Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 24 listopada 2016 r.

Sąd Apelacyjny w Szczecinie - Wydział III Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

po rozpoznaniu w dniu 24 listopada 2016 r. w Szczecinie

sprawy J. K.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S.

o prawo do emerytury pomostowej

na skutek apelacji ubezpieczonego

od wyroku Sądu Okręgowego w Szczecinie VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

z dnia 15 października 2015 r. sygn. akt VI U 312/15

1.  zmienia zaskarżony wyrok oraz poprzedzającą go decyzję i przyznaje ubezpieczonemu J. K. prawo do emerytury pomostowej od dnia 01 grudnia 2014r.,

2.  zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 zł (sto dwadzieścia złotych) tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego w instancji odwoławczej.

SSA Romana Mrotek SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko

Sygn. akt III AUa 956/15

UZASADNIENIE

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w S. decyzją z 24 lutego 2015, po rozpoznaniu wniosku J. K. z 12.12.2014 r. odmówił ubezpieczonemu przyznania prawa do emerytury pomostowej ponieważ nie udowodnił okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu ustawy o emeryturach pomostowych.

Ubezpieczony wniósł odwołanie od decyzji podnosząc, że 17 listopada 1983 rozpoczął pracę w (...) P., następnie od 1 października 1986 do 30 września 1995 pracował jako asystent Zakładu (...). Następnie aż do 31 stycznia 2012 ponownie był pracownikiem (...)Dodatkowo ubezpieczony podniósł, że od 22 sierpnia 1990 do 31 stycznia 1991 pracował jako lekarz na trawlerze (...) (...)

W odpowiedzi na odwołanie organ rentowy wniósł o jego oddalenie.

Sąd Okręgowy w Szczecinie VII Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, wyrokiem z 15 października 2015 r. oddalił odwołanie.

Sąd pierwszej instancji ustalił, że J. K. urodził się (...) W okresie od 1.01.1999 do 31.01.2012 zatrudniony był w Państwowym Szpitalu (...) w S., natomiast od 1.01.1999 do 31.01.2012 w (...) Publicznym Szpitalu (...) w S. na stanowisku starszego asystenta. Sąd ustalił, że od 15.12.1995 do 31.12.2008 wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze na stanowisku starszego asystenta Oddziału (...) wymienioną w Wykazie A, Dział XII, poz. 1a, pkt 1 załącznika do zarządzenia MZiOS z dnia 12 lipca 1983 roku Dz.Urz. Nr 8, poz. 40 ze zm. W okresie od 1.01.2009 do 31.12.2012 ubezpieczony na tym oddziale wykonywał pracę wymienioną w Wykazie A, Dziale XII poz. 224 tj. prace personelu medycznego w zespołach operacyjnych dyscyplin zabiegowych i anestezjologii w warunkach ostrego dyżuru – ustawy o emeryturach pomostowych z dnia 19 grudnia 2008 r. ( Dz.U. Nr 237, poz. 1656). Sąd okręgowy ustalił także, że ubezpieczony od 1.10.1998 do 31.12.1998 korzystał z urlopu bezpłatnego, a nadto sąd I instancji dokonał ustaleń w zakresie okresów, w których ubezpieczony po 15 listopada 1991 korzystał ze zwolnień chorobowych.

Sąd pierwszej instancji odwołanie ubezpieczonego uznał za nieuzasadnione. Podstawą prawną rozstrzygnięcia stanowiły przepisy art. 4 oraz art. 49 ustawy z 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych (Dz. U z 2008 r. Nr 237, poz. 1656 ze zm.), która weszła w życie 1 stycznia 2009. Sąd okręgowy w uzasadnieniu zaskarżonego wyroku powołał się także na poglądy wyrażone przez Trybunał Konstytucyjny w uzasadnieniu wyroku z 16 marca 2010, K 17/09, ОТK-А 2010 nr 3, poz. 21 oraz przez Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 13 marca 2012, II UK 164/11. Sąd okręgowy podkreślił, że określenie „okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3” zawarte w art. 49 pkt 3 ustawy o emeryturach pomostowych, oznacza okres pracy wskazany w art. 3 ust. 1 i 3 tej ustawy bez wliczania do niego okresów pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 32 i art. 33 ustawy emeryturach i rentach z FUS. Nadto jedynie łączne spełnienie wszystkich przesłanek uprawnia do uzyskania prawa do wcześniejszej emerytury. Sąd okręgowy wskazał, że ubezpieczony ukończył 60 lat, udokumentował okres składkowy i nieskładkowy w wymiarze powyżej 25 lat oraz nie pozostaje w stosunku pracy. Organ rentowy nie kwestionował, że ubezpieczony pracował w warunkach szczególnych od 15.12.1995 r. do 31.01.2012 r. w (...) Publicznym Szpitalu (...) w S. (wcześniej Państwowym Szpitalu (...) w S.) na stanowisku starszego asystenta, jednak ze względu na korzystanie przez J. K. po 15 listopada 1991 r. zasiłków chorobowych, ubezpieczony legitymuje się stażem pracy w warunkach szczególnych wynoszącym 14 lat, 10 miesięcy i 16 dni. Sąd I instancji wskazał, że zgodnie z ugruntowanym orzecznictwem Sądu Najwyższego (uchwała z 27.11.2003 r., III UZP 10/03, OSNP 2004 nr 5, poz. 87), możliwym byłoby doliczenie ubezpieczonemu do jego stażu pracy w warunkach szczególnych dodatkowo okresu zasiłku chorobowego od 1 lipca 1996 roku do 31 lipca 1996 roku. Jednak w nawet doliczenie tego okresu nie daje ubezpieczonemu co najmniej15-letniego stażu pracy w szczególnych warunkach, bowiem legitymowałby się wówczas okresem pracy w warunkach szczególnych w łącznym wymiarze 14 lat, 11 miesięcy i 16 dni.

Apelację od wyroku złożył ubezpieczony, wskazując że bezzasadnie odmówiono mu uwzględnienia do stażu pracy w warunkach szczególnych pracy w (...)i oddziale (...), a także dowodów pracy w nieistniejącym (...) (...).

Sąd apelacyjny rozważył sprawę i uznał zasadność apelacji ubezpieczonego. Sąd apelacyjny przyjął za własne ustalenia sądu okręgowego, rezygnując jednocześnie z ich ponownego szczegółowego przytaczania oraz zaaprobował rozważania prawne, jednak na etapie postępowania apelacyjnego ubezpieczony złożył dowody, potwierdzające wykonywanie pracy w szczególnych warunkach w wymiarze wymaganym do przyznania mu prawa do emerytury pomostowej w okresach wskazywanych przez w toku postępowania przed sądem okręgowym.

Sąd okręgowy nie uchybił przepisom postępowania, ponieważ przeprowadził rzetelne postępowanie dowodowe w granicach wniesionego odwołania oraz prawidłowo zastosował przepisy prawa. Sąd okręgowy wskazał w pisemnych motywach wyroku, jaki stan faktyczny oraz prawny stał się podstawą jego rozstrzygnięcia oraz podał, na jakich dowodach oparł się przy jego ustalaniu, zaznaczając że niestawiennictwo ubezpieczonego uniemożliwiło jego przesłuchanie jako strony na okoliczność ustalenia wykonywanej pracy w warunkach szczególnych, a także że ubezpieczony nie przedłożył żadnych dowodów, które potwierdzałyby świadczenie przez niego we wskazywanym okresie pracy w takim charakterze. Mając na uwadze zarzuty apelacji, sąd apelacyjny uzupełnił materiał dowodowy w oparciu o dokumentację pracowniczą ubezpieczonego z (...) w S. oraz z (...) w P.. W toku postępowania (...) w S. wyjaśnił, że w okresie od 1.10.1995 r. ubezpieczony wykonywał pracę na stanowisku lekarza dyżurnego w ramach pełnienia dyżurów lekarskich, co nie stanowiło wykonywania pracy w warunkach szczególnych. W świadectwie pracy z 14.07.2016 r. za okres zatrudnienia od 1.10.1986 r. do 30.09.1995 r. wskazano, że ubezpieczony wykonywał pracę starszego asystenta, a praca ta nie była wykonywana w warunkach szczególnych. Natomiast w świadectwie pracy z 14.07.2016 r. wskazano, że ubezpieczony od 1.10.1995 r. do 14.12.1995 r. wykonywał prace lekarza dyżurnego i ten okres również nie stanowi pracy w warunkach szczególnych. W piśmie z 31.10.2016 r. pełnomocnik ustanowiony przez ubezpieczonego wniósł o przeprowadzenie dowodów między innymi z świadectwa pracy z 18.10.2016 r. oraz zaświadczenia o pracy w szczególnych warunkach z 18.10.2016 r. i świadectwa pracy w szczególnych warunkach z 25.10.2016 r. na okoliczność rodzaju pracy wykonywanej przez wnioskodawcę, miejsca pracy oraz pracy w szczególnych warunkach w okresie od 17.11.1983 r. do 30.09.1995 r. Pełnomocnik ubezpieczonego wyjaśnił, że J. K. cierpi na nowotwór mózgu i w toku postępowania miał ograniczoną zdolność do formułowania i przedstawiania wniosków dowodowych. Nadto sprostowane świadectwo pracy za okres od 17.11.1983 do 30.09.1986 wystawione zostało dopiero 18.10.2016, a świadectwo pracy w warunkach szczególnych za okres od 29.08.1990 do 5.01.1991 ubezpieczony uzyskał 25.10.2016; stąd nie było możliwości przedstawienia tych dokumentów w toku postępowania przed sądem I instancji.

Sąd apelacyjny ustalił, że w świadectwie pracy z 18.10.2016 r. (...) w S. wskazał, że ubezpieczony od 17.11.1983 do 15.10.1986 był zatrudniony jako asystent (lekarz) stale i w pełnym wymiarze czasu pracy i wykonywał prace na stanowisku asystenta (lekarza) w oddziale (...), określonej w Wykazie A, Dziale XII, poz. 1a, pkt 1 Załącznika do Zarządzenia MZiOS z 12.07.1983, Dz. Urz. Nr 8, poz. 40 z późniejszymi zmianami. Również w świadectwie pracy z 18 października 2016 (...) w S. potwierdził zatrudnienie ubezpieczonego w powyższym okresie na stanowiska asystenta (lekarza), również wskazując że praca ta wykonywana była w Oddziale (...) w warunkach szczególnych lub w szczególnym charakterze.

Nadto ubezpieczony przedstawił zaświadczenie wystawione przez Ośrodek (...) Sp. z o.o. w P., z którego wynika, że J. K. był zatrudniony w Przedsiębiorstwie (...) w S. od 27.08.1990 do 8.01.1991 w pełnym wymiarze czasu pracy. W tym czasie ubezpieczony wykonywał prace rybaków morskich – wykaz B, dział IV, poz. 4 Rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983 r. (Dz.U. Nr 8, poz.43) na stanowisku lekarza. W zaświadczeniu wskazano, że stanowisko to jest wymienione w wykazie B, dziale IV, poz. 4 pkt 19 wykazu stanowiącego załącznik do Zarządzenia Nr 24 Ministra 0 Kierownika Urzędu Gospodarki Morskiej z 15.08.1983 r.

W myśl art. 4 oraz art. 49 ustawy z 19 grudnia 2008 o emeryturach pomostowych (Dz. U z 2008 r. Nr 237, poz. 1656 ze zm.), osoba ubiegająca się o prawo do emerytury pomostowej musi spełnić określone w przepisie warunki: ubezpieczony spełnił warunki ponieważ ukończył 60 lat, udokumentował ponad 25 lat okresów składkowych i nieskładkowych, nie pozostaje w stosunku pracy oraz na datę 1 stycznia 2009 posiadał wymagany okres pracy w szczególnych warunkach. Ubezpieczony złożył świadectwo pracy oraz świadectwo wykonywania pracy w warunkach szczególnych za okres od 17.11.1983 do 15.10.1986, kiedy wykonywał prace na stanowisku asystenta (lekarza) w oddziale (...) Sąd apelacyjny ocenił przedstawiony dokument jako wiarygodny. Został wystawione przez pracodawcę na podstawie akt osobowych J. K.. Nadto sam ubezpieczony w złożonym odwołaniu od decyzji oraz pismach kierowanych do sądu, jak również na rozprawie apelacyjnej wskazywał, że pracował w spornym okresie zatrudnienia w warunkach szczególnych. Świadectwo pracy wydane przez (...)w S. 1 marca 2002 r. nie zawierało informacji, które pozwalałyby na zweryfikowanie w jakim oddziale pracował ubezpieczony. Dlatego na podstawie tego dokumentu nie było możliwości uznania, że ubezpieczony wykonywał pracę w szczególnych warunkach. Ubezpieczony zwrócił się do pracodawcy o sprostowanie tego świadectwa pracy, w wyniku czego zostało mu wydane świadectwo potwierdzające pracę w szczególnych warunkach. W ocenie sądu odwoławczego pracę ubezpieczonego wykonywaną w okresie od 17.11.1983 do 15.10.1986 należy zakwalifikować jako pracę na oddziałach: (...)która została wymieniona w Wykazie A, dziale XII, poz. 1 Załącznika do rozporządzenia z 7.02.1983 r.

Wobec doliczenia, do stażu pracy w szczególnych warunkach niekwestionowanego w apelacji okresu zatrudnienia od 1.07.1996 do 31.07.1996, oraz okresu pracy w (...)w S. od 17.11.1983 do 30.09.1986, ubezpieczony legitymuje się ponad 15 letnim okresem pracy w warunkach szczególnych.

Mając na uwadze powyższe, sąd apelacyjny na podstawie art. 386 § 1 k.p.c. orzekając co do istoty sprawy, zmienił zaskarżony wyrok i przyznał J. K. prawo do emerytury od 1 grudnia 2014 r., a więc od miesiąca, w którym ubezpieczony złożył wniosek o przyznanie mu prawa do emerytury pomostowej.

O kosztach postępowania sąd apelacyjny orzekł na podstawie art. 108 § 1 k.p.c. w zw. z art. 98 k.p.c. i art. 99 k.p.c. i zasądził od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w S. na rzecz ubezpieczonego kwotę 120 złotych tytułem zwrotu kosztów procesu za drugą instancję, mając na uwadze wysokość stawki minimalnej określonej w § 2 ust. 1 i 2 w zw. z § 12 ust. 1 pkt 2 oraz w zw. z § 13 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej z urzędu (tekst jednolity w Dz. U z 2013r., poz. 461).

SSA Romana Mrotek SSA Barbara Białecka SSA Jolanta Hawryszko