Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 16 listopada 2016 r.

Sąd Okręgowy w Kaliszu V Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący SSO Ewa Nowakowska

Protokolant Alina Kędzia

po rozpoznaniu w dniu 16 listopada 2016 r. w Kaliszu

odwołania J. G.

od decyzji Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

z dnia 30 czerwca 2016 r. Nr (...)

w sprawie J. G.

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.

o emeryturę

1.  Zmienia zaskarżoną decyzję Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O.z dnia 30 czerwca 2016 r. znak (...)w ten sposób, że przyznaje J. G.emeryturę od (...).

2.  Zasądza od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w O. na rzecz J. G. kwotę 360zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.

UZASADNIENIE

Decyzją z dnia 30.06.2016r. Zakład Ubezpieczeń Społecznych w O.odmówił J. G.przyznania emerytury, gdyż jako osoba urodzona po 31.12.1948r. nie udowodnił co najmniej 15 lat pracy w tych warunkach na dzień 1.01.1999r. Nie zaliczono bowiem pracy w szczególnych warunkach 09.06.1983r. do 31.07.1985r. w (...) w P., gdyż świadectwo pracy w szczególnych warunkach wydane przez zakład pracy nie odpowiada wymogom formalno-prawnym

Odwołanie od tej decyzji wniósł do Sądu J. G. domagając się przyznania emerytury z tytułu ponad 15-letniego wykonywania pracy w szczególnych warunkach, na stanowisku elektromontera w Hucie (...) w P. od 09.06.1983r. do 31.07.1985r.

Organ rentowy wniósł o oddalenie odwołania.

Sąd ustalił co następuje:

J. G. urodził się dnia (...)

Z zawodu jest elektromonterem.

W okresie od 1.09.1972r. do 31.12.1979r. pracował najpierw jako uczeń potem elektromonter w (...) w P.. W tym czasie odbywał zasadniczą służbę wojskową od 07.10.1977r. do 13.10.1979r.

Następnie w okresie od 1.04.1980r. do 7.06.1983r. pracował jako elektryk w PGR w P. – Zakład (...) w P..

W okresie od 09.06.1983r. do 31.07.1985. pracował w Hucie (...) w P. na stanowisku- elektryka zmianowego

(dowód-świadectwo pracy z 12.07.1985r.- k 6 akt kapitałowych)

ZUS uwzględnił mu 13 lat 4 miesiące i 13 dni pracy w szczególnych warunkach jaką wykonywał d 19.08.1985r. do 31.12.1998r. w (...) sp.z o.o. na stanowisku elektromontera ciepłowniczych urządzeń rozdzielczych – wykaz A, dział II poz. 1. pkt 19 wykazu branżowego – załącznika do zarządzenia Ministra Budownictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych z 1.08.1983r. stosownie do świadectwa pracy w szczególnych warunkach z dnia 28.04.2016r. (k 19 akt ZUS)

W świadectwie pracy w szczególnych warunkach z dnia 05.10.2012r. Huta (...)w P.podała, że na przestrzeni całego zatrudnienia w tym zakładzie odwołujący się zatrudnieniowy był stale i w pełnym wymiarze czasu pracy na stanowisku elektromontera, co zakwalifikowano jako prace przy wytwarzaniu, przesyłaniu energii elektrycznej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektromagnetycznych o jakich mowa w dziale II pkt4,7 i 8 wykazu stanowiącego załącznik do uchwały nr 64 Zarządu Centralnego Związku Spółdzielczości Pracy z 30.06.1983r. w sprawie wykazu prac wykonywanych w szczególnych warunkach w jednostkach organizacyjnych spółdzielczości pracy.

Są to prace przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej.

Mimo takiej treści dokumentu Sąd ustalił, że J. G. wykonywał w tym zakładzie w istocie pracę elektryka zmianowego.

Zajmował się zabezpieczeniem ruchu huty szkła od strony sprawności urządzeń elektrycznych tj. usuwaniem awarii maszyn i bieżącą konserwacją wszelkich urządzeń elektrycznych używanych do zasadniczej produkcji. Zakład zajmował się produkcją opakowań szklanych, głównie butelek. Na hali panowało zapylenie pochodzące ze szkodliwych dla zdrowia składników używanych do produkcji szkła oraz bardzo wysoka temperatura.

Wszyscy pracownicy produkcyjni pracowali w szczególnych warunkach: w zestawialni, gdzie z komponentów tworzono masę szklarską, na hali przy obsłudze wanien szklarskich (z płynnym szkłem) i automatów do produkcji butelek, (co odbywało się poprzez wytłaczanie z kropli płynnego szkła).

Odwołujący jako jeden z elektryków zmianowych pracował w służbie utrzymania ruchu działającej w systemie pracy trzyzmianowej.

Pracował w zasadzie na terenie całego zakładu, w zależności gdzie w danym czasie wystąpiła potrzeba. Zasadniczą część prac wykonywał na głównej hali produkcyjnej, ale pracował też przy usuwaniu awarii zakładowej trafostacji.

Z racji wykonywania prac przy urządzeniach elektrycznych, pod napięciem, musiał mieć odnawiane bieżąco zaświadczenia kwalifikacyjne w zakresie eksploatacji urządzeń energetycznych nazywane potocznie „uprawnienia dozorowe z energetyki”. Podczas wykonywanie prac konserwacyjnych czy usuwania awarii obok nadal trwała bieżąca produkcja i odwołujący się jako elektryk zmianowy narażony był na działanie takich samych czynników szkodliwych jak pracownicy produkcyjni.

Stanowisko pracy w zakładzie zakwalifikowane było jako elektromonter zakładowy.

(d owód- zeznania świadków B. K. k 20 i R. C. k 19 oraz odwołującego się k 21)

Sąd zważył co następuje:

Zgodnie z art.184 ust.1 ustawy z 17.12.1998r. o emeryturach i rentach z FUS (Dz. U. 2015 poz. 1302.) ubezpieczonym urodzonym po dniu 31.12.1948r. przysługuje emerytura po osiągnięciu wieku przewidzianego w art.32-34, 39 i 40, jeżeli w dniu wejścia w życie ustawy (1.01.1999r.) osiągnęli:

1.  okres zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze wymagany w przepisach dotychczasowych do nabycia prawa do emerytury w wieku niższym niż 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzna;

oraz

2.  okres składkowy i nieskładkowy, o którym mowa w art.27.

Stosownie do treści ust.2 emerytura ta przysługuje pod warunkiem nieprzystąpienia do OFE lub przekazania środków tam zgromadzonych za pośrednictwem ZUS na dochody budżetu państwa.

Stosownie do treści art. 32 cyt. ustawy ubezpieczeni będący pracownikami, o których mowa w ust. 2-3, zatrudnieni w szczególnych warunkach przez co najmniej przez 15 lat, nabywali prawo do emerytury w wieku obniżonym o 5 lat od podstawowego o ile udowodnili łączny staż ubezpieczeniowy określony w art.27 cyt. ustawy wynoszący 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn.

Zgodnie z ust.4 tego przepisu wiek emerytalny, rodzaje prac lub stanowisk oraz warunki, na podstawie których osobom wymienionym w ust.2 i 3 przysługiwało prawo do emerytury, ustala się na podstawie przepisów dotychczasowych tj. rozporządzenia Rady Ministrów z 7.02.1983r. w sprawie wieku emerytalnego oraz wzrostu emerytur i rent inwalidzkich dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz. U. Nr 8 poz.43 ze zmianami).

Paragraf 2 powyższego rozporządzenia stanowi, że okresami prac uzasadniającymi prawo do świadczeń na zasadach określonych w tym rozporządzeniu są okresy, w których praca w szczególnych warunkach wykonywana była stale i w pełnym wymiarze czasu obowiązującym na danym stanowisku pracy.

Okresy te stwierdza zakład pracy na podstawie posiadanej dokumentacji w świadectwie wykonywania pracy w szczególnych warunkach.

Świadectwo to podlega jednak kontroli co do zgodności z przepisami regulującymi kwalifikowanie stanowisk pracy do wykonywanych w szczególnych warunkach.

W razie braku lub wadliwości takiego dokumentu wyjaśnienie okoliczności dotyczących charakteru pracy przed sądem odbywa się w oparciu o wszelkie środki dowodowe przewidziane w procedurze cywilnej.

Przesłanką przyznania wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach nie jest formalne zakwalifikowanie pracy na podstawie nazewnictwa stanowisk pracy w danym zakładzie zawarte w świadectwie pracy czy aktach osobowych, ale faktyczne wykonywanie pracy w szczególnych warunkach. Przepisy resortowe stanowią pomoc przy interpretacji przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 1983r., ale nie są samodzielną podstawą kwalifikowania stanowisk pracy do prac w szczególnych warunkach. Decydujące jest czy rodzaj wykonywanej pracy na danym stanowisku odpowiada pracy wymienionej w wykazie A stanowiącym załącznik do w/w rozporządzenia Rady Ministrów.

W ocenie Sądu nie jest możliwe zakwalifikowanie pracy odwołującego się jako wymienionej w dziale II rozporządzenia z 1983r., gdyż jest to dział przyporządkowany branży energetyki. Obejmuje prace wykonywane przy wytwarzaniu i przesyłaniu energii elektrycznej i cieplnej oraz przy montażu, remoncie i eksploatacji urządzeń elektrycznych i cieplnych.

W obrębie energetyki nie mieszczą się natomiast zakłady spółdzielczości pracy, co uniemożliwia zakwalifikowanie prac wykonywanych przez odwołującego się do pracy w szczególnych warunkach.

Sąd podziela przy tym pogląd wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 1.06.2010r. (sygn. IIUK 21/10), iż zawarte w wykazie A wyodrębnienie poszczególnych prac, mające charakter stanowiskowo-branżowy jest zdeterminowane specyfiką poszczególnych gałęzi przemysłu, z której wynika charakter świadczonych prac i warunki, w jakich są one wykonywane, ich uciążliwość i szkodliwość dla zdrowia. Skoro więc przypisanie konkretnych stanowisk danym branżom nie jest przypadkowe, to nie można dowolnie zmieniać klasyfikacji stanowisk i przypisywać stanowisk pochodzących z innych branż.

Z uwagi na rodzaj zadań wykonywanych przez odwołującego się (tj. szeroko pojętą obsługę, konserwację czy montaż urządzeń elektrycznych)Sąd badał również możliwość zakwalifikowania pracy odwołującego się jako odpowiadająca czynnościom wymienionym w dziale XIV wspomnianego wykazu A. Dział ten odnosi się do prac różnych, czyli nie związanych z konkretną branżą, ale warunkiem koniecznym jest, by prace polegające na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń odbywały się na oddziałach w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane były prace wymienione w wykazie.

Zdaniem Sądu stanowisko pracy odwołującego się odpowiada stanowisku ujętemu w wykazie A do cytowanego rozporządzenia Rady Ministrów z 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego, w dziale XIV poz. 26.

Dotyczy on pracy polegającej na bieżącej konserwacji agregatów i urządzeń na wydziałach i oddziałach będących w ruchu, w których jako podstawowe wykonywane są prace wymienione w wykazie,

W hucie szkła odwołujący się wykonywał pracę w miejscach, gdzie odbywała się normalna produkcja i jako podstawowe wykonywano prace w szczególnych warunkach.

Praca w (...) od 09.06.1983r. do 31.07.1985r. jest pracą w szczególnych warunkach i stanowi wystarczające uzupełnienie do wymaganych w art.184 cyt. ustawy 15 lat pracy w szczególnych warunkach. Ogólny staż pracy odwołującego się na dzień 1.01.1999r. wynosi 26 lat i 13 dni okresów składkowych i nieskładkowych.

Odwołujący się nie jest członkiem OFE.

Odwołujący się spełnia zatem oba warunki stażowe: ogólny i w szczególnych warunkach. Wiek 60 lat ukończył w dniu (...) i wtedy spełnił ostatni z warunków o jakich mowa w art.184 w/w ustawy.

Z tym dniem nabył zatem prawo do emerytury w obniżonym wieku.

(wniosek o świadczenie złożył w dniu 28.04.2016r.)

Zaskarżona decyzja podlegała więc zmianie i zgodnie z art. 477 ¹⁴§2 kpc orzeczono jak w pkt 1wyroku.

Zawarte w pkt 2 wyroku orzeczenie o kosztach zastępstwa procesowego wynika z treści art. 98 k.p.c. i 102 k.p.c. oraz § 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 22.10.2015r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz. U. z 2015 poz. 1804). Zgodnie z zasadą odpowiedzialności za wynik procesu, skoro odwołujący się w toku procesu był reprezentowany przez radcę prawnego, a strona przegrywająca jest zobowiązana zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw, zatem należało zasądzić od organu rentowego koszty zastępstwa procesowego w aktualnej stawce dla spraw o świadczenie z ubezpieczenia społecznego.