Pełny tekst orzeczenia

WYROK

W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ

Dnia 7 grudnia 2016 roku

Sąd Okręgowy w Gorzowie Wielkopolskim - Sąd Pracy i Ubezpieczeń Społecznych

w składzie:

Przewodniczący: SSO Tomasz Korzeń

Protokolant: st. sekr. sąd. Anna Kopala

po rozpoznaniu na rozprawie w dniu 23 listopada 2016 roku

sprawy z odwołań M. K.

od decyzji z dnia 7 października,18 listopada 2015 i 22 stycznia 2016 roku

przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych Oddziałowi w G.

o wysokość kapitału początkowego

I. umarza postępowanie w zakresie kapitału początkowego do 136.466,55 zł;

II. zmienia zaskarżone decyzje Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w G. z dnia 7 października, 18 listopada 2015 roku i 22 stycznia 2016 roku znak (...)-2005 w ten sposób, że wysokość kapitału początkowego M. K. wynosi 154.887,36 zł przy przyjęciu wskaźnika wysokości kapitału początkowego 129,31 %.

III. oddala odwołania w pozostałym zakresie.

SSO Tomasz Korzeń

VI U 830/15 UZASADNIENIE

Decyzjami z dnia 7 października,18 listopada 2015 i 22 stycznia 2016 roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w G. ponownie ustalał wysokość kapitału początkowego M. K..

Ubezpieczony w 3 odwołaniach wnosił o zmianę decyzji, wskazując iż kapitał został zaniżony. Podnosił, iż do wyliczeń pozwany winien przyjmować za lata pracy za granicą rzeczywiste zarobki w dolarach po oficjalnym kursie lub zarobi zastępcze W. S..

Sprawy zostały połączone do wspólnego rozpoznania i rozstrzygnięcia.

Pozwany wnosił o oddalenie odwołań.

Sąd ustalił następujący stan faktyczny:

M. K., ur. w (...) r., decyzją z dnia 7.10.2015 ponownie ustalono kapitał początkowy na 131.707,62 zł. Decyzją z dnia 18.11.2015 r. podwyższono go do 131.947,97 zł, a z dnia 22.0.12016 r. d o136.466,55zł. Ostatnio przyjęty w wskaźnik wysokości kapitału początkowego wynosi 106,57 %.

dowód: decyzje z załącznikami k. 112-119, 120-123,162-165

M. K. pracował w Wojewódzkim Biurze (...) w G. W.. do 15.03.1980 r., ostatnio jako projektant. Następnie od 17.03.1980 do 15.08.1981 r. pracował jako kierownik zespołu projektowego - Architekt Miejski w Wojewódzkim Biurze (...) w G. W.. Przejście nastąpiło na mocy porozumienia między zakładami pracy.

Prowadził działalność rzemieślniczą od 1.11.1981 do 7.10.1983 r. OD 29.12.1984 została zatrudniony w Przedsiębiorstwie Usług (...) w W. jako starszy projektant w Libii. Pracował tam do 31..03.1987 r. Od 16.021987 do 6.05.1990 r. pracował jako starszy projektant w Wojewódzkim Biurze (...) w G. W..

Od 1.05.1987 do 18.06.1990 pracował także na 1/2 etatu w (...) Związku Spółdzielni (...) jako kierownik zespołu sprawdzającego.

W. S. pracował z wnioskodawcą w Wojewódzkim Biurze (...). Zajmował stanowisko kierownika zespołu projektowego. Urodził się w (...) r. J. M. urodził sie w 1951 r. W Wojewódzkim Biurze (...) pracował od 1983r. jako starszy asystent projektanta, a od 1.01.1985 jako projektant. J. S., ur. w (...) w tym zakładzie był zastępcą dyrektora i kierownikiem pracowni. A. P., pracowała w tym zakładzie jako projektant i starszy projektant.

Kapitał początkowego ubezpieczonego na dzień 1.01.1999 roku, przy przyjęciu zarobków zastępczych osoby zatrudnionej na stanowisku starszego projektanta - A. P. zatrudnionej w Wojewódzkim Biurze (...), wynosi 154.877,36 zł (wskaźnik wysokości podstaw wymiaru kapitału początkowego - 129,31 %).

dowód: świadectwa pracy k. 7-13 t. I a.e

kwestionariusz k. 2 t. I a.e.

porozumienie zakładów z 1 .03.1980 r. k. 25

umowa k. 27-29

wynagrodzenie osoby zatrudnionej w

informacja (...) k. 126

dokumentacja osobowa i angaże k. 128-135,141-144,150-156

karty płacowe k. 126-140,145-149,157-161

zeznania wnioskodawcy k. 51v

wyliczenia pozwanego k. 57-61

Sąd zważył, co następuje:

Odwołania ubezpieczonego zasługiwały na uwzględnienie.

Ustawa z dnia 17 grudnia 1998 roku o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U.2016.887; dalej jako ustawa emerytalna) stanowi, iż:

Art. 173:

1. Dla ubezpieczonych urodzonych po dniu 31 grudnia 1948 r., którzy przed dniem wejścia w życie ustawy opłacali składki na ubezpieczenie społeczne lub za których składki opłacali płatnicy składek, ustala się kapitał początkowy.

2. Kapitał początkowy stanowi równowartość kwoty obliczonej według zasad określonych w art. 174 pomnożonej przez wyrażone w miesiącach średnie dalsze trwanie życia ustalone zgodnie z art. 26 ust. 3 dla osób w wieku 62 lat.

3. Wartość kapitału początkowego ustala się na dzień wejścia w życie ustawy.

4. Pierwszej waloryzacji kapitału początkowego dokonuje się od dnia 1 czerwca 2000 r. przez pomnożenie tego kapitału wskaźnikiem wzrostu przeciętnego wynagrodzenia z 1999 r., pomniejszonego o naliczone i potrącone od ubezpieczonego składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, w stosunku do przeciętnego wynagrodzenia za 1998 r.

5. Drugiej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2001 r. dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-5, 9 i 10 oraz w art. 25a.

5a. Trzeciej waloryzacji przeprowadzanej od dnia 1 czerwca 2002 r. oraz kolejnych dokonuje się na zasadach określonych w art. 25 ust. 3-8 i 10 oraz w art. 25a.

6. Kapitał początkowy ewidencjonowany jest na koncie ubezpieczonego.

6a. W wyniku przeprowadzonej waloryzacji kapitał początkowy nie może ulec obniżeniu.

Art. 174:

1. Kapitał początkowy ustala się na zasadach określonych w art. 53, z uwzględnieniem ust. 2-12.

2. Przy ustalaniu kapitału początkowego przyjmuje się przebyte przed dniem wejścia w życie ustawy:

1) okresy składkowe, o których mowa w art. 6;

2) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 5;

3) okresy nieskładkowe, o których mowa w art. 7 pkt 1-4 i 6-12, w wymiarze nie większym niż określony w art. 5 ust. 2.

3. Podstawę wymiaru kapitału początkowego ustala się na zasadach określonych w art. 15, 16, 17 ust. 1 i 3 oraz art. 18, z tym że okres kolejnych 10 lat kalendarzowych ustala się z okresu przed dniem 1 stycznia 1999 r.

3a. Przepis art. 17 ust. 1 stosuje się odpowiednio, jeżeli nie można ustalić podstawy wymiaru kapitału początkowego w myśl art. 15 ust. 1 dla ubezpieczonego urodzonego przed dniem 31 grudnia 1968 r. z powodu nauki w szkole wyższej, o której mowa w art. 7 pkt 9.

3b. Jeżeli okres wskazany do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego obejmuje rok kalendarzowy, w którym ubezpieczony pozostawał w ubezpieczeniu społecznym na podstawie przepisów prawa polskiego jedynie przez część miesięcy tego roku, do obliczenia stosunku sumy kwot podstaw wymiaru składek i kwot, o których mowa w art. 15 ust. 3, w okresie tego roku do przeciętnego wynagrodzenia, przyjmuje się sumę kwot przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia ogłoszonego za ten rok kalendarzowy odpowiednią do liczby miesięcy pozostawania w ubezpieczeniu.

4. Do obliczenia kapitału początkowego dla osoby mającej ustalone prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy przyjmuje się, na jej wniosek, wskaźnik wysokości podstawy wymiaru renty przyjęty w decyzji ustalającej prawo do renty po raz pierwszy lub ponownie ustalającej jej wysokość. W przypadku gdy renta została przyznana przed dniem 15 listopada 1991 roku, do ustalenia kapitału początkowego przyjmuje się wskaźnik wysokości podstawy wymiaru ustalony w wyniku rewaloryzacji, chyba że po tej dacie ponownie była ustalana jego wysokość.

5. Jeżeli z powodu niemożności ustalenia podstawy wymiaru renty jej wysokość została ustalona w kwocie najniższej renty, do ustalenia podstawy wymiaru kapitału początkowego przyjmuje się najniższe wynagrodzenie pracowników obowiązujące w okresie przyjętym do obliczenia podstawy wymiaru renty.

6. Przepisy ust. 5 stosuje się odpowiednio do ustalenia kapitału początkowego osób uznanych za repatriantów.

7. Do obliczenia kapitału początkowego przyjmuje się kwotę bazową wynoszącą 100% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w II kwartale kalendarzowym 1998 r.

8. Przy obliczaniu kapitału początkowego część kwoty bazowej wynoszącej 24% tej kwoty mnoży się przez współczynnik proporcjonalny do wieku ubezpieczonego oraz okresu składkowego i nieskładkowego osiągniętego do dnia 31 grudnia 1998 r. Współczynnik ten oblicza się według następującego wzoru:

gdzie:

„p” - oznacza współczynnik;

wiek ubezpieczonego - oznacza wiek w dniu 31 grudnia 1998 r.;

wiek emerytalny - oznacza 60 - dla kobiet i 65 - dla mężczyzn;

staż ubezpieczeniowy - oznacza udowodniony okres składkowy i nieskładkowy,

wymagany staż - oznacza 20 - dla kobiet i 25 - dla mężczyzn;

z zastrzeżeniem ust. 12.

9. Staż ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 8, określa się w pełnych latach, z tym że jeżeli ubezpieczony ma więcej niż 6 miesięcy tego stażu ponad pełne lata, staż ten zaokrągla się w górę.

9a. Staż ubezpieczeniowy i wymagany staż, o których mowa w ust. 8, określa się w dniach, jeżeli jest to dla ubezpieczonego korzystniejsze.

10. Wiek ubezpieczonego, o którym mowa w ust. 8, określa się w pełnych latach, z tym że jeżeli w dniu 31 grudnia 1998 r. ubezpieczony ma więcej niż 6 miesięcy ponad wiek ustalony, to przyjmuje się pełne lata po zaokrągleniu w górę.

11. W przypadku gdy w momencie objęcia ubezpieczeniem po raz pierwszy, ubezpieczony nie ukończył 18 roku życia, we wzorze, o którym mowa w ust. 8, liczbę 18 zastępuje się faktycznym wiekiem, w którym powstał obowiązek ubezpieczenia.

12. Współczynnik, o którym mowa w ust. 8:

1) zaokrągla się do setnych części procenta;

2) nie może być wyższy od 100%.

13. Wartość współczynnika, obliczonego na podstawie ust. 8, w zależności od płci, wieku ubezpieczonego oraz stażu ubezpieczeniowego w dniu 31 grudnia 1998 r., przedstawiona jest w tabeli, stanowiącej załącznik do ustawy. Do obliczenia kapitału konieczne jest ustalenie wskaźnika wysokości podstawy wymiaru kapitału początkowego. Wskaźnik ten obliczany jest zgodnie z art. 15 ustawy. Przyjmuje się podstawy wymiaru składek z 10 kolejnych dowolnych lat sprzed 1999 r. lub 20 najkorzystniejszych lat z całego okresu ubezpieczenia sprzed 1999 r.; oblicza się stosunek każdej z tych sum kwot do rocznej kwoty przeciętnego wynagrodzenia ogłoszonej za dany rok kalendarzowy, wyrażając go w procentach, z zaokrągleniem do setnych części procentu; oblicza się średnią arytmetyczną tych procentów.

Sporna w sprawie okazała się wysokość podstaw wymiaru składek od zarobków osiąganych przez ubezpieczonego w czasie pracy w Libii w latach 1984-86.

Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 kwietnia 1985 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru emerytur i rent (Dz.U.1989.11.63) w § 10 przewiduje, iż jeżeli w okresie, z którego wynagrodzenie przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru, pracownik był zatrudniony za granicą, do ustalenia podstawy wymiaru przyjmuje się za okresy tego zatrudnienia:

1) kwoty, od których za te okresy opłacono składkę na ubezpieczenie społeczne w kraju, albo

2) jeżeli okres zatrudnienia za granicą przypada przed dniem 1 stycznia 1991 r. - kwoty wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi zatrudnionemu w kraju w takim samym lub podobnym charakterze, w jakim pracownik był zatrudniony przed wyjazdem za granicę.

Ubezpieczony nie przedstawił dowodów opłacania w kraju składek za sporny okres. Tym samym zastosowanie znajdował pkt. § 10 pkt 2 (pozwany sam ustalił wysokość wynagrodzenia zastępczego w decyzji z 22.01.2016 r.)

Wysokość zarobków W. S. nie mogła być podstawą ustalania wynagrodzenia zastępczego, albowiem nie był on zatrudniony w tym samym zakładzie jak wnioskodawca przez wyjazdem za granicę. Wnioskodawca pracował ostatnio przed wyjazdem za granicę w Wojewódzkim Biurze (...) jako kierownik zespołu projektowego. W Libii wnioskodawca pracował zaś jako starszy projektant.

Za nieadekwatne wzorce sąd przyjął również wynagrodzenia J. M. i J. S.. Pierwszy z nich zajmował stanowisko poniżej wnioskodawcy - starszy asystent i projektant), a drugi wyższe - zastępcy dyrektora i kierownika pracowni.

Ustalając wysokość wynagrodzenia zastępczego sąd uznał za właściwe przyjecie wynagrodzeń osiąganych przez A. P., tak jak uczynił to pozwany. Była to osoba zatrudniona jako projektant i starszy projektant, z podobnym wykształceniem i stażem zawodowym jak wnioskodawca. Wynagrodzenie zastępcze obejmuje wszelkie składniki wynagrodzenia, które stanowiły podstawę wymiaru składek, wypłacone pracownikowi, którego zarobki stanowią podstawę ustaleń. W rozporządzeniu mowa bowiem o "kwotach wynagrodzenia przysługującego w tych okresach pracownikowi", a nie o kwotach wynagrodzenia zasadniczego. Tym samym brak było podstaw do uwzględniania jedynie wynagrodzenia zasadniczego i rekompensat, jak to uczynił pozwany.

Ustaleń w sprawie Sąd dokonał na podstawie dokumentów zgromadzonych w aktach organu rentowego i aktach niniejszej sprawy, a także zeznań ubezpieczonego, których treść pozostaje w zgodzie z zaoferowanymi dokumentami i które były spójne, logiczne i wzajemnie się uzupełniały.

Matematycznych wyliczeń pozwanego ubezpieczony kwestionował.

Wobec powyższego na podstawie art. 477 ¹³ KPC sad umorzył postępowanie w zakresie uwzględnionym przez pozwanego. Na podstawie art. 477 ¹⁴ § 2 KPC zmieniono decyzje ustając prawidłową wysokość kapitału początkowego. W pozostałym zakresie odwołania oddalono.

SSO Tomasz Korzeń