Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 4 stycznia 2017 r.

Sąd Rejonowy Szczecin-Centrum w Szczecinie II Wydział Cywilny

w składzie następującym:

po rozpoznaniu w dniu 19 grudnia 2016 r. w Szczecinie

na rozprawie

sprawy z powództwa (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W.

przeciwko N. S. i B. S.

o zapłatę

1.  zasądza od pozwanego N. S. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 25.323,19 zł (dwudziestu pięciu tysięcy trzystu dwudziestu trzech złotych dziewiętnastu groszy) wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 17.449,22 zł (siedemnastu tysięcy czterystu czterdziestu dziewięciu złotych dwudziestu dwóch groszy) od dnia 24 grudnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty;

2.  oddala powództwo w pozostałej części;

3.  zasądza od pozwanego N. S. na rzecz powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. kwotę 3.701 zł (trzech tysięcy siedmiuset jeden złotych) tytułem zwrotu kosztów procesu;

4.  zasądza od powoda (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. na rzecz pozwanej B. S. kwotę 2.952 zł (dwóch tysięcy dziewięciuset pięćdziesięciu dwóch złotych) tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej przez radcę prawnego D. D. z urzędu.

Sygn. akt II C 794/15

UZASADNIENIE

W dniu 1 czerwca 2015 roku powód (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w W. wniósł o zasądzenie od pozwanych solidarnie N. S. i B. S. kwoty 25.323,19 złotych wraz z odsetkami ustawowymi liczonymi od kwoty 17.449,22 złotych od dnia 24 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty. Jednocześnie powód wniósł o zasądzenie od pozwanych kosztów procesu.

W uzasadnieniu pozwu powód wskazał, iż w dniu 17 maja 2010 roku Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zawarł z pozwanym N. S. umowę o kredyt nr (...). Zgodnie z jej treścią bank był zobowiązany udzielić pozwanemu kredytu, a pozwany zobowiązał się do spłaty zaciągniętej kwoty wraz z odsetkami. Umowa kredytu została zabezpieczona wekslem in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz poręczeniem wekslowym B. S.. Wobec niedotrzymania przez pozwanego warunków umowy bank po wypowiedzeniu umowy wystawił bankowy tytuł wykonawczy, któremu została nadana klauzula wykonalności. Na jego podstawie toczyło się postępowanie egzekucyjne, które ostatecznie zostało umorzone z uwagi na bezskuteczność. Na podstawie umowy cesji Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zbył przedmiotową wierzytelność na rzecz Casus (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K., od którego następnie nabył ją powód.

W dniu 10 maja 2016 roku referendarz sądowy w Sądzie Rejonowym Szczecin-Centrum w Szczecinie Wydziale II Cywilnym ustanowił dla pozwanej B. S. radcę prawnego z urzędu.

W odpowiedzi na pozew pozwana wniosła o oddalenie powództwa w całości i zasądzenie od powoda na rzecz pozwanej kosztów zastępstwa procesowego. Pozwana zaprzeczyła twierdzeniom powoda i podniosła, iż powód nie wykazał istnienia wierzytelności w stosunku do pozwanej i jej wysokości, w szczególności nie przedłożył weksla, którego spłatę jak twierdzi poręczyła pozwana. Nadto, deklaracji poręczenia wekslowego pozwanej w jej ocenie nie sposób traktować jako poręczenia cywilnego, z uwagi na brak intencji stron do jego udzielenia.

Pozwany N. S. nie kwestionował roszczenia powoda co do zasady. Podniósł jedynie, iż chciał spłacić zobowiązanie i starał się porozumieć z bankiem. Ostatecznie jednak do zawarcia ugody nie doszło.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

W dniu 17 maja 2010 roku Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zawarł z pozwanym N. S. w ramach prowadzonej przez niego działalności gospodarczej umowę o kredyt nr (...) na kwotę 40.000 złotych. Zgodnie z jej treścią bank był zobowiązany udzielić pozwanemu kredytu, a pozwany zobowiązał się do spłaty zaciągniętej kwoty wraz z odsetkami zgodnie z harmonogramem spłaty.

W § 4 umowy wskazano, iż pozwany w związku z udzielonym kredytem, w celu zabezpieczenia roszczeń banku udziela prawnego zabezpieczenia w postaci weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz poręczeniem wekslowym B. S..

Dowód:

- umowa z dnia 17 maja 2010 roku nr (...), k. 94-98;

- deklaracja poręczyciela wekslowego, k. 99- 99 verte;

N. S. nie dotrzymał warunków umowy – nie spłacał kredytu. Wobec tego Bank (...) S.A. z siedzibą we W. po wypowiedzeniu umowy wystawił bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 13 grudnia 2012 roku nr (...), którym stwierdził istnienie solidarnego zobowiązania N. S. z tytułu umowy kredytowej nr (...) zawartej w S. w dniu 17 maja 2010 roku i B. S. z tytułu poręczenia wekslowego z dnia 17 maja 2010 roku na łączną kwotę 27.739,15 złotych, w tym 25.449,22 złotych tytułem kapitału. Tytułowi temu w dniu 17 października 2013 roku Sąd Rejonowy w Szubinie nadał klauzulę wykonalności z ograniczeniem odpowiedzialności dłużników solidarnie do kwoty 80.000 złotych.

W dniu 25 czerwca 2014 roku Bank (...) S.A. z siedzibą we W. wystawił bankowy tytuł egzekucyjny nr (...), którym stwierdził istnienie zobowiązania B. S. z tytułu poręczenia wekslowego umowy kredytowej nr (...) z dnia 17 maja 2010 roku na kwotę 17.449,22 złotych tytułem kapitału, 2.289,93 złotych odsetek umownych, 4.525,59 złotych odsetek karnych i 615,81 złotych kosztów i upomnień. Postanowieniem Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią z dnia 14 stycznia 2015 roku nadano ww. tytułowi klauzulę wykonalności.

Od wystawienia pierwszego bankowego tytułu egzekucyjnego w dniu 13 grudnia 2012 roku pozwany dokonał częściowej spłaty zadłużenia.

Postanowienie egzekucyjne prowadzone na podstawie pierwszego z bankowych tytułów egzekucyjnych zostało umorzone wobec bezskuteczności egzekucji w dniu 6 października 2014 roku.

Dowód:

- bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 13 grudnia 2012 roku, k. 100-100 verte;

- postanowienie Sądu Rejonowego w Szubinie, k. 101-101 verte;

- bankowy tytuł egzekucyjny z dnia 25 czerwca 2014 roku, k. 102;

- postanowienie Sądu Rejonowego w Nakle nad Notecią, k. 103-104;

- postanowienie komornika sądowego z dnia 6 października 2014 roku, k. 105-106;

Na skutek umowy cesji z dnia 16 grudnia 2014 roku Bank (...) S.A. z siedzibą we W. zbył wymagalną wierzytelność przysługującą od pozwanego na rzecz Casus (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w K.. Następnie w dniu 23 grudnia 2014 roku Casus (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. zbył ww. wierzytelność na rzecz (...) Niestandaryzowanego Sekurytyzacyjnego Funduszu Inwestycyjnego Zamkniętego z siedzibą w W. w wysokości łącznie 26.001,77 złotych, w tym 17.449,22 złotych tytułem kapitału, 2.289,93 złotych odsetek umownych, 5.584,04 złotych odsetek karnych i 678,08 złotych kosztów i upomnień.

O przelewie wierzytelności najpierw Bank (...) S.A. z siedzibą we W., a później Casus (...) Niestandaryzowany Sekurytyzacyjny Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K. zawiadomił pozwanych.

Dowód:

- umowa przelewu wierzytelności z dnia 16 grudnia 2014 roku wraz z załącznikami, k. 50-69;

- umowa przelewu wierzytelności z dnia 23 grudnia 2014 roku wraz z załącznikami, k. 70-93 verte;

- zawiadomienia i wezwania wraz z potwierdzeniami nadania, k. 106-114.

Sąd zważył, co następuje:

Powództwo zasługiwało na uwzględnienie jedynie w części, tj. w stosunku do pozwanego N. S., a w pozostałym zakresie podlegało oddaleniu jako niezasadne.

Powód dochodził swojego roszczenia w stosunku do N. S. na podstawie zawartej z nim w dniu 17 maja 2010 roku umowy kredytowej nr (...), a wobec B. S. na podstawie poręczenia wekslowego z dnia 17 maja 2010 roku.

Pozwany N. S. nie kwestionował roszczenia powoda co do zasady. Podniósł, iż chciał spłacić zobowiązanie i starał się porozumieć z bankiem. Ostatecznie jednak do zawarcia ugody nie doszło. Pozwana natomiast zaprzeczyła twierdzeniom powoda i podniosła, iż powód nie wykazał istnienia wierzytelności w stosunku do niej i jej wysokości, w szczególności nie przedłożył weksla, którego spłatę jak twierdzi poręczyła pozwana. Nadto, deklaracji poręczenia wekslowego pozwanej w jej ocenie nie sposób traktować jako poręczenia cywilnego, z uwagi na brak intencji stron do jego udzielenia.

Zgodnie z treścią przedmiotowej umowy o kredyt bank był zobowiązany udzielić pozwanemu kredytu, a pozwany zobowiązał się do spłaty zaciągniętej kwoty wraz z odsetkami zgodnie z harmonogramem spłaty. W § 4 umowy wskazano, iż pozwany w związku z udzielonym kredytem, w celu zabezpieczenia roszczeń banku udziela prawnego zabezpieczenia w postaci weksla in blanco wraz z deklaracją wekslową oraz poręczeniem wekslowym B. S..

W tym miejscu wskazać należy, iż w ocenie tutejszego Sądu powód wykazał swoje roszczenie jedynie wobec pozwanego N. S.. Powód nie przedłożył co prawda weksla in blanco wystawionego przez kredytobiorcę, ale wykazał zasadność swojego roszczenia poprzez złożone dokumenty w postaci umowy kredytowej i umów przelewu wierzytelności, a zatem przy pomocy stosunku podstawowego. Co więcej wysokość dochodzonej od pozwanego wierzytelności została udowodniona w oparciu o bankowy tytuł egzekucyjny wystawiony w dniu 25 czerwca 2014 roku. Tytuł ten został, co prawda, wystawiony przeciwko B. S., jednak wykazuje aktualną kwotę zadłużenia pozwanego, która znajduje swoje odzwierciedlenie również w wysokości nabytej przez powoda wierzytelności od pozwanego. Od wystawienia pierwszego bankowego tytułu egzekucyjnego w dniu 13 grudnia 2012 roku pozwany dokonał bowiem częściowej spłaty zadłużenia.

W związku z powyższym w punkcie I sentencji wyroku Sąd uwzględnił w części żądanie powoda i zasądził od pozwanego N. S. na rzecz powoda kwotę 25.323,19 złotych wraz z ustawowymi odsetkami liczonymi od kwoty 17.449,22 złotych od dnia 24 grudnia 2014 roku do dnia 31 grudnia 2015 roku oraz ustawowymi odsetkami za opóźnienie liczonymi od dnia 1 stycznia 2016 roku do dnia zapłaty.

O odsetkach od ww. kwoty rozstrzygnięto na podstawie art. 481 § 1 k.c., w związku z czym odsetki zasądzono, zgodnie z żądaniem powoda, od dnia następującego po dniu przelewu wierzytelności, tj. od dnia 24 grudnia 2014 roku do dnia zapłaty.

W pozostałym zakresie, tj. wobec pozwanej B. S. powództwo podlegało oddaleniu. W ocenie niniejszego Sądu powód nie wykazał bowiem w żaden sposób istnienia i wysokości wierzytelności, która przysługuje mu w stosunku do tej pozwanej. Z materiału dowodowego zebranego w sprawie nie sposób wywnioskować zadłużenia pozwanej wobec powoda. Powód jako dowód istnienia zobowiązania pozwanej przedłożył jedynie umowę o kredyt wraz z deklaracją poręczyciela wekslowego. Dokumenty te jednak w żaden sposób nie potwierdzają istnienia zobowiązania po stronie pozwanej. Wskazać w tym miejscu należy przede wszystkim, iż pozwana B. S. nie była stroną przedmiotowej umowy kredytowej, a kredytobiorcą był jedynie jej mąż. Pozwana wyraziła wprawdzie zgodę na zawarcie tej umowy, jednak samo wyrażenie zgody przez pozwaną nie doprowadziło do uzyskania przez nią statusu strony umowy (por. wyrok SN z dnia 11 czerwca 1999 r., sygn. II CKN 390/98, OSNC 1999 nr 12, poz. 217). Nadto, przedłożona przez powoda deklaracja poręczyciela wekslowego w oderwaniu od weksla, w żaden sposób nie może stanowić dowodu na istnienie po stronie pozwanej zobowiązania z tytułu poręczenia weksla wystawionego przez pozwanego. Zobowiązanie wekslowe ma bowiem ściśle sformalizowany charakter, a jego istnienie uzależnione jest od istnienia weksla. Nieprzedstawienie przez powoda dokumentu weksla w niniejszym postępowaniu wyłączyło powodowi możliwość powoływania się na poręczenie wekslowe jako podstawę odpowiedzialności pozwanej. Powód nie wykazał, aby był w posiadaniu weksla, poręczonego przez pozwaną, a nadto, aby weksel w ogóle został wypełniony, czy też z jaką datą, pomijając już kwestię prawidłowości jego wypełnienia. Zauważyć przy tym należy, że załącznik nr 2 do umowy przelewu wierzytelności z dnia 16 grudnia 2014 roku nie przywołuje w swej treści weksla poręczonego przez pozwaną. Tymczasem, zgodnie z treścią postanowienia 2.3 ww. umowy „na Nabywcę przechodzą wraz z każdą Wierzytelnością, wszystkie odnoszące się do niej Zabezpieczenia, w tym prawa z hipotek, zastawów rejestrowych oraz weksli wskazanych w Załączniku nr 2 do umowy ". Skoro więc załącznik nr 2 do tej umowy przelewu nie zawiera w swej treści weksla, który miał zabezpieczać wierzytelność wynikającą z umowy kredytu, to prawa z tego weksla nie mogły przejść na (...) Finanse I (...) Fundusz Inwestycyjny Zamknięty z siedzibą w K., a w związku z tym nie mogły też przejść na powoda, na podstawie umowy przelewu z dnia 23 grudnia 2014 roku. Weksel ten nie został bowiem również wymieniony w z załączniku nr 2 do tejże umowy przelewu wierzytelności, której postanowienie 2.3 ma analogiczną treść jak w przypadku poprzedniej umowy.

Podkreślenia wymaga również okoliczność, iż wbrew stanowisku strony powodowej ewentualnego poręczenia złożonego przez pozwaną nie można traktować jako poręczenia cywilnego. W umowie o kredyt z dnia 17 maja 2010 roku dosłownie wskazano bowiem, iż pozwana złożyła poręczenie wekslowe, mające zabezpieczyć spłatę weksla. Podobnie można wywnioskować z deklaracji poręczyciela złożonej przez pozwaną w dniu 17 maja 2010 roku. W doktrynie i orzecznictwie dopuszcza się możliwość konwersji deklaracji wekslowej do weksla in blanco na poręczenie prawa powszechnego. Powyższe może mieć jednak miejsce jedynie w sytuacji, gdy z deklaracji wekslowej wynika intencja stron co do udzielenia poręczenia cywilnego. W przedmiotowej sprawie stwierdzić należy, iż intencja taka nie wynika ani z treści umowy ani z treści deklaracji. Nadto, pozwany N. S. zawierał umowę kredytową z bankiem, a więc podmiotem profesjonalnym, który w ocenie Sądu, gdyby chciał zabezpieczyć kredyt poręczeniem cywilnym to odzwierciedliłby to w treści przedmiotowej umowy. Powód ograniczył się zaś jedynie do przedłożenia pozwanej do podpisu gotowego wzoru deklaracji poręczyciela wekslowego, której treści nie można interpretować w sposób dowolny, czy też niekorzystny dla pozwanej, która występuje w niniejszej sprawie jako konsument.

W związku z powyższym Sąd oddalił powództwo wobec pozwanej B. S., o czym orzekł w punkcie II sentencji wyroku.

O kosztach procesu orzeczono na podstawie art. 98 § 1 i § 3 k.p.c. Powód jest stroną wygrywającą w sprawie w części, tj. wobec pozwanego N. S., któremu tenże pozwany jako przegrany winien zwrócić w świetle powyższych regulacji koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony. Na zasądzone koszty procesu składały się: opłata sądowa w wysokości 1.267 złotych, koszty zastępstwa procesowego w wysokości 2.400 złotych ustalone w oparciu o Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. z 2013 r., poz. 490 ze zm.), a także kwota 34 złotych tytułem opłat skarbowych od udzielonych pełnomocnictw. Łącznie zatem pozwany winien zwrócić powodowi kwotę 3.701 złotych tytułem kosztów sądowych.

W punkcie IV wyroku Sąd zasądził od powoda na rzecz pozwanej kwotę 2.952 złotych tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej pozwanej z urzędu. Pozwana B. S. była bowiem w niniejszym postępowaniu reprezentowana przez radcę prawnego D. D. ustanowionego dla niej z urzędu. Na przedmiotową kwotę składa się wynagrodzenie pełnomocnika w kwocie 2.400 złotych, powiększone o stawkę podatku od towarów i usług, która na dzień orzekania wynosi 23 %, tj. o kwotę 552 złotych. Podstawą tego rozstrzygnięcia był art. 98 i 122 k.p.c.

SSR Marta Karnacewicz