Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 30 grudnia 2016 r.

Sąd Okręgowy w Toruniu VIII Wydział Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym:

Przewodnicząca : SSO Małgorzata Kończal (spr.)

Sędziowie : SO Hanna Matuszewska, SO Jadwiga Siedlaczek

po rozpoznaniu w dniu 30 grudnia 2016 r. w Toruniu

na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa : S. P.

przeciwko : małoletniej O. P. działającej przez matkę J. P.

o pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności

na skutek zażalenia powoda

na postanowienie Sądu Rejonowego w Toruniu

z dnia 21 października 2016 r.

sygn. akt III RC 706/16

postanawia: oddalić zażalenie.

/SSO Hanna Matuszewska/ /SSO Małgorzata Kończal / /SSO Jadwiga Siedlaczek /

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Toruniu oddalił wniosek o udzielenie zabezpieczenia roszczenia powoda o pozbawienie wykonalności tytułu wykonawczego poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. W uzasadnieniu Sąd Rejonowy wskazał, że powód wniósł o udzielenie zabezpieczenia poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w całości podnosząc, że wskutek zapłaty należności roszczenie stwierdzone tytułem wykonawczym wygasło. Okoliczności podniesione w pozwie nie uprawdopodobniły jednak roszczenia. Powód wskazał, że opłacał szereg kosztów związanych najogólniej z utrzymaniem mieszkania przy ul.(...), a na potwierdzenie złożył szereg faktur dotyczących ponoszonych kosztów utrzymania mieszkania, ale nie uprawdopodobnił, by ponoszenie tych opłat objęte było jakimkolwiek porozumieniem z J. P. reprezentującą małoletnią O. P..

Zażalenie na powyższe postanowienie złożył powód, wnosząc o jego zmianę i uwzględnienie wniosku o zabezpieczenie powództwa przez zawieszenie postępowania egzekucyjnego w całości. Skarżący podnosił przede wszystkim, że nie sposób zgodzić się z uznaniem przez Sąd I instancji, że powód nie uprawdopodobnił roszczenia w stopniu umożliwiającym udzielenie mu zabezpieczenia powództwa w sytuacji, gdy powód przedłożył szereg dokumentów potwierdzających uiszczanie przez powoda opłat związanych z utrzymaniem mieszkania. Zarzucił też nieuwzględnienie przez Sąd I instancji trudnej sytuacji materialnej powoda oraz okoliczności, że matka małoletniej wystąpiła z wnioskiem egzekucyjnym dopiero po upływie ok. 14 miesięcy utrzymując się z pracy zarobkowej o minimalnym wynagrodzeniu i wystąpiła w tym czasie z powództwem o rozwód.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie było zasadne.

W myśl art. 730 ¹ § 1 k.p.c. strona może żądać udzielenia zabezpieczenia, jeżeli uprawdopodobni roszczenie oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. Roszczenie jest uprawdopodobnione, jeżeli jest ono wiarygodne, istnieje słuszna podstawa do przyjęcia, że istnieje i jest wymagalne (postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 7 sierpnia 1997 r., I ACz 735/97, Lex nr 32272). Przesłanka ta jest spełniona wówczas, gdy racjonalnie oceniając stan rzeczy przewidywać należy, że roszczenie zostanie w procesie uwzględnione. Postępowanie zabezpieczające jest wolne od rygorów postępowania dowodowego (art. 243 k.p.c.), jednak, co oczywiste, nie może opierać się na nie popartych niczym twierdzeniach strony. Uprawdopodobnienie dotyczy w praktyce dwóch aspektów. Odnosi się ono zarówno do okoliczności faktycznych, na których opiera się roszczenie i które powinny być przedstawione, a ich istnienie uznane za prawdopodobne w świetle dowodów oferowanych przez uprawnionego, jak i do podstawy prawnej roszczenia, która powinna być również prawdopodobna w tym znaczeniu, że dochodzone roszczenie znajduje podstawę normatywną.

Obok uprawdopodobnienia roszczenia, warunkiem zabezpieczenia jest także, zgodnie z art. 730 ¹ § 1 k.p.c., uprawdopodobnienie interesu prawnego w jego udzieleniu. Pojęcie interesu prawnego w postępowaniu zabezpieczającym nie jest tożsame ze znaczeniem interesu prawnego w ujęciu innych przepisów kodeksu postępowania cywilnego. Pojęcie interesu prawnego w udzieleniu zabezpieczenia należy wiązać z celem tego postępowania. Daje temu wyraz art. 730 ¹ § 2 k.p.c. stanowiący, że interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia istnieje wtedy, gdy brak zabezpieczenia uniemożliwi lub poważnie utrudni wykonanie zapadłego w sprawie orzeczenia lub w inny sposób uniemożliwi lub poważnie utrudni osiągnięcie celu postępowania w sprawie.

W niniejszej sprawie powód domagał się pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności i zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Jak słusznie ocenił Sąd Rejonowy, nie zaszły jednak przesłanki zabezpieczenia powództwa poprzez zawieszenie postępowania egzekucyjnego. Wprawdzie, zgodnie z art. 730 § 1 k.p.c. w każdej sprawie cywilnej podlegającej rozpoznaniu przez sąd można żądać udzielenia zabezpieczenia, ale warunkiem jego udzielenia jest, w myśl art. 730 ¹ § 1 k.p.c. (o czym była już mowa wyżej), uprawdopodobnienie roszczenia oraz interes prawny w udzieleniu zabezpieczenia. W myśl art. 755 § 1 k.p.c. jeżeli przedmiotem zabezpieczenia nie jest roszczenie pieniężne, sąd udziela zabezpieczenia w taki sposób, jaki stosownie do okoliczności uzna za odpowiedni, nie wyłączając sposobów przewidzianych do zabezpieczenia roszczeń pieniężnych, w szczególności sąd może zawiesić postępowanie egzekucyjne, czego domagał się powód.

Zgodnie z art. 840 § 1 pkt 2 k.p.c. dłużnik może w drodze powództwa żądać pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności w całości lub części albo ograniczenia, jeżeli po powstaniu tytułu wykonawczego nastąpiło zdarzenie, wskutek którego zobowiązanie wygasło albo nie może być egzekwowane; gdy tytułem wykonawczym jest orzeczenie sądowe, dłużnik może powództwo oprzeć także na zdarzeniach, które nastąpiły po zamknięciu rozprawy, a także zarzucie spełnienia świadczenia, jeżeli zarzut ten nie był przedmiotem rozpoznania w sprawie.

Przenosząc powyższe na grunt niniejszej sprawy należy stwierdzić, że wprawdzie załączone do akt dowody mogły, na etapie postępowania zabezpieczającego, stanowić wystarczający materiał dowodowy do uznania, że powód uiszczał opłaty związane z korzystaniem przez małoletnią pozwaną i jej matkę z mieszkania, ale nie oznacza to jednocześnie, że był to wystarczający materiał dowodowy do uznania, że powództwo zostało uprawdopodobnione. Domagając się zabezpieczenia powództwa powód winien uprawdopodobnić, że zachodzą okoliczności uzasadniające pozbawienie tytułu wykonawczego wykonalności. Powód twierdził , że nie ma zaległości, doszło nawet do nadpłaty alimentów, przedłożył bowiem dokumenty potwierdzające dokonanie zapłaty kwoty 9.314,61zł (zapłacił faktycznie więcej- 10.144,12zł) i argumentował, że postępowanie egzekucyjne wszczęte przez pozwaną dotyczy zapłaconej kwoty, a więc zobowiązania, które wygasło.

Należy jednak zwrócić uwagę na fakt, że w okolicznościach niniejszej sprawy mamy do czynienia ze szczególną sytuacją. Powód jest bowiem dłużnikiem z tytułu roszczeń alimentacyjnych wobec małoletniej O. P.. To małoletnia O. P. jest wierzycielem powoda i z jej wniosku zostało wszczęte postępowanie egzekucyjne. Powód natomiast dokonał zapłaty z tytułu korzystania z lokalu, który to obowiązek ciążył na matce małoletniej pozwanej J. P..

Ponadto, w przypadku prowadzenia egzekucji roszczeń alimentacyjnych, które są roszczeniami okresowymi, zapłata świadczeń zaległych nie daje podstawy do pozbawienia tytułu wykonawczego wykonalności. W przypadku zobowiązań alimentacyjnych całe roszczenie nie wygasa w chwili dokonania zapłaty jednej raty alimentacyjnej. Wierzycielowi przysługują bowiem dalsze świadczenia alimentacyjne za kolejne miesiące i ta okoliczność uniemożliwia uznanie, że zobowiązanie wygasło. To zaś oznacza, że niezależnie od argumentacji przedstawionej w uzasadnieniu zaskarżonego postanowienia, ostatecznie słusznie uznał Sąd Rejonowy, że powód nie uprawdopodobnił roszczenia.

Należy jednak podkreślić, że przedstawiona wyżej ocena prawna ma jedynie charakter wstępny, a okoliczności, które legły u jej podstaw, będą przedmiotem postępowania dowodowego i szczegółowej analizy Sądu I instancji. Stąd też orzeczenie w przedmiocie zabezpieczenia nie przesądza ostatecznego wyniku sprawy.

Mając na uwadze powyższe, Sąd Okręgowy na mocy art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 zd. 1 k.p.c. postanowił jak w sentencji.

/SSO Hanna Matuszewska/ /SSO Małgorzata Kończal / /SSO Jadwiga Siedlaczek /