Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 9 listopada 2016r.

Sąd Okręgowy w Gliwicach III Wydział Cywilny Odwoławczy w składzie:

Przewodniczący - SSO Gabriela Sobczyk ( spr. )

SSO Marcin Rak

SSR( del. ) Łukasz Malinowski

po rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym w dniu 9 listopada 2016r.

sprawy ze skargi I. P. (1)

na naruszenie prawa strony do rozpoznania bez nieuzasadnionej zwłoki sprawy toczącej się przed Sądem Rejonowym w Żorach pod sygn. I Ns 448/15

przy udziale Skarbu Państwa - Prezesa Sądu Rejonowego w Żorach

postanawia:

oddalić skargę.

SSR(del.) Łukasz Malinowski SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak

Sygn. akt III S 166/16

UZASADNIENIE

Skarżący I. P. (1) skargą, która wpłynęła do tutejszego Sądu w dniu 8 września 2016r. wniósł o stwierdzenie przewlekłości postępowania prowadzonego przed Sądem Rejonowym w Żorach pod sygnaturą I Ns 448/15, przyznania od Skarbu Państwa na jego rzecz kwoty w maksymalnie ustalonej ustawą wysokości oraz kosztów postępowania skargowego.

Uzasadniając swoje stanowisko skarżący wskazał, że w dniu 21 lipca 2015r. wniósł do Sądu Rejonowego w Żorach wniosek o stwierdzenie nabycia spadku. Dopiero 2 miesiące później zostało wystosowane wezwanie do usunięcia braków formalnych wniosku. Rozprawy były wyznaczane na odległe terminy – 5 listopada 2015r., 14 stycznia 2016r., 17 marca 2016r. i następny dopiero blisko pół roku później tj. 2 czerwca 2016r. W ocenie skarżącego Sąd niezasadnie wzywał do przedstawienia kolejnych dokumentów na okoliczność ustalenia obywatelstwa spadkodawców oraz składu i wartości spadku, a także niezasadnie wzywał uczestniczki postępowania do ustosunkowania się do złożonego przez wnioskodawcę wykazu majątku ruchomego. Nadto skarżący podniósł, że jego apelacja od postanowienia Sądu Rejonowego w Żorach z dnia 2 czerwca 2016r. wywiedziona w dniu 5 lipca 2016r. nie została jeszcze przekazana do Sądu Okręgowego w Gliwicach. Sąd bezzasadnie dwukrotnie wzywał do uzupełnienia opłaty od apelacji, pomimo jej prawidłowego opłacenia. Skarżący podniósł, iż wskutek przewlekłego prowadzenia sprawy nie może dysponować majątkiem spadkowym. Nadto na kolejne rozprawy stawiał się, przyjeżdżając z Niemiec, wskutek czego poniósł znaczne koszty.

Skarb Państwa - Prezes Sądu Rejonowego w Żorach zgłosił swój udział w sprawie i wniósł o oddalenie skargi. Przedstawił przebieg postępowania i podniósł, że czynności w sprawie podejmowane były bez zbędnej zwłoki.

Sąd Okręgowy ustalił i zważył, co następuje:

Wniosek w sprawie I Ns 448/15 wpłynął do Sądu Rejonowego w Żorach w dniu 23 lipca 2015r. W dniu 24 lipca 2015r. wydane zostało zarządzenie o dekretacji sprawy. Zarządzeniem z dnia 7 sierpnia 2015r. wykonanym 21 sierpnia 2015r. wezwano wnioskodawcę do usunięcia braków formalnych wniosku poprzez podanie swojego numeru PESEL w terminie tygodniowym pod rygorem zwrotu wniosku. Wnioskodawca, reprezentowany już przez pełnomocnika, w wyznaczonym terminie usunął ww. braki formalne.

Następnie, w dniu 7 września 2015r., wyznaczono termin posiedzenia jawnego na 5 listopada 2015r., wzywając do stawiennictwa wnioskodawcę i uczestniczki postępowania. Na posiedzeniu Sąd dokonał otwarcia i ogłoszenia testamentu. Nadto dopuścił i przeprowadził dowody z dokumentów załączonych do akt sprawy, przesłuchał wnioskodawcę i uczestniczki postępowania na okoliczność ustalenia miejsca ostatniego zamieszkania spadkodawców oraz składu majątków spadkowych. Sąd postanowił w szczególności zobowiązać pełnomocnika wnioskodawcy do złożenia umowy rachunku bankowego spadkodawczyni, umowy sprzedaży samochodu osobowego marki M. oraz umowy najmu lokalu w Niemczech wraz z tłumaczeniem na język polski oraz poświadczenia obywatelstwa polskiego spadkodawców w chwili śmierci w terminie 30 dni pod rygorem odwołania terminu rozprawy i zawieszenia postępowania. Kolejny termin rozprawy wyznaczono na 14 stycznia 2016r.

Wezwanie, za wyjątkiem poświadczenia obywatelstwa spadkodawców, wykonano na rozprawie w dniu 14 stycznia 2016r. Wówczas Sąd zobowiązał pełnomocnika wnioskodawcy do ustosunkowania się do otrzymanego wykazu ruchomości w terminie 14 dni pod rygorem uznania, że nie zgłasza zarzutów oraz do złożenia 6 fotografii dla uczestniczki A. O. w terminie 7 dni pod rygorem zwrotu oraz zobowiązał pełnomocnika uczestniczki postępowania M. P. (1) do ustosunkowania się do otrzymanej dokumentacji złożonej przez wnioskodawcę w terminie 14 dni pod rygorem uznania, że nie zgłasza zarzutów. W tym celu oraz celem uzyskania poświadczenia o obywatelstwie spadkodawców rozprawę odroczono na 17 marca 2016r.

W dniu 21 stycznia 2016r. do Sądu wpłynęło pismo procesowe wnioskodawcy. Zarządzeniem z dnia 22 stycznia 2016r. pismo to polecono doręczyć uczestniczkom postępowania oraz zobowiązano pełnomocnika wnioskodawcy do złożenia decyzji Wojewody (...) w K. ze stwierdzeniem ich wykonalności w terminie 30 dni pod rygorem zawieszenia postępowania.

W dniu 29.01.2016r. wpłynęło pismo uczestniczki postępowania ustosunkowujące się do dokumentów złożonych przez wnioskodawcę dokumentacji na rozprawie, do pisma dołączono nowy dokument, a to pismo sąsiadów spadkodawczyni, a w dniu 23.02.20-16r. pismo wnioskodawcy z żądanymi przez Sąd dokumentami.

Na rozprawie w dniu 17 marca 2016r. Sąd dopuścił dowód z dokumentów przedstawionych przez strony oraz przesłuchał wnioskodawcę na okoliczność składu i wartości spadku. Zobowiązał wnioskodawcę do sporządzenia i złożenia wykazu majątku ruchomego i środków pieniężnych, w tym środków zgromadzonych na rachunkach bankowych i otrzymanych w ramach ubezpieczenia na życie zmarłej, wykazu znalezionych w mieszkaniu spadkodawczyni dokumentów, w tym wskazania sposobu zagospodarowania poszczególnych składników, w szczególności poprzez odniesienie się do wykazu złożonego przez uczestniczkę postępowania M. P. (1) i okoliczności wskazanych w piśmie M. i M. P. (2) z dnia 20 stycznia 2016r. w terminie 14 dni pod rygorem prowadzenia dalszego postępowania dowodowego na okoliczność ustalenia składu i wartości majątku spadkowego. Nadto zobowiązał uczestniczki postępowania do ustosunkowania się do złożonego przez wnioskodawcę wykazu majątku ruchomego w terminie 14 dni od jego otrzymania, w tym do złożenia ewentualnych dalszych wniosków po rygorem pominięcia. Celem złożenia sprawozdania rozprawę odroczono z terminem na 2 czerwca 2016r.

W wykonaniu zobowiązania Sądu w dniu 7 kwietnia 2016r. wpłynęło pismo procesowe wnioskodawcy datowane na 24 marca 2016r. (wykaz majątku ruchomego), które zarządzeniem z 11 kwietnia 2016r. polecono doręczyć uczestniczkom postępowania.

Na rozprawie w dniu 2 czerwca 2016r. Sąd dopuścił dowód z wykazu majątku ruchomego z 24 marca 2016r. oraz dopuścił dowód z uzupełniającego zapewnienia spadkowego na okoliczność ustalenia kręgu spadkobierców. Sąd zamknął rozprawę i ogłosił postanowienie kończące postępowanie w sprawie, stwierdzając nabycie spadku po I. P. (2) i A. P..

Na wniosek pełnomocnika wnioskodawcy z dnia 7 czerwca 2016r. Sąd sporządził uzasadnienie ww. postanowienia. Zarządzeniem z dnia 21 czerwca 2016r. polecił doręczyć pełnomocnikowi wnioskodawcy odpis postanowienia wraz z uzasadnieniem.

W dniu 8 lipca 2016r. do Sądu wpłynęła apelacja wnioskodawcy od postanowienia z dnia 2 czerwca 2016r. bez potwierdzenia uiszczenia opłaty. Zarządzeniem z 11 lipca 2016r. wezwano pełnomocnika wnioskodawcy do uiszczenia opłaty od apelacji w kwocie 50 zł w terminie 7 dni pod rygorem jej odrzucenia. W wykonaniu zobowiązania pełnomocnik wnioskodawcy przedłożył bankowe potwierdzenia uiszczenia opłaty w kwotach: 100 zł z dnia 5 lipca 2016r. oraz 50 zł z dnia 15 lipca 2016r. W tej sytuacji, polecono zwrócić pełnomocnikowi wnioskodawcy kwotę 100 zł jako nadpłaconą. Nadto polecono doręczyć odpis apelacji uczestniczkom postępowania oraz, po nadejściu dowodów doręczenia, akta przekazać Sądowi Okręgowemu w Gliwicach. Zwrotne potwierdzenia odbioru wpłynęły do Sądu w dniach 26 lipca 2016r. i 27 lipca 2016r. Akta sprawy zostały przekazane do Sądu Okręgowego w Gliwicach; wpłynęły do tegoż Sądu w dniu 11 sierpnia 2016r. Zarządzeniem z dnia 12 sierpnia 2016. polecono jednak zwrócić akta Sądowi Rejonowemu w Żorach celem ustalenia i pobrania prawidłowej opłaty od apelacji. Zarządzeniem z dnia 23 sierpnia 2016r. wezwano pełnomocnika wnioskodawcy do uiszczenia kwoty 50 zł tytułem uzupełniającej opłaty od apelacji w terminie 7 dni od doręczenia wezwania po rygorem odrzucenia apelacji. Zarządzenie to wykonano 26.08.2016r, opłata została uiszczona 30.08.2016r., akta wysłano do Sądu Okręgowego w Gliwicach w dniu 5.09.2016r., a w dniu 8.09.2016r. akta te wpłynęły do Sądu II instancji.

Wskazany przebieg ocenianego postępowania wskazuje, że nie było ono szybkie, lecz zdaniem Sądu Okręgowego nie uzasadnia to wniosku o zaistnieniu w sprawie przewlekłości postępowania. Ocena, czy postępowanie w sprawie trwa dłużej niż to konieczne dla rozstrzygnięcia sprawy nie może być dokonana w oderwaniu od charakteru sprawy. (art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 17 czerwca 2004r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki – Dz. U. z 2004r. Nr 179, poz. 1843 z późniejszymi zmianami).

W niniejszej sprawie czas trwania tego postępowanie nie był spowodowany opieszałością Sądu, a specyfiką niniejszej sprawy, w której Sąd musiał dokonać oceny testamentu spadkodawczyni nie tylko pod względem formalnym, ale też materialnym( ocenić charakter zawartych w nim rozrządzeń), co wiązało się koniecznością zgromadzenia materiału dowodowego, przesłuchania wnioskodawcy i uczestniczek postępowania. Wbrew twierdzeniom skarżącego czynności w sprawie były podejmowane przez Sąd bez zbędnej zwłoki. Rozprawy wyznaczano w rozsądnych terminach, zgodnie z możliwościami kadrowymi. Skarżący zarzucał wystąpienie nieprawidłowości na etapie postępowania międzyinstancyjnego, w tym niezasadne wzywanie pełnomocnika wnioskodawcy do uzupełnienia opłaty. Należy jednak zwrócić uwagę na to, że do apelacji wnioskodawcy reprezentowanego przez profesjonalnego pełnomocnika nie załączono potwierdzenia uiszczenia opłaty, w treści apelacji również nie zaznaczono, że taka opłata została uiszczona. Niezależnie od tego czynności związane z ustaleniem i pobraniem opłaty od apelacji w prawidłowej wysokości nie przedłużyły postępowania na taki okres czasu, aby zaistniała przesłanka przewlekłości( cały okres pomiędzy wpływem apelacji a przesłaniem akt do Sądu Okręgowego po uzupełnieniu apelacji trwał niecałe dwa miesiące.

Wskazany przebieg postępowania prowadzi do wniosku, że postępowanie to prowadzone było w sposób sprawny, bez nieuzasadnionej zwłoki. Tym samym bieg tego postępowania wskazuje, że nie zostało naruszone prawo skarżącego do rozpoznania sprawy w rozsądnym terminie.

Z tych przyczyn skargę jako nieuzasadnioną oddalono na podstawie art. 12 ust.1 w/w ustawy.

SSR(del.) Łukasz Malinowski SSO Gabriela Sobczyk SSO Marcin Rak