Pełny tekst orzeczenia

POSTANOWIENIE

Dnia 28 listopada 2013 r..

Sąd Okręgowy w Słupsku Wydział IV Cywilny Odwoławczy

w składzie następującym

Przewodniczący: SSO Mariusz Struski

Sędziowie : SO Dorota Curzydło (spr.)

SO Andrzej Jastrzębski

po rozpoznaniu w dniu 28 listopada 2013 r. na posiedzeniu niejawnym

sprawy z powództwa M. T. (1) i M. T. (2)

przeciwko (...) (...)w W.

o zwolnienie od egzekucji

na skutek zażalenia powodów na postanowienie Sądu Rejonowego w Lęborku zawarte w punkcie 2 (drugim) wyroku z dnia 27 września 2013 r. sygn. akt I C 710/13

p o s t a n a w i a:

1.  oddalić zażalenie,

2.  zasądzić od powodów M. T. (1) i M. T. (2) solidarnie na rzecz pozwanego (...) (...)w W. kwotę 60 (sześćdziesiąt) złotych tytułem kosztów postępowania zażaleniowego.

Sygn. akt IV Cz 681/13

UZASADNIENIE

Zaskarżonym postanowieniem Sąd Rejonowy w Lęborku odstąpił od obciążania pozwanego kosztami postępowania. Motywując swoje stanowisko wskazał, że zgodnie z treścią art. 101 k.p.c. zwrot kosztów należy się pozwanemu pomimo uwzględnienia powództwa jeżeli nie dał powodu do wytoczenia sprawy i uznał przy pierwszej czynności procesowej żądanie pozwu. Przepis ten stanowi wyjątek od przewidzianej w art. 98 k.p.c. zasady odpowiedzialności za wynik procesu. Normuje on bowiem zwrot kosztów procesu wg zasady zawinienia. W sytuacji przewidzianej hipotezą tego przepisu pozwany jako przegrywający nie tylko nie będzie obciążony kosztami przeciwnika ale otrzyma zwrot poniesionych przez siebie kosztów. Podkreślił, że zastosowanie tego przepisu uzależnione jest od kumulatywnego spełnienia obu wymienionych przesłanek. Zważył, że pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy jeżeli postępowanie jego i postawa wobec roszczenia strony powodowej ocenione zgodnie z doświadczeniem życiowym usprawiedliwiają wniosek, że strona powodowa uzyskałaby zaspokojenie roszczenia bez wytoczenia powództwa. Pierwszą czynnością będzie bądź odpowiedź na pozew bądź oświadczenie złożone na pierwszym posiedzeniu sądowym. Wskazał też, że pozwany nie daje powodu do wytoczenia sprawy jeżeli nie dopuścił się zwłoki w rozumieniu prawa materialnego , nie wiedział o pretensji powoda , a z okoliczności wynika że gdyby był wezwany do zaspokojenia roszczeń to by je zaspokoił. Podkreślił, że przed wytoczeniem powództwa ekscydencyjnego osoba trzecia powinna wystąpić do wierzyciela by ten zwolnił zajęty przedmiot i przedstawić mu wyczerpujące uzasadnienie tego zwolnienia. Konstatował, że ponieważ powodowie przed wytoczeniem powództwa nie wystąpili do wierzyciela prowadzącego egzekucję o zwolnienie zajętego przedmiotu spod egzekucji to brak jest podstaw do zasądzenia na rzecz powodów od pozwanego uiszczonej przez powodów opłaty sądowej.

Z postanowieniem nie zgodzili się powodowie, który zaskarżyli postanowienie w całości i wnieśli o zmianę zaskarżonego postanowienia poprzez obciążenie w całości pozwanego kosztami procesu w niniejszej sprawie, według norm przepisanych. Zarzucili naruszenie art. 101 k.p.c. poprzez jego niewłaściwe zastosowanie, skutkujące wadliwym odstąpieniem od obciążenia pozwanego kosztami procesu, podczas gdy z okoliczności sprawy wynika, iż pozwany dał powód do wytoczenia powództwa. Wskazali, że czynności podejmowane były przez Komornika dlatego, że postępowanie egzekucyjne było prowadzone na wyłączny wniosek pozwanego. Zarzucili, że skoro pozwany został przez Komornika zawiadomiony o wezwaniu powodów do wydania zajętej ruchomości to pozwany miał pełną swobodę i możliwość by zażądać wyjaśnień o stanie sprawy egzekucyjnej, która sam zainicjował. Zarzucili, że poinformowali Komornika o tym, iż samochód stanowi własność ich a nie dłużnika i wnieśli o wstrzymanie egzekucji. Zarzucili, że postanowienie oddalające ich wniosek o wstrzymanie egzekucji powinno zostać doręczone pozwanemu a mimo to pozwany nie ograniczył swojego wniosku egzekucyjnego w zakresie dotyczącym prowadzenia egzekucji z samochodu należącego do powodów. W ocenie skarżących te okoliczności świadczą nie tylko o tym, że pozwany dał powód do wytoczenia powództwa.

W odpowiedzi na zażalenie pozwany wniósł o jego oddalenie i zasądzenie na jego rzecz kosztów postępowania zażaleniowego. Zarzucił, że powodowie przed wytoczeniem powództwa nie wezwali go do zwolnienia zajętej ruchomości od egzekucji. Wskazał nadto, że Komornik nie zawiadamiał go ani o wezwaniu powodom do wydania ruchomości, ani o oddaleniu wniosku powodów o wstrzymanie posterowania egzekucyjnego.

Sąd Okręgowy zważył, co następuje:

Zażalenie nie zasługiwało na uwzględnienie.

Trafnie Sąd pierwszej instancji ocenił, że w rozpoznawanej sprawie łącznie zachodzą przewidziane w art. 101 k.p.c. przesłanki warunkujące nie tylko nie obciążanie pozwanego kosztami procesu, który przegrał ale także statuujące jego prawa do żądania poniesionych w takim procesie kosztów.

W doktrynie i orzecznictwie przyjmuje się, że pozwany nie daje podstaw do wytoczenia powództwa, jeżeli jego stosunek wobec żądania powoda pozwala przyjąć, że powód uzyskałby zaspokojenie swojego roszczenia bez konieczności wytaczania powództwa. Ocena ta musi pozostawać w zgodzie z doświadczeniem życiowym przy uwzględnieniu faktu, że mógłby wyrazić swój stosunek do zgłoszonego przez powoda roszczenia (orz. SN z 25.5.1936 r., C III 842/35, Zb.Orz. SN 1937, poz. 38; orz. SN z 18.4.1961 r., 4 CZ 23/61, OSPiKA 1962, Nr 5, poz. 121; orz. SN z 13.4.1961 r., IV 23/61, OSNC 1962, Nr 3, poz. 100; orz. SN z 19.10.1961 r., II CZ 11/61, OSNPG 1962, Nr 1-6, poz. 6; post. SN z 22.2.1968 r., I CZ 115/67 , OSNCP 1968, Nr 11, poz. 194).

Nie sposób w okolicznościach rozpoznawanej sprawy przyjąć, że pozwany miał przed wytoczeniem powództwa realną możliwość wyrażenia swojego stosunku do zgłoszonego przez powodów żądania zwolnienia zajętego samochodu od egzekucji. Przede wszystkim bowiem powodowie przed wytoczeniem powództwa nie wezwali pozwanego do zwolnienia zajętego przedmiotu od egzekucji (bezsporne) i nie przedstawili mu żadnych dowodów, z których wynikałoby ich prawo do zajętego samochodu. Tylko wtedy, gdyby takie wezwanie (stosownie uzasadnione) skierowali a pozwany mimo to samochodu od egzekucji nie zwolnił, uprawniona byłaby ocena, iż pozwany dał powód do wytoczenia powództwa. Na pozwanym, jako wierzycielu, nie spoczywał obowiązek monitorowania prac komornika i dbania o to czy prawa osób trzecich w toku postępowania egzekucyjnego nie zastały naruszone. Nie sposób natomiast z treści dokumentów zebranych w toku postępowania przed sądem jak i w postępowaniu egzekucyjnym wywieść, iż pozwany przed zawiśnięciem w Sądzie Rejonowym w Słupsku sprawy o zwolnienie od egzekucji, posiadał jakąkolwiek wiedzę o tym, że powodowie roszczą sobie prawa do zajętej ruchomości. W szczególności podkreślenia wymaga, iż dokumenty, z których wynikało prawo powodów do zajętego samochodu zostały złożone tylko i włącznie komornikowi. Istotne jest również, że postanowienie Komornika nie uwzględniające wniosku powodów o wstrzymanie postępowania egzekucyjnego , z treści którego roszczenia powoda wynikały, nie było pozwanemu doręczane (k. 69 - 71 akt Km 1978/12). W tym miejsce wskazać należy, że nawet gdyby w toku postępowania pozwany dowiedział się z treści orzeczeń komornika o tym, iż powodowie roszczą sobie prawa do zajętej ruchomości, to tylko wtedy ocena iż pozwany nie dał powodu do wytoczenia powództwa byłaby nieuprawniona, gdyby prócz twierdzeń powodów że są właścicielami zajętej ruchomości , zostały mu przedstawione dowody okoliczność tą przynajmniej uprawdopodabniające prawo powodów a mimo to nie zwolnił zajętego przedmiotu od egzekucji – co w rozpoznawanej sprawie nie miało miejsca.

Wobec powyższego przyjmując za prawidłową dokonaną przez Sąd Rejonowy ocenę, iż zachodzą przewidziane w art. 101 k.p.c. przesłanki uzasadniające nie obciążanie pozwanego kosztami procesu, Sąd na podstawie art. 385 k.p.c. w zw. z art. 397 § 2 k.p.c. oddalił zażalenie jako bezzasadne.

O kosztach postępowania zażaleniowego Sąd orzekł na podstawie art. 98 k.p.c. oraz § 12 ust. 2 pkt 1 rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (tekst jednolity z Dz. U. z 2013 r. poz. 490 ).