddala apelację.

Sygn. akt IV Ca 766/16

UZASADNIENIE

W dniu 10 listopada 2014 roku (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty w W. wytoczył przeciwko pozwanemu W. W. w elektronicznym postępowaniu upominawczym powództwo o zapłatę kwoty 942,61 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 11 listopada 2014 roku do dnia zapłaty oraz wniósł o zasądzenie zwrotu kosztów procesu.

W uzasadnieniu powód podniósł, że pozwanego łączyła z pierwotnym wierzycielem (...) Bankiem S.A. z we W. umowa o przyznanie limitu kredytowego z 8 lipca 2009 roku, na mocy której otrzymał określone środki pieniężne w ustalonej umową wysokości, zobowiązując się do ich zwrotu wraz z należnym oprocentowaniem, prowizjami oraz kosztami i opłatami w terminie i na zasadach określonych precyzyjnie w umowie. Strona pozwana nie wywiązała się z przyjętego zobowiązania, wskutek czego pierwotny wierzyciel wypowiedział umowę, a wierzytelność z niej wynikająca stała się wymagalna 6 lutego 2011 r. W dniu 27 czerwca 2014 roku powód zawarł z pierwotnym wierzycielem umowę cesji, na mocy której przejął prawa do wierzytelności wobec pozwanego z tytułu umowy bankowej.

Postanowieniem z 18 listopada 2014 roku Sąd Rejonowy Lublin - Zachód w Lublinie, wobec stwierdzenia braku podstaw do wydania nakazu zapłaty w elektronicznym postępowaniu upominawczym, przekazał rozpoznanie sprawy Sądowi Rejonowemu w Sochaczewie.

W odpowiedzi na pozew pozwany podniósł m. in. zarzut przedawnienia dochodzonego roszczenia.

Sąd Rejonowy w Sochaczewie wyrokiem z 28 czerwca 2016r. oddalił powództwo (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. przeciwko W. W. w sprawie I C 1279/14 o zapłatę 942,61 zł.

Sąd Rejonowy ustalił:

W dniu 8 lipca 2009 roku W. W. zawarł z (...) Bankiem S.A. we W. (następnie (...) Bank (...) S.A. we W.) umowę o przyznanie limitu kredytowego nr (...) i umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej(...) nr (...), na mocy której Bank przyznał mu limit kredytowy do kwoty 500 zł, z którego pozwany mógł korzystać na warunkach określonych w umowie, zobowiązując się do jego zwrotu wraz z należnym oprocentowaniem, prowizjami oraz kosztami i opłatami w terminie i na zasadach określonych w umowie. Umowa została zawarta na okres jednego roku, tj. do 8 lipca 2010 roku, przy czym miała być automatycznie przedłużana na kolejne okresy roczne, na warunkach określonych w umowie.

Pozwany nie regulował terminowo zobowiązań wynikających z powyższej umowy, która została mu wypowiedziana. W dniu 6 lutego 2011 roku należność z tej umowy stała się wymagalna. W dniu 2 marca 2011 roku pierwotny wierzyciel wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny, w którym wskazano, że na 2 marca 2011 roku zadłużenie pozwanego wobec Banku wynosi 596,85 zł, zaś dłużnika obciążają od dnia następnego po wystawieniu bankowego tytułu egzekucyjnego do dnia zapłaty dalsze odsetki obliczone od kwoty 418,59 zł w wysokości odsetek maksymalnych.

Sąd Rejonowy w Sochaczewie postanowieniem z 22 czerwca 2011 roku nadał opisanemu powyżej bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzulę wykonalności w sprawie o sygn. akt I Co 1107/11.

Na podstawie powyższego tytułu wykonawczego prowadzone było z wniosku pierwotnego wierzyciela przeciwko pozwanemu postępowanie egzekucyjne w sprawie o sygn. Km 15970/11 przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Wołominie M. M. i wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, zakończyło się umorzeniem 9 grudnia 2011 roku, zaś tytuł wykonawczy został zwrócony pierwotnemu wierzycielowi.

W dniu 27 czerwca 2014 roku pierwotny wierzyciel zawarł z powodem umowę o przelew wierzytelności m.in. wobec dłużnika W. W. opisanej powyżej. W załączniku do umowy przelewu wierzytelności wskazano, że wysokość zobowiązania dłużnika wynosi łącznie 922,93 zł, w tym: 418,59 zł zadłużenia kapitałowego, 54,52 zł z tytułu odsetek umownych, 96,20 zł z tytułu odsetek karnych, 353,72 zł z tytułu opłat.

Sąd I instancji uznał, że powództwo nie jest zasadne i nie zasługuje na uwzględnienie, z uwagi na podniesiony przez pozwanego zarzut przedawnienia roszczenia.

Sąd wskazał, że zgodnie z art. 117 § 2 kc, po upływie terminu przedawnienia ten, przeciwko komu przysługuje roszczenie może uchylić się od jego zaspokojenia, chyba że zrzeka się korzystania z zarzutu przedawnienia. Natomiast zgodnie z art. 118 kc, jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, termin przedawnienia wynosi lat dziesięć, a dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej - trzy lata.

Sąd Rejonowy podniósł, że roszczenie o zapłatę wynikające z umowy o limit kredytowy i kartę kredytową jest oczywiście roszczeniem majątkowym, a termin przedawnienia tego roszczenia wynosi dwa lata, stosownie do art. 6 ustawy z dnia 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych (Dz. U. z 2012 r. poz. 1232), zgodnie z którym roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem dwóch lat. Skoro strona powodowa nabyła przedmiotową wierzytelność wskutek cesji wierzytelności, termin przedawnienia jej roszczenia też wynosi dwa lata.

Sąd nie podzielił stanowiska powoda, że w sprawie znajdzie zastosowanie trzyletni termin przedawnienia. Strony postępowania łączyła umowa o przyznanie limitu kredytowego oraz umowa o wydanie i korzystanie z karty kredytowej. Z technicznego punktu widzenia były to dwie umowy sporządzone na jednym dokumencie, jednakże integralnie ze sobą połączone w tym sensie, że karta kredytowa miała umożliwić korzystania z limitu kredytowego, a transakcje gotówkowe i bezgotówkowe, wykonywane przy użyciu karty, miały być rozliczane przez Bank z wykorzystaniem rachunku kredytowego otwartego na potrzeby obsługi limitu kredytowego (§ 1 umowy o wydanie i korzystanie z karty kredytowej). Limit kredytowy w niniejszej sprawie wynosił 500 zł. Była to maksymalna kwota zadłużenia posiadacza karty. Dlatego też, w ocenie Sądu, roszczenie powoda wynika wyłącznie z zawartej umowy o kartę kredytową z przyznanym limitem kredytowym, a to zaś oznacza, iż umowa ta winna podlegać regulacji na podstawie ustawy z 12 września 2002 roku o elektronicznych instrumentach płatniczych, która w art. 6 przewiduje dwuletni termin przedawnienia roszczeń z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy. Zobowiązanie pozwanego względem powoda powstało wyłącznie w związku z korzystaniem z karty kredytowej w ramach umówionego limitu i niespłacaniem kwot minimalnych, a nie w związku z zawarciem umowy kredytu odnawialnego.

Sąd I instancji podkreślił, że bieg terminu przedawnienia rozpoczyna się od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (art. 120 § 1 zd. 1 kc). Bieg przedawnienia przerywa się m.in. przez każdą czynność przed sądem lub innym organem powołanym do rozpoznawania spraw lub egzekwowania roszczeń danego rodzaju, przedsięwziętą bezpośrednio w celu dochodzenia lub ustalenia albo zaspokojenia lub zabezpieczenia roszczenia (art. 123 § 1 pkt 1 kc).

Powód wskazał, że należność dochodzona pozwem była wymagalna 6 lutego 2011 r. wskutek wypowiedzenia przez wierzyciela pierwotnego łączącej strony umowy z 8 lipca 2009 roku. Pozwany nie zaprzeczył tej okoliczności, którą potwierdza załącznik do umowy cesji oraz historia operacji na rachunku pozwanego. Niezależnie od tego przyjąć należy, że należność dochodzona przedmiotowym powództwem była wymagalna nie później niż 2 marca 2011 roku, wtedy bowiem pierwotny wierzyciel wystawił przeciwko pozwanemu bankowy tytuł egzekucyjny, należy zatem założyć, że roszczenie było wówczas wymagalne.

W ocenie Sądu, bieg terminu przedawnienia przedmiotowego roszczenia został przerwany w dniu 16 czerwca 2011 roku na okres do dnia 22 czerwca 2011 roku - najpierw poprzez złożenie wniosku do sądu o nadanie bankowemu tytułowi egzekucyjnemu klauzuli wykonalności do czasu wydania postanowienia w tym przedmiocie, a potem poprzez skierowanie do komornika sądowego wniosku o wszczęcie egzekucji przeciwko dłużnikowi, które wobec stwierdzenia bezskuteczności egzekucji, postanowieniem z 9 grudnia 2011 roku zostało umorzone. Po każdym takim przerwaniu biegu dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia, przedawnienie biegło na nowo (art. 124 § 1 kc).

Powództwo w przedmiotowej sprawie zostało wytoczone przez powoda dopiero w dniu 10 listopada 2014 roku, a zatem po upływie dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia, który biegł na nowo od grudnia 2011 roku. Dlatego też Sąd Rejonowy uznał, że roszczenie uległo przedawnieniu i pozwany miał prawo uchylić się od jego zaspokojenia, podnosząc taki zarzut.

Apelację od wyroku złożył (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W., zaskarżając go w całości i zarzucił naruszenie prawa materialnego, mianowicie:

- art. 6 ustawy z 12 września 2002r. o elektronicznych instrumentach płatniczych poprzez jego błędne zastosowanie wskutek uznania, że roszczenie dochodzone w niniejszym postępowaniu wynika z umowy o kartę kredytową, podczas gdy wynika ono z umowy o przyznanie limitu kredytowego, a tym samym termin przedawnienia określony w w/w ustawie, nie znajduje zastosowania wobec roszczenia powoda;

- art. 118 kc poprzez jego niezastosowanie w wyniku błędnego uznania, że roszczenie dochodzone w niniejszym postepowaniu znajduje oparcie w umowie o kartę kredytową, podczas gdy wynika ono z umowy o przyznanie limitu kredytowego, wobec czego w odniesieniu do roszczenia powoda zastosowanie winien znaleźć trzyletni termin przedawnienia;

- art. 65 § 1 kc poprzez niewłaściwe jego zastosowanie wskutek błędnej wykładni § 1 umowy o przyznaniu limitu kredytowego z 8 lipca 2009r. oraz § 1 umowy o wydanie i korzystanie z karty kredytowej, przejawiającej się w uznaniu, iż roszczenie powoda wynika z umowy o kartę kredytową, podczas gdy z literalnego brzmienia postanowień umowy wynika, że strony zawarły umowę o wydanie i korzystanie z karty kredytowej, w ramach której bank wydał pozwanemu kartę kredytową (...), umożliwiającą korzystanie z limitu kredytowego, o którym mowa w § 1 umowy limitu, wobec powyższego wydana pozwanemu karta była jedynie dodatkowym instrumentem umożliwiającym korzystanie z przyznanego limitu, a zatem roszczenie powoda znajduje podstawę w umowie limitu kredytowego.

Z tych przyczyn, powód wniósł o zmianę zaskarżonego wyroku poprzez zasądzenie od pozwanego na jego rzecz kwoty 942,61 zł z odsetkami ustawowymi od 11 listopada 2014r. do dnia zapłaty oraz zasądzenie kosztów procesu za obie instancje, ewentualnie o uchylenie zaskarżonego wyroku i przekazanie sprawy Sądowi I instancji do ponownego rozpoznania.

W. W. w odpowiedzi na apelację wniósł o jej oddalenie i zasądzenie na jego rzecz zwrotu kosztów postępowania za II instancję.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Apelacja nie zasługuje na uwzględnienie.

Sąd Okręgowy podziela ustalenia faktyczne i ocenę prawną Sądu Rejonowego i przyjmuje je za własną.

Wbrew przekonaniu apelującego, zawarta w dniu 8 lipca 2009r. stanowi w istocie jedną umowę, której głównym celem było umożliwienie pozwanemu korzystanie z karty kredytowej, świadczy o tym treść § 1 umowy o wydanie i korzystanie z karty kredytowej, z której wynika, że to karta (...) umożliwia korzystanie z limitu kredytowego. Wprawdzie limit mógł być wykorzystany zarówno w formie gotówkowej, jak i bezgotówkowej, ale pozwany czynił to wyłącznie przy użyciu karty kredytowej. Limit kredytowy to maksymalna określona przez bank dopuszczalna kwota, na jaką posiadacz rachunku mógł się zadłużyć i w tym wypadku wynosił on 500 zł.

Z tych przyczyn, w ocenie Sądu II instancji, roszczenie powoda wynika wyłącznie z zawartej umowy o kartę kredytową z przyznanym limitem kredytowym. O nierozerwalności umów świadczy chociażby to, iż zgodnie z § 3 umowy o wydanie i korzystanie z karty, umowa o kartę ulega wypowiedzeniu w przypadku wypowiedzenia umowy o przyznanie limitu kredytowego.

W przekonaniu Sądu, biorąc pod uwagę okoliczności faktyczne sprawy, zobowiązanie pozwanego względem banku powstało wyłącznie w związku z korzystaniem z karty kredytowej w ramach umówionego limitu i niespłacaniem kwot minimalnych, nie zaś jak twierdził jego następca prawny - zawarciem umowy o limit kredytowy. Z tego też względu, słusznie Sąd Rejonowy zastosował przepisy ustawy z 12 września 2002 r. o elektronicznych instrumentach płatniczych, w tym art. 6, w świetle którego roszczenia z tytułu umowy o elektroniczny instrument płatniczy przedawniają się z upływem dwóch lat. Sąd nie uchybił przepisom art. 118 kc ani art. 65 kc.

Jak wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 17 grudnia 2008 r., I CSK 243/2008, jeżeli posiadacz karty kredytowej wydanej przez wystawcę na podstawie umowy zawartej zgodnie z przepisami ustawy z 12 września 2002r. o elektronicznych środkach płatniczych, zaprzestał wpłacania minimalnej kwoty zadłużenia podawanej każdorazowo w doręczanych mu wyciągach bankowych, bieg dwuletniego terminu przedawnienia roszczenia o zapłatę tych kwot rozpoczyna się z upływem dnia wskazanego w wyciągu, jako termin zapłaty kwoty minimalnej, nie zaś dopiero po wyczerpaniu limitu kredytu, ustalonego w umowie.

Powyższe uprawnia do wniosku, iż w niniejszej sprawie roszczenie powoda w dniu wytoczenia powództwa było przedawnione.

Z tych wszystkich względów, Sąd Okręgowy oddalił apelację, stosując art. 385 kpc.