Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 6 grudnia 2016 r.

Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy

w składzie następującym:

Przewodniczący: SSR Jolanta Brzęk

Protokolant: st. sekr. sądowy Aleksandra Nyga

po rozpoznaniu w dniu 22 listopada 2016 r. w Tychach

na rozprawie

sprawy z powództwa: T. K.

przeciwko: (...) Spółka Akcyjna w W.

o zapłatę

1)  zasądza od pozwanego (...) Spółka Akcyjna w W. na rzecz powoda T. K. kwotę 1 328,40 zł (jeden tysiąc trzysta dwadzieścia osiem złotych czterdzieści groszy) z odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 22 września 2015 r. do dnia zapłaty;

2)  zasądza od pozwanego na rzecz powoda kwotę 264 zł (dwieście sześćdziesiąt cztery złote) tytułem zwrotu kosztów procesu.

SSR Jolanta Brzęk

Sygn. akt: VI GC 638/16/3

UZASADNIENIE

Pozwem z dnia 6 listopada 2015 roku, powód T. K. wniósł o zasadzenie od pozwanej (...) S.A. z siedzibą w W., kwoty 1 328,40 zł wraz z ustawowymi odsetkami od dnia 22 września 2015 roku do dnia zapłaty i kosztami postępowania.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, że wskutek zdarzenia z dnia 13 lipca 2015 r., za które odpowiedzialność ponosi pozwane towarzystwo, uległ uszkodzeniu samochód marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) będący własnością Ł. J.. W dacie wypadku pojazd, którym kierował sprawca szkody, łączyła z pozwaną umowa ubezpieczenia OC. Po przeprowadzeniu przez pozwaną postępowania likwidacyjnego uznała ona co do zasady swoją odpowiedzialność za szkodę. Poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął od powoda samochód zastępczy marki F. (...). Przedmiotowy pojazd był wynajmowany w okresie od dnia 25 sierpnia 2015 r. do dnia 2 września 2015 r. Po zakończonym okresie najmu powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 1 328,40 zł (9 dni x 120,00 zł netto + VAT 23%). Powód wskazał, że wszelkie dokumenty niezbędne do wypłaty odszkodowania pokrywającego koszt wynajmu samochodu zastępczego, w tym oświadczenie poszkodowanego potwierdzające zasadność i celowość wynajmu, zostały doręczone pozwanej. Pozwana nie zapłaciła jednak kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

W dniu 14 marca 2016 roku Sąd Rejonowy w Tychach Wydział VI Gospodarczy wydał w sprawie VI GNc 2978/15/5 nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, w którym zasądził zgodnie z żądaniem pozwu.

W przepisanym terminie pozwana (...) S.A. z siedzibą w W. wniosła sprzeciw od nakazu zapłaty zaskarżając go w całości, wnosząc o oddalenie powództwa oraz zasądzenie kosztów postępowania.

Pozwana zanegowała roszczenie zgłoszone przez powoda, co do zasady jak i wysokości. Pozwana przyznała, że przyjęła co do zasady odpowiedzialność za skutki kolizji drogowej z dnia 13 lipca 2015 r. w wyniku uszkodzeniu uległ pojazd należący do poszkodowanego. Pozwana wskazała, że po otrzymaniu zgłoszenia szkody w korespondencji mailowej z dnia 17 sierpnia 2015 r. poinformowała poszkodowanego o zasadach likwidacji szkód z ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej posiadacza pojazdu mechanicznego. Pozwana podniosła, że poszkodowany nie skorzystał z jej oferty, dokonując wynajmu pojazdu zastępczego po znacznie wyższej dobowej stawce najmu. Pozwana nadto podniosła, iż powódka nie wykazała, iż dokonanie wynajmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego było celowe i ekonomicznie uzasadnione. Pozwana zakwestionowała nadto okres najmu oraz przyjętą stawkę za dobę najmu pojazdu zastępczego, podnosząc że jest ona rażąco wygórowana i nie odpowiada stawkom stosowanym na rynku lokalnym w 2015 r.

Sąd ustalił, co następuje:

W dniu 13 lipca 2015 r. samochód osobowy marki T. (...) o numerze rejestracyjnym (...) stanowiący własność poszkodowanego Ł. J. uległ uszkodzeniu w wyniku kolizji drogowej. Ubezpieczycielem od odpowiedzialności cywilnej sprawcy kolizji drogowej była pozwana. Pozwana po przeprowadzeniu postępowania likwidacyjnego wypłaciła z tego tyt. odszkodowanie. Poszkodowany na czas likwidacji szkody wynajął od powoda samochód zastępczy marki F. (...). Przedmiotowy pojazd był wynajmowany w okresie od dnia 25 sierpnia 2015 r. do dnia 2 września 2015 r. Po zakończonym okresie najmu powód wystawił fakturę VAT nr (...) na kwotę 1 328,40 zł (9 dni x 120,00 zł netto + VAT 23%). Poszkodowanemu wynajęty pojazd był potrzebny w celach związanych z dojazdem do pracy oraz w celu zaspokojenia codziennych potrzeb życiowych. Poszkodowany w powyższym okresie posiadał również inny pojazd, który był użytkowany przez jego żonę (dojazdy do pracy). Pozwana nie uznała roszczenia powoda w zakresie zwrotu kosztów wynajmu pojazdu zastępczego i odmówiła wypłaty odszkodowania.

Dowód: akta szkody na nośniku CD (k.47) oraz w formie papierowej (w zał. do akt), oświadczenie poszkodowanego (k.10-11), oświadczenie sprawcy kolizji drogowej (k.12), faktura VAT (k.15), umowa najmu (k.16-17), protokół wydania (k.18), protokół zdania pojazdu zastępczego (k.19), specyfikacja do okresu wynajmu (k.20), oświadczenie poszkodowanego (k.21), faktura (k.22), faktura (k.23), kalkulacja naprawy (k.24-29), korespondencja email (k.30-31), wezwanie (k.32) z potwierdzeniem odbioru (k.33), informacja dla klienta (k.70-70verte), zeznania świadka Ł. J. (k.115-116), zeznania powoda T. K. (k.116-117).

Powód w drodze umowy przelewu wierzytelności z dnia 8 sierpnia 2015 r. nabył od poszkodowanego Ł. J. wierzytelność wynikającą z rozliczenia zaistniałej szkody komunikacyjnej z pozwaną (...) S.A. z siedzibą w W., tj. roszczenia o zapłatę kosztów wynajmu samochodu zastępczego.

Dowód: umowy cesji wierzytelności (k. 13-14).

Rzeczywisty uzasadniony czas związany z naprawą uszkodzonego pojazdu poszkodowanego wyniósł 9 dni, a tym samym okres czasu uzasadniający czas wynajmu samochodu zastępczego wyniósł również 9 dni.

Dowód: akta szkody na nośniku CD (k.47) oraz w formie papierowej, oświadczenie poszkodowanego (k.10-11), oświadczenie sprawcy kolizji drogowej (k.12), faktura VAT (k.15), umowa najmu (k.16-17), protokół wydania (k.18), protokół zdania pojazdu zastępczego (k.19), specyfikacja do okresu wynajmu (k.20), oświadczenie poszkodowanego (k.21), faktura (k.22), faktura (k.23), kalkulacja naprawy (k.24-29), korespondencja email (k.30-31), zeznania świadka Ł. J. (k.115-116), zeznania powoda T. K. (k.116-117)

Rynkowa dobowa stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego F. (...) (klasa B), tj. 120,00 zł netto przyjęta przez powoda nie odbiegała od stawek obowiązujących na rynku lokalnym. Przyjęta przez powoda stawka była w pełni stawką rynkową.

Dowód: faktura VAT (k.15), cenniki wynajmu (k.58-69, 113).

Powyższe ustalenia poczynione zostały w oparciu o powołane dowody z dokumentów, które Sąd uznał za wiarygodne w całości. Należy podkreślić, że powołana dokumentacja pomimo iż pochodziła z różnych źródeł przedstawiała spójny obraz przebiegu wydarzeń, który był prawdopodobny w świetle zasad logicznego rozumowania i doświadczenia życiowego. Z tych względów oceniono wymienione dowody jako w pełni wiarygodną podstawę dla czynienia ustaleń faktycznych.

Sąd uwzględnił również zeznania świadka Ł. J. (k.115-116) i zeznania powoda T. K. (k.116-117). W ocenie Sądu zeznaniom ww. świadka oraz powoda należało dać wiarę, jako że w sposób spójny przedstawiały one okoliczności istotne dla rozstrzygnięcia przedmiotowej sprawy, które znalazły swój wyraz w wyżej ustalonym stanie faktycznym.

Sąd ograniczył dowód z przesłuchania strony jedynie do przedstawiciela strony powodowej z uwagi na fakt, że za pozwaną nie stawił się nikt, pomimo prawidłowego wezwania i pouczenia.

Sąd zważył, co następuje:

Podstawą prawną roszczenia powódki jest art. 509 k.c. zgodnie z którym wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania.

Odpowiedzialność odszkodowawcza pozwanego znajduje podstawę w przepisach ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. 2003 r. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) oraz normach art. 415 k.c., 436 § 2 k.c. i art. 822 k.c. Przy czym przepis art. 19 przywołanej ustawy o ubezpieczeniach, analogicznie do treści art. 822§ 4 k.c. przyznaje poszkodowanemu roszczenie bezpośrednio od ubezpieczyciela odpowiadającego z tytułu umowy ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej sprawcy.

Stosownie do treści art. 361 § 1 k.c. zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła, a naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Przesłankami odpowiedzialności jest łączne wykazanie trzech przesłanek: zachowanie sprawcy szkody, powstanie szkody w majątku poszkodowanego oraz adekwatny związek przyczynowy pomiędzy zachowaniem a szkodą. Pozwana nie kwestionowała, że doszło do wypadku objętego umową ubezpieczenia w okresie ochrony ubezpieczeniowej oraz że pomiędzy tym zdarzeniem, a zaistniałą szkodą istnieje związek przyczynowo-skutkowy.

Zgodnie z art. 822 §1 k.c., przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem, których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia. Przy tym §4 cytowanego przepisu przewiduje, że uprawniony do odszkodowania może dochodzić roszczenia bezpośrednio od zakładu ubezpieczeń. W przedmiotowej sprawie nie było przedmiotem sporu, że doszło do zdarzenia objętego ochroną ubezpieczeniową, skutkującego obowiązkiem wypłaty przez pozwaną odszkodowania.

Spornym pomiędzy stronami natomiast okazała się zasadność najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego, stawka przyjęta przez powódkę za dobę najmu pojazdu zastępczego oraz okres najmu pojazdu zastępczego.

W pierwszej kolejności należy wskazać, że w zakresie zarzutu pozwanej dot. zasadności najmu pojazdu zastępczego przez poszkodowanego z materiału zgromadzonego w sprawie wynika, że wynajęty pojazd był potrzebny w celach związanych z dojazdem do pracy oraz w celu zaspokojenia codziennych potrzeb życiowych. Poszkodowany w powyższym okresie posiadał w prawdzie inny pojazd, jednakże był on użytkowany przez jego żonę w celach związanych z dojazdem do pracy).

Z art. 361 § 1 i 2 k.c. wynika zasada pełnego odszkodowania w granicach adekwatnego związku przyczynowego. Zobowiązany do naprawienia szkody ponosi więc odpowiedzialność za wszystkie normalne następstwa zdarzenia, pozostające z tym zdarzeniem w adekwatnym związku przyczynowym. Niewątpliwie normalnym następstwem w rozumieniu art. 361 § 1 k.c. jest niemożność korzystania z samochodu przez poszkodowanego, w sytuacji jego uszkodzenia lub zniszczenia. Jeżeli więc poszkodowany poniósł w związku z tym koszty, które były konieczne, na wynajem pojazdu zastępczego, to mieszczą się one w granicach skutków szkodowych podlegających wyrównaniu.

Dodać także należy, iż przywrócenie możliwości korzystania z samochodu nie następuje przez korzystanie ze środków komunikacji zbiorowej, a może być niejako odtworzone poprzez korzystanie z wynajętego samochodu zastępczego. Nadto zauważyć trzeba, że w obecnych czasach samochód jest rzeczą używaną w codziennym życiu, korzystanie z niego nie jest obecnie objawem luksusu, a rzeczą typową. Reasumując poszkodowany poprzez wynajęcie samochodu zastępczego nie zwiększała zaistniałej szkody, lecz podejmował niezbędne i uzasadnione wydatki, w celu pokrycia uszczerbku we własnym majątku.

Zatem zarzut pozwanej co do zasadności samego najmu w ocenie Sądu nie mógł się ostać.

Sąd nie mógł zgodzić się również z zarzutem pozwanej, tj. co do kwestionowania wysokości stawki dobowej za wynajem pojazdu zastępczego należącego do klasy B, przyjętej przez powoda. Z dokumentów zgromadzonych w sprawie wynika, iż przyjęta przez powoda stawka za wynajęcie pojazdu zastępczego (należącego do klasy B) tj. 120,00 zł netto odpowiadała stawkom stosowanym na rynku lokalnym właściwym dla miejsca zamieszkania strony poszkodowanej.

Należy również wyjaśnić, iż przyjęcie cen przeciętnych dla określenia wysokości przysługującego poszkodowanemu odszkodowania, niezależenie od samej metody ich wyliczania, która może być zróżnicowana, nie kompensowałyby poniesionej przez poszkodowanego szkody, gdyby ceny przyjęte u danego przedsiębiorcy (którego przedmiotem działalności gospodarczej jest wynajem pojazdów) byłyby wyższe od przeciętnych. Nadto Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 kwietnia 2002 r. (sygn. akt. I CKN 1466/99) stwierdził, iż poszkodowany nie ma obowiązku poszukiwania podmiotów, które oferują swoje usługi w tymże zakresie najtaniej.

Warto również zwrócić uwagę również na fakt, że samochód został wynajęty bez limitu kilometrów, bez konieczności zapłaty kaucji, co wpłynęło na ukształtowanie stawki za dobę najmu pojazdu zastępczego w niniejszej sprawie.

Tym samym przyjęcie przez pozwaną tezy jakoby stawka 120,00 zł netto za najem pojazdu klasy B była w powyższej sprawie rażąco wygórowana w żaden sposób nie mogła się ostać zważywszy na fakt, że zastosowana przez powoda stawka jak najbardziej mieściła się w granicach stawek stosowanych przez podmioty wynajmujące pojazdy zastępcze w tej klasie tj. klasie B na rynku lokalnym (woj. (...)).

Należy zauważyć, że z art. 6 k.c. płynie generalny wniosek, że prawa podmiotowe mogą być skutecznie dochodzone o tyle, o ile strona jest w stanie przekonać sąd co do faktów, z których wyprowadza korzystne dla siebie twierdzenia.

W ocenie Sądu pozwana nie sprostała dyspozycji przywołanego art. 6 k.c.

Sąd nie mógł również zgodzić się z pozwaną odnośnie kwestionowana długości okresu najmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego. W pierwszej kolejności należy wskazać, że w przypadku definitywnej utraty rzeczy odszkodowanie przysługuje za okres od jej utraty do uzyskania odszkodowania (zwrotu innego przedmiotu), a w przypadku utraty czasowej - do chwili odzyskania rzeczywistej możliwości korzystania z niej. (por. uzasadnienie uchwały Sądu Najwyższego z 17 listopada 2011 r., III CZP 5/11). Jak wynika materiału zgormadzonego w sprawie pojazd poszkodowanych przyjęto do warsztatu 25 sierpnia 2015 r., od dnia 26 sierpnia 2015 r. do dnia 27 sierpnia 2015 r. to okres oczekiwania na przesłanie protokół oględzin uszkodzonego pojazdu, od dnia 27 sierpnia 2015 r. do dnia 31 sierpnia 2015 r., tj. 5 dni (w tym 2 dni wolne od pracy) okres związany z oczekiwaniem na sprowadzenie części zamiennych do naprawy uszkodzonego pojazdu, 1 września 2015 r. okres związany z naprawą uszkodzonego pojazdu oraz 2 września 2015 r. czas organizacyjny związany z wydaniem pojazdu.

Rozstrzygając kwestię zasadnego okresu najmu pojazdu Sąd miał na uwadze, że zgodnie z utrwalonym w orzecznictwie poglądem koszty najmu przez poszkodowanego tzw. samochodu zastępczego obejmować mogą tylko okres konieczny i niezbędny do naprawy pojazdu (wyrok SN z dnia 5 listopada 2004 r., sygn. akt II CK 494/03, Biul. SN 2005/3/11).

Wobec powyższego konieczny i niezbędny czas związany z naprawą uszkodzonego pojazdu T. (...), stanowiącego własność Ł. J., w związku ze szkodą z dnia 13 lipca 2015 roku wyniósł 9 dni, a tym samym okres czasu uzasadniający czas wynajmu samochodu zastępczego wyniósł również 9 dni.

Zatem zarzut pozwanej również w tym zakresie nie mógł się ostać.

Nadto zdaniem Sądu standardowa informacja dla klienta dot. możliwości zorganizowania wynajmu pojazdu zastępczego oraz ich warunków nie stanowiła oferty wynajmu pojazdu zastępczego w rozumieniu art. 66 § 1. k.c. a jedynie miało charakter informacyjny.

Należy zauważyć, że oferta powinna wyrażać stanowczą wolę zawarcia umowy. Oznacza to, że wyrażona w niej propozycja zawarcia umowy powinna być tak sformułowana, że do zawarcia umowy potrzebne jest wyłącznie oświadczenie o przyjęciu oferty wprost.

Nie ma znaczenia, jak taka propozycja została przez oferenta nazwana (S. Rudnicki (w:) S. Dmowski, S. Rudnicki, Komentarz, 2007, s. 299). Co więcej w judykaturze wyrażony został pogląd, zgodnie z którym prawidłowe odróżnienie oferty od zaproszenia do zawarcia umowy wymaga przeprowadzenia oceny, czy w konkretnym wypadku do potencjalnego kontrahenta kierowana była informacja o możliwości zawarcia określonej umowy i płynących z niej korzyściach, czy też sprecyzowana została jednoznaczna propozycja zawarcia z nim określonej umowy. Pierwsza sytuacja odpowiadać będzie zaproszeniu do zawarcia umowy, drugą należy już kwalifikować jako ofertę (wyr. SN z dnia 17 czerwca 2010 r., III CSK 297/09, Lex nr 852669).

Oferta powinna również określać istotne postanowienia proponowanej umowy. Przez to pojęcie należy rozumieć przedmiotowo istotne elementy umowy ( essentialia negotii), a więc te postanowienia, które decydują o istocie danej umowy, indywidualizują ją pod względem prawnym spośród innych umów. Bez ich określenia dana umowa nie może dojść do skutku.

Rodzaj i zakres istotnych postanowień umowy zależy od tego, jaki stosunek prawny ma ona kreować. Przede wszystkim istotne znaczenie ma to, czy jest to oferta zawarcia umowy nazwanej, czy nienazwanej. Jeżeli dotyczy ona umowy nazwanej, postanowienia przedmiotowo istotne określone są przez ustawę.

W każdym przypadku konieczne jest określenie wszystkich postanowień przedmiotowo istotnych dla danej umowy. Informacja pozwanej powyższych przesłanek nie spełniała (k.70)

Zatem zarzuty Pozwanej również w tym zakresie w żaden sposób nie mogły się ostać.

Zatem mając powyższe na uwadze Sąd przyjął, że uzasadniony okres wynajmu samochodu zastępczego przez poszkodowanego wyniósł 9 dni, przy stawce 120,00 zł netto + 23% VAT za dobę najmu pojazdu zastępczego. Tym samym należne powodowi odszkodowanie z tyt. zwrotu kosztów najmu pojazdu zastępczego wyniosło 1 328,40 zł brutto.

Kwota ta podlegała więc zasądzeniu na podstawie art. 822 § 1 k.c. , 361 § 1 k.c. w zw. z art. 509 § 1 k.c. o czym Sąd orzekł w pkt 1 wyroku.

O odsetkach Sąd orzekł na podstawie art. 817 k.c. w zw. z art. 14 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 22 maja 2003 roku o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. z 2003 roku, Nr 124, poz. 1152 z późn. zm.).

Zgodnie z art. 14. 1. Zakład ubezpieczeń wypłaca odszkodowanie w terminie 30 dni licząc od dnia złożenia przez poszkodowanego lub uprawnionego zawiadomienia o szkodzie.

Zgodnie natomiast z art. 14.2. w przypadku gdyby wyjaśnienie w terminie, o którym mowa w ust. 1, okoliczności niezbędnych do ustalenia odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania okazało się niemożliwe, odszkodowanie wypłaca się w terminie 14 dni od dnia, w którym przy zachowaniu należytej staranności wyjaśnienie tych okoliczności było możliwe, nie później jednak niż w terminie 90 dni od dnia złożenia zawiadomienia o szkodzie, chyba że ustalenie odpowiedzialności zakładu ubezpieczeń albo wysokości odszkodowania zależy od toczącego się postępowania karnego lub cywilnego. W terminie, o którym mowa w ust. 1, zakład ubezpieczeń zawiadamia na piśmie uprawnionego o przyczynach niemożności zaspokojenia jego roszczeń w całości lub w części, jak również o przypuszczalnym terminie zajęcia ostatecznego stanowiska względem roszczeń uprawnionego, a także wypłaca bezsporną część odszkodowania.

Powódka domagała się odsetek ustawowych za opóźnienie od dnia 22 września 2015 roku do dnia zapłaty, a żądanie to pozostawało uzasadnione w świetle powołanych przepisów.

O kosztach postępowania orzeczono w punkcie 2 wyroku na podstawie art. 98 i 99 k.p.c. zgodnie z którym strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). Na łączną kwotę kosztów postępowania złożyły się kwoty: 67,00 złotych tytułem opłaty od pozwu, 17,00 zł tytułem opłaty od pełnomocnictwa, 180,00 złotych tytułem kosztów zastępstwa procesowego ustalona zgodnie z §6 pkt. 2 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z dnia 3 października 2002 r. ze zm.), co daje łączną kwotę 264,00 zł.

SSR Jolanta Brzęk