Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 8 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Toruniu X Wydział Cywilny, w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2016 r. w Toruniu

sprawy z powództwa G. K. i M. K.

przeciwko Gminie M. T.- Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej w T.

o ustalenie

orzeka:

I oddala powództwo;

II zasądza od powodów solidarnie na rzecz pozwanej kwotę 180 zł (sto osiemdziesiąt złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu.

Sygn. akt X C 1546/15

UZASADNIENIE

Powodowie M. i G. K. wnieśli 23 czerwca 2015 r. pozew (uzupełniony 22 lipca 2015 r.) o ustalenie istnienia umowy użyczenia gruntu o powierzchni 8,74 m ² i użyczenia blaszanego garażu, przeciwko Gminie M. T.- Zakładowi Gospodarki Mieszkaniowej.

W uzasadnieniu wskazano, że powodowie co najmniej od sierpnia 2009 r. użytkują grunt ulokowany przy ulicy (...) w T., właścicielem którego jest pozwana, na którym znajduje się blaszany kontener, wobec czego doszło do dorozumianego zawarcia umowy używania. Grunt ten, jak wynika z twierdzeń powodów, został im udostępniony do używania, w związku z wykonywaniem przez pozwaną prac budowalnych, w zamian za udostępnienie przez powodów pozwanej innego gruntu. Z uwagi na to, że pozwana gmina 23 grudnia 2014 r. wystawiła bezpodstawnie powodom fakturę za bezumowne korzystanie z tegoż gruntu, konieczne w ocenie powodów stało się uregulowanie sytuacji prawnej dotyczącej zasad korzystania z gruntu i garażu.

W odpowiedzi na pozew gmina wniosła o oddalenie powództwa z uwagi na jego bezzasadność. Pozwana przyznała, że jest właścicielem zabudowanej nieruchomości przy ulicy (...) w T., a powodowie są najemcami lokalu mieszkalnego nr (...). Gmina wskazała, że w 2006 r. część nieruchomości gruntowej przy ul. (...) przekazała firmie (...), w zamian za wybudowanie dla najemców nieruchomości nowych pomieszczeń gospodarczych i toalet zewnętrznych. Jak podał powód, dla należytej realizacji inwestycji koniecznym było opróżnienie przez lokatorów dotychczasowych pomieszczeń gospodarczych i ich rozebranie. W celu umożliwienia lokatorom czasowego składowania ruchomości i opału udostępniono im tymczasowe pomieszczenie gospodarcze zlokalizowane w blaszanym kontenerze. Po zakończeniu wszyscy lokatorzy, prócz powodów, opróżnili garaż. Dodatkowo pozwani bez zgody właściciela zajęli teren przy kontenerze o powierzchni 8,74 m ². Biorąc pod uwagę powyższe pozwana zaprzeczyła, by między stronami doszło do zawarcia w sposób dorozumiany umowy użyczenia gruntu, bowiem nigdy nie wyraziła zgody na używanie gruntu i garażu przez powodów.

W dalszych pismach procesowych strony podtrzymały swoje stanowisko w sprawie.

Na rozprawie w dniu 28 listopada 2016 r. pełnomocnik powodów oświadczył w głosach końcowych, że precyzuje żądanie pozwu poprzez wskazanie, że umowa użyczenia w sposób dorozumiany została zawarta z dniem 29 grudnia 2014r .

Sąd ustalił, co następuje:

Powodowie M. K. i G. K. są najemcami lokalu mieszkalnego w T. przy ulicy (...) w T., którego właścicielem jest Gmina M. T.. Zarząd nieruchomością sprawuje Zakład Gospodarki Mieszkaniowej. W roku 2006 r. gmina część nieruchomości gruntowej przy ulicy (...) przekazała firmie (...) w zamian za wybudowanie dla najemców nowych pomieszczeń gospodarczych i toalet zewnętrznych. Do należytej realizacji przedmiotowej inwestycji koniecznym było opróżnienie przez lokatorów dotychczasowych pomieszczeń gospodarczych i ich rozebranie. W celu umożliwienia lokatorom czasowego składowania ruchomości i opału udostępniono im tymczasowe pomieszczenie gospodarcze zlokalizowane w blaszanym kontenerze. Lokatorzy, w tym pozwani, do kontenera przenieśli swoje ruchomości, które przetrzymywali w dotychczas zajmowanych pomieszczeniach gospodarczych.

Okoliczności bezsporne oraz dowód:

- umowa najmu lokalu – k. 53 akt

- odpis z księgi wieczystej nieruchomości- k. 50-52 akt

- pisma ZGM – k. 54-55 akt

- zeznania świadka A. P. – k. 117 akt

- zeznania świadka M. W. – k. 116 akt

- przesłuchanie strony powodowej w osobie M. K.- k. 159 akt

Po wybudowaniu przez firmę (...) nowych pomieszczeń gospodarczych wszyscy lokatorzy, z wyjątkiem powodów, opróżnili kontener ze swoich rzeczy. Powodowie dodatkowo przejęli do użytkowania nowe pomieszczenie gospodarcze wybudowane przez firmę (...), a także na gruncie o powierzchni 8,74 m ² postawili konstrukcję z drewna i płyt pilśniowych.

Okoliczności bezsporne oraz dowód:

- pisma ZGM – k. 56-63 akt

- zeznania świadka A. P. – k. 117 akt

- przesłuchanie strony powodowej w osobie M. K.- k. 159 akt

Powodowie i pozwana gmina wielokrotnie wymieniali między sobą korespondencje, przedmiotem której była możliwość korzystania z garażu jak i terenu o powierzchni 8,74 m ² . W sprawie tej dochodziło również do wielu spotkań powodów z przedstawicielami pozwanej.

Stanowisko pozwanej gminy niezmienne i gmina nie zgadzała się na możliwość korzystania z garażu i gruntu, ani na zasadach używania bezpłatnego ani na zasadach najmu.

Dowód:

- pismo powodów- k. 14 akt

- zeznania świadka A. P. – k. 117 akt

- zeznania świadka Z. R. – k. 154 akt

- przesłuchanie strony powodowej w osobie M. K.- k. 159 akt

Pozostali lokatorzy budynku gminnego znajdującego się w T. przy ulicy (...), również wyrażali dezaprobatę związaną z bezpodstawnym korzystaniem przez powodów z garażu i gruntu, bowiem w ich ocenie obiekty te utrudniały im korzystanie z całej nieruchomości, ich wygląd był naganny, sprzeciwiali się również temu, że powodowie posiadają więcej miejsca na składowanie opału i ruchomości niż inni.

dowód:

- pisma najemców - k. 67-68 akt

- zeznania świadka A. P. – k. 117 akt

W dniu 23 grudnia 2014 r. pozwana gmina wystawiła fakturę VAT nr (...) oraz fakturę VAT nr (...), na podstawie której domagała się od powodów zapłaty za bezpodstawne korzystanie z terenu przy ul. (...) oraz z pomieszczenia gospodarczego.

dowód:

- pismo powodów – k. 11 akt

- pismo ZGM- k. 12 akt

W dniu 8 kwietnia 2016 r. w tutejszym Sądzie w I Wydziale Cywilnym wydany został wyrok utrzymujący w mocy wyrok zaoczny z dnia 3 lipca 2015 r., z zgodnie z sentencją którego nakazano G. K. i M. K. aby opróżnili i wydali powodowi – Gminie M. T. pomieszczenie gospodarcze w postaci blaszanego kontenera, o powierzchni użytkowej 23,01 m ² , posadowionego na nieruchomości przy ul. (...) oraz nakazano G. K. i M. K., aby rozebrali i wydali pomieszczenie gospodarcze o konstrukcji drewnianej, częściowo obite blachą, o powierzchni użytkowej 8,74 m ² posadowione na nieruchomości przy ul. (...) w T.. Wyrok eksmisyjny jest prawomocny.

Dowód: akta SR w Toruniu – I C 413/15

Aktualnie powodowie nadal korzystają z blaszanego garażu i gruntu.

Bezsporne

Sąd zważył, co następuje:

Przedstawiony stan faktyczny, Sąd ustalił w oparciu o dokumenty załączone do akt sprawy, akta prawomocnie zakończonej sprawy I C 413/15, a także dowód z zeznań świadków M. W., A. P., Z. R. oraz z przesłuchania strony powodowej ograniczonej do osoby M. K..

Dokumenty załączone do akt nie zostały przez żadną ze stron podważone pod względem autentyczności, a Sąd dał im wiarę. Z akt sprawy I C 413/15 wynika jednoznacznie, że w pozew w przedmiotowej sprawie dotyczył ustalenia istnienia stosunku użyczenia tych samych nieruchomości, co do których prawomocnie orzeczono eksmisję przeciwko małżonkom K..

Zeznaniom świadka M. W. Sąd nadał przymiot autentyczności, ponieważ jego twierdzenia były jasne i spójne. Świadek potwierdził, że na nieruchomości przy ulicy (...) w T., należącej do Gminy, a zarządzanej przez ZGM, prowadzone były inwestycje związane przede wszystkim z budową zewnętrznych toalet. Świadek wskazał, iż pamięta, że w czasie prac miał miejsce spór dotyczący posiadania gruntu, ale on jako pracownik ZGM nie przekazywał powodom żadnej informacji na temat użyczenia kontenera.

Zeznania świadka A. P. korespondowały z całym zebranym w sprawie materiałem dowodowym. Były również logiczne i spójne. Świadek zeznała, że kontener, który nadal używają powodowie był postawiony przez A. na czas budowy toalet i pomieszczeń gospodarczych, w celu umożliwienia lokatorom złożenia tam swoich ruchomości. Po wykonaniu prac został on opróżniony przez wszystkich lokatorów, prócz powodów, którzy dodatkowo dobudowali do niego pomieszczenie gospodarcze z drewna i blachy. Świadek potwierdziła, że powodowie nie zawarli z gminą żadnej umowy w przedmiocie użyczenia gruntu i kontenera i że zobowiązani oni byli po zakończeniu inwestycji do jego opróżnienia i wydania. Wskazała również, że rzeczywiście powodowie wielokrotnie zwracali się do gminy o użyczenie lub wynajęcie kontenera i gruntu, jednakże zawsze uzyskiwali negatywną odpowiedź. A. P. wskazała również, że inni lokatorzy skarżyli się na nieestetyczny wygląd kontenera i drewnianej konstrukcji, wnioskując o demontaż tych obiektów. Mieli również żal o to, że powodowie mają więcej miejsca na przechowywanie swoich rzeczy od innych lokatorów. Zeznania świadka uznane zostały przez Sąd za wiarygodne, nie zostały w żaden sposób podważone przez stronę powodową.

Zeznaniom świadka Z. R. również Sąd nadał przymiot wiarygodności. Wskazał on, że powodowie bezumownie korzystają z kontenera i gruntu. Potwierdził, że koło półtorej roku temu spotkał się z powodami i podtrzymał negatywne stanowisko ZGM względem powodów. Zeznał również, że nie jest praktykowana forma użyczania gruntu osobom fizycznym, a jedynie ewentualnie organizacjom pozarządowym. Zeznania świadka były spójne i korespondowały w pełni z zebranym w sprawie materiałem dowodowym, w tym zeznaniami świadków.

Sąd co do zasady dał wiarę twierdzeniom powódki M. K., jednak jej zeznania, w gruncie rzeczy, nie odnosiły się do meritum sprawy. Zeznawała ona bowiem na okoliczność za wysokich jej zdaniem opłat, którymi gmina obciążyła jej za korzystanie z tych obiektów. Nie wskazała również, by kiedykolwiek zawarła, nawet w sposób dorozumiany, z gminą umowę użyczenia gruntu i kontenera.

Bezsporne w sprawie było to, że powodowie, najemcy budynku należącego do Gminy M. T. korzystają od kilku lat z nieruchomości gruntowej o powierzchni 8,74 m ² , jak i kontenera, znajdujących się przy ulicy (...) w T.. Za korzystanie z tych obiektów powodowie do dnia wniesienia pozwu nie uiszczali nigdy żadnych opłat.

Sporne natomiast pozostaje to, czy wobec długotrwałego korzystania z wyżej wymienionego gruntu i garażu, można ustalić, że powodowie i pozwana zawarli w sposób dorozumiany umowę użyczenia powyższych obiektów.

Zgodnie z art. 6 k.c. oraz 232 k.p.c. ciężar dowodu spoczywa na stronie, która z określonych faktów wywodzi skutki prawne. Strona powodowa była więc zobowiązana do wykazania, że istnieją prawne przesłanki do tego by uznać, że powodowie posiadają uprawnienie do dochodzenia ustalenia istnienia stosunku najmu między nimi a pozwaną gminą.

Na mocy art. 233 §1 k.p.c. Sąd dokonuje oceny wiarygodności dowodów na podstawie wszechstronnego rozważenia materiału dowodowego. Oznacza to, że ocenie tej podlegają także zachowania stron i świadków w trakcie składania zeznań, czy ich reakcję na dowody przeciwne. „Przez moc dowodową rozumie się siłę przekonania, jaką uzyskał Sąd wskutek przeprowadzenia określonych dowodów o istnieniu lub nieistnieniu faktu, którego on dotyczy. (…) Sąd oceniając wiarygodność, decyduje o tym, czy określony środek dowodowy ze względu na indywidualne cechy i obiektywne okoliczności, zasługuje na wiarę, czy też nie”. ( komentarz do Kodeksu postępowania cywilnego, cz. pierwsza, postępowanie rozpoznawcze, T. Ereciński, J. Gudowski, M. Jędrzejewska, tom I, wydanie trzecie, 2001 r.)

Warunkiem sine qua non dopuszczalności powództwa o ustalenie jest istnienie po stronie powodowej interesu prawnego w ustaleniu konkretnego stosunku prawnego lub konkretnego prawa. W doktrynie i judykaturze przyjmuje się, że interes prawny w rozumieniu art. 189 KPC to obiektywna (czyli rzeczywiście istniejąca), a nie tylko hipotetyczna (czyli w subiektywnym odczuciu strony) potrzeba prawna uzyskania wyroku odpowiedniej treści, występująca wówczas, gdy powstała sytuacja rzeczywistego naruszenia albo zagrożenia naruszenia określonej sfery prawnej. Interes prawny występuje wtedy, gdy sam skutek, jaki wywoła uprawomocnienie się wyroku ustalającego zapewni powodowi ochronę jego prawnie chronionych interesów, czyli definitywnie zakończy spór istniejący lub prewencyjnie zapobiegnie powstaniu takiego sporu w przyszłości, a jednocześnie interes ten nie podlega ochronie w drodze innego środka.

W ocenie Sądu, powodowie posiadali interes prawny w ustaleniu, że istnieje między nimi a pozwaną gminą umowa użyczenia, zawarta między stronami w sposób dorozumiany. Powództwo miało charakter ustaleniowy, powodowie mieli na celu, w ich ocenie, zalegalizowanie możliwości używania zarówno garażu jak i gruntu.

Badając jednak czy rzeczywiście można ustalić, że powodów łączy stosunek użyczenia z gminą, Sąd doszedł do przekonania, że nie można tego uczynić.

Zgodnie z art. 710 k.c. przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej w tym celu rzeczy.Zawarcie umowy wymaga jednak złożenia oświadczenia woli, do którego ma zastosowanie m.in. art. 60 KC, stanowiący, że z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny. Jeżeli zatem do ważności czynności prawnej nie jest wymagana forma szczególna, oświadczenie woli może być wyrażone w każdy, obiektywnie zrozumiały sposób, a więc wyraźnie albo dorozumianie przez jakiekolwiek zachowanie się, które w okolicznościach towarzyszących wyraża w sposób dostatecznie zrozumiały wolę wywołania określonych skutków prawnych. Ze względu na to, że ani zawarcie, ani rozwiązanie umowy stron będącej przedmiotem sporu nie wymagało formy szczególnej, mogłaby ona zostać zawiązana przez strony w wyniku złożenia stosownego oświadczenia woli w dowolnej formie, także w sposób dorozumiany. Musiałaby jednak po stronie zobowiązującej się, a więc pozwanej gminy wystąpić w jakikolwiek nawet dorozumiany sposób wola zawarcia umowy użyczenia.

Zebrany w sprawie materiał dowodowy nie wskazuje, że doszło do zawarcia takiej umowy w sposób dorozumiany, bowiem jak wynika z zeznań świadków jak i z wszystkich pism, jakimi strony wymieniały się w sprawie, gmina nigdy nie chciała użyczyć powodom do używania bezpłatnego ani kontenera, ani gruntu i żadne zachowanie pozwanej nie mogło dać powodom do zrozumienia, że taką wolę wyraża. Również wszelkie spotkania z przedstawicielami gminy i ZGM, mimo usilnych starań strony powodowej, nigdy nie przyniosły takich efektów, by twierdzić, że wyrażona została chęć i zgoda na dalsze bezpłatne korzystanie przez powodów z garażu i gruntu. Co więcej, pozwana wręcz przeciwnie, wielokrotnie, bezskutecznie wzywała powodów do opróżnienia garażu, rozebrania drewnianej konstrukcji z gruntu i wydania nieruchomości. Nie bez znaczenia jest także fakt, że z uwagi na niewydanie gruntu przez małżonków K., gmina wniosła pozew o nakazanie opróżnienia i opuszczenia pomieszczenia gospodarczego i zobowiązanie do wydania nieruchomości, co tym bardziej uwydatniło brak porozumienia stron w sprawie. Powodowie na mocy prawomocnego wyroku w sprawie I C 413/15 zobowiązani zostali do wydania i opróżnienia zajmowanych pomieszczeń gospodarczych.

Mając na uwadze powyższe ustalenia, Sąd oddalił powództwo po myśli art. 6 kc i art. 189 k.p.c. a contrario w zw. z art.710 k.c. a contrario.

Na marginesie wskazać należy, że zmiana daty, od której powodowie mieliby w sposób dorozumiany zawrzeć umowę, którą wskazał pełnomocnik powodów w mowie końcowej jest w istocie rzeczy zmianą powództwa niedopuszczalną zgodnie z art. na podstawie art. 505 ⁴§1 kpc.

O kosztach procesu Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. w zw. z art. 108§1 k.p.c. w myśl zasady odpowiedzialności strony za wynik procesu, zasądzając od powodów solidarnie na rzecz powoda kwotę 180 zł tytułem zwrotu kosztów procesu.